Σε σταδιακή επέκταση της δυναμικότητας του προχωρεί ο TAP καθώς η λειτουργία του Ελληνοβουλγαρικού IGB με τον οποίο είναι διασυνδεδεμένος έχει ανοίξει νέους δρόμους μεταφοράς φυσικού αερίου προς τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης έως και την Ουκρανία. Είναι χαρακτηριστικό ότι από την 1η Απριλίου η ρουμανική Romgaz θα αρχίσει να προμηθεύεται αέριο από το Αζερμπαϊτζάν, μέσω του ΤΑΡ και IGB.
Η πρώτη φάση επέκτασης της δυναμικότητας του TAP αφορά 1,2 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως και θα ενεργοποιηθεί σύντομα. Όπως είναι γνωστό ο ΤΑΡ, έχει σήμερα δυναμικότητα 10 δισ. κυβικών μέτρων αερίου και μεταφέρει αζέρικο αέριο από τα ελληνο-τουρκικά σύνορα ως την Ιταλία, μέσω Ελλάδας και Αλβανίας. Ο αγωγός έχει τη δυνατότητα τεχνικής αναβάθμισης της μεταφορικής ικανότητας ως τα 20 δισ.κμ. ετησίως και η σταδιακή αναβάθμιση του προχωρεί στο πλαίσιο της σχεδίου της ΕΕ για διπλασιασμό των ποσοτήτων αερίου που προμηθεύεται η Ευρώπη από το Αζερμπαϊτζάν ως το 2027.
Μετά την ολοκλήρωση του πρώτου δεσμευτικού market test για την έξτρα δυναμικότητα, η ΤΑΡ ΑG, η οποία ελέγχει τον αγωγό ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει στο πρώτο στάδιο επέκτασης δυναμικότητας. Το δεύτερο εξάμηνο του 2023 θα διεξαχθεί νέο δεσμευτικό market test για τις επιπλέον ποσότητες.
Ελληνο-βουλγαρικός αγωγός
Σημαντικό ρόλο στην περαιτέρω ανάπτυξη του ΤΑΡ έχει παίξει η λειτουργία του ελληνο-βουλγαρικού αγωγού μεταφοράς αερίου (IGB), ο οποίος έχει ανοίξει το δρόμο για την άμεση πρόσβαση του αερίου από το Αζερμπαϊτζάν προς τη Βουλγαρία και άλλες χώρες της Ν.Α Ευρώπης, με προοπτική την τροφοδοσία ακόμα και της Ουκρανίας.
Έτσι από την 1η Απριλίου 2023 θα αρχίσει η προμήθεια της ρουμανικής κρατικής εταιρίας αερίου Romgaz με αέριο από το Αζερμπαϊτζάν, μέσω των αγωγών ΤΑΡ και IGB. Πρόκειται για την υλοποίηση της συμφωνίας που είχε υπογράψει η Romgas τον Οκτώβριο του 2022 με την κρατική εταιρία αερίου του Αζερμπαϊτζάν Socar για την προμήθεια 1 δισ. κ.μ. αερίου. Η συμφωνία αφορά στην περίοδο από 1/4/23 ως τις 31/3/24.
Εξάλλου και η Βουλγαρία προμηθεύεται ήδη αέριο από την Socar, βάσει της σύμβασης προμήθειας 1 δισ. κμ αερίου ετησίως.
Από τον Οκτώβριο του 2022, που λειτούργησε κανονικά ο ελληνο- βουλγαρικός αγωγός ως το τέλος του έτους είχε μεταφέρει περί τα 464 εκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, σύμφωνα με στοιχεία της ICGB, της εταιρίας που εκμεταλλεύεται τον αγωγό. Η χωρητικότητα μεταφοράς του αγωγού είναι 3 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, με δυνατότητα αναβάθμισης στα 5 δισ. κμ ετησίως.
Μέχρι το τέλος του 2022, περίπου το 94% της χωρητικότητας του αγωγού IGB είχε δεσμευτεί από 11 προμηθευτές, που είχαν υπογράψει σχετικές συμφωνίες μεταφοράς αερίου.
Επέκταση μεταφορικής ικανότητας
Σε ότι αφορά την επέκταση του αγωγού ΤΑΡ, οι διαδικασίες δέσμευσης χωρητικότητας που διενεργούνται, όπως και η απόφαση για την επέκταση σε στάδια της μεταφορικής ικανότητας του αγωγού, εντάσσονται στον σχεδιασμό της εταιρίας να δοκιμάσει την ανταπόκριση των εν δυνάμει αγοραστών στις πρόσθετες ποσότητες αερίου, που θα προέλθουν από την περαιτέρω ανάπτυξη του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ ΙΙ, στην Κασπία.
Μάλιστα σύμφωνα με πρόσφατη δήλωση του διευθύνοντος συμβούλου της εταιρίας Luca Schieppati με την αναβάθμιση, ο ΤΑΡ θα είναι σε θέση στο μέλλον να μεταφέρει υδρογόνο και άλλα ανανεώσιμα αέρια νέας τεχνολογίας, συμβάλλοντας στον ευρωπαϊκό στόχο για την ασφάλεια ενεργειακού σχεδιασμού με χαμηλού άνθρακα καύσιμα.
Μέτοχοι του ΤΑΡ είναι η BP (η οποία ηγείται και της ανάπτυξης του Σαχ Ντενίζ ΙΙ) με 20%, η SOCAR με 20%, η ιταλική Snam με 20%, η βελγική Fluxys με19%, η ισπανική Enagás με 16% και η ελβετική Axpo με 5%. Ο αγωγός IGB ανήκει κατά 50% στην Poseidon (κοινή εταιρία της ΔΕΠΑ Εμπορίας και της Edison) και κατά 50% στη Bulgargas.
www.worldenergynews.gr
