του Joseph Stepansky
Η κυβέρνηση του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Τζο Μπάιντεν δήλωσε ότι ακολουθεί μια προσέγγιση αναμονής για τη νεοσύστατη κυβέρνηση στη Συρία, σύμφωνα με όσα αναφέρει το Aljazeera. Φαίνεται πως οι διπλωμάτες τις τελευταίες εβδομάδες πραγματοποιούν τις πρώτες συναντήσεις με τον επικεφαλής της Hayat Tahrir al-Sham (HTS), τον de facto ηγέτη της, Ahmed al-Sharaa, και τον νεοδιορισθέντα υπουργό Εξωτερικών Asaad al-Shibani.
Η στάση των ΗΠΑ
Από τότε που οι αντάρτες ανέτρεψαν τον μακροχρόνιο ηγέτη Μπασάρ αλ Άσαντ στις αρχές Δεκεμβρίου, οι ΗΠΑ υποστήριξαν ότι θα διατηρήσουν την ανάπτυξη στρατευμάτων τους στη βορειοανατολική Συρία, όπου το αμερικανικό προσωπικό συνεχίζει να υποστηρίζει τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) υπό την ηγεσία των Κούρδων.
Ο Joshua Landis, διευθυντής του Κέντρου Μελετών Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα, περιέγραψε την στάση αυτή ως ένα όχι και τόσο λεπτό μήνυμα προς τους διάφορους παράγοντες στη Συρία να υιοθετήσουν μια προσεκτική προσέγγιση απέναντι στο SDF. Τονίζει, επίσης, ότι με αυτόν τον τρόπο οι ΗΠΑ, θα επιδιώξουν να διεκδικήσουν τη μόχλευση τους στη διαμόρφωση μιας νέας Συρίας, στέλνοντας και ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς την Τουρκία και τις αραβικές δυνάμεις.
Η αποστολή κατά του ISIS
Στις 2 Ιανουαρίου, το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που εδρεύει στο Ηνωμένο Βασίλειο ανέφερε ότι ο αμερικανικός στρατός φαίνεται να ενισχύει τις βάσεις του στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένης, της κατασκευής μιας νέας βάσης στο Ain al-Arab. Ωστόσο, εκπρόσωπος του Πενταγώνου την Παρασκευή αρνήθηκε ότι υπήρχαν σχέδια για δημιουργία «κάποιου τύπου βάσης ή παρουσίας» εκεί. Πίσω από τα σχέδια για την νέα Συρία στην μετά Άσαντ εποχή, φαίνεται να υπάρχουν δηλωμένες στρατηγικές προτεραιότητες. Τα δημόσια μηνύματα της κυβέρνησης Μπάιντεν τονίζουν μια καθοριστική προτεραιότητα για τη διατήρηση της παρουσίας των στρατευμάτων στη Συρία: την επιχείρηση κατά του ISIS (ISIS). Ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Πατ Ράιντερ υποστήριξε ότι ο αυξημένος αριθμός στρατευμάτων είχε ως στόχο να ανταποκριθεί στις «αναδυόμενες απαιτήσεις αποστολής που σχετίζονται με την αποστολή Defeat ISIS».
Ο Μοχάμεντ Σαλίχ, ανώτερος συνεργάτης στο Ινστιτούτο Ερευνών Εξωτερικής Πολιτικής που εδρεύει στη Φιλαδέλφεια, δήλωσε ότι υπάρχουν πράγματι πολλά άλλα ανείπωτα στρατηγικά συμφέροντα πίσω από την ανάπτυξη των αμερικανικών στρατευμάτων. Ωστόσο, η συνεχιζόμενη απειλή μιας αναζωπύρωσης του ISIL δεν πρέπει να αγνοηθεί. Ενώ το ISIL ηττήθηκε εδαφικά το 2017, το Πεντάγωνο τον Ιούλιο είπε ότι υπήρξαν 153 επιθέσεις από τους μαχητές της οργάνωσης στο Ιράκ και τη Συρία τους πρώτους έξι μήνες του έτους, ποσοστό διπλάσιο από αυτό του 2023. Με το SDF, να επιβλέπουν επί του παρόντος τις φυλακές που στεγάζουν χιλιάδες κρατούμενους του ISIL, η συνεχής παρουσία των ΗΠΑ μπορεί να αποτρέψει τις συγκρούσεις με ομάδες που υποστηρίζονται από την Τουρκία.
Ο έλεγχος των πηγών πετρελαίου
Από την πλευρά της, η Turkiye, η οποία υποστήριξε την επίθεση των ανταρτών υπό την ηγεσία των HTS καθώς και τον Εθνικό Στρατό της Συρίας (SNA), έχει επιδοθεί σε μια πιο ολοκληρωμένη ανάληψη της αποστολής κατά του ISIS. Η Τουρκία θεωρεί τις Μονάδες Λαϊκής Άμυνας (YPG), που αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των μαχητών των SDF, «τρομοκρατική οργάνωση».
Η συριακή πτέρυγα του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), εν τω μεταξύ, θεωρείται «τρομοκρατική» ομάδα τόσο από την Άγκυρα όσο και από την Ουάσιγκτον. Ωστόσο, η αντίθεση της Τουρκίας στο SDF την έχει βάλει εδώ και καιρό σε αντίθεση με τον συμμάχο της στο ΝΑΤΟ, τις ΗΠΑ.
Το SDF ελέγχει επί του παρόντος μια μεγάλη περιοχή της βορειοανατολικής Συρίας, που αντιπροσωπεύει σχεδόν το ένα τρίτο της συνολικής επικράτειας της χώρας. Η περιοχή που ελέγχει περιέχει περίπου το 70% των κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου της Συρίας.
Ο έλεγχος αυτών των κοιτασμάτων πετρελαίου θα είναι απαραίτητος για τη μελλοντική οικονομική ανάπτυξη της Συρίας. Ο Al-Sharaa και ο al-Shibani έδωσαν σε αυτή την εξέλιξη την κύρια έμφαση στις πρώτες επαφές τους με μέσα ενημέρωσης και ξένους απεσταλμένους. Η Συρία χρειάζεται σημαντικές ξένες επενδύσεις στη βιομηχανία πετρελαίου της για να την επανέλθει στο προσκήνιο.
Η παρουσία των αμερικανικών στρατευμάτων στη Συρία έχει, εν μέρει, στόχο να διασφαλίσει ότι αυτά τα πεδία ορυκτών καυσίμων θα παραμείνουν μακριά από τα χέρια τόσο του ISIL, όσο και από την κυβέρνηση της Συρίας. Ανεξάρτητα από το κίνητρο τους για τη διασφάλιση των πεδίων τα τελευταία χρόνια, η απελευθέρωσή τους θα αποτελέσει βασικό σημείο μόχλευσης στις μελλοντικές διαπραγματεύσεις. Οι κυρώσεις και το πετρέλαιο είναι μεγάλα διαπραγματευτικά χαρτιά.
Πιθανή πίεση από το Ισραήλ
Η Ουάσιγκτον θα μπορούσε επίσης να επιδιώξει να επηρεάσει την τακτική της νέας συριακής κυβέρνησης σχετικά με χώρες όπως το Ιράν και τους περιφερειακούς του συμμάχους, κυρίως το Ισραήλ, το οποίο έχει καταλάβει το συριακό έδαφος πέρα από τα κατεχόμενα Υψίπεδα του Γκολάν από τις αρχές Δεκεμβρίου.
Με τη σειρά του, το Ισραήλ μπορεί να ασκήσει αυξημένη πίεση στον σύμμαχό του την Ουάσινγκτον για να αποσπάσει διαβεβαιώσεις από την Τουρκιά. Τα συμφέροντα του Ισραήλ είναι να διατηρήσει τη Συρία όσο πιο αδύναμη, διχασμένη και φτωχή γίνεται και μπορεί πράγματι να προσπαθεί να ασκήσει κάποια πίεση για να παραμείνουν οι ΗΠΑ στη Συρία με τα στρατεύματά τους. Αυτή, όμως, η πίεση μπορεί να είναι αντίθετη με τα συμφέροντα των ΗΠΑ, ιδιαίτερα με τους περιφερειακούς Άραβες συμμάχους να αγκαλιάζουν όλο και περισσότερο την αλ-Σαράα. Ε
Η παρουσία των ΗΠΑ μπορεί να γίνει ανεκτή στο άμεσο μέλλον, όταν ο νεοσύστατος συριακός κυβερνητικός στρατός είναι ανεπαρκώς εξοπλισμένος για να απαντήσει στο ISIL, θα υπάρχει ημερομηνία λήξης.
