Το καλοκαίρι ψηφίστηκε ο πολυαναμενόμενος νόμος πλαίσιο για τα θαλάσσια αιολικά πάρκα στην χώρα μας. Μπορεί να ασκήσει κανείς κριτική σε διάφορες προβλέψεις του, ειδικά αν ληφθεί υπόψη το μακρύ χρονικό διάστημα που ετοιμαζόταν καθώς και οι κατά καιρούς δηλώσεις της πολιτικής ηγεσίας (σε ανώτατο μάλιστα επίπεδο) που έχουν καλλιεργήσει μεγάλες προσδοκίες και έχουν τραβήξει την προσοχή της εγχώριας και παγκόσμιας επενδυτικής κοινότητας. Πέραν των όποιων αδυναμιών του νόμου, είναι σημαντικό ότι, επιτέλους και στην χώρα μας, υπάρχει η δυνατότητα αξιοποίησης του τεράστιου αιολικού δυναμικού των θαλασσών μας.
Ο Ν.4964/22 έχει ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο σχεδιασμό: το κράτος καλείται να εκτελέσει ένα πλέγμα μελετών, σχεδίων, διαβουλεύσεων και νομικών ρυθμίσεων από τις οποίες εντέλει θα προσδιοριστούν οι «Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων» (ΠΟΑΥΑΠ) και εντός αυτών οι Περιοχές Εγκατάστασης ΥΑΠ. Ο προσδιορισμός αυτός θα οριστικοποιηθεί με Προεδρικό Διάταγμα που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και γνώμη του Κεντρικού Συμβουλίου Χωροταξικών Θεμάτων και σε αυτό θα ορίζονται -μεταξύ άλλων- οι όροι ανάπτυξης θαλάσσιων αιολικών πάρκων στις περιοχές που θα προβλέπεται να γίνουν έργα. Μέχρι τότε, τα ενδιαφερόμενα επενδυτικά σχήματα δεν θα μπορούν πρακτικά να κάνουν τίποτα ουσιαστικό εφόσον, μόνο μετά το ΠΔ θα δοθούν οι Άδειες Ερευνών που θα επιτρέπουν να δραστηριοποιηθεί ένα σχήμα στην περιοχή ενδιαφέροντός του.
Κυρίαρχο ρόλο σε αυτό τον σχεδιασμό καλείται να παίξει η πρώην ΕΔΕΥ η οποία μετεξελίσσεται σε έναν νέο φορέα (ΕΔΕΥΕΠ) που θα διαχειρίζεται ολιστικά το ενεργειακό δυναμικό των θαλασσών μας. Για να μπορέσει όμως να υποστηρίξει τον κρίσιμο ρόλο της, η Πολιτεία οφείλει άμεσα να την οπλίσει με τους αναγκαίους πόρους και θεσμική ευελιξία.
Η σκιά που πλανάται πάνω από όλα αυτά είναι η παράμετρος του χρόνου. Την ίδια στιγμή που εμείς μόλις ψηφίσαμε τον πρώτο νόμο, άλλες χώρες της Μεσογείου υλοποιούν ήδη τα πρώτα θαλάσσια αιολικά πάρκα τους, μερικά μάλιστα πλωτά. Χώρες όπως η Ιταλία που υπολείπεται ημών σε αιολικό δυναμικό έχει δώσει τις πρώτες άδειες και προχωρά ταχύτατα τον φιλόδοξο σχεδιασμό της. Αναφέρομαι στην Μεσόγειο επειδή αυτός είναι ο ζωτικός χώρος στον οποίο, και θέλουμε και μπορούμε να κάνουμε την χώρα μας σημείο αναφοράς για τα θαλάσσια αιολικά πάρκα και ιδίως την τεχνολογία των πλωτών ανεμογεννητριών.
Πειστικό χρονοδιάγραμμα - Υλοποίηση υποδομών και δικτύου
Εξάλλου, οι προσδοκίες που έχουν δημιουργηθεί δεν έχουν κινητοποιήσει μόνο τις εταιρείες-επενδυτές έργων ΑΠΕ αλλά και πολύ σημαντικές εταιρείες σε όλο το φάσμα της εφοδιαστικής αλυσίδας (π.χ. καλώδια, μεταλλικές κατασκευές κ.α.), οι οποίες ήδη σχεδιάζουν σημαντικές επενδύσεις στην χώρα μας για να καλύψουν το εγχώριο και περιφερειακό ενδιαφέρον.
Είναι κρίσιμο λοιπόν να μην χαθεί το “momentum” και να μην δημιουργηθεί η αίσθηση στασιμότητας. Η Πολιτεία και οι φορείς της οφείλουν άμεσα να διαβουλευτούν με την αγορά και να παρουσιάσουν ένα συγκεκριμένο και πειστικό χρονοδιάγραμμα για τα επόμενα βήματα, τουλάχιστον μέχρι το ορόσημο που θα δεχτούν αιτήσεις για χορήγηση των πρώτων Αδειών Έρευνας. Πρέπει να εξηγήσουν τι βήματα προτίθενται να κάνουν, ώστε οι άδειες αυτές να μην βαλτώσουν αλλά να μετεξελιχθούν το συντομότερο σε Άδειες Εγκατάστασης και Λειτουργίας.
Παράλληλα, πρέπει να ληφθούν οι αναγκαίες πρωτοβουλίες που θα εξασφαλίσουν τον αναγκαίο ηλεκτρικό χώρο και την έγκαιρη υλοποίηση των δικτύων αλλά και των λοιπών απαραίτητων υποδομών της εφοδιαστικής αλυσίδας (λιμάνια, ναυπηγεία, βιομηχανία).
Η χώρα μας έχει όλες τις προϋποθέσεις να επιτύχει: πλούσιο αιολικό δυναμικό, επενδυτικό ενδιαφέρον, κατάλληλη τεχνολογία και διαθέσιμη χρηματοδότηση. Η πολυετής εμπειρία μας στην ανάπτυξη χερσαίων αιολικών πάρκων πρέπει να χρησιμοποιηθεί, ώστε να μην επαναλάβουμε λανθασμένες πρακτικές του παρελθόντος στον νέο τομέα που διανοίγεται, των θαλάσσιων αιολικών πάρκων. Αν δεν υπάρξει ολιγωρία, η Ελλάδα μπορεί να γίνει κυρίαρχος παίκτης στη Μεσόγειο.
Ο κ. Παναγιώτης Λαδακάκος είναι Πρόεδρος ΔΣ ΕΛΕΤΑΕΝ
