Απολύτως απαραίτητη για τη σταθερότητα του ηλεκτρικού συστήματος και την επιτάχυνση της πράσινης ενεργειακής μετάβασης, θεωρεί ο διευθύνων σύμβουλος της Elpedison Νίκος Ζαχαριάδης, τη στήριξη των επενδύσεων σε μονάδες φυσικού αερίου, μέσω μηχανισμών αποζημίωσης της ευελιξίας και ισχύος που παρέχουν οι συγκεκριμένες μονάδες. Μάλιστα θεωρεί ότι εάν είχε υιοθετηθεί η πρόταση της Elpedison και υπήρχε σήμερα μηχανισμός αποζημίωσης ισχύος με ‘claw back’, δεν θα συζητούσαμε για πιθανή δημιουργία πρόσθετων κερδών, αφού θεσμοθετημένα θα είχε καθοριστεί η λειτουργία των μονάδων σε περιόδους κρίσης.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Elpedison με τη συνέντευξη του στο World Energy News, δηλώνει ότι η εταιρία του «αναλύει σοβαρά την περίπτωση να επενδύσει σε μονάδα παραγωγής με αέριο, για να υποστηρίξει τη σταθερότητα του συστήματος και να επιταχύνει την ενεργειακή μετάβαση».
Σε ότι αφορά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης ο κ. Ζαχαριάδης θεωρεί ότι όσο διαρκεί ο πόλεμος δεν θα εξομαλυνθεί η κατάσταση. Επίσης με δεδομένες τις σχεδιαζόμενες επενδύσεις στην παγκόσμια παραγωγή LNG, εκτιμά ότι η εξομάλυνση δεν θα πρέπει να αναμένεται πριν το 2025.
Τέλος εκτιμά ότι δεν υφίσταται λόγος ανασχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ τονίζει ότι συγκεκριμένες έκτακτες παρεμβάσεις, κατά την περίοδο κρίσης και μόνο, θα μπορούσαν να υιοθετηθούν με γνώμονα πάντα τη μικρότερη δυνατή απόκλιση από τους εγκεκριμένους κανόνες.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του κ. Ζαχαριάδη.
Ερώτηση: Η διασφάλιση της επάρκειας τροφοδοσίας με φυσικό αέριο αναδεικνύεται πλέον στο κεντρικό ζήτημα για την αγορά. Ποιες είναι οι κινήσεις και οι επιλογές της Elpedison προς την κατεύθυνση αυτή;
Απάντηση: Η ελληνική αγορά Φυσικού Αερίου εξαρτάται κατά 35% από εισαγωγές από Ρωσία και παρ’ όλο που βρίσκεται σε πολύ καλύτερη θέση από άλλες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, η άμεση αντικατάσταση των εισαγωγών από Ρωσία είναι μια δύσκολη πρόκληση. Η Elpedison είναι ένας από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς LNG και συνεπώς η εξάρτησή της από το Ρωσικό αέριο είναι πολύ μικρότερη. Παρ’ όλα αυτά, σε περίπτωση διακοπής του αερίου από τη Ρωσία, η αναστάτωση που θα προκληθεί στην παγκόσμια αγορά λόγω της αδυναμίας κάλυψης της Ευρωπαικής ζήτησης από άλλες πηγές, οδηγεί όλες τις εταιρείες σε αχαρτογράφητα νερά. Αδιαμφισβήτητα τέτοιου σημαντικού μεγέθους και γεωπολιτικού χαρακτήρα θέματα ξεπερνούν όχι μόνο το μέγεθος όλων των Ελληνικών εταιρειών αλλά και το μέγεθος της χώρας μας. Οι κινήσεις στις οποίες έχουμε προχωρήσει είναι η ενίσχυση της αλυσίδας προμήθειας της εταιρείας μας από πολλές πηγές, ώστε σε περίπτωση κρίσης να έχουμε πολλές επιλογές.
Ερώτηση: Έχει γίνει γνωστό ότι η Elpedison πολύ σύντομα θα λάβει την τελική επενδυτική απόφαση για τη δημιουργία της νέας μονάδας ηλεκτροπαραγωγής στη Θεσσαλονίκη. Πιστεύετε ότι το ηλεκτρικό σύστημα έχει ανάγκη νέες μονάδες φυσικού αερίου; Εκτιμάτε ότι θα υπάρξει αλλαγή στην πολιτική της ΕΕ ως προς τη χρηματοδότηση νέων έργων φυσικού αερίου;
Απάντηση: Αναφορικά με τη χρηματοδότηση έργων φυσικού αερίου αποδείχθηκε από τα γεγονότα η λανθασμένη πολιτική της ΕΕ να θέτει περιορισμούς στην ανάπτυξή τους και ήδη το κλίμα έχει αναστραφεί. Αυτό που δεν έχει γίνει αποδεκτό ακόμη αλλά σιγά σιγά αναμένεται να αναδειχθεί είναι μια άλλη αντίφαση των αποφάσεων της ΕΕ. Συγκεκριμένα, ενώ από τη μια έχει αποφασισθεί να συντομευθεί η περίοδος της ενεργειακής μετάβασης προς τις ΑΠΕ, με μεταβατικό καύσιμο το φυσικό αέριο, που θα χρησιμοποιείται στο μέλλον μόνο για την ευελιξία και σταθερότητα του συστήματος, από την άλλη υπάρχουν δισταγμοί στην χρηματοδότηση της αξιόπιστης παροχής ευελιξίας και ισχύος που παρέχουν οι μονάδες αερίου. Ζητείται δηλαδή από τους επενδυτές να επενδύσουν σε μονάδες φυσικού αερίου, που μετά το 2035 δεν θα λειτουργούν σαν μονάδες βάσης αλλά μόνο ως μονάδες σταθερότητας του συστήματος, χωρίς να καθορίζονται ενιαίοι Ευρωπαϊκοί κανόνες για την αποζημίωση ισχύος. Θα πρέπει να τονιστεί ότι αν είχαν υιοθετηθεί οι προτάσεις της Elpedison και υπήρχε σήμερα μηχανισμός αποζημίωσης ισχύος με ‘claw back’, δεν θα συζητούσαμε σήμερα για πιθανή δημιουργία πρόσθετων κερδών σε περίοδο κρίσης, αφού θεσμοθετημένα θα είχε καθοριστεί η λειτουργία των μονάδων σε περιόδους κρίσης. Η απάντηση λοιπόν στο ερώτημα είναι ότι, με δεδομένη την καθυστέρηση ανάπτυξης αξιόπιστης τεχνολογίας αποθήκευσης μακράς διάρκειας, είναι αδύνατον να χωρέσουν άλλες ΑΠΕ στο Ελληνικό σύστημα χωρίς μονάδες αερίου και η καθυστέρηση στην επένδυση μονάδων αερίου καθυστερεί την ενεργειακή μετάβαση σε ένα περιβάλλον πράσινης ενέργειας.
Η Elpedison με το μέγεθός της είναι σημαντικός κρίκος όχι μόνο της αλυσίδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για την ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας αλλά και υποστηρικτής της πράσινης μετάβασης και αναλύει σοβαρά την περίπτωση να επενδύσει σε μονάδα παραγωγής με αέριο, για να υποστηρίξει τη σταθερότητα του συστήματος και να επιταχύνει την ενεργειακή μετάβαση.
Ερώτηση: Η ενεργειακή κρίση βρίσκεται σε εξέλιξη σχεδόν ένα χρόνο τώρα. Πόσο κοντά θεωρείτε ότι βρισκόμαστε στην εξομάλυνση της κατάστασης;
Απάντηση: Για να απαντήσουμε στο ερώτημα θα πρέπει να κατανοήσουμε την πραγματική αιτία που οδήγησε στην αύξηση των τιμών. Η αιτία δεν σχετίζεται με την ανάκαμψη της οικονομίας μετά την πανδημία ή τη διακοπή τροφοδοσίας αερίου από Ρωσία ή κάτι άλλο παρόμοιο. Πριν από ένα χρόνο, η ΕΕ έλαβε την απόφαση να συντομεύσει την περίοδο της ενεργειακής μετάβασης αντικαθιστώντας τις μονάδες άνθρακα σε όλη την Ευρώπη με μονάδες αερίου. Το πρόσθετο αέριο που χρειαζόταν η Ευρώπη αναζητήθηκε αποκλειστικά από την αγορά LNG και η παγκόσμια ζήτηση ξεπέρασε την παγκόσμια παραγωγή. Αυτό οδήγησε σε αύξηση τιμών από τα μέσα του 2021. Με την έναρξη του πολέμου, οι επιλογές για την εξομάλυνση της κατάστασης μειώθηκαν. Είναι λοιπόν βέβαιο ότι όσο διαρκεί ο πόλεμος δεν θα εξομαλυνθεί η κατάσταση αλλά και μετά τη λήξη του πολέμου όταν αποκατασταθεί η αλυσίδα τροφοδοσίας, θα πρέπει να επιλυθεί η βασική αιτία, δηλαδή θα πρέπει η παγκόσμια παραγωγή LNG να καλύψει την παγκόσμια ζήτηση. Λαμβάνοντας υπόψη τις επενδύσεις στην παγκόσμια παραγωγή LNG, κάτι τέτοιο δεν αναμένεται να συμβεί πριν το 2025.
Ερώτηση: Η εκτόξευση των λογαριασμών του ρεύματος προκαλεί μεγάλη δυσφορία στους καταναλωτές όλων των κατηγοριών. Υπάρχει λύση στο πρόβλημα και ποια είναι αυτή;
Απάντηση: Η εκτόξευση των λογαριασμών οφείλεται στην αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου. Εφόσον η τιμή του αερίου παραμένει υψηλή, οποιαδήποτε λύση έχει κόστος. Το κόστος για την επαναφορά των λογαριασμών στις τιμές του πρώτου εξαμήνου του 2021 απαιτεί σε Εθνικό επίπεδο χρηματοδότηση περίπου 4-5 δις €. Συνεπώς η πραγματική λύση στο πρόβλημα είναι η λήψη μέτρων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, ακόμη και με επιβράδυνση της ενεργειακής μετάβασης, προκειμένου να μειωθεί η τιμή του φυσικού αερίου. Μέχρι τότε, η Elpedison θα συνεισφέρει όσο μπορεί με εκπτώσεις και προωθητικές ενέργειες, ελαχιστοποιώντας την όποια κερδοφορία θα μπορούσε να έχει στη δραστηριότητα προμήθειας ρεύματος.
Ερώτηση: Θεωρείτε ότι χρειάζεται ανασχεδιασμός της αγοράς;
Απάντηση: O σχεδιασμός της αγοράς ενσωματώνει με το βέλτιστο δυνατό τρόπο τα τεχνικά χαρακτηριστικά των διαθέσιμων τεχνολογιών, παράγει τα σωστά σήματα για νέες επενδύσεις και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για αποδοτικό διασυνοριακό εμπόριο. Συνεπώς, κατά την άποψή μας, δεν υφίσταται λόγος για ανασχεδιασμό.
Ο ACER, εξάλλου, στο πρόσφατο πόρισμά του, διαπιστώνει ότι ο τρέχων σχεδιασμός της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας δεν ευθύνεται για την τρέχουσα κρίση. Αντίθετα, οι ισχύοντες κανόνες της αγοράς συνέβαλαν σε κάποιο βαθμό στον μετριασμό της τρέχουσας κρίσης, αποφεύγοντας ακόμη και πιθανές διακοπές ρεύματος. Ωστόσο, η αρχιτεκτονική της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας δεν έχει σχεδιαστεί για την κατάσταση «έκτακτης ανάγκης», στην οποία βρίσκεται επί του παρόντος η ΕΕ, και συνεπώς συγκεκριμένες έκτακτες παρεμβάσεις, κατά την περίοδο κρίσης και μόνο, θα μπορούσαν να υιοθετηθούν με γνώμονα πάντα τη μικρότερη δυνατή απόκλιση από τους εγκεκριμένους κανόνες.
www.wordenergynews.gr
