Η Ευρώπη μπορεί να παραμείνει ανταγωνιστική εστιάζοντας στις βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας και στη μεταρρύθμιση των πολιτικών για το κλίμα (euractiv.com)
Η προσπάθεια αποχωρισμού (για άλλους απεξάρτηση) της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο μετά την εισβολή στην Ουκρανία, δεν ήταν ομαλός.
Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ και οι προκλήσεις με το χάσμα στις τιμές της ενέργειας πιθανότατα θα προσθέσουν επιπλοκές.
Η ενέργεια στην Ευρώπη κοστίζει διπλάσια από ό,τι στις ΗΠΑ το 2023.
Έχουν περάσει πάνω από 2 χρόνια από την έναρξη του REPowerEU (πρωτοβουλία για τη σταδιακή κατάργηση των ρωσικών εισαγωγών ορυκτών καυσίμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση έως το 2027), την εξοικονόμηση ενέργειας, τη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού και την παραγωγή καθαρής ενέργειας.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η ΕΕ αναφέρει ότι κατάφερε (μεταξύ άλλων επιτυχιών), να μειώσει την κατανάλωση φυσικού αερίου κατά 18%, να ξεπεράσει την εξάρτησή της από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και να παράγει για πρώτη φορά περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από αιολική και ηλιακή ενέργεια παρά από αέριο.
Παρά τα επιτεύγματα αυτά, η ΕΕ αγωνίστηκε να αντιμετωπίσει μεγάλα προβλήματα τα τελευταία δύο χρόνια, έχοντας ιστορικά βασιστεί στις προμήθειες ρωσικών ορυκτών καυσίμων, ιδιαίτερα στο φυσικό αέριο που μεταφέρεται μέσω αγωγών όπως το Nord Stream.
Η γεωπολιτική του φυσικού αερίου
Μια ανάλυση που διεξήχθη από το Ινστιτούτο Brookings σημειώνει ότι παρά τη γρήγορη και δημιουργική απάντηση της Ευρώπης στην ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από τον πόλεμο, το ρωσικό αέριο βρήκε ακόμα τον δρόμο του προς την ΕΕ παρακάμπτοντας γύρους κυρώσεων.
Το ρωσικό αέριο αντιπροσώπευε το 14,8% της συνολικής προμήθειας φυσικού αερίου της Ευρώπης, υπογραμμίζοντας τις ευπάθειες σε συγκεκριμένα κράτη μέλη.
Η στρατηγική της Ρωσίας να χειραγωγήσει την παροχή φυσικού αερίου για πολιτική μόχλευση ήταν μέρος μιας ευρύτερης γεωπολιτικής προσπάθειας για να εμβαθύνει την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης.
Το καλοκαίρι, η Σλοβακία και η Ουγγαρία απέρριψαν την πρόταση της Επιτροπής να χρησιμοποιηθεί ο αγωγός Αδριατικής της Κροατίας για να αντικαταστήσει τις διακοπείσες ρωσικές προμήθειες πετρελαίου, επικαλούμενες ανησυχίες για το υψηλό κόστος και την αξιοπιστία.
Το ενδιαφέρον στρέφεται στη διαφοροποίηση των προμηθειών
Μια άλλη ανάλυση της Ember (παγκόσμια «δεξαμενή σκέψης» στον τομέα της ενέργειας), παρατήρησε ότι πολλά κράτη μέλη δεν έχουν ακόμη πετύχει τους ενεργειακούς στόχους της ΕΕ.
Τα σχέδια εθνικών σχεδίων και πολιτικών για την ενέργεια και το κλίμα (NECP) υποδηλώνουν ότι η ανανεώσιμη ενέργεια θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο.
Οι προβλέψεις δείχνουν ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) θα μπορούσαν να παράγουν το 66% της ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ έως το 2030 και οι φιλόδοξοι στόχοι αιολικής και ηλιακής δυναμικότητας έχουν αυξηθεί δραματικά από το 2019. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπολείπονται του στόχου του 72% έχει θέσει η REPowerEU.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΕΕ θα υποστηρίξει το έργο του κάθετου διαδρόμου αερίου για τη διαφοροποίηση των προμηθειών φυσικού αερίου στη Νοτιοανατολική, Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, ενισχύοντας την ενεργειακή συνδεσιμότητα της περιοχής.
Θα επεκτείνει την ικανότητα μεταφοράς για επαναεριοποιημένο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), ειδικά από τις ΗΠΑ.
Παρά τις μειωμένες εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία, οι υψηλότερες τιμές έχουν μειώσει τον οικονομικό αντίκτυπο της πτώσης.
Οι ρωσικές εισαγωγές LNG έχουν αυξηθεί, αυξάνοντας το μερίδιο της Ρωσίας στην αγορά LNG της ΕΕ. Το LNG των ΗΠΑ, το οποίο διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο στην εκτόνωση της ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη την περίοδο 2022-2023, θα παραμείνει ουσιαστικό.
Ο παράγοντας Τραμπ
Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ δίνει την ευκαιρία στην Ευρώπη να ενισχύσει την ενεργειακή της στρατηγική και να στηρίξει την Ουκρανία.
Το Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα (CREA) κάλεσε τη νέα Επιτροπή να εφαρμόσει αυστηρές οδηγίες για τη σταδιακή κατάργηση του ρωσικού πετρελαίου και να αντιμετωπίσει τα κενά, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρήσεων σκιωδών δεξαμενόπλοιων.
Ενώ η επιρροή της Ρωσίας στο φυσικό αέριο παραμένει εμφανής, τα τρέχοντα επίπεδα εξάρτησης κινδυνεύουν με συνεχή οικονομική υποστήριξη για την πολεμική προσπάθεια της Μόσχας, που υπολογίζεται σε 11 δισεκατομμύρια ευρώ σε πληρωμές φυσικού αερίου το 2025.
Μόνο δίνοντας προτεραιότητα σε σταθερές, δεσμευτικές πολιτικές, η ΕΕ μπορεί να υποστηρίξει την Ουκρανία, να εξασφαλίσει το ενεργειακό της μέλλον και να επιδείξει ηγετικό ρόλο εν μέσω παγκόσμιων γεωπολιτικών αλλαγών, υποστηρίζει η CREA.
Το χάσμα των τιμών της ενέργειας θα επιδεινωθεί
Μια μελέτη της BusinessEurope δείχνει ότι οι υψηλές τιμές ενέργειας απειλούν την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών εταιρειών.
Μέχρι το 2050 (ακόμη και με υποστηρικτικές πολιτικές), το ενεργειακό κόστος στην Ευρώπη θα μπορούσε να είναι τουλάχιστον 50% υψηλότερο από ό,τι στις ΗΠΑ, την Κίνα και την Ινδία.
Η μελέτη ζητά δράση για να καλυφθεί το χάσμα ενεργειακής ανταγωνιστικότητας και να διαχειριστεί το κόστος του άνθρακα. Ακόμη διαπιστώνει ότι η άρση των εμποδίων στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η βελτιωποίηση τοποθεσιών θα μπορούσαν να μειώσουν τις τιμές χονδρικής ενέργειας κατά σχεδόν 40%.
Αν και οι τιμές της ενέργειας έχουν μειωθεί, παραμένουν υψηλότερες σε σύγκριση με την περίοδο πριν από το 2022 και τους ανταγωνιστές.
Η ηλεκτρική ενέργεια στην Ευρώπη κοστίζει διπλάσια από ό,τι στις ΗΠΑ το 2023, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ).
Μελέτες δείχνουν ότι χώρες με υψηλές τιμές ενέργειας εξάγουν συχνά προϊόντα υψηλότερης αξίας.
Η ανάλυση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Ευρώπη μπορεί να παραμείνει ανταγωνιστική εστιάζοντας στις βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας και στη μεταρρύθμιση των πολιτικών για το κλίμα.
Αυτή η προσέγγιση θα μπορούσε να βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές με χαμηλότερο κόστος, ακόμη και με υψηλότερες τιμές ενέργειας από τις ΗΠΑ.
www.worldenergynews.gr
