Πώς η περιοχή μπορεί να φθάσει από το χείλος του γκρεμού
Σχετικά Άρθρα
WSJ: Θεατής η κυβέρνηση Μπάϊντεν στις εξελίξεις στην Μ.Ανατολή - Χάνεται η επαφή με Νετανιάχου
Με το Ισραήλ να είναι έτοιμο να επιτεθεί στο Ιράν, και ενάντια στο κίνημα της Χεζμπολάχ του Λιβάνου, όλη η συζήτηση στρέφεται στο ενδεχόμενο κήρυξης ενός νέου, παν-μεσανατολικού πολέμου.
Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν “φρένα¨ για να σταματήσει η πορεία προς μια ευρύτερη πυρκαγιά που θα οδηγούσε το Ισραήλ και την Τεχεράνη στην κλιμάκωση της σύγκρουσης και θα προκαλούσε απογοήτευση σε άλλα έθνη, σύμφωνα με ειδικούς των υπηρεσιών πληροφοριών και λήψης στρατιωτικών αποφάσεων που επικαλείται σε ανάλυση του το reuters.
Το Ισραήλ είναι απίθανο να κάνει πίσω στην εκτόξευση εναέριου μπαράζ στο Ιράν τις επόμενες ημέρες ως αντίποινα για την απόφαση της Τεχεράνης να εκτοξεύσει περίπου 180 βαλλιστικούς πυραύλους στο Ισραήλ την Τρίτη, δήλωσαν οι ειδικοί στο Reuters.
«Όποιος μας επιτεθεί – εμείς θα του επιτεθούμε», είπε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου στο γραφείο ασφαλείας του το βράδυ της Τρίτης, συνοψίζοντας το δόγμα αποτροπής του.
Οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι εντούτοις είπαν στους ομολόγους τους των ΗΠΑ ότι η απάντηση τους στην επίθεση του Ιράν θα είναι «βαθμονομημένη», αν και δεν έχουν δώσει ακόμη μια τελική λίστα πιθανών στόχων, σύμφωνα με πηγή στην Ουάσιγκτον που γνωρίζει τις συζητήσεις.
«Νομίζω ότι οι στόχοι που θα επιλεγούν, θα επιλεγούν σχολαστικά, πολύ προσεκτικά», δήλωσε ο Avi Melamed, πρώην αξιωματούχος των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών και διαπραγματευτής κατά τη διάρκεια των παλαιστινιακών εξεγέρσεων, της δεκαετίας του 1980 και του 2000. Τοποθεσίες ιρανικής στρατιωτικής σημασίας, όπως πυραυλική υποδομή, κέντρα επικοινωνίας και σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής είναι πιθανοί υποψήφιοι στόχοι, πρόσθεσε.
Τα σενάρια για το Ισραήλ
Το Ισραήλ είναι λιγότερο πιθανό να χτυπήσει τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις που στηρίζουν την οικονομία του Ιράν ή τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του, σύμφωνα με πολλούς από τους εμπειρογνώμονες που ρωτήθηκαν, μεταξύ των οποίων περισσότεροι πρώην στρατιωτικοί, μυστικοί και διπλωματικοί αξιωματούχοι από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Μέση Ανατολή.
Αυτοί οι εξαιρετικά ευαίσθητοι στόχοι αναμένεται να επιφέρουν μια κλιμακούμενη ιρανική απάντηση, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής στόχευσης των τοποθεσιών παραγωγής πετρελαίου των συμμάχων των ΗΠΑ στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των αραβικών κρατών του Κόλπου, ανέφεραν.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν δήλωσε την Πέμπτη ότι δεν θα διαπραγματευτεί δημόσια όταν ρωτήθηκε αν είχε προτρέψει το Ισραήλ να μην επιτεθεί στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του Ιράν, ώρες αφότου συνέβαλε στην άνοδο των παγκόσμιων τιμών του πετρελαίου όταν είπε ότι η Ουάσιγκτον συζητούσε τέτοια ισραηλινά χτυπήματα.
Το Ισραήλ έχει εκπλήξει μεγάλο μέρος του κόσμου με την κλίμακα της επίθεσής του εναντίον της υποστηριζόμενης από το Ιράν οργάνωσης Χεζμπολάχ, από την έκρηξη χιλιάδων τηλεφωνητών μαχητών, έως τη δολοφονία του ηγέτη Sayyed Hassan Nasrallah σε αεροπορική επιδρομή στη Βηρυτό και την εισβολή στο νότιο Λίβανο.
«Δεν θα ήταν συνετό για τους ξένους να προσπαθήσουν να προβλέψουν το σχέδιο επίθεσης του Ισραήλ», είπε ο Νόρμαν Ρουλ, πρώην ανώτερος αξιωματικός της CIA που υπηρέτησε ως ανώτατος διευθυντής της κοινότητας πληροφοριών των ΗΠΑ για το Ιράν από το 2008 έως το 2017.«Αλλά εάν το Ισραήλ αποφασίσει για ένα αναλογικό αλλά ουσιαστικό χτύπημα, μπορεί να επιλέξει να περιορίσει τις επιθέσεις του στους ιρανικούς πυραύλους και στην αρχιτεκτονική της Δύναμης του IRGC-Quds που υποστήριξε τις επιθέσεις της Τεχεράνης και των πληρεξουσίων της στο Ισραήλ».
Η Δύναμη Quds είναι κλάδος της επίλεκτης στρατιωτικής μονάδας των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν.
Ο Ρουλ ανώτερος σύμβουλος της ομάδας United Against Nuclear Iran, εκτιμά ότι το Ισραήλ μπορεί να χτυπήσει ιρανικές εγκαταστάσεις που διυλίζουν τη βενζίνη και το ντίζελ για εγχώρια κατανάλωση, ενώ παράλληλα απαλλάσσει αυτές που φορτώνουν τις εξαγωγές πετρελαίου, στερώντας από την Τεχεράνη τη δικαιολογία για αντίποινα κατά των εγκαταστάσεων των κρατών του Κόλπου και περιορίζοντας εκτίναξη των τιμών του αργού.
Προσεκτικές επιθέσεις από το Ιράν
Οποιαδήποτε ευρύτερη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή είναι απίθανο να μοιάζει με τους επίγειους πολέμους των περασμένων δεκαετιών μεταξύ των αντίπαλων στρατών.
Μόνο δύο κυρίαρχα κράτη, το Ισραήλ και το Ιράν, έχουν μέχρι στιγμής κλειδώσει στρατιωτικά κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, και τις χωρίζουν δύο άλλες χώρες και τεράστιες εκτάσεις ερήμου. Η απόσταση έχει περιορίσει τις ανταλλαγές τους σε αεροπορικά πλήγματα, μυστικές επιχειρήσεις ή τη χρήση πολιτοφυλακών αντιπροσώπων όπως η Χεζμπολάχ.
Το Ιράν έχει από καιρό ορκιστεί να καταστρέψει το κράτος του Ισραήλ, ωστόσο έχει αποδειχθεί προσεκτικός αντίπαλος σε αυτήν την κρίση, βαθμονομώντας προσεκτικά τις δύο εναέριες επιθέσεις του στο Ισραήλ, την πρώτη τον Απρίλιο - αφού το Ισραήλ βομβάρδισε το ιρανικό προξενείο στη Συρία, σκοτώνοντας αρκετούς διοικητές - και το δεύτερο αυτή την εβδομάδα μετά τη δολοφονία του Νασράλα.
Ο μόνος αναφερόμενος θάνατος από τις δύο επιθέσεις του Ιράν ήταν ένας άτυχος Παλαιστίνιος που χτυπήθηκε από ένα περίβλημα πυραύλου που έπεσε από τον ουρανό στη Δυτική Όχθη την Τρίτη.
Η Αίγυπτος, η οποία πολέμησε με το Ισραήλ το 1948, το 1956, το 1967 και το 1973, και υπέγραψε μια συνθήκη ειρήνης το 1979, θεωρείται ευρέως ότι δεν ενδιαφέρεται να συρθεί στη σύγκρουση.
Η Συρία, ένας σύμμαχος του Ιράν που έχει επίσης πολεμήσει το Ισραήλ στο παρελθόν, βυθίζεται σε οικονομική κατάρρευση μετά από μια δεκαετία εμφυλίου πολέμου.
Τα πλούσια κράτη του Κόλπου, στενοί εταίροι ασφαλείας των ΗΠΑ, θέλουν επίσης να απομακρυνθούν. Δύο πηγές με γνώση του θέματος δήλωσαν στο Reuters ότι οι υπουργοί του Κόλπου είχαν συνομιλίες με το Ιράν στο περιθώριο μιας διάσκεψης στο Κατάρ την Πέμπτη, επιδιώκοντας να διαβεβαιώσουν την Τεχεράνη για την ουδετερότητά τους σε οποιαδήποτε κλιμάκωση θα μπορούσε να επηρεάσει τις εγκαταστάσεις παραγωγής πετρελαίου τους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες λένε ότι θα υπερασπιστούν το Ισραήλ μέχρι το τέλος ενάντια στον κοινό τους εχθρό, το Ιράν και τους πληρεξούσιους του, αλλά κανείς δεν πιστεύει ότι θα συμμετέχει όπως έκανε στους δύο πολέμους του Κόλπου το 1990 και το 2003 όταν πολέμησε εναντίον Ιράκ.
Πυρηνικές εγκαταστάσεις
Ο πόλεμος είναι ήδη μια ζοφερή πραγματικότητα για πολλούς στην περιοχή. Η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ από μαχητές της παλαιστινιακής οργάνωσης Χαμάς σκότωσε 1.200 ανθρώπους, ενώ το ισραηλινό χτύπημα που ακολούθησε στη Γάζα σκότωσε σχεδόν 42.000 ανθρώπους και εκτόπισε σχεδόν όλο τον πληθυσμό των 2,3 εκατομμυρίων του θύλακα, σύμφωνα με τοπικούς αξιωματούχους και στοιχεία του ΟΗΕ. Οι συγκρούσεις μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ έχουν επίσης αναγκάσει χιλιάδες οικογένειες στο βόρειο Ισραήλ και στο νότιο Λίβανο να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πιέζουν το Ισραήλ να απόσχει από στρατιωτικά αντίποινα κατά της τελευταίας επίθεσης του Ιράν - όπως έκανε τον Απρίλιο - αλλά ενθαρρύνουν μια προσεκτική εξέταση των πιθανών συνεπειών σε οποιαδήποτε απάντηση, σύμφωνα με το άτομο στην Ουάσιγκτον που γνωρίζει τις συζητήσεις.
Ωστόσο, η Ουάσιγκτον έχει αποδειχθεί ότι έχει περιορισμένη επιρροή στο Ισραήλ και ο Νετανιάχου παρέμεινε αμείλικτος όσον αφορά τη στόχευση των εχθρών της χώρας του μετά την επίθεση της Χαμάς.
«Οι Ισραηλινοί έχουν ήδη ξεπεράσει οποιεσδήποτε κόκκινες γραμμές που τους θέσαμε», είπε ο Ρίτσαρντ Χούκερ, απόστρατος αξιωματικός του αμερικανικού στρατού που υπηρέτησε στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας υπό τους Ρεπουμπλικάνους και Δημοκρατικούς προέδρους.
Οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ στις 5 Νοεμβρίου σημαίνουν επίσης ότι οι εξουσίες πειθούς του Μπάιντεν είναι περιορισμένες κατά τους τελευταίους μήνες του στον Λευκό Οίκο.
Ο Μπάιντεν είπε στους δημοσιογράφους την Τετάρτη ότι το Ισραήλ έχει το δικαίωμα να απαντήσει «αναλογικά». Έχει καταστήσει σαφές ότι δεν υποστηρίζει μια ισραηλινή επίθεση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, όπου το Ισραήλ και τα δυτικά κράτη λένε ότι οι Ιρανοί έχουν πρόγραμμα με στόχο την κατασκευή πυρηνικών όπλων, μια κατηγορία που η Τεχεράνη αρνείται. Ο Χούκερ είπε ότι η στόχευση τέτοιων τοποθεσιών ήταν δυνατή, αλλά όχι πιθανή "επειδή όταν κάνετε κάτι τέτοιο, βάζετε την ιρανική ηγεσία σε θέση να κάνει κάτι αρκετά δραματικό ως απάντηση".
Το Ισραήλ, το οποίο πιστεύεται ευρέως ότι είναι το μόνο πυρηνικά οπλισμένο κράτος της Μέσης Ανατολής, αν και ούτε επιβεβαιώνει ούτε αρνείται ότι διαθέτει τέτοια όπλα, θεωρεί εδώ και καιρό το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης υπαρξιακή απειλή. Οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν απλώνονται σε πολλές τοποθεσίες, μερικές από αυτές υπόγεια.
Χτύπημα στις εγκαταστάσεις πετρελαίου
Στην Ουάσιγκτον, της οποίας οι κυρώσεις κατά της Τεχεράνης απέτυχαν να κλείσουν τη βιομηχανία πετρελαίου του Ιράν, υπάρχουν εκκλήσεις για χτύπημα σε διυλιστήρια και άλλες ενεργειακές εγκαταστάσεις.
«Αυτά τα διυλιστήρια πετρελαίου πρέπει να πληγούν και να χτυπηθούν σκληρά γιατί αυτή είναι η πηγή μετρητών για το καθεστώς», δήλωσε ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής των ΗΠΑ Λίντσεϊ Γκράχαμ.Για τα αραβικά κράτη στην άλλη πλευρά του Κόλπου, η δράση που στοχεύει τις ιρανικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις θα σήμανε κώδωνα κινδύνου, φοβούμενη μια εκδικητική Τεχεράνη.
Η Σαουδική Αραβία, η οποία μέχρι τον πόλεμο της Γάζας βρισκόταν σε συνομιλίες για ένα αμυντικό σύμφωνο των ΗΠΑ και μια πιθανή συμφωνία εξομάλυνσης με το Ισραήλ, είδε τις πετρελαϊκές της εγκαταστάσεις να δέχονται επίθεση το 2019 από τους υποστηριζόμενους από το Ιράν Χούτι στην Υεμένη, όπου το βασίλειο βρισκόταν σε σύγκρουση για χρόνια.
Οι τιμές του πετρελαίου διαπραγματεύονται σε ένα στενό εύρος 70-90 $ ανά βαρέλι τα τελευταία χρόνια παρά τον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας και τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
Οι αναλυτές λένε ότι ο ΟΠΕΚ έχει αρκετή πλεονάζουσα ικανότητα για να αντεπεξέλθει, ακόμη και αν όλη η παραγωγή του Ιράν τεθεί εκτός. Ωστόσο, θα δυσκολευτεί να αποζημιώσει εάν μια κλιμάκωση κατέστρεφε την ικανότητα πετρελαίου στη Σαουδική Αραβία ή στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα του ομίλου παραγωγών.
