«Ακραίο θερμικό στρες» σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας αποκαλύπτει νέα σημαντική μελέτη - Τα φυλλοβόλα πλατύφυλλα δέντρα μειώνουν την αύξηση της θέρμανσης
Το καλοκαίρι του 2024, που σημαδεύτηκε από θανατηφόρες δασικές πυρκαγιές, ήταν το θερμότερο που έχει καταγραφεί στην Ευρώπη και δυστυχώς επιδεινώνεται.
Οι μεγαλύτερες δασικές πυρκαγιές συμβάλλουν στη θέρμανση της επιφάνειας της γης, αποκαλύπτει μια νέα σημαντική μελέτη.
Πλέον απελευθερώνεται λιγότερο νερό και απορροφάται περισσότερη εισερχόμενη ακτινοβολία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεσμευτεί να φυτέψει 3 δισεκατομμύρια επιπλέον δέντρα έως το 2030, αλλά πρέπει να το κάνει σύμφωνα με τα νέα κλιματικά δεδομένα που έχουν προκύψει.
Ο στόχος είναι να αναπτυχθούν τοπία ικανά να αντέχουν και να ανακάμπτουν από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature, ανέλυσε δορυφορικά δεδομένα πάνω από μια δεκαετία σχετικά με εκδηλώσεις δασικών πυρκαγιών από το 2003 έως το 2016 σε βόρεια εύκρατα και βόρεια δάση.
Οι επιστήμονες βρήκαν μια ευρεία επίδραση της θέρμανσης ένα χρόνο μετά τα γεγονότα της πυρκαγιάς.
Υπολόγισαν ότι το μέγεθος της φωτιάς ενίσχυσε την επιφανειακή θέρμανση στη Βόρεια Αμερική και την ανατολική βόρεια Ασία.
Πλέον απελευθερώνεται λιγότερο νερό και απορροφάται περισσότερη εισερχόμενη ακτινοβολία.
Αυτό επηρεάζει την ικανότητα των δασών μετά την πυρκαγιά να αναγεννηθούν και τη σύνθεση των ειδών τους, ενισχύοντας την υποβάθμιση του μόνιμου παγετού και την απελευθέρωση οργανικού άνθρακα από αυτό το στρώμα.
Όλα μεταφράζονται… σε ακραίες πυρκαγιές που επιδεινώνουν περαιτέρω την υπερθέρμανση του πλανήτη, η οποία, με τη σειρά της, θα οδηγήσει σε πιο ακραίες πυρκαγιές, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο διαρκώς αυξανόμενων θερμοκρασιών.
Τα φυλλοβόλα πλατύφυλλα δέντρα μειώνουν την αύξηση της θέρμανσης
Ενώ το ενισχυμένο φαινόμενο της θέρμανσης της επιφάνειας δεν παρατηρήθηκε στη δυτική, κεντρική και νοτιοανατολική Σιβηρία, καθώς και στην ανατολική Ευρώπη, οι επιστήμονες είπαν ότι αυτό οφείλεται στο ότι αυτά τα δάση αποτελούνται κυρίως από φυλλοβόλα πλατύφυλλα δέντρα.
«Δεδομένης της προβλεπόμενης αύξησης του μεγέθους της πυρκαγιάς στα βόρεια δάση, η κλιματικά έξυπνη δασοπονία θα πρέπει να στοχεύει στον μετριασμό των κλιματικών κινδύνων από μεγάλες πυρκαγιές, πιθανώς αυξάνοντας το μερίδιο των πλατύφυλλων δέντρων (όπου χρειάζεται) και αποφεύγοντας τα ενεργά πυρόφυτα», κατέληξαν.
Για παράδειγμα, οι συγκομισμένες λωρίδες κωνοφόρων δασών θα μπορούσαν να επαναφυτευθούν με πλατύφυλλα δέντρα, τα οποία θα λειτουργούσαν ως πυροσβεστικά για να περιορίσουν την εξάπλωση των πυρκαγιών σε ένα κατά τα άλλα ομοιόμορφο κωνοφόρο τοπίο.
Παρόλα αυτά οι επιστήμονες συνιστούν προσοχή και προσεκτικό σχεδιασμό τοπικής κλίμακας για να αυξηθεί το μερίδιο των πλατύφυλλων σε περιοχές όπου τέτοια δάση αποτελούν κίνδυνο για τις ανοιξιάτικες πυρκαγιές που κυριαρχούν στον άνθρωπο.
Καυτό καλοκαίρι στη ΝΑ Ευρώπη
Ενώ οι βορειοδυτικές περιοχές παρουσίασαν θερμοκρασίες κοντά ή κάτω από το μέσο όρο, οι νοτιοανατολικές περιοχές αντιμετώπισαν θερμική καταπόνηση ρεκόρ. Αυτό επιβεβαιώθηκε από την υπηρεσία κλιματικής αλλαγής Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 26 Σεπτεμβρίου.
Μέρη της Ευρώπης είχαν σημαντικά κύματα καύσωνα κατά τη διάρκεια της σεζόν, αλλά η νοτιοανατολική Ευρώπη έφερε το μεγαλύτερο βάρος, με έως και 60% περισσότερες «ζεστές μέρες» από τον μέσο όρο.
Περίπου τα 2/3 του καλοκαιριού, οι ημερήσιες αντιληπτές θερμοκρασίες αγγίζουν τουλάχιστον τους 32℃.
Με 66 ημέρες καταγεγραμμένες, οι επιστήμονες του Copernicus λένε ότι αυτό σηματοδοτεί τον υψηλότερο αριθμό ημερών «ισχυρού θερμικού στρες» που έχει καταγραφεί με σημαντικό περιθώριο.
Ο μέσος αριθμός καλοκαιρινών ημερών με τουλάχιστον «έντονο θερμικό στρες» είναι 29 για τη νοτιοανατολική Ευρώπη συνολικά.
Αλλά σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας, στη δυτική Τουρκία και στην Ισπανία, εμφανίστηκε «ακραίο θερμικό στρες».
Μεγάλες εκτάσεις κάηκαν σε Βαλκάνια και Πορτογαλία
Αυτές οι ακραίες θερμοκρασίες προκάλεσαν σημαντικές ζημιές από πυρκαγιά. Σύμφωνα με το Δίκτυο Γνώσης Πολιτικής Προστασίας, τέτοια επεισόδια παρατηρήθηκαν στην Ελλάδα, την Τουρκία, καθώς και ορισμένες περιοχές της Ιταλίας.
Η Βουλγαρία, η Βόρεια Μακεδονία, η Αλβανία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία επλήγησαν επίσης από πυρκαγιές κατά τη θερινή περίοδο, ενεργοποιώντας τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας (UCPM) για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών.
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών Δασικών Πυρκαγιών (EFFIS), στοιχείο της Υπηρεσίας Διαχείρισης Έκτακτης Ανάγκης Copernicus, περισσότερα από 85.000 εκτάρια έχουν καεί στη Βόρεια Μακεδονία από τις αρχές του καλοκαιριού.
Αρκετές σημαντικές πυρκαγιές αναπτύχθηκαν στη βόρεια Πορτογαλία τις τελευταίες ημέρες, με πολλούς θανάτους και σημαντικές ζημιές σε γη και περιουσίες. Εκτιμάται ότι 135.845 εκτάρια γης κάηκαν στην καλοκαιρινή πύρινη λαίλαπα.
Αναδάσωση μετά από πυρκαγιές;
Ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεσμευτεί να φυτέψει 3 δισεκατομμύρια επιπλέον δέντρα έως το 2030 (φιλόδοξος στόχος), δεν υπάρχει σαφής εστίαση στην αναδάσωση μετά από πυρκαγιές.
Όπως τόνισε η μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature, οι πυρκαγιές επηρεάζουν την ικανότητα ενός δάσους να αναγεννάται και έχουν επίσης αντίκτυπο στα είδη που κατοικούν σε μια συγκεκριμένη δασική περιοχή.
Αν και η δενδροφύτευση είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, οι στρατηγικές πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις αλλαγές στη σύνθεση και τη διαμόρφωση του τοπίου και πώς αυτές μπορούν να επηρεάσουν τη διάδοση της πυρκαγιάς.
Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η εστίαση στην επιλογή των ειδών δέντρων για φύτευση, θα πρέπει να είναι στη φυσική ανθεκτικότητα στις μελλοντικές πυρκαγιές, συχνά ευνοώντας τα γηγενή είδη που βλασταίνουν.
Ο στόχος είναι να αναπτυχθούν ανθεκτικά τοπία ικανά να αντέχουν και να ανακάμπτουν από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ιδιαίτερα τον κίνδυνο των δασικών πυρκαγιών.
www.worldenergynews.gr
