Τι συζητήθηκε σε ημερίδα στον Δημόκριτο για την αξιοποίηση της πυρηνικής ενέργειας στην Ελλάδα
Τα τρία βασικά ζητούμενα για ένα σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας δηλαδή επάρκεια ισχύος, η ευστάθεια και η ασφάλεια εφοδιασμού σε συνδυασμό με την απαλλαγή από τα ορυκτά καύσιμα είναι τα κύρια πλεονεκτήματα της πυρηνικής ενέργειας η οποία επανέρχεται δυναμικά στις συζητήσεις αλλά και τους σχεδιασμούς των κρατών και των κυβερνήσεων.
Η λεγόμενη πυρηνική αναγέννηση συντελείται σε αρκετές χώρες του κόσμου και καθοριστικό ρόλο σε αυτό έχει η νέα υπό ανάπτυξη τεχνολογία των μικρότερων και ως εκ τούτου ασφαλέστερων αντιδραστήρων (SMR).
Στην Ελλάδα όπου η πυρηνική ενέργεια έχει εδώ και χρόνια αποκλειστεί ως προοπτική κάλυψης των ενεργειακών αναγκών κυρίως λόγω του σεισμογενούς της χώρας, αλλά και των τεράστιων επενδύσεων που απαιτούνται για την εγκατάσταση ενός μεγάλου αντιδραστήρα, έχει ανοίξει ένας νέος κύκλος συζήτησης.
Αφορμή ήταν δηλώσεις του ίδιου του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στις αρχές Ιουλίου σε συνέδριο του Economist, όπου σημείωσε ότι «η Ευρώπη ήταν και παραμένει ηγέτιδα δύναμη στην πυρηνική τεχνολογία. Η Ελλάδα δεν διαθέτει πυρηνική ενέργεια. Δεν υπάρχει τρόπος να φτάσουμε στο ουδέτερο ισοζύγιο εκπομπών χωρίς την πυρηνική ενέργεια. Επενδύουμε, λοιπόν, ως Ευρωπαίοι, στην επόμενη γενιά μικρών πυρηνικών αντιδραστήρων;»
Έτσι χθες για πρώτη φορά μετά από πάρα πολλά χρόνια πραγματοποιήθηκε στον Δημόκριτο (όπου είναι εγκατεστημένος ο μοναδικός πυρηνικός αντιδραστήρας της χώρας) ημερίδα με θέμα την αξιοποίηση της πυρηνικής ενέργειας στην Ελλάδα. Η ημερίδα διοργανώθηκε από το Ινστιτούτο Εξωτερικών Υποθέσεων με την συνεργασία του Council for International Relations – Greece.
Εκστρατεία ενημέρωσης
Μιλώντας στη διάρκεια της εκδήλωσης ο κ. Αθανάσιος Πλατιάς, Καθηγητής Στρατηγικής, στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς σημείωσε ότι παγκοσμίως αλλά και στην Ευρώπη υπάρχει προσδοκία πυρηνικής αναγέννησης αλλά για να συμβεί θα πρέπει να αντιμετωπιστούν μια σειρά από προκλήσεις αρχής γενομένης από την κοινωνική αντίληψη που θεωρεί την πυρηνική ενέργεια εξαιρετικά επικίνδυνη.
Όπως είπε θα πρέπει να υπάρξει εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού και ταύτισης της πυρηνικής ενέργειας με την προστασία του περιβάλλοντος. Σε ότι αφορά τους μεγάλους αντιδραστήρες θα πρέπει να απαντηθούν προβλήματα όπως το τεράστιο κόστος των επενδύσεων, αλλά και τα κρυφά κόστη που συνεπάγονται η επιμήκυνση του χρόνου υλοποίησης της επένδυσης, αλλά και το κόστος παύσης λειτουργίας των εργοστασίων στο τέλος του χρόνου ζωής τους το οποία είναι εξαιρετικά μεγάλο και δύσκολα υπολογίσιμο.
Μάλιστα ανέφερε ως χαρακτηριστικά παραδείγματα πυρηνικά εργοστάσια που κατασκευάζονται στη Γεωργία και την Φινλανδία όπου ο χρόνος ολοκλήρωσης της επένδυσης υπερδιπλασιάστηκε ενώ στην Αγγλία το πυρηνικό εργοστάσιο που κατασκευάζεται ξεκίνησε με προϋπολογισμό επένδυσης τα 18 δις ευρώ και έχει φθάσει ήδη στα 46 δις ευρώ.
Εξάλλου ο κ. Πλατιάς σημείωσε ότι το κόστος παραγωγής ενέργειας από πυρηνικούς σταθμούς θα είναι πάντα κατά πολύ υψηλότερο από το φυσικό αέριο και τις ΑΠΕ. Όπως είπε πρόκειται για μια τεχνολογία που ελέγχεται κυρίως από χώρες που επενδύουν στρατηγικά και το κράτος αναλαμβάνει τα κόστη όπως η Ρωσία και η Κίνα. Μάλιστα η Κίνα διαθέτει 56 πυρηνικά εργοστάσια σε λειτουργία και 30 υπό κατασκευή, ενώ η Ρωσία ελέγχει το 45% των παγκόσμιων πωλήσεων εμπλουτισμένου ουρανίου.
Στρατηγικές κινήσεις
Όπως είπε ο κ. Πλατιάς το πυρηνικό εργοστάσιο στο Ακούγιο της Τουρκίας κατασκευάζεται από ρωσικές εταιρίες με όρους που συμφέρουν μόνο την Τουρκία και όχι τη Ρωσία. Πρόκειται ωστόσο για μια στρατηγική επιλογή από την πλευρά των Ρώσων προκειμένου να έχουν μακροχρόνια σταθερή παρουσία στην Τουρκία. Ένα ακόμη πρόβλημα είναι η έλλειψη επιστημονικού αλλά και τεχνικού προσωπικού καθώς τα πανεπιστήμια δεν παράγουν πλέον πυρηνικούς επιστήμονες.
Πάντως σύμφωνα με τον κ. Πλατιά οι μικροί πυρηνικοί αντιδραστήρες υπόσχονται ότι θα μειώσουν το κόστος επένδυσης ενώ έχουν το πλεονέκτημα της εύκολης επέκτασης τους εφόσον κρίνεται αναγκαίο. Με τους μικρούς αντιδραστήρες ισχύος περίπου 300 MW είπε, μπορούμε να δούμε την πυρηνική ενέργεια με άλλο μάτι όμως θα πρέπει να εγκατασταθούν τουλάχιστον 10.000-15.000 τέτοιοι αντιδραστήρες ώστε να λύσουν το παγκόσμιο πρόβλημα. Κατά τη γνώμη του δε για τη Δύση η απάντηση στο υψηλό κόστος επένδυσης είναι η τυποποίηση ώστε να προχωρήσει η τεχνολογία.
Από την πλευρά του ο κ. Μάριος Αναγνωστάκης, Καθηγητής Πυρηνικής Τεχνολογίας του ΕΜΠ υπενθύμισε ότι η Ακαδημία Αθηνών το 2022 είχε ανακοινώσει ότι η πυρηνική τεχνολογία παραγωγής ρεύματος πρέπει να μελετηθεί ανεξαρτήτως του εάν θα υιοθετηθεί ή όχι στην Ελλάδα και τόνισε δεν μας χρειάζονται ως χώρα μεγάλοι αντιδραστήρες όμως με τους μικρούς αρθρωτούς μπορεί να εξασφαλιστεί ευέλικτο φορτίο και ασφάλεια εφοδιασμού. Οι πολύ μικροί αντιδραστήρες οι οποίοι μάλιστα είναι κλειστού τύπου μπορούν όπως είπε να χρησιμοποιηθούν για τηλεθέρμανση, θερμοκήπια, αφαλάτωση, παραγωγή υδρογόνου κλπ.
Παρά τα όποια μειονεκτήματα κατέληξε ο κ. Αναγνωστάκης πρόκειται για μια τεχνολογία που πρέπει να σκεφτούμε και να συναξιολογήσουμε με τις υπόλοιπες τεχνολογίες παραγωγής ενέργειας. «Μπορεί να είναι η απάντηση.»
www.worldenergynews.gr
