Απαιτείται ενίσχυση των δράσεών της σύμφωνα με την τελευταία ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος
Από την υιοθέτηση του πρώτου προγράμματος περιβαλλοντικής δράσης της ΕΕ το 1973, η ΕΕ παρακολουθεί τακτικά την εφαρμογή των «πράσινων» νόμων, αλλά η τελευταία έκδοση, που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα 18 Δεκεμβρίου 2023, παρουσιάζει μια μικτή εικόνα.
«Η ανάλυσή μας δείχνει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να ενισχύσουν επειγόντως τις δράσεις για να ανταποκριθούν στις φιλοδοξίες της Ευρώπης για το περιβάλλον και το κλίμα έως το 2030», δήλωσε η Leena Ylä-Mononen (Εκτελεστική Διευθύντρια του ΕΟΠ).
Το σχέδιο περιβαλλοντικής δράσης του μπλοκ συνοδεύεται από 8 πρωταρχικούς στόχους, που αποτελούνται από συγκεκριμένους στόχους πολιτικής τους οποίους ο οργανισμός βαθμολογεί από «πολύ πιθανό» να επιτευχθούν έως «πολύ απίθανο».
Για να φτάσουμε εκεί απαιτείται «πλήρης εφαρμογή των ισχυόντων νόμων, αυξημένες επενδύσεις σε τεχνολογίες που προστατεύονται από το μέλλον και να γίνει η βιωσιμότητα κεντρικό στοιχείο σε όλες τις πολιτικές», τόνισε η Leena Ylä-Mononen.
Οι χειρότερες στην κατηγορία είναι η αφαίρεση άνθρακα από το μπλοκ στη φύση ως μέρος της χρήσης γης, της αλλαγής χρήσης γης και της δασοκομίας, γνωστή ως LULUCF.
Τα υγιή δάση αποθηκεύουν CO2 στο έδαφος, ενώ οι ανέπαφες τυρφώνες κρατούν το μεθάνιο μακριά από την ατμόσφαιρα.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του οργανισμού, ο στόχος της ΕΕ για δέσμευση επιπλέον 310 εκατομμυρίων τόνων CO2e θα χαθεί από 50 εκατομμύρια τόνους. Ο οργανισμός αποδίδει αυτό στην «αυξημένη συγκομιδή ξύλου καθώς και στη χαμηλότερη δέσμευση άνθρακα από τη γήρανση των δασών σε ορισμένα κράτη μέλη».
Μια ομάδα 3 χωρών της ΕΕ (Δανία, Ολλανδία και Ιρλανδία) προβλέπεται να εκπέμπουν συνολικά 130 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου CO2, ενώ όλες εκτός από την Ολλανδία θα εκπέμπουν περισσότερους από ό,τι το 2013-2020.
Ο δεύτερος συγκεκριμένος στόχος μετριασμού της κλιματικής αλλαγής (η μείωση των εκπομπών του μπλοκ κατά 55% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990) κρίνεται εφικτός. Σύμφωνα με τον ΕΟΠ που εδρεύει στην Κοπεγχάγη, η επίτευξη του κλιματικού στόχου του μπλοκ για το 2030 θεωρείται «πιθανή αλλά αβέβαιη».
Χαμηλές επιδόσεις και στην εξοικονόμηση ενέργειας
Όσον αφορά τις μετρήσεις εξοικονόμησης ενέργειας, η ΕΕ δεν τα πάει τόσο καλά. Η επίτευξη του στόχου ενεργειακής απόδοσης για μείωση της πρωτογενούς κατανάλωσης κάτω από 11.542 τεραβατώρες και 8.700 TWh τελικής χρήσης φαίνεται «πολύ απίθανη», σύμφωνα με τον ΕΟΧ.
Η διασφάλιση ότι το 45% αυτής της ενέργειας είναι ανανεώσιμη έως το 2030 φαίνεται ομοίως «απίθανο αλλά αβέβαιο» με βάση τις προβλέψεις των προηγούμενων ρυθμών εγκατάστασης.
«Θα χρειαζόταν ένας βαθύς μετασχηματισμός του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήματος εντός αυτής της δεκαετίας για να επιτευχθεί ο στόχος», εκτιμά ο οργανισμός.
Αποτυχία και σε άλλους δείκτες
Το μπλοκ δεν λαμβάνει επιτυχία σε άλλους δείκτες, όπως το μερίδιο των λεωφορείων στις εσωτερικές μεταφορές, το ανακυκλωμένο υλικό ή τη βιολογική γεωργία.
Με τη μικτή εικόνα για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, ξεχωρίζει η έλλειψη συγκεκριμένης προόδου όσον αφορά την προσαρμογή.
Οι στόχοι για να καταστήσουν τις επιπτώσεις των έντονων καιρικών φαινομένων και της ξηρασίας λιγότερο επιζήμιες είναι πιθανό να χαθούν. «Απίθανο αλλά αβέβαιο», εκτιμά το πρακτορείο.
Κλιματική προσαρμογή και κυκλική οικονομία
Οι στόχοι κυκλικής οικονομίας, όπως η μείωση της χρήσης υλικών και η σημαντική μείωση των αποβλήτων, είναι επίσης «απίθανοι, αλλά αβέβαιοι» κυρίως λόγω της συνεχιζόμενης οικονομικής ανάπτυξης και της επακόλουθης κατανάλωσης που έχει ως αποτέλεσμα τη χρήση υλικών και τη δημιουργία αποβλήτων.
Συνολικά, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της ΕΕ (έχει αυξηθεί κατά 4% από το 2013), οφείλεται επίσης σε μια άλλη αύξηση. Η μείωση του αντίκτυπου της κατανάλωσης των πολιτών της ΕΕ φαίνεται «πολύ απίθανη», λέει ο ΕΟΠ, λόγω «της οικονομικής ανάπτυξης και των τρεχόντων καταναλωτικών προτύπων».
Τουλάχιστον η ανάπτυξη της πράσινης οικονομίας βρίσκεται σε καλό δρόμο. Το 2020, οι πράσινες βιομηχανίες όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η ενεργειακή απόδοση και η διαχείριση αποβλήτων – ως οι μεγαλύτεροι παράγοντες – συνεισέφεραν το 2,5% του ΑΕΠ της ΕΕ.
«Αναμένονται αυξήσεις, ιδιαίτερα όσον αφορά την εφαρμογή των αρχών της κυκλικής οικονομίας και τη μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα», εξηγεί ο οργανισμός, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
www.worldenergynews.gr
