Επενδυτικές δαπάνες 145,7 δισ. ευρώ την πενταετία 2026 - 2030
Ειδικότερα, το κόστος για τους τελικούς καταναλωτές (δηλαδή τα νοικοκυριά, τα κτίρια, τη γεωργία, τη βιομηχανία και τις μεταφορές) για ενεργειακές υπηρεσίες, περιλαμβανομένων επενδύσεων σε ενεργειακή αποδοτικότητα, αγορά συσκευών και οχημάτων, καθώς και αγορά ενεργειακών προϊόντων υπολογίζεται περίπου στο 21,7% του ετήσιου ΑΕΠ την εξαετία 2025 - 2030.
«Η αποτίμηση του κόστους του ενεργειακού συστήματος, που περιλαμβάνει την παραγωγή, μεταφορά, διανομή και κατανάλωση ενέργειας, έχει νόημα να γίνεται από την οπτική γωνία των τελικών καταναλωτών», αναφέρουν οι μελετητές του ΕΣΕΚ.
Το κόστος των ωφέλιμων ενεργειακών υπηρεσιών από την οπτική γωνία των καταναλωτών περιλαμβάνει όχι μόνο το κόστος αγοράς των ενεργειακών προϊόντων αλλά και το κόστος που αντιστοιχεί στο κεφάλαιο που απασχολείται από τον τελικό καταναλωτή για τους δικούς του εξοπλισμούς και συσκευές παραγωγής των ωφέλιμων ενεργειακών υπηρεσιών καθώς και των επενδυτικών δαπανών για την εξοικονόμηση ενέργειας.
Ακόμα και για τα νοικοκυριά, το κόστος των ωφέλιμων ενεργειακών υπηρεσιών δεν περιλαμβάνει μόνο το κόστος της αγοράς ενεργειακών υπηρεσιών αλλά και το ετήσιο έμμεσο κόστος για την εξυπηρέτηση των επενδυτικών δαπανών για την ενέργεια και την εξοικονόμηση ενέργειας στην κατοικία καθώς και για τις δαπάνες αγοράς διαρκών αγαθών, όπως οι συσκευές και τα ιδιωτικά οχήματα.
Υποδομές και μεταφορές
Σε κάθε περίπτωση, το ΕΣΕΚ υπολογίζει και τις αυξημένες καθαρές επενδυτικές δαπάνες που απαιτούνται έως το 2030, με το μεγαλύτερο ποσοστό να αφορά στον τομέα των μεταφορών. Ειδικότερα, για την πενταετία 2026 - 2030 απαιτούνται επενδυτικές δαπάνες συνολικά 145,7 δισ. ευρώ, δηλαδή 29,143 δισ. ευρώ κατ΄ έτος που αντιστοιχεί στο 14.2% του ΑΕΠ).
Από αυτά, 15,618 δισ. ευρώ ετησίως θα απαιτηθούν για επενδύσεις στις μεταφορές (αγορά οχημάτων και μεταφορικών μέσων). Άλλα 9,6 δισ. ευρώ θα δαπανηθούν στον κτιριακό τομέα, εκ των οποίων περίπου 7 δισ. ευρώ σε κατοικίες για ενεργειακή αναβάθμιση και αγορά συσκευών και 2,6 δισ. ευρώ σε κτίρια υπηρεσιών και στη γεωργία. Επίσης, στα 3,7 δισ. ευρώ θα φτάνουν οι ετήσιες επενδύσεις στους τομείς της παραγωγής και διανομής ενέργειας.
Από μακροοικονομική σκοπιά σημασία έχει το ποσοστό των επενδυτικών δαπανών ως προς το ΑΕΠ. Σύμφωνα με τους συντάκτες του ΕΣΕΚ, η πράσινη ενεργειακή μετάβαση χρειάζεται αύξηση των επενδυτικών δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ συγκριτικά με το παρελθόν. Η αύξηση αυτή είναι της τάξης των δύο ποσοστιαίων μονάδων ως προς το ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα και μειώνεται προς το επίπεδο της μίας ποσοστιαίας μονάδας μετά το 2030. Το μεγαλύτερο μέρος των επενδυτικών δαπανών αφορούν στον τομέα των μεταφορών και ειδικά στη δαπάνη αγοράς οχημάτων και άλλων μεταφορικών μέσων, για τα οποία θα απαιτηθούν μεγαλύτερες επενδύσεις συγκριτικά με το παρελθόν για την αντικατάστασή τους με μεταφορικά μέσα προηγμένης τεχνολογίας αναφορικά με την αποδοτικότητα και τη χρήση κλιματικά ουδέτερων καυσίμων, όπως ο ηλεκτρισμός και το υδρογόνο.
Οι δαπάνες επένδυσης πέραν του τομέα των μεταφορών χρειάζεται να αυξηθούν σημαντικά σε όλους τους τομείς. Ως ποσοστό του ΑΕΠ η αύξηση αυτή είναι της τάξης των δύο έως τριών ποσοστιαίων μονάδων και για όλον τον χρονικό ορίζοντα του σχεδίου.
Δαπάνες για την ενεργειακή αναβάθμιση
Το πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών και κτιρίων χρειάζεται να αυξηθεί δύο ή και τρεις φορές ετησίως συγκριτικά με παρελθόντα προγράμματα. Σε αυτές τις δαπάνες θα πρέπει να προστεθούν αυξημένες δαπάνες για την αγορά αποδοτικών συσκευών προηγμένης τεχνολογίας, όπως οι αντλίες θερμότητας, και οχημάτων, όπως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Κατά συνέπεια, τα νοικοκυριά, όλων των εισοδηματικών κατηγοριών, καλούνται στο πλαίσιο της πράσινης ενεργειακής μετάβασης να επωμισθούν σημαντική αύξηση και μερίδιο του συνόλου των επενδύσεων. Γι΄ αυτό στο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ αναφέρεται ότι είναι «κρίσιμης σημασίας η διευκόλυνση της χρηματοδότησης των νοικοκυριών για τον σκοπό αυτό».
Σημειώνεται δε, ότι το ισοδύναμο ετήσιο κόστος των ωφέλιμων ενεργειακών υπηρεσιών (δηλαδή θέρμανσης, κινητικότητας κλπ.) θα μειώνεται σταθερά για τα νοικοκυριά, αλλά αυτό έχει ως προϋπόθεση την ύπαρξη επαρκούς ρευστότητας για την πραγματοποίησης των σχετικών επενδύσεων και των αυξημένων δαπανών για την αγορά διαρκών αγαθών. Οι επενδύσεις στους τομείς παραγωγής και μεταφοράς ενέργειας είναι επίσης αυξημένες στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης, αλλά η χρηματοδότησή τους, όπως σημειώνεται «είναι ευχερής και το κόστος ανακτήσιμο».
www.worldenergynews.gr
