Shell και TotalEnergies φαίνεται να στοιχηματίζουν ότι η Ευρώπη θα χρειαστεί περισσότερο αέριο από ό,τι προβλέπουν οι πολιτικοί
Συμφωνίες που δείχνουν το δρόμο για τις μελλοντικές εξελίξεις στον τομέα των καυσίμων και γενικότερα της ενέργειας, υπέγραψαν εταιρείες παγκοσμίου βεληνεκούς την ίδια χρονική περίοδο που η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) δήλωσε ότι θα πιέσει για μια παγκόσμια σταδιακή κατάργηση των περισσότερων ορυκτών καυσίμων πολύ πριν από το 2050, όπως αποκαλύπτει το πρακτορείο Bloomberg.
Συγκεκριμένα δύο ημέρες πριν την προαναφερόμενη γνωστοποίηση των προθέσεων της ΕΕ στο εν λόγω ζήτημα (αναζητά νέους προμηθευτές μετά τη δραστική μείωση των ροών από τη Ρωσία), η Shell Plc υπέγραψε μια 27ετή συμφωνία για την αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) του Κατάρ για την Ολλανδία.
Τέτοιου είδους συμφωνία δεν είναι η πρώτη, αφού μόλις την περασμένη εβδομάδα η γαλλική TotalEnergies SE προέβη σε κάτι αντίστοιχο.
Αυτές οι συμβάσεις υπογραμμίζουν την πρόκληση για τον συμβιβασμό της φιλοδοξίας της ΕΕ να επιτύχει την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 με την ανάγκη της να διασφαλίσει την ενεργειακή ασφάλεια μετά την ιστορική κρίση του περασμένου έτους.
«Οι εταιρείες ενέργειας φαίνεται να στοιχηματίζουν ότι η Ευρώπη θα χρειαστεί περισσότερο αέριο από ό,τι προβλέπουν οι πολιτικοί», δήλωσε ο Christian Egenhofer (ανώτερος ερευνητής στο Κέντρο Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής).
Δυσκολεύει η μετάβαση σε καθαρότερες εναλλακτικές πηγές ενέργειας
Παρότι η Ευρώπη έχει κάνει βήματα προόδου στην αντικατάσταση των φθηνών ρωσικών εισαγωγών φυσικού αερίου που τροφοδοτούσαν την οικονομία της (κυρίως αγοράζοντας υγροποιημένες εκδόσεις του καυσίμου από μέρη όπως οι ΗΠΑ ή το Κατάρ), η μετάβασή της σε καθαρότερες εναλλακτικές έχει αποδειχθεί δύσκολη.
Οι κυβερνήσεις σε όλη την περιοχή έχουν δώσει προτεραιότητα στην επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, δείχνοντας εμπράκτως την ανάγκη της Ευρώπης για ανεξάρτητες πηγές ενέργειας, οι οποίες προκαλούν επίσης λιγότερη ζημιά στο περιβάλλον.
Ωστόσο, το υψηλό κόστος δανεισμού και η αβεβαιότητα σχετικά με την εμπορική βιωσιμότητα ορισμένων τεχνολογιών έχουν σταματήσει τις επενδύσεις και έχουν εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη δυνατότητα επίτευξης των κλιματικών στόχων της Ευρώπης. Η ΕΕ έχει δεσμευτικό στόχο να μειώσει τα αέρια του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 από τα επίπεδα του 1990 και να μην παράγει καθαρές εκπομπές μέχρι τα μέσα του αιώνα.
Η ΕΕ αποφάσισε την εξάλειψη των «αδιάκοπων» ορυκτών καυσίμων
Τη Δευτέρα 23/10/2023, η ΕΕ ενέκρινε την παγκόσμια φάση εξάλειψης των «αδιάκοπων» ορυκτών καυσίμων, πράγμα που σημαίνει ότι οι χώρες θα μπορούσαν να καίνε άνθρακα, φυσικό αέριο και πετρέλαιο μόνο εάν χρησιμοποιούν τεχνολογία για την εξάλειψη των εκπομπών που προκύπτουν, όπως η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα.
Τέτοιες μέθοδοι είναι επί του παρόντος περιορισμένη σε κλίμακα. Ο όρος θα αποτελέσει μέρος της διαπραγματευτικής του εντολής στη φετινή σύνοδο κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα COP28 στο Ντουμπάι.
«Οι μακροπρόθεσμες συμβάσεις προμήθειας φυσικού αερίου μεταξύ παραγωγών και συμμετεχόντων στην αγορά δεν εγκλωβίζουν την ΕΕ σε εξάρτηση από φυσικό αέριο, καθώς δεν δεσμεύουν απαραίτητα την ΕΕ να το καταναλώνει εγχώρια», δήλωσε ο Τιμ ΜακΦί (εκπρόσωπος της ΕΕ για την ενέργεια και το κλίμα).
Το περιεχόμενο των συμφωνιών Shell - Κατάρ και οι ανησυχίες της ΕΕ
Σύμφωνα με τις δύο συμφωνίες που υπογράφηκαν με τη Shell (αρχής γενομένης από το 2026), η QatarEnergy θα παραδίδει έως και 3,5 εκατομμύρια τόνους LNG ετησίως στον τερματικό σταθμό εισαγωγής Gate του Ρότερνταμ για 27 χρόνια. Το ίδιο ποσό θα εισρεύσει στη Γαλλία, η οποία έκανε μια στροφή στις μακροπρόθεσμες συμφωνίες LNG πέρυσι, όταν αναβίωσε μια συμφωνία προμήθειας με έναν αμερικανικό παραγωγό που είχε καταργήσει το 2020.
Αν και δεν υπάρχουν επί του παρόντος νομικά όρια για τις ιδιωτικές εταιρείες να υπογράφουν μακροπρόθεσμες συμφωνίες, ορισμένοι διπλωμάτες της ΕΕ ανησυχούν ότι οι συμφωνίες δείχνουν ότι οι κορυφαίοι αγοραστές βλέπουν ένα λαμπρό μέλλον για το φυσικό αέριο παρά τα στοιχήματα του μπλοκ στις ΑΠΕ.
«Οι ιδιωτικές επενδύσεις σε παραδόσεις ορυκτών αερίων πέραν των μέσων του αιώνα κινδυνεύουν να κολλήσουν. Ιδιαίτερα, καθώς υπάρχουν πολλά ερωτήματα σχετικά με τη μελλοντική διαθεσιμότητα και το κόστος της δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα», δήλωσε ο Matthias Buck, (Διευθυντής Ευρώπης στην Agora Energiewende).
Τα επενδυτικά σχέδια του Κατάρ και το νομοσχέδιο του Ευρωκοινοβουλίου
Εν τω μεταξύ, το Κατάρ σπεύδει να βρει πελάτες και εκμεταλλεύεται τους αυξανόμενους φόβους για την ενεργειακή ασφάλεια για να καταλήξει σε περισσότερες μακροπρόθεσμες συμφωνίες. Έχει επενδύσει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια για να αυξήσει την παραγωγή κατά 64% έως το 2027.
Ενώ οι ευρωπαϊκές εταιρείες αρχικά ήταν απρόθυμες να υπογράψουν μακροπρόθεσμες συμφωνίες, η Shell αγόρασε μετοχές σε βασικά έργα LNG του Κατάρ και η ιταλική Eni SpA είναι επίσης ενδιαφερόμενος. Η τελευταία δεν έχει ακόμη ανακοινώσει παρόμοια συμφωνία.
Είναι πιθανό οι εταιρείες να έχουν ολοκληρώσει τις συμφωνίες έγκαιρα, καθώς η ΕΕ επιδιώκει να απαγορεύσει συμφωνίες για την προμήθεια ορυκτών καυσίμων που διαρκούν πέρα από το 2049. Το σχέδιο νόμου βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση από τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με απόφαση για την τελική του μορφή αναμένεται πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους.
Άλλες ευρωπαϊκές εταιρείες ενέργειας αποκλείουν το ενδεχόμενο να κλείσουν τόσο μακροχρόνιες συμφωνίες υπό το πρίσμα των κλιματικών στόχων της περιοχής. Η γερμανική Uniper δεν είναι έτοιμη να συνάψει συμβάσεις προμήθειας έως το 2050, σύμφωνα με έναν εκπρόσωπο.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΕ αναγνωρίζουν ότι ορισμένες βιομηχανίες έντασης ενέργειας θα χρειάζονται ορυκτά καύσιμα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και θα πρέπει να βασίζονται σε τεχνολογίες αφαίρεσης εκπομπών, αλλά τονίζουν ότι αυτές δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για την καθυστέρηση της δράσης για το κλίμα σε τομείς όπου υπάρχουν αποτελεσματικές εναλλακτικές λύσεις.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι Ευρωπαίοι αγοραστές αρχίζουν να υιοθετούν τέτοιες εναλλακτικές λύσεις, σύμφωνα με τη Διευθύνουσα Σύμβουλο της Woodside Energy Group Ltd, Meg O'Neill.
www.worldenergynews.gr
