Σχετικά Άρθρα
Wirth (Chevron) : Στα 4,8 τρις κυβ πόδια εκτιμάται το κοίτασμα της Αφροδίτης - Εξαγωγή στην Αίγυπτο
Έξι ναυτικά μίλια στα ανοικτά των ισραηλινών ακτών, μια ακαλαίσθητη μεταλλική μάζα στέκεται πάνω από τα νερά της Μεσογείου. Αυτός ο πύργος, ύψους 70 μέτρων, στεγάζει ενδιαιτήσεις, δεξαμενές καυσίμων και νερού, και εγκαταστάσεις οι οποίες αντλούν φυσικό αέριο από τον πυθμένα της θάλασσας. Χάρη στον «Λεβιάθαν», όπως ονομάζεται το συγκεκριμένο κοίτασμα, το Ισραήλ διαθέτει πια περισσότερο φυσικό αέριο από όσο μπορεί να καταναλώσει ή να αποθηκεύσει στο περιορισμένο δίκτυό του.
«Μπορείς να χωρέσεις πεπερασμένο όγκο αερίου στις σωληνώσεις και τις δεξαμενές», λέει ο Τζιμ Χίμπερτ, επικεφαλής της εξέδρας και του πληρώματος 120 ανδρών που εργάζονται για την αμερικανική ενεργειακή Chevron. Ο αμερικανικός ενεργειακός κολοσσός είχε την τύχη να αποκτήσει πρόσβαση σε πλούσιο κοίτασμα στο κατώφλι της Ευρώπης, την ώρα που ο πόλεμος στην Ουκρανία κατέστησε το φυσικό αέριο ιδιαίτερα πολύτιμο. Η ροή αερίου από τη Ρωσία –παραδοσιακά ο μεγαλύτερος προμηθευτής της Ευρώπης– περιορίσθηκε στο ελάχιστο καθώς η Μόσχα προσπάθησε να αξιοποιήσει το καύσιμο ως οικονομικό όπλο, οδηγώντας στα ύψη τις τιμές και δημιουργώντας ζήτηση για εναλλακτικούς προμηθευτές.
Εξαγωγές
Η ισραηλινή θυγατρική της Chevron βοηθάει στην αναπλήρωση αυτού του κενού. Η εταιρεία εξάγει μεγάλο όγκο αερίου στην Αίγυπτο, η οποία διαθέτει μεγάλες εγκαταστάσεις μετατροπής του καυσίμου σε υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), προκειμένου να εξαχθεί σε ευρωπαϊκά λιμάνια. Βήματα όπως η επέκταση του «Λεβιάθαν» και η δημιουργία δικτύου αγωγών μεταξύ του Ισραήλ και των γειτόνων του αναμένεται να οδηγήσουν σε διπλασιασμό της εξαγωγικής ικανότητας. Τέτοιος όγκος εξαγωγής θα μπορούσε να καλύψει πλήρως τις ενεργειακές ανάγκες μιας χώρας όπως η Ολλανδία.
Το κοίτασμα «Λεβιάθαν» είναι τεράστιο, με παραγωγή αερίου αξίας 2,5 δισ. δολαρίων το περυσινό έτος. Στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, όμως, κάθε σχέδιο αύξησης της παραγωγής καυσίμου και εξαγωγής του στις αγορές γίνεται αντικείμενο προσεκτικών διαπραγματεύσεων. Σε αυτές τις συζητήσεις συμμετέχουν η Chevron, άλλες εταιρείες ενέργειας και κυβερνητικοί αξιωματούχοι από το Ισραήλ, την Αίγυπτο και την Κύπρο.
Η Chevron, η οποία έχει αποκτήσει τα δικαιώματα άντλησης φυσικού αερίου και στις τρεις παραπάνω χώρες, δηλώνει αισιόδοξη για τη μεταμόρφωση της ταραγμένης περιοχής σε έναν από τους τελευταίους κόμβους ορυκτών καυσίμων στον κόσμο. «Διαθέτουμε ήδη μεγάλες τεχνικές εγκαταστάσεις στην περιοχή. Αυτά τα αποθέματα θα είναι αναγκαία για τον πληθυσμό», λέει ο Ρόμπερτ Νεφ, επικεφαλής διεθνών εξορύξεων της Chevron.
Το έντονο ενδιαφέρον πολλών κρατών για τον έλεγχο του ορυκτού πλούτου «δεν σημαίνει αναγκαία ότι αυτά τα εγχειρήματα ολοκληρώνονται πιο εύκολα», λέει ο Αλεξ Μάντον, επικεφαλής της εταιρείας συμβούλων Rapidan. Η πρόσφατη ενίσχυση των δραστηριοτήτων της Chevron στη συγκεκριμένη ενεργειακά πλούσια θαλάσσια ζώνη δείχνει ότι οι προσδοκίες της είναι μεγάλες. «Εχουν την ικανότητα ολοκλήρωσης μεγάλων έργων», λέει ο Αλα Αράφα, πρόεδρος της ενεργειακής Blue Ocean, η οποία αγοράζει ισραηλινό αέριο για να το πουλήσει στην Αίγυπτο.
Νέα κοιτάσματα
Η Chevron, με έδρα την Καλιφόρνια, άρχισε την εξόρυξη ισραηλινού φυσικού αερίου πριν από τρία χρόνια με την εξαγορά της αμερικανικής εταιρίας Noble Energy έναντι 4 δισ. δολαρίων. Η μικρή αμερικανική εταιρεία είχε βοηθήσει το Ισραήλ να αναδειχθεί σε αναδυόμενη δύναμη στο φυσικό αέριο. Η θυγατρική της Chevron διαθέτει μερίδιο 40% στο «Λεβιάθαν» και 25% στο επίσης μεγάλο ισραηλινό κοίτασμα «Ταμάρ». Η Chevron κατέχει επίσης μερίδιο σε ανεκμετάλλευτο κοίτασμα στα χωρικά ύδατα της Κύπρου, καθώς και σειρά οικοπέδων στα ανοικτά της Αιγύπτου, όπου η εταιρεία εντόπισε νέα κοιτάσματα.
Η αφθονία φυσικού αερίου μεταμόρφωσε τον τρόπο με τον οποίο το Ισραήλ παράγει ηλεκτρισμό. Η χώρα καλύπτει σήμερα ποσοστό 70% των αναγκών της σε ηλεκτρισμό από φυσικό αέριο, έχοντας εγκαταλείψει την καύση άνθρακα. Το Ισραήλ θα συνεχίσει στο μεταξύ να χρειάζεται περισσότερη ενέργεια προκειμένου να φορτίσει τον ενισχυόμενο στόλο ηλεκτρικών οχημάτων του.
Το μεγαλύτερο μέρος του αερίου που θα αντλήσει η Chevron θα εξαχθεί, όμως, σε άλλες χώρες, αν και ο τρόπος με τον οποίο αυτό το αέριο θα φθάσει στις αγορές του εξωτερικού μένει να αποσαφηνισθεί. Η εταιρεία διοχετεύει ήδη το ήμισυ του ισραηλινού αερίου μέσω αγωγών σε Αίγυπτο και Ιορδανία.
Ο ρόλος του Καΐρου
Η Αίγυπτος ειδικά βρίσκεται σε αγωνιώδη αναζήτηση ενεργειακών πόρων προκειμένου να συντηρήσει τον πληθυσμό των 110 εκατομμυρίων της, δεκαπλάσιο από εκείνον του Ισραήλ. Για να το πετύχει, η Αίγυπτος θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι μεγάλος όγκος αερίου από όλη την Ανατολική Μεσόγειο θα διέλθει μέσα από το δίκτυό της, με προορισμό τις δύο εγκαταστάσεις παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου στις αιγυπτιακές ακτές της Μεσογείου. Αυτές οι εγκαταστάσεις, συνιδιοκτησίας του αιγυπτιακού κράτους, της Shell και της ιταλικής Eni, είναι οι μοναδικές στα παράλια της Μεσογείου. Το Κάιρο χρειάζεται επίσης σταθερή και άφθονη ροή φυσικού αερίου για τα εργοστάσια και τους σταθμούς παραγωγής ενέργειας στη χώρα.
Η Chevron αναφέρει ότι η αποστολή μεγαλύτερων ποσοτήτων ισραηλινού ή κυπριακού αερίου σε αυτούς τους τερματικούς σταθμούς στην Αίγυπτο είναι μία από τις λύσεις που εξετάζονται. Η εταιρεία και οι συνεταίροι της μελετούν επίσης την κατασκευή εγκαταστάσεων LNG σε ισραηλινά χωρικά ύδατα. Κάτι τέτοιο θα επέτρεπε στη Chevron να ελέγχει «πού πάει το αέριο αφού το επεξεργασθούμε», λέει ο Τζεφ Γιούινγκ, εκτελεστικός διευθυντής της Chevron Ανατολικής Μεσογείου. Αυτό θα περιόριζε την επιρροή της Αιγύπτου και θα επέτρεπε στην εταιρεία να εξάγει αέριο ακολουθώντας τις διεθνείς τιμές, οι οποίες είχαν κορυφωθεί πέρυσι εξαιτίας της ευρωπαϊκής ζήτησης.
Σύννεφα στον ορίζοντα για το μέλλον των επενδύσεων
Ορισμένοι αναλυτές εκφράζουν αμφιβολίες για το κατά πόσον η Chevron θα είναι πρόθυμη να δαπανήσει μεγάλα χρηματικά ποσά προκειμένου να κατασκευάσει εργοστάσιο επεξεργασίας φυσικού αερίου σε LNG, όταν οι αιγυπτιακές μονάδες βρίσκονται λίγες ώρες μακριά.
«Δεν πιστεύω ότι θα βρεθεί κανείς να επενδύσει 5 έως 6 δισ. δολάρια για ένα εργοστάσιο LNG, όταν τα υπάρχοντα διυλιστήρια υπολειτουργούν», λέει ο Μαθιός Ρήγας, διευθύνων σύμβουλος της εισηγμένης στο χρηματιστήριο του Λονδίνου ελληνικής εταιρείας Energean, η οποία παράγει φυσικό αέριο στο Ισραήλ.
Ο,τι κι αν επιλέξει να πράξει η Chevron, το μόνο σίγουρο είναι ότι οι προοπτικές της Ανατολικής Μεσογείου ως παγκόσμιου ενεργειακού κόμβου είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές. Πριν από δύο δεκαετίες το Ισραήλ ήταν από τις λίγες χώρες της Μέσης Ανατολής οι οποίες δεν είχαν στο ενεργητικό τους την ανακάλυψη σημαντικού κοιτάσματος φυσικού αερίου ή πετρελαίου. Σήμερα το φυσικό αέριο έχει αναδειχθεί σε κρίσιμη κινητήρια δύναμη της ισραηλινής οικονομίας, περιορίζοντας δραστικά την εξάρτηση από εισαγόμενο γαιάνθρακα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Ραντάρ και ένοπλοι φρουροί
Στην πλωτή εξέδρα «Λεβιάθαν», στα ανοικτά της Χάιφα, χειριστές σε σκοτεινό δωμάτιο ελέγχου συντονίζουν την εξόρυξη, προκειμένου αυτή να ακολουθεί τη ζήτηση από εταιρείες ηλεκτρισμού και άλλους πελάτες. Αντικατοπτρίζοντας τους εγγενείς κινδύνους της περιοχής, η πλατφόρμα προστατεύεται από πολλαπλά συστήματα ασφαλείας, όπως ειδικές περιστρεφόμενες κεραίες ραντάρ και συσκευή που παράγει εκκωφαντικούς θορύβους για να αποθαρρύνει εισβολείς.
Ενοπλοι άνδρες με μαύρες στολές περιπολούν στα καταστρώματα του «Λεβιάθαν», ενώ από θαλάσσης προστασία προσφέρει ακταιωρός του ισραηλινού ναυτικού από τον ναύσταθμο της Χάιφα.
Ο «Λεβιάθαν», όμως, είναι ταυτόχρονα και εργαλείο βελτίωσης των σχέσεων μεταξύ ιστορικών εχθρών και ενίσχυσης της περιφερειακής σταθερότητας. Ο ορυκτός πλούτος έφερε μαζί του νέους εμπορικούς δεσμούς. Η επενδυτική εταιρεία Mubadala από το Αμπου Ντάμπι έχει επενδύσει στο κοίτασμα «Ταμάρ», ενώ η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία των Εμιράτων βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις για την εξαγορά από κοινού με τη βρετανική BP ποσοστού 50% της NewMed Energy, που συμμετέχει στον όμιλο του «Λεβιάθαν».
Συνεργασία με Λίβανο
Ατυπη συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου το περασμένο φθινόπωρο άνοιξε τον δρόμο για την εξερεύνηση σε χωρικά ύδατα του Λιβάνου από διεθνείς ομίλους, προοπτική την οποία στηρίζει ενεργά η Ουάσιγκτον. «Διαπιστώνουμε πρωτόγνωρα επίπεδα περιφερειακής συνεργασίας», λέει ο Ντέιβιντ Γκόλντουιν, πρόεδρος της εταιρείας ενεργειακών συμβούλων Goldwyn Global Strategies, ο οποίος υπήρξε ειδικός απεσταλμένος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ κατά τη διάρκεια της θητείας Ομπάμα.
Η προσπάθεια του Ισραήλ και της ευρύτερης περιοχής να αναδειχθούν σε μεγάλους εξαγωγείς φυσικού αερίου αντιμετωπίζει, όμως, χρονικούς περιορισμούς. Την ώρα που η Ευρωπαϊκή Ενωση θέλει να ενθαρρύνει τις ροές αερίου από την Αίγυπτο και το Ισραήλ, οι Βρυξέλλες μοιάζουν αποφασισμένες να αντικαταστήσουν το φυσικό αέριο με άλλες μορφές παραγωγής ενέργειας, όπως η αιολική, η ηλιακή και η καύση υδρογόνου. Η κατανάλωση αερίου στην Ευρώπη υποχώρησε κατά 14% το 2022 και συνεχίζει να περιορίζεται.
Υπάρχουν, επίσης, σημάδια ανησυχίας από το εσωτερικό του Ισραήλ, με μερίδα του πληθυσμού να εκφράζει αμφιβολίες για τη μετάβαση από το ένα περιβαλλοντικά επικίνδυνο καύσιμο στο άλλο. «Το φυσικό αέριο είναι λιγότερο ρυπογόνο από τον άνθρακα, αλλά δεν εξαφανίζει την ατμοσφαιρική ρύπανση και δεν μας φέρνει πιο κοντά στην καθαρή ενέργεια», λέει η Γιαέλ Κοέν Παράν, πρώην μέλος της Κνέσετ, κατά τη διάρκεια συνέντευξής της σε ξενοδοχείο της Χάιφα, από όπου η πλατφόρμα «Λεβιάθαν» είναι ορατή με γυμνό μάτι.
Μέλη περιβαλλοντικών οργανώσεων υποστηρίζουν ότι η κυριαρχία του αερίου στην ισραηλινή οικονομία και η επιρροή της πετρελαϊκής βιομηχανίας στην πολιτική σκηνή της χώρας σημαίνουν ότι η χρηματοδότηση της έρευνας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα παραμείνει ανεπαρκής. «Υπό μία έννοια είμαστε όμηροι», λέει ο Ελάντ Χόκμαν, επικεφαλής της περιβαλλοντικής οργάνωσης Green Course.
Από τη μεριά της η Chevron, παρότι δεν δημοσιεύει ισολογισμούς για τις ισραηλινές δραστηριότητές της, επιμένει ότι η επένδυσή της είναι κερδοφόρα και αποτελεί ευκαιρία για περαιτέρω επέκταση.
Πηγή: Καθημερινή
www.worldenergynews.gr
