Επενδύσεις, αναπτυξιακές προοπτικές και στόχους για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος περιλαμβάνει το νέο Master Plan του λιμανιού της Θεσσαλονίκης. Το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας βάζει πλώρη να γίνει πόλος ανάπτυξης για τη Βόρεια Ελλάδα και σημαντικός κόμβος ναυτιλίας και logistics για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, ενσωματώνοντας συγχρόνως τις αρχές της αειφορίας.
Η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του επικαιροποιημένου Master Plan του ΟΛΘ, που ετέθη σε διαβούλευση από το ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο λειτουργεί ως Αρχή Σχεδιασμού, προβλέπει επενδύσεις 300 εκατ. ευρώ και δράσεις περιβαλλοντικής αναβάθμισης, όπως ηλεκτροδότηση πλοίων με Cold Ironing, υιοθέτηση πράσινων τεχνολογιών και αύξηση των χώρων πρασίνου εντός λιμανιού.
Το νέο Master Plan στοχεύει να μετατρέψει το λιμάνι της Θεσσαλονίκης σε έναν μοναδικό προορισμό για την πόλη με ποίκιλες δραστηριότητες αναψυχής, τουρισμού, αθλητισμού, πολιτισμού. Ουσιαστικά, οι δραστηριότητες του λιμανιού χωρίζονται σε δύο τμήματα. Το ανατολικό τμήμα, που εντάσσεται στην άμεση γειτονιά του κέντρου της πόλης, περιλαμβάνει την επιβατική κίνηση και τους χώρους πολιτιστικών δραστηριοτήτων, ενώ το δυτικό τμήμα αφορά στην αμιγώς εμπορική κίνηση του λιμένα.
Ειδικά, για τη ζώνη του λιμανιού που είναι σε άμεση σύνδεση με τη ζωή της πόλης, προβλέπονται αστικές χρήσεις, εμπορικές, οικονομικές, τουριστικές, αναψυχής και πολιτισμού. Σύμφωνα με την αξιολόγηση του Δήμου Θεσσαλονίκης πρόκειται για μια ζώνη χρήσεων που εξομαλύνει το όριο μεταξύ λιμένα και πόλης και δημιουργεί φυγές της πόλης προς τη θάλασσα. Ο χρονικός ορίζοντας υλοποίησης του νέου Master Plan είναι 25 έτη.
Τα δίκτυα του λιμανιού
Για την κάλυψη των αναγκών ηλεκτρικής ενέργειας του λιμανιού υπάρχουν, σύμφωνα με τη Στρατηγική Μελέτη, διάφοροι υποσταθμοί Μέσης Τάσης, που τροφοδοτούνται από το αντίστοιχο δίκτυο 20kV του ΔΕΔΔΗΕ. Για τους προβλήτες 1 έως 5 υπάρχουν ανεξάρτητοι υποσταθμοί, οι οποίοι καλύπτουν τις ανάγκες ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ στον 6ο προβλήτα υπάρχει κεντρικός υποσταθμός ο οποίος διανέμει γραμμές Μέσης Τάσης προς τους αντίστοιχους υποσταθμούς, καθώς και σε έναν υποσταθμό εργοταξιακών εγκαταστάσεων. Σε συγκεκριμένες εγκαταστάσεις υπάρχουν ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη – γεννήτριες για την κάλυψη φορτίων έκτακτης ανάγκης.
Δεδομένου ότι το λιμάνι είναι εξοπλισμένο με γερανούς σε όλους τους προβλήτες και με γερανογέφυρες στον Προβλήτα 6. Η ηλεκτρική τροφοδότησή τους γίνεται μέσω υπόγειου δικτύου που αναχωρεί από τους αντίστοιχους υποσταθμούς σε κάθε προβλήτα.
Η υδροδότηση του Λιμένα Θεσσαλονίκης γίνεται από 6 ξεχωριστά σημεία του δικτύου ύδρευσης της πόλης, κατά μήκος της περίφραξης της εγκατάστασης. Οι χειρισμοί του υδροδοτικού συστήματος γίνονται χειροκίνητα με βάνες απομόνωσης.
Ακόμη, εντός του λιμένος, αναπτύσσεται εκτεταμένο δίκτυο το οποίο τροφοδοτεί τα κατά τόπους κτήρια, αλλά και τις διάφορες καταναλώσεις που βρίσκονται στους προβλήτες, όπως: καταναλώσεις γενικής χρήσης, δικτύου πυρόσβεσης λιμένος και πλοίων.
Όσον αφορά στο φυσικό αέριο, η τροφοδότηση του λιμανιού γίνεται από τέσσερις ξεχωριστές συνδέσεις οι οποίες εξυπηρετούν τις καταναλώσεις του προβλήτα 1 που περιλαμβάνουν αντλίες θερμότητας, την περιοχή μηχανουργείων, το κτήριο λιμενεργατών και κτήριο τεχνικής υπηρεσίας, την Αποθήκη 27. Το φυσικό αέριο χρησιμοποιείται κατά́ βάση για παραγωγή ζεστού νερού.
Βάσει του Master Plan, τα υφιστάμενα δίκτυα (ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, ύδρευσης, αποχέτευσης, ομβρίων υδάτων, πυρόσβεσης) θα πρέπει να επεκταθούν ή να δημιουργηθούν νέα για να εξασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία των λιμένων. Ο σχετικός σχεδιασμός θα γίνει σε μεταγενέστερο στάδιο, με την οριστικοποίηση του σχεδιασμού των προς υλοποίηση έργων.
Ανοιχτοί χώροι και νέο πράσινο
Με την αναπτυξιακή στρατηγική του λιμένα Θεσσαλονίκης επιδιώκεται πέρα από την οικονομική ανάπτυξη, η περιβαλλοντική βιωσιμότητα και η υιοθέτηση δράσεων αναβάθμισης του περιβάλλοντος και του χώρου γενικότερα. Σε αυτό το πλαίσιο, το Master Plan στοχεύει, μεταξύ άλλων, στη δημιουργία νέων χώρων πρασίνου υψηλής ποιότητας, τη βελτίωση της ποιότητας των ανοιχτών χώρων, τη διασφάλιση της αστικής βιωσιμότητας και τη δημιουργία αντιπλημμυρικής προστασίας στο παράκτιο μέτωπο της πόλης. Ακόμη, θα ενισχυθεί η θέση του λιμανιού με την πόλη ως ένα ανοιχτό, ζωντανό τοπόσημο και θα αναπτυχθούν νέοι προορισμοί ελκυστικοί για όλες τις ηλικίες.
Οι ελεύθεροι χώροι διαδραματίζουν σημαντικό ρολό στη νέα πρόταση σχεδιασμού για τη ζώνη του επιβατικού λιμένα, με ποικίλους τύπους δημοσίων χωρών, ενώ το 51% αυτής προτείνεται να αποτελέσει πράσινο. Επίσης, γύρω από τα ιστορικά κτήρια, οι ελεύθερες περιοχές θα αξιοποιηθούν για να αναδείξουν περισσότερο την αξία τους για την πολιτιστική κληρονομιά.
Νέες χρήσεις θα δοθούν στις παλιές σιδηροδρομικές γραμμές, όπως προβλέπεται στο επικαιροποιημένο Master Plan, ως κοινόχρηστοι «πράσινοι» δρόμοι για ποδήλατα και πεζούς, ικανοί να συνδέουν τις διάφορες περιοχές του επιβατικού λιμένα.
Επίσης, ελεύθεροι χώροι κατάμεστοι με φύτευση θα εντοπίζονται στους δρόμους/πεζοδρόμους που προτείνονται στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα και Μελέτη Διαχείρισης, καθώς με τη δημιουργία ποικίλων χώρων στάθμευσης το αυτοκίνητο εκτιμάται πως δεν θα αποτελεί συχνό επισκέπτη. Όσο για τα νέα κτήρια στις περιοχές προς δόμηση, αυτά θα διαθέτουν ποικίλα αίθρια και αυλές, τα οποία θα δημιουργούν μικρότερους δημόσιους χώρους με πράσινο και πολλαπλά οφέλη ευημερίας για τον επισκέπτη, όπως φυσικό́ αερισμό, φωτισμό και δροσιά.
Στις προτάσεις του Master Plan του ΟΛΘ προβλέπεται η δημιουργία νέων χώρων πρασίνου κοντά στην προκυμαία, που θα προσφέρουν ομαλή μετάβαση από τον φυσικό στοιχείο της θάλασσας προς το αστικό περιβάλλον της Θεσσαλονίκης. Η αύξηση της φυτοκάλυψης θα επιδράσει θετικά στο κλίμα της περιοχής, καθώς τα φυτά δεσμεύουν το 80% της ηλιακής ακτινοβολίας, αποφορτίζοντας τον αέρα από τις υψηλές θερμοκρασίες και εμπλουτίζοντάς τον με υγρασία, καθώς και στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Πράσινες τεχνολογίες
Για τη βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του λιμανιού, προτείνονται ακόμη, η χρήση φωτισμού LED, η αντικατάσταση κουφωμάτων με σύγχρονης τεχνολογίας υψηλής απόδοσης, η σύλλογοί και επανάχρηση όμβριων υδάτων (rainwater) για άρδευση χώρων πρασίνου, κ.α., θα συμβάλλει στη μείωση της απώλειας ενέργειας, μειώνοντας παράλληλα την κατανάλωση φυσικών πόρων άλλά και τα λειτουργικά κόστη.
Ακόμη, προτείνεται να τοποθετηθούν σταθερά (solid) φωτοβολταϊκά πάνελ υψηλής απόδοσης σε στέγες κτηρίων του λιμένα που δεν έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα, ώστε να βελτιωθεί η ενεργειακή αυτονομία. Αντίστοιχα, φωτοβολταϊκά πάνελ εύκαμπτης τεχνολογίας ή σταθερά (solid), μπορούν να τοποθετηθούν πάνω στα κεκλιμένα στέγαστρα στάθμευσης, προσφέροντας επιπρόσθετο στρώμα προστασίας από τον θόρυβο και δίνοντας τη δυνατότητα παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας. Το επίπεδο ηχορύπανσης μπορεί́ να μειωθεί́ ως και 50%.
Τέλος, η σταδιακή αντικατάσταση του στόλου οχημάτων που χρησιμοποιούνται στον λιμένα με υβριδικά ή ηλεκτρικά οχήματα θα επιφέρει μείωση της κατανάλωσης καυσίμων ενώ θα μειωθεί και ο θόρυβος που προκαλείται από τη λειτουργία των βενζινοκίνητων μηχανών.
www.worldenergynews.gr
