Πώς θα δαπανηθούν τα έσοδα
Στις μεγάλες αλλαγές που φέρνει το νέο EU ETS II για τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές και τη χρήση των εσόδων από δημοπρασίες δικαιωμάτων εκπομπών από τις κυβερνήσεις αναφέρεται άρθρο του Simon Göss που δημοσιεύει το EnergyPost.
Θέσπιση νέων κανόνων για το υφιστάμενο EU ETS, εφαρμογή ενός μηχανισμού προσαρμογής των συνόρων άνθρακα (CBAM) και η εισαγωγή ενός νέου EU ETS για τις εκπομπές από κτίρια και οδικές μεταφορές. Με αυτές τις αναθεωρήσεις που θα εφαρμοστούν, η ΕΕ θα πλησιάσει περισσότερο τους κλιματικούς στόχους της για το 2030, αλλά παραμένουν ερωτηματικά.
Τι είναι το EU ETS II
H Τιμολόγηση των εκπομπών CO2 από κτίρια, οδικές μεταφορές και καύσιμα σε άλλους τομείς θα εισαχθεί σε χωριστό σύστημα εμπορίας εκπομπών που επί του παρόντος δεν τιμολογούνται σε ολόκληρη την ΕΕ. Το EU ETS II θα περιλαμβάνει εκπομπές από τον κτιριακό τομέα, καθώς και από τις οδικές μεταφορές και τη χρήση καυσίμων σε άλλους, μέχρι στιγμής μη καθορισμένους, τομείς.
Ωστόσο, το EU ETS II θα τεθεί σε λειτουργία από το 2027, ενώ οι υψηλές τιμές ενέργειας αργότερα αυτή τη δεκαετία μπορεί ακόμη και να αναβάλουν την έναρξη έως το 2028.Επίσης δεν έχουν διευκρινιστεί ακόμη όλες οι λεπτομέρειες, ειδικά καθώς τα κράτη μέλη επιτρέπεται να εξαιρούν τους προμηθευτές καυσίμων από την ΕΕ ETS II σε περίπτωση που υπάρχει εθνικό σύστημα τιμών άνθρακα με επίπεδο τιμής ισοδύναμο ή υψηλότερο από το σύστημα της ΕΕ.
Μια τροχιά μείωσης εκπομπών με υψηλό ετήσιο γραμμικό συντελεστή μείωσης (LRF) άνω του 5% θα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή από το 2024 και μετά για να επιτευχθεί συνολική μείωση των εκπομπών των συμμορφούμενων τομέων κατά περίπου 60% το 2030 σε σύγκριση με το 2005. Ωστόσο, το EU ETS II θα αρχίσει να τιμολογεί τις εκπομπές μόνο το 2027. Επιπλέον, όταν οι τιμές για δικαιώματα βάσει του EU ETS II είναι υψηλότερες από 45 EUR/τόνο για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, θα απελευθερωθούν πρόσθετα δικαιώματα για να αυξηθεί η προσφορά στην αγορά.
Ουσιαστικά, το EU ETS II με τη μορφή που συζητείται επί του παρόντος θα είναι πιο κοντά σε έναν φόρο άνθρακα με μέγιστο επίπεδο τιμής 45 ευρώ/τόνο τουλάχιστον μέχρι το 2030. Από τότε και μετά δεν έχει καθοριστεί ακόμη ανώτατο όριο τιμής από τώρα. Μια χαμηλή τιμή 45 EUR/τόνο θα ήταν πολύ χαμηλότερη από το πραγματικό κόστος αποφυγής CO2 που κυμαίνεται μεταξύ 100-300 EUR/τόνο στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών. Σαφώς, το σήμα τιμής στο EU ETS II δεν θα είναι αρκετά υψηλό ώστε να δώσει κίνητρα για την υιοθέτηση μόνο τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Με όλες αυτές τις υψηλότερες φιλοδοξίες και τα νέα συστήματα τιμολόγησης, ένα πολύ σημαντικό ερώτημα παραμένει φυσικά: πού θα πάνε τα χρήματα από το EU ETS I, το CBAM και το EU ETS II και σε τι θα χρησιμοποιηθούν;
Έσοδα από πλειστηριασμούς μόνο για κλιματικά και κοινωνικά μέτρα
Η κατανομή εσόδων για το υπάρχον Ταμείο Καινοτομίας, το οποίο υποστηρίζει τη βιομηχανική απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, θα αποθεματοποιηθεί από 450 εκατομμύρια σε 575 εκατομμύρια δικαιώματα εκπομπής (EUA). Σε μέση τιμή 90 ευρώ/τόνο, αυτό αντιπροσωπεύει μια νομισματική αξία άνω των 50 δισεκατομμυρίων ευρώ που θα διατεθούν σε έργα απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές. Επιπλέον, τα έσοδα των κρατών μελών της ΕΕ από τα έσοδα από δημοπρασίες πρέπει πλέον να χρησιμοποιούνται εξ ολοκλήρου για κλιματικά μέτρα. Ωστόσο, το Ταμείο Εκσυγχρονισμού για τα λιγότερο πλούσια κράτη μέλη εξακολουθεί να επιτρέπει ορισμένες επενδύσεις σε ορυκτές υποδομές.
Μία από τις μεγαλύτερες ανησυχίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ήταν ότι η εισαγωγή του EU ETS II θα πλήξει κυρίως οικονομικά ασθενέστερα κράτη και πολίτες. Ως εκ τούτου, η τρέχουσα συμφωνία διαθέτει το 50% των εσόδων από το EU ETS II στο νεοσύστατο Ταμείο Κοινωνικού Κλίματος το οποίο θα υποστηρίξει τα ευάλωτα νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις για να αντιμετωπίσουν την αύξηση των τιμών των καυσίμων. Το ταμείο θα ξεκινήσει να λειτουργεί το 2026, ένα χρόνο πριν από την έναρξη του πραγματικού καθεστώτος τιμολόγησης, και έχει συσταθεί να λειτουργεί μέχρι το 2032 προς το παρόν. Υποτίθεται ότι διαθέτει προϋπολογισμό περίπου 65 δισεκατομμυρίων ευρώ για μέτρα κοινωνικού κλίματος, όπως η ανακαίνιση των κοινωνικών κατοικιών για την άμεση εισοδηματική στήριξη.
Το υπόλοιπο 50% του εισοδήματος περνά στα εθνικά κράτη της ΕΕ, τα οποία πρέπει να χρησιμοποιήσουν τα χρήματα για μέτρα κοινωνικού κλίματος και στον τομέα των κτιρίων και των μεταφορών. Υπολογίζεται ότι συνολικά 87 δισεκατομμύρια ευρώ θα διατεθούν για τη μείωση των κοινωνικών δυσκολιών λόγω της πιο ολοκληρωμένης τιμολόγησης του άνθρακα.
Ρυθμιστικοί κίνδυνοι
Ο χώρος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ θα γίνει πιο περίπλοκος με πρόσθετους τομείς και την σταδιακή δωρεάν κατανομή, την τιμολόγηση των εισαγωγών μέσω CBAM και το νέο EU ETS II για τομείς που επί του παρόντος δεν υπόκεινται σε καθεστώς τιμολόγησης.
Οι παίκτες από όλους τους τομείς πρέπει να δράσουν τώρα για να κατανοήσουν τον βαθμό στον οποίο εκτίθενται σε ρυθμιστικούς κινδύνους και κινδύνους τιμολόγησης άνθρακα και πώς να προετοιμαστούν. Τα επτά κύρια σημεία είναι τα εξής:
Εάν εφαρμοστεί, η αυξημένη φιλοδοξία στο EU ETS I μπορεί να έχει τη δυνατότητα να φέρει την ΕΕ προς τους κλιματικούς στόχους του 2030.
Η σταδιακή κατάργηση των δωρεάν κατανομών για τις βιομηχανίες σημαίνει πολύ μεγαλύτερη έκθεση σε κινδύνους τιμών άνθρακα για τους βιομηχανικούς κλάδους και «πραγματικά» κίνητρα για να σημειωθεί πρόοδος στη βιομηχανική απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές.
Η εφαρμογή του CBAM παρέχει κίνητρα για τη δράση για το κλίμα σε χώρες εκτός ΕΕ, ενώ δημιουργεί μεγάλη σύγχυση σχετικά με τη μέτρηση, την αναφορά και την επαλήθευση αερίων θερμοκηπίου (MRV) μαζί με την ανάγκη οι εισαγωγείς να κατανοήσουν το EU ETS και να ξεκινήσουν την αντιστάθμιση.
Μέχρι το 2026, η παροχή δικαιωμάτων εκπομπών στο EU ETS I θα παραμείνει επαρκής, ενώ η πλήρης εφαρμογή πολλών μηχανισμών από το 2027 και μετά θα οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές και χαμηλότερη προσφορά EUA.
Οι τιμές άνθρακα άνω των 100 ευρώ/τόνο στο EU ETS I θα είναι κοινές κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας, ειδικά εάν η μακροοικονομική κατάσταση ομαλοποιηθεί.
Η εφαρμογή του EU ETS II είναι λιγότερο φιλόδοξη με ανώτατο όριο τιμής 45 ευρώ/τόνο και πιθανότατα δεν θα οδηγήσει σε απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα στους υπό εξέταση τομείς έως το 2030.
Ωστόσο, το EU ETS II θα παρέχει ένα κοινό έδαφος για την τιμολόγηση των εκπομπών σε άλλους τομείς στην ΕΕ και θα εντάξει περίπου το 75% των εκπομπών του μπλοκ σε ένα σύστημα τιμολόγησης.
www.worldenergynews.gr
