Η ενεργειακή κρίση που ξεκίνησε από το καλοκαίρι του 2021 και επιβαρύνθηκε με τον πόλεμο στην Ουκρανία, έχει θέσει σε προτεραιότητα το ζήτημα της ενεργειακής ανεξαρτησίας και της ανάγκης για σταθερές τιμές ενέργειας. Και τα δύο αυτά αιτήματα εξυπηρετούνται με την επιτάχυνση της μετάβασης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η στρατηγική δεν πρέπει να περιορίζεται στο πώς θα απεξαρτηθούμε μόνο από το ρωσικό φυσικό αέριο αλλά θα πρέπει να προωθεί την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα γενικά. Όσο οι οικονομίες μας παραμένουν εξαρτημένες από τα ορυκτά καύσιμα, τίποτα δεν διασφαλίζει ότι η σημερινή κρίση δεν θα επαναληφθεί στο μέλλον.
Η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει βεβαίως τη μεγαλύτερη ανάπτυξη των Α.Π.Ε. Στην Ελλάδα το 2021, ο ηλεκτρισμός που καταναλώθηκε προήλθε, περίπου, κατά 20% από αιολικά πάρκα και κατά 10% από φωτοβολταϊκά. Αυτό το 30% δεν είναι μικρό αλλά απέχει σημαντικά από όσο θα μπορούσαμε να έχουμε με βάση το διαθέσιμο δυναμικό και το επενδυτικό ενδιαφέρον. Αν τα προηγούμενα χρόνια είχαμε εγκαταστήσει περισσότερα αιολικά πάρκα, σήμερα η εξάρτηση θα ήταν πολύ μικρότερη και το ρεύμα φθηνότερο. Γραφειοκρατία, λαϊκισμός και πολιτική ατολμία φρενάρουν διαχρονικά αυτή την προοπτική και αυτό τώρα αποβαίνει σε βάρος της οικονομίας και των καταναλωτών.
Τα αριθμητικά δεδομένα δείχνουν ότι, εάν πάψουμε να επαναλαμβάνουμε τα λάθη αυτά, μπορούμε τα επόμενα 3-4 έτη να έχουμε διπλασιάσει τη σημερινή διείσδυση Α.Π.Ε. και μαζί με τα υδροηλεκτρικά να παράγουμε το 70% του ηλεκτρισμού μας με φθηνή καθαρή ενέργεια.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει ανακοινώσει ο ΑΔΜΗΕ, σήμερα ο διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος για Α.Π.Ε. στο σύστημα και το διασυνδεδεμένο δίκτυο ανέρχεται σε περίπου 17 GW. Με τα δίκτυα που σχεδιάζονται και υλοποιούνται έως το 2030 ο χώρος όμως θα ανέλθει σε 28,6 GW. Ο ηλεκτρικός χώρος που έχει καταληφθεί από σταθμούς Α.Π.Ε. ανέρχεται μέχρι στιγμής σε 19,6 GW. Από αυτά, τα 8,5 GW αφορούν σε εν λειτουργία Α.Π.Ε. και τα υπόλοιπα 10,7 GW σε εν ισχύ Οριστικές Προσφορές Σύνδεσης (ΟΠΣ).
Αυτές οι ΟΠΣ αφορούν ώριμα έργα που έχουν λάβει περιβαλλοντική άδεια και οι επενδυτές έχουν δεσμευθεί για την υλοποίησή τους με εγγυητικές επιστολές. Σε μια ευνομούμενη χώρα, δεν θα έπρεπε να υπάρχει αμφιβολία ότι τα έργα αυτά θα υλοποιηθούν. Και όμως: είναι χαρακτηριστικό ότι από τα 10,7 GW των ΟΠΣ τα 3GW περίπου αφορούν ΟΠΣ πριν το 2017.
To βασικό πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι η γραφειοκρατία, ειδικά των αιολικών πάρκων. Όλα τα αιολικά πάρκα που, μετά από 10 σχεδόν χρόνια αδειοδότησης, λαμβάνουν ΑΕΠΟ και ΟΠΣ, μοιραία πρέπει να προσαρμόσουν το σχεδιασμό αξιοποιώντας τις νέες, πιο αποδοτικές ανεμογεννήτριες που έχουν εν τω μεταξύ εμφανισθεί στην αγορά. Όμως, λιγότερες ανεμογεννήτριες με μεγαλύτερα γεωμετρικά χαρακτηριστικά σημαίνει απαίτηση για νέα περιβαλλοντική αδειοδότηση: σχεδόν όλη η διαδικασία από την αρχή! Αυτό είναι λάθος και πρέπει να αλλάξει άμεσα.
Πέραν αυτών η στρατηγική πρέπει, ανάμεσα σε άλλα, να περιλαμβάνει δύο ακόμα κρίσιμους τομείς:
- Ριζική απλοποίηση της αδειοδότησης των δικτύων. Ο χώρος των 28,6GW που σχεδιάζεται για το 2030 πρέπει να είναι διαθέσιμος πολύ πιο νωρίς για να υποδεχθεί το δεδομένο επενδυτικό ενδιαφέρον για Α.Π.Ε. Το στοιχείο αυτό μαζί με την ανάπτυξη επενδύσεων αποθήκευσης είναι βασική προϋπόθεση.
- Συστηματική προώθηση των θαλασσίων αιολικών πάρκων. Έχουμε ένα πολιτικό στόχο για 2GW το 2030 που έχει τεθεί από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό. Η δέσμευση αυτή έχει ήδη κινητοποιήσει μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Η επίτευξη του στόχου θα προσφέρει υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία, ανάπτυξη της ναυπηγικής και ναυτιλιακής βιομηχανίας, γεωπολιτική ενδυνάμωση και ενίσχυση της ασφάλειας στις θάλασσές μας.
Όλα τα ανωτέρω είναι απολύτως ρεαλιστικά. Υπάρχουν τα ώριμα έργα που μπορεί να υλοποιηθούν άμεσα και αυτά που θα στηρίξουν μια ομαλή αναπτυξιακή πορεία κατά τα επόμενα χρόνια. Υπάρχει δηλωμένο και υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον και διαθέσιμη χρηματοδότηση. Υπάρχει η τεχνολογία. Και βεβαίως υπάρχει το δυναμικό. Με όλα αυτά μπορούμε να αξιοποιήσουμε σήμερα τον 100% βεβαιωμένο ενεργειακό πλούτο της πατρίδας μας που είναι οι Α.Π.Ε. και να υπερ-διπλασιάσουμε τη διείσδυση καθαρής ενέργειας σε λίγα χρόνια. Απαιτείται πολιτική τόλμη για να αντιμετωπιστεί η γραφειοκρατία και ο τεχνοφοβικός λαϊκισμός που κρατάνε δέσμια την Ελλάδα.
Με αυτή τη στόχευση η ΕΛΕΤΑΕΝ παρουσιάζει συνεχώς προς την Πολιτεία τις προτάσεις του αιολικού κλάδου για τον τρόπο που πρέπει να αναπτύσσονται και να αδειοδούνται οι επενδύσεις. Παράλληλα, ενημερώνει το ευρύ κοινό για τα οφέλη που προσφέρουν τα αιολικά στον καταναλωτή τα οποία έχουμε προσπαθήσει να εξηγήσουμε με videographic[1], infographics[2] και να τα τεκμηριώσουμε με ειδικές μελέτες[3].
[1] https://eletaen.gr/videographic-eletaen-energeiaki-krisi/
[2] https://eletaen.gr/anartisi-ask4wind-energeiaki-krisi/
[3] https://eletaen.gr/meleti-dieisdidi-ape-kai-times/
*Ο Παναγιώτης Λαδακάκος είναι Πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛ.ΕΤ.Α.ΕΝ.) και Διευθύνων Σύμβουλος σε εταιρείες του Ομίλου ΕΝ.ΤΕ.ΚΑ
www.worldenergynews.gr
