Κ. Νάζος (ΔΕΗ): Εξομάλυνση των τιμών ενέργειας την άνοιξη το 2022, στις ΑΠΕ οι μεγάλες ευκαιρίες

Τον τελευταίο καιρό πληθαίνουν τα δημοσιεύματα σε όλον τον τύπο, ελληνικό και ξένο, αναφορικά με την εκτίναξη των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας (Η/Ε) και τις συνέπειες που αναμένεται να έχει αυτό στη βιομηχανία, τον τριτογενή τομέα και εν τέλει σε κάθε ένα από εμάς τους τελικούς καταναλωτές. Ας προσπαθήσουμε να δούμε σύντομα παρακάτω ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση στις Αγορές Η/Ε στην Ευρώπη και την Ελλάδα, πώς διαμορφώθηκε αυτή και τι προοπτικές εξέλιξης έχει.

Οι τιμές Η/Ε στις χονδρεμπορικές Αγορές διαμορφώνονται κυρίως:

(α)   από τις τιμές των καυσίμων και δικαιωμάτων εκπομπής CO2 που χρησιμοποιούνται για την ηλεκτροπαραγωγή και

(β)    από τις ανάγκες του Ηλεκτρικού Συστήματος.

Σε παλιότερες εποχές (αλλά όχι και τόσο απομακρυσμένες χρονικά), όπου οι χονδρεμπορικές Αγορές Η/Ε των ευρωπαϊκών χωρών δεν ήταν συζευγμένες μεταξύ τους όπως είναι σήμερα, το ενεργειακό μίγμα  (δηλ. ο τύπος των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής και τα καύσιμα που χρησιμοποιούν αυτές) καθώς και οι ειδικές ανάγκες της κάθε χώρας (π.χ. έλλειμμα ή επάρκεια ισχύος), διαμόρφωναν μια διακριτή τιμή Η/Ε για την κάθε χώρα, με σημαντικές αποκλίσεις από χώρα σε χώρα.

Σήμερα η κατάσταση αυτή έχει αλλάξει σημαντικά. Οι ευρωπαϊκές χονδρεμπορικές Αγορές Η/Ε είναι πλέον συζευγμένες, σε μεγαλύτερο βαθμό στην Κεντρική Ευρώπη και σε μικρότερο στη Νοτιοανατολική. Ως αποτέλεσμα, οι τιμές Η/Ε που διαμορφώνονται σε καθημερινή βάση από τη μια άκρη της Ευρώπης στην άλλη είναι κατά κανόνα αρκετά κοντά μεταξύ τους. Δηλαδή έχει ήδη επιτευχθεί σημαντική πρόοδος στην υλοποίηση του «οράματος» της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ενοποίηση των ευρωπαϊκών ενεργειακών αγορών και σύγκλιση των τιμών ενέργειας.

Mειώθηκαν οι αποκλίσεις στην χονδρική

Έτσι, χώρες όπως η Ελλάδα, με παραδοσιακά ακριβότερο ενεργειακό μίγμα από άλλες χώρες - άρα με σημαντικά υψηλότερες τιμές Η/Ε – μετά τη σύζευξή τους με τις γειτονικές Αγορές, έχουν πλέον τιμές Η/Ε κοντά στις λοιπές χώρες της Ευρώπης. Ενδεικτικά παραδείγματα για τις αποκλίσεις τιμών Η/Ε Βουλγαρίας και Γερμανίας από τις τιμές Η/Ε της Ελλάδας τα τελευταία τρία χρόνια, παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα:

Το γεγονός ότι μέσα στο 2021 οι τιμές Η/Ε έχουν εκτιναχθεί παντού στην Ευρώπη, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης, πλησιάζοντας ή και ξεπερνώντας τα 300 €/MWh σε κάποιες χώρες, οφείλεται κυρίως στην πρωτοφανή εκτίναξη των τιμών φυσικού αερίου (που σχεδόν 10πλασιάστηκαν από πέρυσι, κυρίως λόγω των χαμηλών αποθεμάτων στην Ευρώπη), αλλά και των τιμών CO2 (που σχεδόν τριπλασιάστηκαν, κυρίως λόγω της στρατηγικής της ΕΕ για την Ενέργεια & το Κλίμα – Fit for 55). Ζούμε μια ιστορικά πρωτοφανή ενεργειακή κρίση με πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, η οποία μας έκανε όλους να επαναξιολογήσουμε τα πάντα. Τις διαδικασίες μας, τα επιχειρηματικά μας πλάνα, τις παραδοχές των μοντέλων μας, τις ευκαιρίες και τους κινδύνους.

Εξαιτίας της εκτίναξης των τιμών φυσικού αερίου -και παρά την επίσης ραγδαία αύξηση των τιμών CO2- παρατηρείται κατά τους τελευταίους 2-3 μήνες το παράδοξο να είναι οι ανθρακικές μονάδες στην Ελλάδα και στην Ευρώπη πιο ανταγωνιστικές από τις μονάδες φυσικού αερίου. Αυτό σημαίνει ότι καλούνται να λειτουργήσουν πιο εντατικά από τις μονάδες φυσικού αερίου και έχουν αυξημένα έσοδα από την Αγορά Η/Ε. Κατά γενική ομολογία, όμως, αυτό δεν αποτελεί παρά ένα παροδικό «ιδιόμορφο σημείο». Πολύ σύντομα (μέσα στην άνοιξη του 2022) αναμένεται να έχει επέλθει εξομάλυνση των τιμών φυσικού αερίου (με αύξηση των σχετικών αποθεμάτων) χωρίς αντίστοιχη μείωση των τιμών CO2 (που διαμορφώνονται από τη στρατηγική της ΕΕ), με αποτέλεσμα οι λιγνιτικές μονάδες να γίνουν και πάλι μη ανταγωνιστικές και έντονα ζημιογόνες.

Η απόφαση της ΔΕΗ  για απολιγνιτοποίηση, σε απόλυτη εναρμόνιση και με την Εθνική και Ευρωπαϊκή στρατηγική, δεν πρέπει και δεν μπορεί να αλλάξει εξαιτίας ενός παροδικού φαινομένου διάρκειας λίγων μόνο μηνών. Οι λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ θα αποσυρθούν με βάση το χρονοδιάγραμμα που έχει αποφασισθεί και συμφωνηθεί σε Εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ μέχρι την απόσυρσή τους η λειτουργία τους θα γίνεται σχεδόν αποκλειστικά για κάλυψη αναγκών του Συστήματος (π.χ. αυξημένη ζήτηση) και λοιπών συμβατικών υποχρεώσεών τους (π.χ. τηλεθέρμανση).
Η σταδιακή απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων θα αντισταθμιστεί από ένταξη νέων μονάδων, κυρίως ΑΠΕ, αλλά και λίγων μονάδων φυσικού αερίου, έτσι ώστε να μην διακυβευτεί η ασφάλεια του Ηλεκτρικού Συστήματος. Οι δε τιμές της χονδρεμπορικής Αγοράς Η/Ε αναμένεται να συμπιεστούν σημαντικά, όχι μόνο από την μείωση των τιμών φυσικού αερίου αλλά, κυρίως, από τη μεγάλη διείσδυση νέων μονάδων ΑΠΕ κατά τα επόμενα χρόνια, με σημαντική τη συνεισφορά της ΔΕΗ στην κατεύθυνση αυτή.

Βρισκόμαστε στο ξεκίνημα ενός ανεπανάληπτου ενεργειακού μετασχηματισμού και όπως συμβαίνει σε κάθε μεγάλη αλλαγή, θα υπάρξουν φάσεις με έντονες δυσκολίες και με μεγάλες αβεβαιότητες. Εμείς, ως ΔΕΗ, παραμένουμε απολύτως εστιασμένοι στην στρατηγική μας κατεύθυνση ενώ παρακολουθούμε στενά και προσαρμοζόμαστε διαρκώς στις νέες συνθήκες.

Ο ενεργειακός μετασχηματισμός δημιουργεί ευκαιρίες.

Η ΔΕΗ έχει την αποφασιστικότητα και την ικανότητα να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες αυτές, ώστε να παραμείνει πρωταγωνιστής και στο νέο ενεργειακό τοπίο.

*Ο Κωνσταντίνος Νάζος είναι Γενικός Διευθυντής Διαχείρισης Ενέργειας ΔΕΗ

www.worldenergynews.gr