Δύο χρόνια μετά την εξαγγελία για ταχεία απολιγνιτοποίηση του ενεργειακού μείγματος της χώρας και έπειτα από πολλούς μήνες επεξεργασίας και διαβούλευσης με τους τοπικούς φορείς, το Πρόγραμμα Δίκαιης Μετάβασης στάλθηκε στην Κομισιόν. Περιλαμβάνει αναλυτικά όλα τα Εδαφικά Σχέδια για τις τρεις περιοχές της χώρας που θα απομακρυνθούν από τα ορυκτά καύσιμα, δηλαδή τη Δυτική Μακεδονία, τη Μεγαλόπολη, τα νησιά του Αιγαίου (τα μη διασυνδεδεμένα) και την Κρήτη. Η έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία έχει πεντάμηνο περιθώριο για διαβουλεύσεις, δηλαδή έως τα μέσα Μαρτίου, αποτελεί προαπαιτούμενο για την εκταμίευση των κονδυλίων που θα στηρίζουν τις επενδύσεις και τις προγραμματισμένες δράσεις στις τρεις περιοχές.
Έπειτα από το γενικότερο ψαλίδισμα των ευρωπαϊκών πόρων για τη Δίκαιη Μετάβαση των υπό απολιγνιτοποίηση περιοχών, το ελληνικό σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης, σύμφωνα με την κυβέρνηση, «θεμελιώνεται» πάνω 5 δισ. ευρώ μαζί με την μόχλευση από ιδιωτικές επενδύσεις. Από το ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης θα εισρεύσουν 1,6 δισ. ευρώ και άλλα 2 δισ. ευρώ από το InvestEU και την ΕΤΕπ. Το επόμενο διάστημα αναμένεται και η προκήρυξη των διαγωνιστικών διαδικασιών από τη ΔΕΗ, με την εκπόνηση των μελετών για τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια, που θα καθορίζουν τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης, τους όρους και τους περιορισμούς δόμησης, τις περιοχές αναπλάσεων κλπ.
Οι εκτάσεις ορυχείων
Πάντως, όσον αφορά στο τελικό πλαίσιο παροχής κινήτρων στήριξης επιχειρήσεων στο πλαίσιο του ΣΔΑΜ, ώστε να συγκροτηθεί ένα ελκυστικό επενδυτικό περιβάλλον, αναμένονται οι νέες κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις στις αρχές του 2022. Στο νέο πλαίσιο κατευθυντηρίων γραμμών η Κομισιόν προωθεί ειδική διάταξη για τη χορήγηση πρόσθετων ποσοστών κρατικών ενισχύσεων για τις περιοχές μετάβασης, σχεδόν διπλάσιων σε σχέση με τα ισχύοντα σήμερα. Αυτά φτάνουν στο 40%-60% για τις μεγάλες επιχειρήσεις, στο 50%-70% για τις μεσαίες και στο 60%-80% για τις μικρές επιχειρήσεις.
Επιπλέον, σήμερα ολοκληρώνεται και η δημόσια διαβούλευση του νομοσχεδίου του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, το οποίο περιλαμβάνει ρυθμίσεις, οι οποίες σχετίζονται με την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης των υπό απολιγνιτοποίηση περιοχών. Σε αυτό προβλέπεται η σύσταση μιας Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης που θα συντονίζει όλο το έργο και της Ελληνικής Εταιρεία Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης Α.Ε. στη οποία θα περιέλθουν οι εκτάσεις ορυχείων που θα εισφέρει η ΔΕΗ (έπειτα από την απόσχιση κλάδου), δηλαδή 164.000 στρέμματα από τα 247.000 στρέμματα που σήμερα διαχειρίζεται σε Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη.
Τι μεταβιβάζεται, τι παραχωρείται
Για τη μεταβίβαση του Κλάδου Μεταλιγνιτικής Αξιοποίησης των Πυρήνων Ζωνών Απολιγνιτοποίησης της ΔΕΗ ισχύει ότι στα περιουσιακά στοιχεία του δεν περιλαμβάνονται τα υφιστάμενα δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης στέρεων ορυκτών καύσιμων υλών που έχουν παραχωρηθεί στη ΔΕΗ, τα οποία παραμένουν σ’ αυτή, όπως και οι πάσης φύσεως άδειες και εγκρίσεις, οι οποίες συναρτώνται με τη μεταλλευτική αυτή δραστηριότητα. Επίσης, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά «στη ΔΕΗ παραχωρείται το δικαίωμα χρήσης και εκμετάλλευσης των εκτάσεων και των συναφών υποδομών, που μεταβιβάζονται στο πλαίσιο της απόσχισης του παρόντος, για όσο χρόνο επιτρέπεται στις εκτάσεις αυτές η λιγνιτική δραστηριότητα».
www.worldenergynews.gr
