Η πρόσβαση στην προσιτή ενέργεια αποτελεί βασικό παράγοντα που υποστηρίζει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών βιομηχανιών, σύμφωνα με την έκθεση «Κρίσιμες πρώτες ύλες» που αναμεταδίδει το euractiv. Όπως επίσης, η πρόσβαση σε «ενέργεια χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε ανταγωνιστικές τιμές» είναι ένα θεμελιώδες δομικό στοιχείο για την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών βιομηχανιών, αναγνωρίζει το στέλεχος της ΕΕ.
Ενδεικτικά της θεμελιώδους σημασίας της βιομηχανίας, τα λόγια της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen που τονίζει ότι: «Η βιομηχανία είναι η κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης και της ευημερίας στην Ευρώπη. Αυτό είναι πιο σημαντικό από ποτέ, καθώς η Ευρώπη ξεκινά τις φιλόδοξες πράσινες και ψηφιακές της μεταβάσεις» και στη συνέχεια αναφέρθηκε στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η οποία στοχεύει στη μείωση των εκπομπών θέρμανσης του πλανήτη στο μηδέν έως το 2050.
Οι πράσινες πολιτικές
Οι πράσινες πολιτικές, οι οποίες κάποτε θεωρούνταν αντισταθμιστικές με τη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα, βρίσκονται πλέον σταθερά στο επίκεντρο της βιομηχανικής ατζέντας, με την Πρόεδρο να χαρακτηρίζει την Πράσινη Συμφωνία ως «νέα στρατηγική ανάπτυξης της Ευρώπης».
Ταυτόχρονα, η μείωση των εκπομπών σε ολόκληρη τη βιομηχανία θα εξαρτηθεί από «μια ασφαλή και επαρκή παροχή ενέργειας χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε ανταγωνιστικές τιμές», πρόσθεσε η Επιτροπή. Αυτό θα απαιτήσει σχεδιασμό και επενδύσεις σε τεχνολογίες παραγωγής χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, χωρητικότητα και υποδομή.
Σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων της Frontier Economics, η ενέργεια αποτελεί μεταξύ 5,7% και 8,4% του κόστους παραγωγής στη βιομηχανία σε βασικά χημικά προϊόντα, όπως ο σίδηρος και ο χάλυβας. Ωστόσο, οι τιμές διαφοροποιούνται ανάλογα με τις χώρες και τις βιομηχανίες.
Σε ορισμένους τομείς όπως το αλουμίνιο, ο ενεργειακός λογαριασμός μπορεί να φτάσει έως και το 40% του κόστους παραγωγής, σημειώνει η BusinessEurope.
Για μεγάλους βιομηχανικούς χρήστες ηλεκτρικής ενέργειας όπως ο τομέας αλουμινίου, αυτό δίνει ενέργεια στο ίδιο επίπεδο με οποιαδήποτε άλλη πρώτη ύλη. «Η ενέργεια είναι ένα είδος πρώτης ύλης για την παραγωγή αλουμινίου και σε πολλές άλλες βιομηχανίες έντασης ενέργειας», δήλωσε η Coline Lavorel, διευθύντρια δημοσίων υποθέσεων στην European Aluminium, μια εμπορική ένωση.
Στη συνέχεια πρόσθεσε ότι η Ευρωπαϊκή Συμμαχία Πρώτων Υλών, στην οποία συμμετέχει η ευρωπαϊκή βιομηχανία αλουμινίου, «πρέπει να συμβάλει στην φιλοδοξία της ανάπτυξης μιας πολιτικής πρώτων υλών για την προώθηση της καθαρής και βιώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας».
Η μείωση των τιμών της ενέργειας δεν θα είναι μικρό ρίσκο. Οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη είναι κατά μέσο όρο υψηλότερες από ό, τι στις περισσότερες χώρες της G20, λέει η BusinessEurope. Και η πίεση στις τιμές της ενέργειας θα συνεχίσει να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια καθώς η ΕΕ υιοθετεί αυστηρότερους κλιματικούς στόχους. Συνολικά, το ενεργειακό κόστος αναμένεται να αυξηθεί από περίπου 11,5% του ΑΕΠ το 2015 σε 12,6% το 2030, σύμφωνα με τη μακροπρόθεσμη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το κλίμα, η οποία στοχεύει στην επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050.
Ενεργειακή φορολογία
Γιατί λοιπόν η ενέργεια είναι πιο ακριβή στην Ευρώπη από ό, τι στον υπόλοιπο κόσμο; Η εξήγηση βασίζεται σε μία λέξη: φορολογία.
«Οι φόροι και οι εισφορές παραμένουν μακράν η σημαντικότερη πηγή διαφορών στις τιμές λιανικής μεταξύ των κρατών μελών», δήλωσε στην έκθεσή της η Ευρωπαϊκή εκτελεστική Επιτροπή σχετικά με τις τιμές και το κόστος της ενέργειας στην Ευρώπη.
«Αυτό οφείλεται στις διαφορετικές πολιτικές που υιοθετούν τα κράτη μέλη αλλά και στα φορολογικά μέσα που επηρεάζουν τη φορολογία της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας» συμπλήρωσε.
Παρόλο που ορισμένες από αυτές τις εθνικές διαφορές αντιμετωπίστηκαν στην τελευταία μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ, «εξακολουθούν να υπάρχουν αδυναμίες στην αγορά ενέργειας», πρόσθεσε η Επιτροπή στην έκθεσή της για την ενεργειακή ένωση του 2020, λέγοντας ότι «αυξάνει άσκοπα το κόστος για τους καταναλωτές και τη βιομηχανία».
Η διόρθωση αυτών των ελλείψεων θα είναι «η βάση για τη μετάβαση της οικονομίας προς την ουδετερότητα του κλίματος», υπογράμμισε η Επιτροπή στην έκθεσή της για το 2020 σχετικά με την κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης.
Τα εμπόδια που στρεβλώνουν την αγορά
Μεταξύ των εμποδίων που στρεβλώνουν την αγορά είναι οι λεγόμενοι «μηχανισμοί χωρητικότητας» που επιβραβεύουν τους εφεδρικούς σταθμούς παραγωγής ενέργειας για την επιφυλακή τους σε περίπτωση αιχμής της ζήτησης.
Επίσης, στη γραμμή εκκίνησης της Επιτροπής υπάρχουν επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων, οι οποίες παρέμειναν πεισματικά υψηλές την τελευταία δεκαετία σε περίπου 50 δισ. ευρώ ετησίως, παρά τις δεσμεύσεις που έγιναν στην G20 να τις καταργήσουν.
«Όπως περιγράφεται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, οι επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων πρέπει να λήξουν», επισημαίνεται
Ωστόσο, η μεγαλύτερη πηγή ανησυχίας για τις βιομηχανίες έντασης ενέργειας είναι ο μηχανισμός τιμολόγησης άνθρακα της ΕΕ, το σύστημα εμπορίας εκπομπών, που αυξάνει τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας.
«Οι Ευρωπαίοι παραγωγοί αλουμινίου αντιμετωπίζουν πολύ υψηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας από τους κύριους ανταγωνιστές τους στη Ρωσία, τα ΗΑΕ και την Κίνα. Έως και επτά φορές μεγαλύτερο από το άμεσο κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας» τόνισε η Lavorel.
Δεδομένου ότι το αλουμίνιο διατίθεται στις παγκόσμιες αγορές, «οι ευρωπαίοι παραγωγοί δεν μπορούν να μετακυλίσουν το επιπλέον κόστος άνθρακα χωρίς να χάσουν σημαντικό μερίδιο αγοράς και είναι υπεύθυνοι για την τιμή στην αγορά», επεσήμανε.
Και με υψηλότερες κλιματικές φιλοδοξίες που αναμένεται να αυξήσουν περαιτέρω την τιμή του CO2, «η προσπάθεια εξισορρόπησης της ανταγωνιστικότητας και του πράσινου μετασχηματισμού της βιομηχανίας μας γίνεται ακόμη πιο κρίσιμη», προειδοποιεί η Lavorel, ζητώντας τη συνέχιση των υφιστάμενων συστημάτων αποζημίωσης και τη διανομή δωρεάν δικαιωμάτων στο πλαίσιο του ETS για την υποστήριξη της ανταγωνιστικότητας του τομέα.
Οι νέες τεχνολογίες και οι επενδύσεις
Κλείνοντας, τα «καθεστώτα αποζημίωσης», οι κρατικές ενισχύσεις ή οι εισφορές άνθρακα από μόνα τους δεν θα αντιμετωπίσουν τις θεμελιώδεις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι βιομηχανίες έντασης ενέργειας.
«Η πρωτοποριακή καινοτομία είναι ο μόνος τρόπος για να κινηθεί η παραγωγή πρωτογενούς αλουμινίου προς την ουδετερότητα του άνθρακα και να μειωθούν οι άμεσες εκπομπές στη διαδικασία παραγωγής», επεσήμανε η Lavorel, η οποία επεσήμανε την ανάγκη επενδύσεων στις νέες τεχνολογίες.
«Για τη χρηματοδότηση αυτών των επενδύσεων, θα χρειαστεί δημόσια υποστήριξη» είπε χαρακτηριστικά.
Ταυτόχρονα, η αγορά άνθρακα σχεδιάστηκε με ακρίβεια για να αυξήσει τις τιμές της ενέργειας και να δώσει κίνητρο στις βιομηχανίες να επενδύσουν σε άλλες λύσεις χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
««Με υψηλή τιμή άνθρακα, οι επενδύσεις θα στηρίξουν περαιτέρω τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που είναι ήδη φθηνότερες από οποιαδήποτε ορυκτά καύσιμα.
Στο τέλος της ημέρας, αυτό θα ωφελήσει προφανώς τις επιχειρήσεις, τις βιομηχανίες, αλλά και τα νοικοκυριά», δήλωσε ο Wendel Trio από το Climate Action Network
www.worldenergynews.gr
