Τροφοδοσία επιχειρήσεων και αυτόνομων δικτύων σε Ελλάδα και Βαλκάνια, μέσω φορτηγών μεταφοράς υγροποιημένου αερίου από τον σταθμό φόρτωσης που θα κατασκευασθεί στο τέρμιναλ του ΔΕΣΦΑ
Μείωση του ενεργειακού κόστους για επιχειρήσεις ανά την επικράτεια που βρίσκονται μακριά από το σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου, τροφοδοσία αυτόνομων δικτύων διανομής σε ελληνικές πόλεις, αλλά και νέες δυνατότητες δραστηριοποίησης εγχώριων προμηθευτών στις όμορες χώρες. Αυτές είναι μερικές από τις προοπτικές που θα ανοίξει η «έλευση» στη χώρα μας της εφοδιαστικής αλυσίδας υγροποιημένου φυσικού αερίου μικρής κλίμακας (Small-Scale LNG), με την κατασκευή του σταθμού φόρτωσης LNG (truck loading station) στον τερματικό του Διαχειριστή στη Ρεβυθούσα.
Ο σταθμός αποτελεί την πρώτη ανάλογη εγκατάσταση στη νοτιοανατολική Ευρώπη, μαζί με τον νέο προβλήτα LNG μικρής κλίμακας (ssLNG jetty), που επίσης σχεδιάζει να υλοποιήσει ο ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα. Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 6,5 εκατομμύρια ευρώ, ενώ βρίσκεται ήδη σε τροχιά υλοποίησης, καθώς στον σχετικό διαγωνισμό αναδείχθηκε προτιμητέος υποψήφιος η εταιρεία ΤΕΡΝΑ. Έτσι, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του Διαχειριστή, αναμένεται να ενταχθεί στο σύστημα τον Δεκέμβριο του 2021.
Με αυτό τον τρόπο, από το 2022 η Ελλάδα θα προστεθεί στον ευρωπαϊκό χάρτη των εγκαταστάσεων truck-loading, για τον ανεφοδιασμό μη-διασυνδεδεμένων εγκαταστάσεων ανά την επικράτεια, μέσω φορτηγών που θα μεταφέρουν LNG από τη Ρεβυθούσα. Έτσι, ένα πρώτο όφελος από την υποδομή είναι ότι θα παράσχει μία οικονομική και ευέλικτη λύση για ελληνικές βιομηχανίες, βιοτεχνίες, και αγροτικές εγκαταστάσεις σε περιοχές απομακρυσμένες από το δίκτυο φυσικού αερίου, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα αυτών των επιχειρήσεων.
Εύκολη και οικονομική πρόσβαση στο φυσικό αέριο
Το μεγάλο πλεονέκτημα τέτοιων εγκαταστάσεων είναι πως δημιουργείται πλέον η δυνατότητα μεταφοράς αερίου σε απομακρυσμένους χρήστες πιο εύκολα, πιο οικονομικά και πιο άμεσα, χωρίς να υπάρχει η ανάγκη για ανάπτυξη έργων εντάσεως κεφαλαίου, όπως οι αγωγοί φυσικού αερίου. Μία δυνατότητα που θα ανοίξει επίσης τον δρόμο ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση στο καύσιμο ακόμη περισσότερες περιοχές στη χώρα, καθώς τα σχέδια για κάλυψη πόλεων όπως η Καλαμάτα και η Σπάρτη προβλέπουν την ανάπτυξη αυτόνομων δικτύων διανομής, τα οποία θα ανεφοδιάζονται με LNG μέσω φορτηγών που θα ξεκινούν από την υποδομή στη Ρεβυθούσα.
Παράλληλα, ο σταθμός φόρτωσης θα παρέχει τη δυνατότητα ανεφοδιασμού σε περιοχές χωρών των Βαλκανίων που δεν διαθέτουν δίκτυα φυσικού αερίου. Εξάλλου, βάσει υφιστάμενων μελετών, μία τέτοια επιλογή είναι οικονομικά πιο ανταγωνιστική σε εγκαταστάσεις που βρίσκονται σε απόσταση έως και 1.000 χλμ. από τη σχετική εγκατάσταση. Κάτι που σημαίνει πως θα διευρύνει τις δυνατότητες των εγχώριων προμηθευτών για δραστηριοποίηση εκτός συνόρων.
Πλεονεκτήματα όπως τα παραπάνω εξηγούν γιατί η εφοδιαστική αλυσίδα υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) μικρής κλίμακας (Small-Scale LNG) είναι μια ευρέως ανεπτυγμένη αγορά στην Ευρώπη. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια υπάρχει συνεχής αύξηση των υποδομών μικρής κλίμακας, καθώς η ζήτηση για καθαρότερη και φθηνότερη ενέργεια παραμένει πάντα υψηλή, ενώ παράλληλα η ευρωπαϊκή νομοθεσία τείνει να συντάσσεται στο πλευρό των καθαρότερων μορφών ενέργειας, ώστε να επισπευσθεί η μείωση των ρύπων διοξειδίου του άνθρακα την επόμενη δεκαετία.
Έτσι, στη «Γηραιά Ήπειρο» έχει αναπτυχθεί μεγάλος αριθμός εγκαταστάσεων truck loading, με την Ισπανία να διατηρεί τη μερίδα του λέοντος σε συνολικές υποδομές, έχοντας στο έδαφος της 13 από τις συνολικά 33 αποβάθρες φόρτωσης φορτηγών ανά την Ευρώπη. Μαζί με την Ισπανία, υφιστάμενες εγκαταστάσεις truck-loading υπάρχουν στη Γαλλία (6), Πορτογαλία (5), Ολλανδία (3), Πολωνία (2), Βέλγιο (2), και στη Μ. Βρετανία (2).
Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο για τη δυναμική ανάπτυξη του truck-loading έρχεται από τη Γαλλία, όπου εξετάζεται η περαιτέρω ανάπτυξη των υποδομών, ώστε να καλυφθεί η αυξανόμενη ζήτηση, ενώ και στην Ιταλία αναμένεται να ληφθεί η τελική επενδυτική απόφαση για ένα σταθμό φόρτωσης ως το τέλος του 2020.
Μεγάλη αύξηση της ζήτησης
Ένα ακόμα δείγμα της ανάπτυξης του truck-loading ανά την Ευρώπη είναι η μεγάλη αύξηση στη ζήτηση τα τελευταία χρόνια, καθώς η συνολική ποσότητα LNG που διατέθηκε σε φορτηγά μεταφοράς άγγιξε τα 2,5 bcm για το 2018, με ένα ποσοστό αύξησης 32% σε σχέση με το 2015, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της GIE. Η Ισπανία είχε και εδώ ηγετικό ρόλο, καθώς μέσω των εγκαταστάσεων που βρίσκονται στη χώρα διακινήθηκαν 1,7 bcm LNG, δηλαδή τα 2/3 επί της συνολικής ποσότητας στην Ευρώπη.
Ανάλογη δυναμική καταγράφεται και στο truck-to-ship bunkering, το οποίο παρέχει τη δυνατότητα τροφοδοσίας της ναυτιλίας με καθαρό και φθηνό καύσιμο. Συγκεκριμένα για την Ελλάδα, εκπρόσωποι της επιβατηγού ναυτιλίας έχουν εκφράσει ζωηρό ενδιαφέρον σχετικά με την προμήθεια LNG μέσω φορτηγών, καθώς οι σχετικά χαμηλές ποσότητες ανεφοδιασμού για ορισμένες ακτοπλοϊκές γραμμές μπορούν να εξυπηρετηθούν μέσω φορτηγών στους λιμένες που έχουν εγγύτητα με τη Ρεβυθούσα, όπως για παράδειγμα ο λιμένας του Πειραιά.
Οι εγκαταστάσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου μικρής κλίμακας θα συμπληρωθούν στη Ρεβυθούσα με τον σχεδιαζόμενο νέο ssLNG jetty, προϋπολογισμού 20,4 εκατ. ευρώ, για τη φόρτωση πλοίων ανεφοδιασμού (bunker vessels) και πλοίων μεταφοράς και διανομής LNG (feeder vessels), χωρητικότητας από 1.000 έως 20.000m3. Για το συγκεκριμένο έργο, η τελική επενδυτική απόφαση αναμένεται το Δεκέμβριο του 2020 με την ένταξη στο σύστημα να υπολογίζεται τον Σεπτέμβριο του 2022.
Ασφάλεια ανεφοδιασμού με φορτηγά LNG και δεξαμενών LNG
Σε αυτήν τη σημαντική αύξηση του ενδιαφέροντος για ανεφοδιασμό με φορτηγά LNG μεγάλο ρόλο παίζει και ο παράγοντας της ασφάλειας. Το θέμα της ασφάλειας είναι η πλέον σημαντική παράμετρος όταν μιλάμε για ενεργειακές υποδομές. Συγκεκριμένα, στην Ισπανία, η διαδικασία του truck loading υφίσταται σαν δραστηριότητα από το 1974, με εξαιρετικό ιστορικό ασφάλειας. Στις 350.000 φορτώσεις που διεξήχθησαν μεταξύ 2012-2018, δεν υπήρξε κανένα ατύχημα.
Το ευρωπαϊκό συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα Poseidon Med II, στο οποίο ο ΔΕΣΦΑ έχει το ρόλο του τεχνικού συντονιστή, προετοίμασε σειρά μελετών για την εξασφάλιση των υψηλότερων προδιαγραφών ασφάλειας των εγκαταστάσεων μέσα σε λιμάνια, ενώ παράλληλα έγιναν μελέτες και για την ασφαλή κυκλοφορία φορτηγών μεταφοράς LNG.
Μιλώντας για υποδομές LNG σε λιμένες, που βρίσκονται κοντά σε κατοικημένες περιοχές, το αίσθημα ασφάλειας αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα της τοπικής κοινωνίας και είναι απαραίτητο τα έργα υποδομών να μπορούν να διασφαλίζουν την ασφάλεια των πολιτών.
Το παράδειγμα του Γιβραλτάρ
Η ύπαρξη δεξαμενών LNG σε κοντινή απόσταση από κατοικημένες περιοχές αποτελεί πρακτική που εφαρμόζεται ήδη για πολλά έτη σε διαφορετικές περιοχές της Ευρώπης και μάλιστα με εξαιρετικό ιστορικό ασφαλούς λειτουργίας.
Το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό του Γιβραλτάρ, όπου σε μία πυκνοκατοικημένη έκταση μόλις 6,5 τετραγωνικών χιλιομέτρων βρίσκονται 35.000 κάτοικοι. Και όμως, σε μία τόσο μικρή χώρα με ελάχιστο διαθέσιμο χώρο για έργα υποδομών, η κυβέρνηση μελέτησε και διασφάλισε πως η κατασκευή δεξαμενών LNG, σε απόσταση 400 μέτρων από τα σπίτια των κατοίκων και σχεδόν μηδενική απόσταση από πλοία της γραμμής, δεν επιφέρει κανένα ρίσκο.
Κώστας Δεληγιάννης
deligkos@worldenergynews.gr
www.worldenergynews.gr
Ο σταθμός αποτελεί την πρώτη ανάλογη εγκατάσταση στη νοτιοανατολική Ευρώπη, μαζί με τον νέο προβλήτα LNG μικρής κλίμακας (ssLNG jetty), που επίσης σχεδιάζει να υλοποιήσει ο ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα. Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 6,5 εκατομμύρια ευρώ, ενώ βρίσκεται ήδη σε τροχιά υλοποίησης, καθώς στον σχετικό διαγωνισμό αναδείχθηκε προτιμητέος υποψήφιος η εταιρεία ΤΕΡΝΑ. Έτσι, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του Διαχειριστή, αναμένεται να ενταχθεί στο σύστημα τον Δεκέμβριο του 2021.
Με αυτό τον τρόπο, από το 2022 η Ελλάδα θα προστεθεί στον ευρωπαϊκό χάρτη των εγκαταστάσεων truck-loading, για τον ανεφοδιασμό μη-διασυνδεδεμένων εγκαταστάσεων ανά την επικράτεια, μέσω φορτηγών που θα μεταφέρουν LNG από τη Ρεβυθούσα. Έτσι, ένα πρώτο όφελος από την υποδομή είναι ότι θα παράσχει μία οικονομική και ευέλικτη λύση για ελληνικές βιομηχανίες, βιοτεχνίες, και αγροτικές εγκαταστάσεις σε περιοχές απομακρυσμένες από το δίκτυο φυσικού αερίου, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα αυτών των επιχειρήσεων.
Εύκολη και οικονομική πρόσβαση στο φυσικό αέριο
Το μεγάλο πλεονέκτημα τέτοιων εγκαταστάσεων είναι πως δημιουργείται πλέον η δυνατότητα μεταφοράς αερίου σε απομακρυσμένους χρήστες πιο εύκολα, πιο οικονομικά και πιο άμεσα, χωρίς να υπάρχει η ανάγκη για ανάπτυξη έργων εντάσεως κεφαλαίου, όπως οι αγωγοί φυσικού αερίου. Μία δυνατότητα που θα ανοίξει επίσης τον δρόμο ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση στο καύσιμο ακόμη περισσότερες περιοχές στη χώρα, καθώς τα σχέδια για κάλυψη πόλεων όπως η Καλαμάτα και η Σπάρτη προβλέπουν την ανάπτυξη αυτόνομων δικτύων διανομής, τα οποία θα ανεφοδιάζονται με LNG μέσω φορτηγών που θα ξεκινούν από την υποδομή στη Ρεβυθούσα.
Παράλληλα, ο σταθμός φόρτωσης θα παρέχει τη δυνατότητα ανεφοδιασμού σε περιοχές χωρών των Βαλκανίων που δεν διαθέτουν δίκτυα φυσικού αερίου. Εξάλλου, βάσει υφιστάμενων μελετών, μία τέτοια επιλογή είναι οικονομικά πιο ανταγωνιστική σε εγκαταστάσεις που βρίσκονται σε απόσταση έως και 1.000 χλμ. από τη σχετική εγκατάσταση. Κάτι που σημαίνει πως θα διευρύνει τις δυνατότητες των εγχώριων προμηθευτών για δραστηριοποίηση εκτός συνόρων.
33 σταθμοί φόρτωσης στην Ευρώπη
Πλεονεκτήματα όπως τα παραπάνω εξηγούν γιατί η εφοδιαστική αλυσίδα υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) μικρής κλίμακας (Small-Scale LNG) είναι μια ευρέως ανεπτυγμένη αγορά στην Ευρώπη. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια υπάρχει συνεχής αύξηση των υποδομών μικρής κλίμακας, καθώς η ζήτηση για καθαρότερη και φθηνότερη ενέργεια παραμένει πάντα υψηλή, ενώ παράλληλα η ευρωπαϊκή νομοθεσία τείνει να συντάσσεται στο πλευρό των καθαρότερων μορφών ενέργειας, ώστε να επισπευσθεί η μείωση των ρύπων διοξειδίου του άνθρακα την επόμενη δεκαετία.
Έτσι, στη «Γηραιά Ήπειρο» έχει αναπτυχθεί μεγάλος αριθμός εγκαταστάσεων truck loading, με την Ισπανία να διατηρεί τη μερίδα του λέοντος σε συνολικές υποδομές, έχοντας στο έδαφος της 13 από τις συνολικά 33 αποβάθρες φόρτωσης φορτηγών ανά την Ευρώπη. Μαζί με την Ισπανία, υφιστάμενες εγκαταστάσεις truck-loading υπάρχουν στη Γαλλία (6), Πορτογαλία (5), Ολλανδία (3), Πολωνία (2), Βέλγιο (2), και στη Μ. Βρετανία (2).
Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο για τη δυναμική ανάπτυξη του truck-loading έρχεται από τη Γαλλία, όπου εξετάζεται η περαιτέρω ανάπτυξη των υποδομών, ώστε να καλυφθεί η αυξανόμενη ζήτηση, ενώ και στην Ιταλία αναμένεται να ληφθεί η τελική επενδυτική απόφαση για ένα σταθμό φόρτωσης ως το τέλος του 2020.
Μεγάλη αύξηση της ζήτησης
Ένα ακόμα δείγμα της ανάπτυξης του truck-loading ανά την Ευρώπη είναι η μεγάλη αύξηση στη ζήτηση τα τελευταία χρόνια, καθώς η συνολική ποσότητα LNG που διατέθηκε σε φορτηγά μεταφοράς άγγιξε τα 2,5 bcm για το 2018, με ένα ποσοστό αύξησης 32% σε σχέση με το 2015, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της GIE. Η Ισπανία είχε και εδώ ηγετικό ρόλο, καθώς μέσω των εγκαταστάσεων που βρίσκονται στη χώρα διακινήθηκαν 1,7 bcm LNG, δηλαδή τα 2/3 επί της συνολικής ποσότητας στην Ευρώπη.
Ανάλογη δυναμική καταγράφεται και στο truck-to-ship bunkering, το οποίο παρέχει τη δυνατότητα τροφοδοσίας της ναυτιλίας με καθαρό και φθηνό καύσιμο. Συγκεκριμένα για την Ελλάδα, εκπρόσωποι της επιβατηγού ναυτιλίας έχουν εκφράσει ζωηρό ενδιαφέρον σχετικά με την προμήθεια LNG μέσω φορτηγών, καθώς οι σχετικά χαμηλές ποσότητες ανεφοδιασμού για ορισμένες ακτοπλοϊκές γραμμές μπορούν να εξυπηρετηθούν μέσω φορτηγών στους λιμένες που έχουν εγγύτητα με τη Ρεβυθούσα, όπως για παράδειγμα ο λιμένας του Πειραιά.
Οι εγκαταστάσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου μικρής κλίμακας θα συμπληρωθούν στη Ρεβυθούσα με τον σχεδιαζόμενο νέο ssLNG jetty, προϋπολογισμού 20,4 εκατ. ευρώ, για τη φόρτωση πλοίων ανεφοδιασμού (bunker vessels) και πλοίων μεταφοράς και διανομής LNG (feeder vessels), χωρητικότητας από 1.000 έως 20.000m3. Για το συγκεκριμένο έργο, η τελική επενδυτική απόφαση αναμένεται το Δεκέμβριο του 2020 με την ένταξη στο σύστημα να υπολογίζεται τον Σεπτέμβριο του 2022.
Ασφάλεια ανεφοδιασμού με φορτηγά LNG και δεξαμενών LNG
Σε αυτήν τη σημαντική αύξηση του ενδιαφέροντος για ανεφοδιασμό με φορτηγά LNG μεγάλο ρόλο παίζει και ο παράγοντας της ασφάλειας. Το θέμα της ασφάλειας είναι η πλέον σημαντική παράμετρος όταν μιλάμε για ενεργειακές υποδομές. Συγκεκριμένα, στην Ισπανία, η διαδικασία του truck loading υφίσταται σαν δραστηριότητα από το 1974, με εξαιρετικό ιστορικό ασφάλειας. Στις 350.000 φορτώσεις που διεξήχθησαν μεταξύ 2012-2018, δεν υπήρξε κανένα ατύχημα.
Το ευρωπαϊκό συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα Poseidon Med II, στο οποίο ο ΔΕΣΦΑ έχει το ρόλο του τεχνικού συντονιστή, προετοίμασε σειρά μελετών για την εξασφάλιση των υψηλότερων προδιαγραφών ασφάλειας των εγκαταστάσεων μέσα σε λιμάνια, ενώ παράλληλα έγιναν μελέτες και για την ασφαλή κυκλοφορία φορτηγών μεταφοράς LNG.
Μιλώντας για υποδομές LNG σε λιμένες, που βρίσκονται κοντά σε κατοικημένες περιοχές, το αίσθημα ασφάλειας αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα της τοπικής κοινωνίας και είναι απαραίτητο τα έργα υποδομών να μπορούν να διασφαλίζουν την ασφάλεια των πολιτών.
Το παράδειγμα του Γιβραλτάρ
Η ύπαρξη δεξαμενών LNG σε κοντινή απόσταση από κατοικημένες περιοχές αποτελεί πρακτική που εφαρμόζεται ήδη για πολλά έτη σε διαφορετικές περιοχές της Ευρώπης και μάλιστα με εξαιρετικό ιστορικό ασφαλούς λειτουργίας.
Το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό του Γιβραλτάρ, όπου σε μία πυκνοκατοικημένη έκταση μόλις 6,5 τετραγωνικών χιλιομέτρων βρίσκονται 35.000 κάτοικοι. Και όμως, σε μία τόσο μικρή χώρα με ελάχιστο διαθέσιμο χώρο για έργα υποδομών, η κυβέρνηση μελέτησε και διασφάλισε πως η κατασκευή δεξαμενών LNG, σε απόσταση 400 μέτρων από τα σπίτια των κατοίκων και σχεδόν μηδενική απόσταση από πλοία της γραμμής, δεν επιφέρει κανένα ρίσκο.
Κώστας Δεληγιάννης
deligkos@worldenergynews.gr
www.worldenergynews.gr
