Οι ρυθμίσεις για το target model θα οδηγήσουν στον εκσυγχρονισμό της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς πλέον θα εναρμονισθεί με τα ευρωπαϊκά δεδομένα.
Στο πολυνομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα για την εκταμίευση της υποδόσης των 2,8 δισ. ευρώ θα ενταχθούν οι ρυθμίσεις για την δημιουργία τεσσάρων αγορών στον ηλεκτρικό τομέα (target model). Το πολυνομοσχέδιο θα κατατεθεί την Παρασκευή στη Βουλή και θα ψηφισθεί μέχρι την ερχόμενη Τρίτη.
Από τα πέντε συνολικά ενεργειακά προαπαιτούμενα μόνο ένα (αυτό που αφορά το target model) χρειάζεται νομοθετική ρύθμιση, ενώ για τα υπόλοιπα (ο ισοσκελισμός του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ με την αναπροσαρμογή του ΕΤΜΕΑΡ, τα τιμολόγια χρήσης στη μεταφορά και διανομή φυσικού αερίου, η υπογραφή συμβάσεων της ΔΕΗ με τους βιομηχανικούς καταναλωτές και η έγκριση της πώλησης ποσοστού τουλάχιστον 20% του ΑΔΜΗΕ από τη γενική συνέλευση της ΔΕΗ) αρκούν οι σχετικές ρυθμιστικές ή άλλες αποφάσεις.
Αν και από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εκφράζεται η αισιοδοξία ότι θα υπάρξει συμφωνία με τους εκπροσώπους των θεσμών, ωστόσο πρέπει να σημειωθεί ότι εκτός από το γνωστό «αγκάθι» για την αύξηση του ποσοστού των δημοπρασιών φυσικού αερίου της ΔΕΠΑ, ίσως υπάρξουν και άλλα προβλήματα, με κυριότερο το ενδεχόμενο αύξησης του ΕΤΜΕΑΡ.
Υπενθυμίζεται ότι ήδη έχει εγκριθεί από τη ΔΕΗ η διαδικασία για τον ΑΔΜΗΕ και είναι σε εξέλιξη ο διαγωνισμός για την πώληση του 24% σε στρατηγικό επενδυτή, ενώ ομαλά θα κλείσει και το θέμα και των συμβάσεων με τους βιομηχανικούς καταναλωτές.
Το ΥΠΕΝ αποκλείει κατηγορηματικά το σενάριο αύξησης του ΕΤΜΕΑΡ και τονίζει ότι με την χρέωση που θα επιβληθεί στη ΔΕΗ και τις ιδιωτικές εταιρείες προμήθειας ρεύματος τακτοποιείται οριστικά το ζήτημα του μηδενισμού του ελλείμματος του ΕΛΑΠΕ, καθώς αποκτά πλέον μία νέα πηγή εσόδων. Οι εταιρείες προμήθειας πάντως και κυρίως η ΔΕΗ που θα επωμιστεί το μεγαλύτερο βάρος εκφράζουν έντονες αντιρρήσεις γι' αυτή τη ρύθμιση και προς το παρόν κανείς δεν ξέρει το ακριβές μέγεθος της επιβάρυνσης (οι πληροφορίες στην αγορά κάνουν λόγο για 6 ευρώ/MWh).
Πώς οργανώνεται η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας
Το μεγαλύτερο στοίχημα στη νέα οργάνωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας είναι η αύξηση της ρευστότητας, ώστε παραγωγοί και προμηθευτές αποτελεσματικά να μπορούν να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο από τις μεταβολές στη χονδρική τιμή της Η/Ε και να διασφαλισθεί η σταθερότητα του συστήματος, με προσιτές τιμές για όλες τις κατηγορίες καταναλωτών. ΔΕΗ και ιδιώτες έχουν κοινά αλλά και αντιμαχόμενα συμφέροντα και γι΄αυτό θα πρέπει να δούμε στην πορεία πως θα λειτουργήσουν οι νέες αγορές, ώστε η ολοκλήρωση της ηλεκτρικής αγοράς να μην παραμείνει στα χαρτιά.
Μία καινοτομία της νέας οργάνωσης της αγοράς είναι το γεγονός ότι πλέον δίνεται η δυνατότητα σύμβασης μακροχρόνιων διμερών συμβολαίων μεταξύ προμηθευτών και (μεγάλων) καταναλωτών. Δηλαδή, για παράδειγμα μία μεγάλη βιομηχανία αντί να αγοράζει ηλεκτρική ενέργεια υποχρεωτικά από το κοινό pool (όπως ισχύει σήμερα), θα μπορεί να έρχεται σε συμφωνία με μία εταιρεία προμήθειας και να αγοράζει ρεύμα με ευνοϊκότερους όρους, ενδεχομένως και καλύτερες τιμές.
Ειδικότερα, στο άρθρο 8 του πολυνομοσχεδίου αναφέρεται ότι οι συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα θα διενεργούνται στη Χονδρική Αγορά Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας, στην Αγορά Επόμενης Ημέρας (η μόνη αγορά που λειτουργεί σήμερα), στην Ενδοημερήσια Αγορά και στην Αγορά Εξισορρόπησης.
Οι συναλλαγές επί των προθεσμιακών προϊόντων είναι δυνατό να συνάπτονται διμερώς και εκτός της χονδρικής αγοράς (διμερείς συμβάσεις).,
Τα χαρακτηριστικά των νέων αγορών
Οι νέες αγορές θα έχουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
Α) Χονδρική Αγορά Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας
(α) Στην Χονδρική Αγορά Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας,οι Συμμετέχοντες δύνανται να συνάπτουν συμβάσεις αγοράς και πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας, με υποχρέωση φυσικής παράδοσης, σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά των Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας, όπως ορίζονται στον Κώδικα της Αγοράς.
Από τα πέντε συνολικά ενεργειακά προαπαιτούμενα μόνο ένα (αυτό που αφορά το target model) χρειάζεται νομοθετική ρύθμιση, ενώ για τα υπόλοιπα (ο ισοσκελισμός του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ με την αναπροσαρμογή του ΕΤΜΕΑΡ, τα τιμολόγια χρήσης στη μεταφορά και διανομή φυσικού αερίου, η υπογραφή συμβάσεων της ΔΕΗ με τους βιομηχανικούς καταναλωτές και η έγκριση της πώλησης ποσοστού τουλάχιστον 20% του ΑΔΜΗΕ από τη γενική συνέλευση της ΔΕΗ) αρκούν οι σχετικές ρυθμιστικές ή άλλες αποφάσεις.
Αν και από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εκφράζεται η αισιοδοξία ότι θα υπάρξει συμφωνία με τους εκπροσώπους των θεσμών, ωστόσο πρέπει να σημειωθεί ότι εκτός από το γνωστό «αγκάθι» για την αύξηση του ποσοστού των δημοπρασιών φυσικού αερίου της ΔΕΠΑ, ίσως υπάρξουν και άλλα προβλήματα, με κυριότερο το ενδεχόμενο αύξησης του ΕΤΜΕΑΡ.
Υπενθυμίζεται ότι ήδη έχει εγκριθεί από τη ΔΕΗ η διαδικασία για τον ΑΔΜΗΕ και είναι σε εξέλιξη ο διαγωνισμός για την πώληση του 24% σε στρατηγικό επενδυτή, ενώ ομαλά θα κλείσει και το θέμα και των συμβάσεων με τους βιομηχανικούς καταναλωτές.
Το ΥΠΕΝ αποκλείει κατηγορηματικά το σενάριο αύξησης του ΕΤΜΕΑΡ και τονίζει ότι με την χρέωση που θα επιβληθεί στη ΔΕΗ και τις ιδιωτικές εταιρείες προμήθειας ρεύματος τακτοποιείται οριστικά το ζήτημα του μηδενισμού του ελλείμματος του ΕΛΑΠΕ, καθώς αποκτά πλέον μία νέα πηγή εσόδων. Οι εταιρείες προμήθειας πάντως και κυρίως η ΔΕΗ που θα επωμιστεί το μεγαλύτερο βάρος εκφράζουν έντονες αντιρρήσεις γι' αυτή τη ρύθμιση και προς το παρόν κανείς δεν ξέρει το ακριβές μέγεθος της επιβάρυνσης (οι πληροφορίες στην αγορά κάνουν λόγο για 6 ευρώ/MWh).
Πώς οργανώνεται η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας
Το μεγαλύτερο στοίχημα στη νέα οργάνωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας είναι η αύξηση της ρευστότητας, ώστε παραγωγοί και προμηθευτές αποτελεσματικά να μπορούν να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο από τις μεταβολές στη χονδρική τιμή της Η/Ε και να διασφαλισθεί η σταθερότητα του συστήματος, με προσιτές τιμές για όλες τις κατηγορίες καταναλωτών. ΔΕΗ και ιδιώτες έχουν κοινά αλλά και αντιμαχόμενα συμφέροντα και γι΄αυτό θα πρέπει να δούμε στην πορεία πως θα λειτουργήσουν οι νέες αγορές, ώστε η ολοκλήρωση της ηλεκτρικής αγοράς να μην παραμείνει στα χαρτιά.
Μία καινοτομία της νέας οργάνωσης της αγοράς είναι το γεγονός ότι πλέον δίνεται η δυνατότητα σύμβασης μακροχρόνιων διμερών συμβολαίων μεταξύ προμηθευτών και (μεγάλων) καταναλωτών. Δηλαδή, για παράδειγμα μία μεγάλη βιομηχανία αντί να αγοράζει ηλεκτρική ενέργεια υποχρεωτικά από το κοινό pool (όπως ισχύει σήμερα), θα μπορεί να έρχεται σε συμφωνία με μία εταιρεία προμήθειας και να αγοράζει ρεύμα με ευνοϊκότερους όρους, ενδεχομένως και καλύτερες τιμές.
Ειδικότερα, στο άρθρο 8 του πολυνομοσχεδίου αναφέρεται ότι οι συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα θα διενεργούνται στη Χονδρική Αγορά Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας, στην Αγορά Επόμενης Ημέρας (η μόνη αγορά που λειτουργεί σήμερα), στην Ενδοημερήσια Αγορά και στην Αγορά Εξισορρόπησης.
Οι συναλλαγές επί των προθεσμιακών προϊόντων είναι δυνατό να συνάπτονται διμερώς και εκτός της χονδρικής αγοράς (διμερείς συμβάσεις).,
Τα χαρακτηριστικά των νέων αγορών
Οι νέες αγορές θα έχουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
Α) Χονδρική Αγορά Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας
(α) Στην Χονδρική Αγορά Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας,οι Συμμετέχοντες δύνανται να συνάπτουν συμβάσεις αγοράς και πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας, με υποχρέωση φυσικής παράδοσης, σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά των Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας, όπως ορίζονται στον Κώδικα της Αγοράς.
(β) Η λειτουργία της Χονδρικής Αγοράς Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας, διενεργείται από τον Διαχειριστή της Χονδρικής Αγοράς Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας, ύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα της Χονδρικής Αγοράς Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Β) Αγορά Επόμενης Ημέρας
(α) Στην Αγορά Επόμενης Ημέρας υποβάλλονται από τους Συμμετέχοντες Εντολές Συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας με υποχρέωση φυσικής παράδοσης την επόμενη ημέρα (Ημέρα Εκπλήρωσης Φυσικής Παράδοσης). Στην Αγορά Επόμενης Ημέρας δηλώνονται και οι ποσότητες ενέργειας που έχουν δεσμευτεί μέσω διενέργειας συναλλαγών επί Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας, που έχουν πραγματοποιηθεί είτε μέσω της Χονδρικής Αγοράς Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας, είτε εκτός αυτής. Οι εντολές πώλησης των Παραγωγών οφείλουν να εξαντλούν το υπόλοιπο της διαθέσιμης ισχύος των μονάδων τους, που δεν έχει δεσμευτεί μέσω διενέργειας συναλλαγών επί Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας.
(β) Η λειτουργία της Aγοράς Επόμενης Ημέρας, στο πλαίσιο της ενιαίας σύζευξης των ευρωπαϊκών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας, διενεργείται από τον Ορισθέντα Διαχειριστή Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΟΔΑΗΕ), σε συνεργασία με τον Διαχειριστή ΕΣΜΗΕ και τους αρμόδιους φορείς, σύμφωνα με τον Κώδικα Αγοράς Επομένης Ημέρας.
Γ) Ενδοημερήσια Αγορά
(α) Στην Ενδοημερήσια Αγορά οι Συμμετέχοντες δύνανται να υποβάλλουν Εντολές Συναλλαγών για φυσική παράδοση την Ημέρα Εκπλήρωσης Φυσικής Παράδοσης, μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής Εντολών Συναλλαγών στην Αγορά Επόμενης Ημέρας λαμβάνοντας υπόψη τις ποσότητες ενέργειας που έχουν δεσμευτεί μέσω διενέργειας συναλλαγών επί Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας, τις οποίες έχουν πραγματοποιήσει, τα αποτελέσματα της Αγοράς Επόμενης Ημέρας, καθώς και τυχόν περιορισμούς που έχουν προκύψει από την Αγορά Εξισορρόπησης.
(β) Η λειτουργία της Ενδοημερήσιας Aγοράς, στο πλαίσιο της ενιαίας σύζευξης των ευρωπαϊκών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και των συμπληρωματικών ενδοημερήσιων περιφερειακών δημοπρασιών, διενεργείται από τον Ορισθέντα Διαχειριστή Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΟΔΑΗΕ) σε συνεργασία με τον Διαχειριστή ΕΣΜΗΕ και τους αρμόδιους φορείς, σύμφωνα με τον Κώδικα Ενδοημερήσιας Αγοράς.
Δ) Αγορά Εξισορρόπησης
(α) Η Αγορά Εξισορρόπησης περιλαμβάνει την Αγορά Ισχύος Εξισορρόπησης, την Αγορά Ενέργειας Εξισορρόπησης, καθώς και τη διαδικασία εκκαθάρισης αποκλίσεων.
Οι Συμμετέχοντες σε αυτήν έχουν υποχρέωση υποβολής προσφορών με υποχρέωση φυσικής παράδοσης για το σύνολο της διαθέσιμης ισχύος τους, τόσο στην Αγορά Ενέργειας Εξισορρόπησης όσο και στην Αγορά Ισχύος Εξισορρόπησης.
(β) Η διαχείριση της Αγοράς Εξισορρόπησης είναι αρμοδιότητα του Διαχειριστή του ΕΣΜΗΕ, ως υπευθύνου για την εξισορρόπηση του ΕΣΜΗΕ.
Η λειτουργία της Aγοράς διενεργείται σύμφωνα με τον Κώδικα Αγοράς Εξισορρόπησης και τον Κώδικα Διαχείρισης του Συστήματος.
Για τη λειτουργία των Aγορών που προβλέπονται στο παρόν άρθρο, οι αρμόδιοι Διαχειριστές διαθέτουν κατάλληλα πιστοποιημένα πληροφοριακά συστήματα, τα οποία θα πρέπει να διασφαλίζουν τη λειτουργική διεπαφή μεταξύ τους και την ομαλή μεταφορά δεδομένων από τη μία Αγορά στην άλλη, όπου αυτό απαιτείται, ιδίως στις περιπτώσεις όπου τα αποτελέσματα μιας Αγοράς αποτελούν εισαγόμενα δεδομένα και βάση για την επόμενη χρονικά Αγορά.
Σημειώνεται, τέλος, ότι οι συναλλαγές που τελούνται στο πλαίσιο των ανωτέρω αγορών θα διέπονται από το ελληνικό δίκαιο και συνεπώς για τη δικαστική επίλυση των διαφορών που θα ανακύπτουν από την εφαρμογή του παρόντος νόμου, αποκλειστικά αρμόδια θα είναι τα Δικαστήρια των Αθηνών.
www.worldenergynews.gr
Β) Αγορά Επόμενης Ημέρας
(α) Στην Αγορά Επόμενης Ημέρας υποβάλλονται από τους Συμμετέχοντες Εντολές Συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας με υποχρέωση φυσικής παράδοσης την επόμενη ημέρα (Ημέρα Εκπλήρωσης Φυσικής Παράδοσης). Στην Αγορά Επόμενης Ημέρας δηλώνονται και οι ποσότητες ενέργειας που έχουν δεσμευτεί μέσω διενέργειας συναλλαγών επί Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας, που έχουν πραγματοποιηθεί είτε μέσω της Χονδρικής Αγοράς Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας, είτε εκτός αυτής. Οι εντολές πώλησης των Παραγωγών οφείλουν να εξαντλούν το υπόλοιπο της διαθέσιμης ισχύος των μονάδων τους, που δεν έχει δεσμευτεί μέσω διενέργειας συναλλαγών επί Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας.
(β) Η λειτουργία της Aγοράς Επόμενης Ημέρας, στο πλαίσιο της ενιαίας σύζευξης των ευρωπαϊκών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας, διενεργείται από τον Ορισθέντα Διαχειριστή Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΟΔΑΗΕ), σε συνεργασία με τον Διαχειριστή ΕΣΜΗΕ και τους αρμόδιους φορείς, σύμφωνα με τον Κώδικα Αγοράς Επομένης Ημέρας.
Γ) Ενδοημερήσια Αγορά
(α) Στην Ενδοημερήσια Αγορά οι Συμμετέχοντες δύνανται να υποβάλλουν Εντολές Συναλλαγών για φυσική παράδοση την Ημέρα Εκπλήρωσης Φυσικής Παράδοσης, μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής Εντολών Συναλλαγών στην Αγορά Επόμενης Ημέρας λαμβάνοντας υπόψη τις ποσότητες ενέργειας που έχουν δεσμευτεί μέσω διενέργειας συναλλαγών επί Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας, τις οποίες έχουν πραγματοποιήσει, τα αποτελέσματα της Αγοράς Επόμενης Ημέρας, καθώς και τυχόν περιορισμούς που έχουν προκύψει από την Αγορά Εξισορρόπησης.
(β) Η λειτουργία της Ενδοημερήσιας Aγοράς, στο πλαίσιο της ενιαίας σύζευξης των ευρωπαϊκών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και των συμπληρωματικών ενδοημερήσιων περιφερειακών δημοπρασιών, διενεργείται από τον Ορισθέντα Διαχειριστή Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΟΔΑΗΕ) σε συνεργασία με τον Διαχειριστή ΕΣΜΗΕ και τους αρμόδιους φορείς, σύμφωνα με τον Κώδικα Ενδοημερήσιας Αγοράς.
Δ) Αγορά Εξισορρόπησης
(α) Η Αγορά Εξισορρόπησης περιλαμβάνει την Αγορά Ισχύος Εξισορρόπησης, την Αγορά Ενέργειας Εξισορρόπησης, καθώς και τη διαδικασία εκκαθάρισης αποκλίσεων.
Οι Συμμετέχοντες σε αυτήν έχουν υποχρέωση υποβολής προσφορών με υποχρέωση φυσικής παράδοσης για το σύνολο της διαθέσιμης ισχύος τους, τόσο στην Αγορά Ενέργειας Εξισορρόπησης όσο και στην Αγορά Ισχύος Εξισορρόπησης.
(β) Η διαχείριση της Αγοράς Εξισορρόπησης είναι αρμοδιότητα του Διαχειριστή του ΕΣΜΗΕ, ως υπευθύνου για την εξισορρόπηση του ΕΣΜΗΕ.
Η λειτουργία της Aγοράς διενεργείται σύμφωνα με τον Κώδικα Αγοράς Εξισορρόπησης και τον Κώδικα Διαχείρισης του Συστήματος.
Για τη λειτουργία των Aγορών που προβλέπονται στο παρόν άρθρο, οι αρμόδιοι Διαχειριστές διαθέτουν κατάλληλα πιστοποιημένα πληροφοριακά συστήματα, τα οποία θα πρέπει να διασφαλίζουν τη λειτουργική διεπαφή μεταξύ τους και την ομαλή μεταφορά δεδομένων από τη μία Αγορά στην άλλη, όπου αυτό απαιτείται, ιδίως στις περιπτώσεις όπου τα αποτελέσματα μιας Αγοράς αποτελούν εισαγόμενα δεδομένα και βάση για την επόμενη χρονικά Αγορά.
Σημειώνεται, τέλος, ότι οι συναλλαγές που τελούνται στο πλαίσιο των ανωτέρω αγορών θα διέπονται από το ελληνικό δίκαιο και συνεπώς για τη δικαστική επίλυση των διαφορών που θα ανακύπτουν από την εφαρμογή του παρόντος νόμου, αποκλειστικά αρμόδια θα είναι τα Δικαστήρια των Αθηνών.
www.worldenergynews.gr
