Αιτία της διαφοράς η τροποποίηση της οδηγίας για την αγορά φυσικού αερίου που θεωρείται ότι θέτει εκτός ευρωπαϊκού πλαισίου τον συγκεκριμένο αγωγό
Διαιτησία, στην οποία προτίθεται να προσφύγει η κοινοπραξία του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2 επικαλούμενη τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Χάρτα της Ενέργειας, φαίνεται ότι θα κληθεί να λύσει τις διαφορές μεταξύ της κοινοπραξίας του αγωγού και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ο Nord Stream 2 που είναι η επέκταση, με την εγκατάσταση δεύτερου αγωγού, του υφιστάμενου Nord Stream που μεταφέρει αέριο απ’ ευθείας στη Γερμανία από τη Ρωσία μέσω της Βαλτικής Θάλασσας, αποτελεί αντικείμενο αντιπαράθεσης μεταξύ της κοινοπραξίας που προωθεί το έργο με τις Βρυξέλλες αλλά και την Ουάσιγκτον.
Επικεφαλής του project για τον Nord Stream 2 είναι η ρωσική Gazprom, ενώ συμμετέχουν και μεγάλοι δυτικοευρωπαϊκοί ενεργειακοί όμιλοι, όπως η γαλλική Engie, η αυστριακή OMV, η βρετανoολλανδική πολυεθνική Shell και οι γερμανικοί Uniper και Wintershall.
Ο νέος αγωγός, προϋπολογισμού 11 δισ. ευρώ, στοχεύει στον διπλασιασμό της απ’ ευθείας μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου προς τη Γερμανία που υποστηρίζει το έργο.
Αντίθετες με το έργο η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής, οι οποίες παρακάμπτονται στη διαδρομή του ρωσικού αερίου, όπως και η Ουκρανία.
Πρέπει να σημειωθεί ότι ο πρώτος αγωγός Nord Stream εγκαινιάστηκε πανηγυρικά το 2011 χωρίς να έχει προκαλέσει τις αντιδράσεις που προκαλεί ο δεύτερος αγωγός.
Και αυτό συνέβη διότι με την προώθηση και του Nord Stream 2 παρακάμπτονται οι χώρες της Βαλτικής και η Πολωνία που προσβλέπουν στα έσοδα από τα τέλη διέλευσης του ρωσικού αερίου προς Ευρώπη.
Η ένταση κλιμακώθηκε μετά τη ρωσοουκρανική κρίση και την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία, λαμβάνοντας σοβαρές γεωπολιτικές διαστάσεις, το μέγεθος των οποίων έγινε εμφανές όταν ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιτέθηκε δημόσια στη Γερμανία για τον Nord Stream 2 κατά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο του 2018 στις Βρυξέλλες.
Διάκριση μέσω τροποποίησης της ευρωπαϊκής οδηγίας
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή που έχει πιεστεί από την Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής να αναλάβει νομοθετική πρωτοβουλία κατά του Nord Stream 2, υπέβαλε τον Νοέμβριο του 2017 μια τροποποίηση της οδηγίας για την αγορά φυσικού αερίου, η οποία και είναι η επίμαχη σήμερα, καθώς θεωρείται ότι διατυπώθηκε κατά τρόπο που να θέτει εκτός ευρωπαϊκού πλαισίου τον συγκεκριμένο αγωγό.
Σημειώνεται ότι ο Nord Stream 2 είχε θέσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή προθεσμία για την επίλυση της διαφοράς τη 12η Ιουλίου και το επόμενο βήμα, όπως όλοι εκτιμούν, είναι η προσφυγή σε νομική διαιτησία στο πλαίσιο της Συνθήκης για τη Χάρτα της Ενέργειας.
Ενώ οι τροποποιήσεις - που αφορούν την πρόσβαση τρίτων, τη ρύθμιση των τιμολογίων, τον διαχωρισμό ιδιοκτησίας και τη διαφάνεια - δεν στρέφονται επισήμως κατά ενός συγκεκριμένου έργου, έχουν προφανώς σχεδιαστεί για να σταματήσουν την κατασκευή του Nord Stream 2, αναφέρει σε σχετικό δημοσίευμα το Euractiv, επικαλούμενο νομικούς κύκλους.
Οι ίδιοι νομικοί υποστήριξαν πρόσφατα ότι η τροπολογία της οδηγίας έχει καταρτιστεί κατά τρόπον ώστε όλοι οι υπάρχοντες αγωγοί να μπορούν να τύχουν παρέκκλισης από τους κανόνες της ΕΕ για την αγορά φυσικού αερίου βάσει της αναθεωρημένης οδηγίας για το φυσικό αέριο, εκτός του Nord Stream 2.
Η παρέκκλιση είναι πράγματι διαθέσιμη για αγωγούς που έχουν ολοκληρωθεί πριν την ημερομηνία έναρξης ισχύος της νέας οδηγίας, η οποία είναι η 23η Μαΐου 2019.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημιούργησε μια «νομοθεσία που εισάγει διακρίσεις», η οποία επηρεάζει όχι μόνο τα συμφέροντα της Nord Stream 2 και της μετοχής της Gazprom αλλά και τα σχέδια των πέντε δυτικοευρωπαϊκών ομίλων που συμμετέχουν στο έργο, δήλωσε στο Euractiv ο κ. Sebastian Sass, ο επικεφαλής του λόμπυ υπέρ του Nord Stream 2 στα θεσμικά όργανα της ΕΕ.
Τόνισε ότι υπονομεύεται η ευρύτερη εμπιστοσύνη οποιουδήποτε επενδυτή στην εσωτερική αγορά ενέργειας.
«Αυτό οδηγεί σε σημαντικούς νομικούς κινδύνους για την ΕΕ στο σύνολό της, συμπεριλαμβανομένων πιθανών αιτήσεων αποζημίωσης στο πλαίσιο της Συνθήκης Χάρτας για την Ενέργεια», πρόσθεσε.
Η Συνθήκη για την Χάρτα της Ενέργειας (ECT) είχε αρχικά ως στόχο την ενσωμάτωση του τομέα της Ενέργειας χωρών της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και της Ανατολικής Ευρώπης στην ευρύτερη ευρωπαϊκή και παγκόσμια αγορά, μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Οι διακανονισμοί διαφορών βάσει της συνθήκης για την Χάρτα της Ενέργειας μερικές φορές φθάνουν σε ποσά της τάξης των δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Το 2014, στην υπόθεση της ρωσικής πετρελαϊκής Yukos επιδικάστηκε υπέρ των εναγόντων ποσό ύψους 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ η Ρωσία που ήταν διάδικος, αποφάσισε να αποχωρήσει από τον Χάρτη Ενέργειας.
www.worldenergynews.gr
