Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς αντιμετωπίζουν την εφαρμογή του target model με ανησυχία, καθώς θα ανατρέψει τα δεδομένα μια εικοσαετίας
Στον Ιούνιο του 2020 τοποθετούν τώρα οι αρμόδιοι του Χρηματιστηρίου Ενέργειας και του ΑΔΜΗΕ τη λειτουργία των τεσσάρων νέων αγορών (προθεσμιακή, προημερήσια, ενδοημερήσια και αγορά εξισορρόπησης) ώστε να εφαρμοστεί το target model.
Να εφαρμοστεί δηλαδή και στην Ελλάδα το ευρωπαϊκό μοντέλο της πλήρους απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρισμού, που είναι βασισμένο στην ανταγωνιστικότητα των προσφορών σε κάθε μια από τις τέσσερις αγορές, αλλά και στις διασυνδέσεις που επιτρέπουν την ελεύθερη κυκλοφορία του ηλεκτρισμού και τη διαμόρφωση της τιμής του με βάση τη διαθεσιμότητα σε ένα ευρύτερο γεωγραφικό πλαίσιο.
Η εφαρμογή του target model θυμίζει το γεφύρι της Άρτας που ολημερίς το χτίζανε και το βράδυ γκρεμιζόταν, αφού αποτελούσε δέσμευση του τρίτου Μνημονίου που μετατοπιζόταν χρονικά ανά εξάμηνη αξιολόγηση. Μάλιστα στην τελευταία μεγάλη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος το Μάιο του 2018 η κυβέρνηση είχε δεσμευθεί ότι θα εφαρμοστεί πλήρως τον Απρίλιο του 2019.
Έτσι η νέα κυβέρνηση που θα αναλάβει μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου θα βρεθεί αντιμέτωπη με τις καθυστερήσεις και είναι βέβαιο ότι θα επιδιώξει να ξεμπλοκάρει, ένα mega project που όλοι οι εμπλεκόμενοι αντιμετωπίζουν με ανησυχία καθώς θα ανατρέψει τα δεδομένα μια εικοσαετίας.
Ταυτόχρονα βεβαίως υπάρχει και η προσδοκία του ανταγωνισμού αλλά του ανοίγματος στην ευρύτερη αγορά της Ευρώπης και αυτός είναι μεταξύ άλλων ο λόγος που οι μεγάλοι παραγωγοί ηλεκτρισμού προετοιμάζονται σχεδιάζοντας νέες μονάδες παραγωγής, ενώ η ΔΕΗ προσδοκά ότι αυτή θα είναι η διέξοδος για μέρος της παραγωγής της.
Οφέλη και κίνδυνοι
Όπως είναι γνωστό το target model προβλέπει τη λειτουργία Χρηματιστηρίου Ενέργειας με τις τέσσερις νέες αγορές οι οποίες θα αντικαταστήσουν το μοντέλο υποχρεωτικής δικαιοπραξίας (mandatory pool) με το οποίο λειτουργεί σήμερα η χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Από τις τέσσερις αγορές το Χρηματιστήριο Ενέργειας θα διαχειρίζεται τις τρεις (προημερήσια ενδοημερήσια και προθεσμιακή), ενώ ο ΑΔΜΗΕ την τέταρτη αγορά δηλαδή την αγορά εξισορρόπησης.
Η λειτουργία των τεσσάρων αγορών θα επιτρέψει να αποτυπώνονται πλήρως στις τιμές όλα τα στοιχεία κόστους.
Έτσι για παράδειγμα η αγορά εξισορρόπησης θα εξασφαλίζει ότι οι ποσότητες ηλεκτρισμού που θα διατίθενται μέσω αυτής θα αποζημιώνονται ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες του Συστήματος, διασφαλίζοντας επαρκή έσοδα στις πηγές, δηλαδή τις μονάδες παραγωγής που τις παρέχουν.
Επίσης η αγορά εξισορρόπησης θα παρέχει σε όλους τους χρήστες του συστήματος ένα σαφές οικονομικό σήμα για το πραγματικό κόστος των ανισορροπιών που προκαλείται από τους χρήστες και ένα ξεκάθαρο κίνητρο για την ελαχιστοποίησή τους.
Η προθεσμιακή αγορά θα δώσει τη δυνατότητα στους μεγάλους καταναλωτές να συνάπτουν μακροχρόνια συμβόλαια με τους παραγωγούς, μειώνοντας το κόστος ενέργειας για τις βιομηχανίες τους κάτι το οποίο συμβαίνει στην αγορά της Ευρώπης.
Αυτό άλλωστε είναι και ο λόγος που η ενεργοβόρος βιομηχανία ζητεί τη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με τις αρχές του Target Model.
Όμως στο σημείο αυτό υπάρχει και ένας κίνδυνος: Η δημιουργία μιας αγοράς με περιορισμένη ρευστότητα στην περίπτωση που οι μεγάλες ποσότητες ενέργειας «κλείνονται» μέσω διμερών συμβολαίων.
Βεβαίως απάντηση σε αυτό για την Ευρώπη είναι οι διασυνδέσεις. Σύμφωνα με τους αρμοδίους του Χρηματιστηρίου Ενέργειας η σύζευξη της ελληνικής αγοράς με την ευρωπαϊκή και συγκεκριμένα με την αγορά της Ιταλίας φαίνεται ότι θα καθυστερήσει αφού η σχετική αίτηση θα κατατεθεί τον Ιούνιο του 2020.
www.worldenergynews.gr
