Η Επιτροπή εκτιμά πως τα οικονομικά προβλήματα της ΔΕΗ κάνουν δύσκολες τις επενδύσεις και δυσκολότερη τη μείωση της εξάρτησής της από το λιγνίτη
Την αποτυχία των δημοπρασιών ηλεκτρικής ενέργειας τύπου ΝΟΜΕ ως μέτρο για τη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στην λιανική αγορά, παραδέχεται εμμέσως πλην σαφώς η Κομισιόν στην εξαμηνιαία έκθεση της ενισχυμένης εποπτείας για την Ελλάδα που δημοσιοποιήθηκε χθες (21/11).
Αναφέρει ότι εντός του 2019 έχει προβλεφθεί αναθεώρηση των ΝΟΜΕ με το στόχο την αποκλιμάκωση των δημοπρατούμενων ποσοτήτων ηλεκτρισμού, συνδέοντας της ωστόσο με τη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στην παραγωγή.
Η έκθεση περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων και ειδική αναφορά στην ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Αττικής, εκφράζοντας την ελπίδα ότι έως το τέλος του έτους θα αποδώσουν οι διαπραγματεύσεις όλων των εμπλεκομένων μερών «επιτρέποντας στο project να προχωρήσει όπως έχει σχεδιαστεί με δυνατότητα χρηματοδότησης από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα CEF για όλα τα τμήματα της διασύνδεσης».
Αναλυτικότερα, η έκθεση δέχεται μεν ότι πραγματοποιούνται μεταρρυθμίσεις επισημαίνει όμως ότι χρειάζεται να ανοίξει περαιτέρω ο ανταγωνισμός.
Διατηρεί το στόχο για την εφαρμογή του Target Model εντός του 2019, χωρίς να προσδιορίζει ακριβώς πότε, μαζί με τη σύζευξη της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού με αυτές της Ιταλίας και της Βουλγαρίας.
«Ο ανταγωνισμός εξακολουθεί να είναι περιορισμένος εξ αιτίας της δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΗ» αναφέρει η έκθεση, προσθέτοντας ότι τα οικονομικά προβλήματα της ΔΕΗ κάνουν δύσκολες τις επενδύσεις και δυσκολότερη τη μείωση της εξάρτησής της από το λιγνίτη. Παρ’ όλα αυτά υπάρχει πρόοδος και η ολοκλήρωση της πώλησης των λιγνιτικών μονάδων τοποθετείται για τον Φεβρουάριο του 2019, μετά τις δύο παρατάσεις. «Η αποεπένδυση προχωρεί πάνω - κάτω σύμφωνα με το σχέδιο» αναφέρει χαρακτηριστικά η Ευρωπαϊκό Επιτροπή στην έκθεσή της.
Καταλύτης εξελίξεων η πώληση των λιγνιτικών
Εκτιμά πως η πώληση των τριών λιγνιτικών μονάδων θα λειτουργήσει καταλυτικά για το άνοιγμα της αγοράς σε νέους παίκτες και υπενθυμίζει ότι υπάρχει ειδική δέσμευση της ελληνικής πλευράς για την ολοκλήρωση της συναλλαγής στις αρχές του 2019.
Τονίζει ότι κάθε επενδυτής θα πρέπει να τηρεί τους όρους διαχωρισμού των δραστηριοτήτων, όπως ισχύουν στην ΕΕ, δεδομένης της δραστηριοποίησής τους στην παραγωγή ηλεκτρισμού και υπογραμμίζει ότι οι αγοραστές θα πρέπει να λειτουργήσουν τις μονάδες αυτές όσο το δυνατόν πιο ανεξάρτητα από τη ΔΕΗ.
Ως παράγοντα - κλειδί για την ανάπτυξη του ανταγωνισμού και την άρση της αναποτελεσματικότητας της τιμολόγησης, η Επιτροπή θεωρεί την εφαρμογή του Target Model, σημειώνοντας ότι υπάρχει ειδική δέσμευση για την εφαρμογή του ως τον Απρίλιο του 2019.
Αναφέρει ότι υπάρχει πρόοδος, κυρίως όσον αφορά τους διάφορες κώδικες για τις επιμέρους αγορές (προθεσμιακή, επόμενης ημέρας, ενδοημερήσιας και εξισορρόπησης), το Χρηματιστήριο Ενέργειας κλπ.
Ωστόσο συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις με τη Βουλγαρία και την Ιταλία για τη σύζευξη των αγορών και μάλιστα το ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας στη φάση αυτή περιμένει την πιστοποίηση για τη Σύζευξη Τιμών Περιοχών (PCR).
Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη δημιουργία μίας αγοράς που θα τιμολογεί αποτελεσματικά την ενέργεια και θα επιτρέψει το περαιτέρω άνοιγμα της αγοράς.
Για τις δημοπρασίες τύπου ΝΟΜΕ η έκθεση, αναφέρει ότι «έχουν μια κάποια επιτυχία» όσον αφορά στη μείωση της κυριαρχίας της ΔΕΗ, αν και «κάτω από τα φιλόδοξα επίπεδα που είχαν τεθεί».
Επαναλαμβάνει ότι για το 2019 έχει προβλεφθεί η αναθεώρηση του συστήματος των ΝΟΜΕ- αποτελεί ειδική δέσμευση- με το στόχο την αποκλιμάκωση των δημοπρατούμενων ποσοτήτων ηλεκτρισμού μόλις μειωθεί η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τη ΔΕΗ.
Η έκθεση καταγράφει επίσης ελαφρά πρόοδο στην οικονομική κατάσταση της ΔΕΗ μέσω την προσπάθειας αντιμετώπισης των ληξιπρόθεσμων λογαριασμών και προτείνει τη λήψη θεσμικών μέτρων για την αντιμετώπιση του προβλήματος των «αδρανών πελατών», δηλαδή νοικοκυριά που άλλαξαν πάροχο ή επιχειρήσεις που έκλεισαν.
Υπογραμμίζει δε, τη σημασία τα τιμολόγια της ΔΕΗ για όλες τις κατηγορίες καταναλωτών όχι μόνον να αντανακλούν, αλλά να συνδέονται με τη δυναμική δομή κόστους της ΔΕΗ, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στο κόστος ρύπων, των οποίων οι τιμές αυξήθηκαν σημαντικά το 2018, επιβαρύνοντας τη ΔΕΗ, που είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένη λόγω της σημαντικής συμμετοχής του λιγνίτη στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής.
«Καρότο και μαστίγιο» για τη διασύνδεση Κρήτη – Αττική
Ειδική αναφορά κάνει η έκθεση στον Euroasia Interconnector, την ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ - Κύπρου - Κρήτης- Αττικής, δυναμικότητας μεταφοράς 2.000 MW, έργο το οποίο έχει ενταχθεί στα PCI, με ειδική μνεία στα τμήμα Κρήτης - Αττικής και τα γνωστά προβλήματα που έχει αντιμετωπίσει, κάνει η έκθεση.
«Σε εξέλιξη βρίσκονται διαπραγματεύσεις μεταξύ της Κομισιόν, της εταιρίας που προωθεί το έργο (Euroasia) και τους άλλους μετόχους και ενδιαφερόμενα μέρη για τη διάρθρωση του πλαισίου, το οποίο ελπίζεται να οριστικοποιηθεί πριν το τέλος του 2018, επιτρέποντας στο project να προχωρήσει όπως έχει σχεδιαστεί με δυνατότητα χρηματοδότησης από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα CEF για όλα τα τμήματα της διασύνδεσης.
«Πρέπει να σημειωθεί ότι όποια ενδεχόμενη καθυστέρηση της ολοκλήρωσης της διασύνδεσης Κρήτης - Αττικής μπορεί να προκαλέσει την αναπροσαρμογή των ΥΚΩ», όπως αναφέρει η έκθεση.
Σχετικά με τον Ειδικό Λογαριασμό των ΑΠΕ σημειώνεται ότι τώρα έχει πλεόνασμα, το οποίο όμως για να διατηρηθεί θα πρέπει να αυξηθεί το ποσοστό των εσόδων από τα δικαιώματα ρύπων που θα διοχετεύεται στον Λογαριασμό.
Επίσης, η έκθεση υπενθυμίζει ότι η όποια αναπροσαρμογή άλλων χρεώσεων όπως το ΕΤΜΕΑΡ, θα πρέπει πάντα να υπακούει στη λογική της διατήρησης του πλεονάσματος των 70 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο στον Λογαριασμό και σημειώνει πως οι τιμές στο Χρηματιστήριο Ρύπων άλλοτε θα ανεβαίνουν και άλλοτε θα πέφτουν, ο Λογαριασμός όμως πρέπει να παραμένει πλεονασματικός.
Παρότι η έκθεση θεωρεί ως θετική εξέλιξη τις δημοπρασίες για την εγκατάσταση νέων ΑΠΕ, διατηρεί επιφυλάξεις ως προς την αποτελεσματικότητα των δημοπρασιών αυτών για την βιωσιμότητα των αναπτυγμένων project.
Τέλος, σε ότι αφορά στην αγορά αερίου, η αναδιάρθρωση και η μερική ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ θα πρέπει, όπως αναφέρει η έκθεση, να ενισχύσει περαιτέρω τον ανταγωνισμό και τον διαχωρισμό των δραστηριοτήτων προσφοράς και διανομής αερίου.
Μετά την έγκριση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού των συναλλαγών για τις ΕΠΑ και τις ΕΔΑ αναμένεται να ψηφιστεί από τη Βουλή το νομοσχέδιο για την αναμόρφωση και την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ.
www.worldenergynews.gr