«Έρχομαι στην Αθήνα μαζί με πολλές γαλλικές επιχειρήσεις, μεγάλους ομίλους, αλλά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις και παράγοντες της καινοτομίας, γιατί θέλω να αξιοποιηθούν όλες οι ευκαιρίες, να δείξω ότι η Ελλάδα είναι τόπος επενδύσεων και ανάπτυξης»
Αισιόδοξος για το μέλλον της Ελλάδας δηλώνει, σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή», ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος περιγράφει την επίσκεψή του στην Αθήνα ως μήνυμα εμπιστοσύνης και απόπειρα ανάδειξης της Ελλάδας ως τόπου επενδύσεων και επιχειρηματικότητας.
Γι’ αυτό, άλλωστε, πλαισιώνεται από εκπροσώπους μεγάλων γαλλικών ομίλων, αλλά και μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Μιλάει, δε, για θετικά σημάδια σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη και την απασχόληση.
Επισημαίνει ότι η Ελλάδα και η Γαλλία έχουν παρόμοια οράματα και στρατηγικά συμφέροντα και υπογραμμίζει τις προοπτικές που υπάρχουν για εμβάθυνση της συνεργασίας των δύο χωρών στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας, λέγοντας ότι η Γαλλία επιθυμεί την οικοδόμηση μιας σχέσης άμυνας που να προσφέρει στην Ελλάδα τα απαραίτητα μέσα για να διασφαλίσει τα συμφέροντά της. Στο πλαίσιο αυτό, καλεί την Αθήνα να επιδείξει τη βούλησή της να ενταχθεί πλήρως στην Ευρώπη της Aμυνας, μέσα από την επιλογή εξοπλισμών που θα στηρίζουν την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία.
Ο ηγέτης της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης αποκλείει με εμφατικό τρόπο κάθε σκέψη περί Grexit, επισημαίνοντας ότι η έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη θα σηματοδοτούσε, αργά ή γρήγορα, το τέλος του ευρώ.
Αναφερόμενος στις γεωτρήσεις της Total στην κυπριακή ΑΟΖ, σημειώνει ότι οι γαλλικές εταιρείες συνήψαν συμφωνίες και πρέπει να τις υλοποιήσουν χωρίς εξωτερικές παρενοχλήσεις.
Μιλάει για μια Ευρώπη της αλληλεγγύης, αλλά και της υπευθυνότητας, και δεσμεύεται να ξαναδώσει στη Γαλλία την υπερηφάνειά της και στην Ευρώπη το νόημά της. Υπό αυτό το πρίσμα, υποστηρίζει την εμβάθυνση της Ευρωζώνης τασσόμενος ευθέως υπέρ ενός κοινού ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, του διορισμού Ευρωπαίου υπουργού Οικονομικών, αλλά και της δημιουργίας Κοινοβουλίου της Ευρωζώνης. Και τονίζει ότι, μέσα από αυτήν την απαραίτητη δημοκρατική ολοκλήρωση, η οικονομική και νομισματική ένωση θα μετατραπεί σε ένα πλήρες, αποτελεσματικό και δίκαιο σχέδιο.
Τέλος, τονίζει ότι με τη συμπεριφορά της η Τουρκία έχει αντικειμενικά απομακρυνθεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση και θα υποστεί τις συνέπειες, όπως στην περίπτωση της τελωνειακής ένωσης. Ωστόσο, σπεύδει να ταχθεί κατά της ρήξης, καθώς η Αγκυρα παραμένει ένας ουσιαστικός εταίρος σε πολλές κρίσεις που αφορούν την Ευρώπη, όπως είναι η τρομοκρατική απειλή και η μεταναστευτική πρόκληση για την οποία σημειώνει ότι η συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας έχει αποδειχθεί αποτελεσματική, ειδικότερα σε ό,τι αφορά τη μείωση της πίεσης προς την Ελλάδα. Και γι’ αυτό, συμπληρώνει, ο ίδιος βρίσκεται σε τακτική επαφή με τον Ταγίπ Ερντογάν.
– Κύριε πρόεδρε, ποιος είναι ο βασικός σκοπός της επίσκεψής σας; Είστε αισιόδοξος για το μέλλον της Ελλάδας και την αναπτυξιακή της δυναμική; Σε ποιες μεταρρυθμίσεις πρέπει να προβεί η Ελλάδα για να βγει από την παρατεταμένη κατάσταση κρίσης;
– Η επίσκεψή μου είναι ένα μήνυμα εμπιστοσύνης και φιλίας. Δεν επέλεξα κατά τύχη την Ελλάδα για πρώτη κρατική επίσημη επίσκεψη. Γνωρίζω τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι Ελληνες, γνωρίζω το αίσθημα αδικίας που μπορεί να αισθάνθηκαν, πληρώνοντας συχνά τα λάθη ενός συστήματος, πολιτικού ή οικονομικού. Είμαι όμως αισιόδοξος για το μέλλον της Ελλάδας. Οχι για ευκολία ή από αφέλεια, αλλά γιατί η Ελλάδα έχει τη δύναμη να ξεπερνάει τις δυσκολίες και αυτήν τη φορά και πάλι η ελληνική κοινωνία με εντυπωσίασε. Και γιατί τα θετικά σημάδια πολλαπλασιάζονται: η ανάπτυξη ανακάμπτει, οι επενδύσεις αυξάνονται, η ανεργία μειώνεται. Βρίσκουμε ακόμα στην Ελλάδα τα μεγάλα δεινά από τα οποία υποφέρει η Ευρώπη, ιδίως την ανεργία των νέων. Ομως, η Ελλάδα μπορεί και πάλι να σχεδιάσει το μέλλον με εμπιστοσύνη. Και, όπως στάθηκε στο πλευρό της στη διάρκεια της κρίσης, η Γαλλία θα στηρίξει την Ελλάδα και στο νέο αυτό ξεκίνημα.
«Τόπος επενδύσεων»
– Η επίσκεψή σας μπορεί να εκληφθεί ως ψήφος εμπιστοσύνης στην Ελλάδα, ένα κάλεσμα για επενδύσεις προς τις γαλλικές επιχειρήσεις;
– Ναι, αυτό ακριβώς είναι το μήνυμά μου. Ερχομαι στην Αθήνα μαζί με πολλές γαλλικές επιχειρήσεις, μεγάλους ομίλους, αλλά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις και παράγοντες της καινοτομίας, γιατί θέλω να αξιοποιηθούν όλες οι ευκαιρίες, να δείξω ότι η Ελλάδα είναι τόπος επενδύσεων και ανάπτυξης, ένας τόπος με μέλλον και επιχειρηματική δραστηριότητα. Χαίρομαι που, καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης, οι γαλλικές επιχειρήσεις παρέμειναν παρούσες και ενεργές στην Ελλάδα. Υπάρχει μεγαλύτερη ένδειξη εμπιστοσύνης; Και σήμερα επιθυμώ να δημιουργήσω στενότερη σχέση μεταξύ των ελληνικών και των γαλλικών επιχειρήσεων. Ετσι, μαζί με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, θα πλαισιώσουμε την Παρασκευή μια σημαντική οικονομική συνάντηση που θα συνδέσει πολύ συγκεκριμένα τις επιχειρήσεις μας και θα δώσει τη δυνατότητα να εντοπιστούν οι ευκαιρίες που υπάρχουν και οι δυσκολίες που πρέπει να εξαλειφθούν για την ανάπτυξη των ιδιωτικών επενδύσεων στην Ελλάδα. Πρόκειται, επίσης, για ένα νέο βλέμμα και έναν προγραμματισμό του μέλλοντος που πρέπει να ενθαρρύνουμε: η Ελλάδα διαθέτει τεράστιο δυναμικό ανάπτυξης στους τομείς της πράσινης ανάπτυξης, των ψηφιακών μέσων, του τουρισμού και των γεωργικών προϊόντων διατροφής, για να αναφέρω μερικά μόνον παραδείγματα. Η έρευνά της είναι υψηλής ποιότητας και πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις αναπτύσσονται. Εμπιστοσύνη, ανάπτυξη, επενδύσεις είναι τα μηνύματα που θέλω να μεταφέρω.
– Διαδραματίσατε προσωπικά σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Μπορείτε να επανέλθετε λίγο στο θέμα: το Grexit έχει πλέον αποκλειστεί;
– Προσωπικά, έχω αποκλείσει αυτήν την περίπτωση. Ενα κοινό σχέδιο δεν μπορεί να βασίζεται σε μια λογική αποκλεισμού. Η έξοδος της Ελλάδας θα σηματοδοτούσε, αργά ή γρήγορα, το τέλος του ευρώ. Ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγουμε την έξοδο οποιουδήποτε κράτους-μέλους είναι να προτάξουμε ένα φιλόδοξο σχέδιο. Εάν οι Βρετανοί ψήφισαν υπέρ του Brexit, είναι γιατί πολλοί πολιτικοί ιθύνοντες εμπορεύθηκαν τον ευρωσκεπτικισμό και υποστήριξαν μια Ευρώπη εκπτώσεων: όταν η Ευρώπη δεν είναι πλέον προστατευτική και επιθυμητή, απορρίπτεται.
– Στείλατε ένα ισχυρό μήνυμα αλληλεγγύης όταν οι πετρελαϊκές γεωτρήσεις ξεκίνησαν κοντά στις ακτές της Κύπρου. Ποιος ήταν ο σκοπός;
– Δεν πέρασα κάποιο ιδιαίτερο μήνυμα. Οι επιχειρήσεις, γαλλικές ιδίως, έχουν συνάψει συμβάσεις. Πρέπει να εφαρμοστούν, χωρίς εξωτερικές πιέσεις.
Εχουμε μια κληρονομιά στενών δεσμών στον τομέα της άμυνας
– Υπάρχει περιθώριο ενίσχυσης των ελληνογαλλικών σχέσεων άμυνας;
– Ναι, πιστεύω ότι υπάρχει σημαντικό περιθώριο, γιατί εδώ και δέκα χρόνια, για μια σειρά από λόγους που συνδέονται κυρίως με την οικονομική κρίση, οι σχέσεις στον τομέα αυτόν ατόνησαν. Εχουμε ωστόσο μια κληρονομιά στενών δεσμών στον τομέα της άμυνας, πάνω στους οποίους μπορούμε να οικοδομήσουμε για να αντιμετωπίσουμε από κοινού τις σημερινές προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας, στο πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.
Οι θεωρήσεις μας και τα στρατηγικά μας συμφέροντα είναι πολύ κοντά, είτε πρόκειται για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, τη διαχείριση της μετανάστευσης, την πρόληψη της αποσταθεροποίησης της Μεσογείου ή ολόκληρων περιοχών της Αφρικής. Τα στρατεύματά μας δρουν στα ίδια θέατρα επιχειρήσεων και εκτιμώ τις προσπάθειες που κατέβαλε η Ελλάδα για να κρατήσει τα τελευταία χρόνια τις δεσμεύσεις της, είτε στις ναυτικές δυνάμεις της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο είτε στην ευρωπαϊκή αποστολή στο Μάλι. Επίσης, η χώρα σας ανταποκρίθηκε πάντα όταν χρειάστηκε να παράσχει τη συνδρομή της σε επιχειρήσεις όπου δρα η Γαλλία, για παράδειγμα πρόσφατα στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
Η Γαλλία επιθυμεί από καιρό την οικοδόμηση μιας σχέσης άμυνας που να επιτρέπει στην Ελλάδα την ανάπτυξη των απαραίτητων μέσων για την προστασία των συμφερόντων της. Οι πολεμικές μας αεροπορίες εξοπλίστηκαν από κοινού με τα πολεμικά αεροσκάφη Mirage. Επίσης, στο επίπεδο του Πολεμικού Ναυτικού, οι σχέσεις είναι στενές. Ολα αυτά δημιουργούν ισχυρούς δεσμούς, που επιθυμώ να αξιοποιηθούν. Κάτι τέτοιο όμως απαιτεί, επίσης, από την πλευρά της Ελλάδας τη βούληση για πλήρη ένταξη στο πλαίσιο της Ευρώπης της Αμυνας. Αυτό περνά μέσα από την επιλογή εξοπλισμών που επιτρέπουν τη στήριξη μιας αληθινής ευρωπαϊκής βιομηχανικής βάσης στον τομέα της άμυνας.
– Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλές προκλήσεις στο θέμα της ασφάλειας. Θα μπορούσε η Γαλλία να εγγυηθεί την ασφάλειά της σε περίπτωση κρίσης στην περιφέρεια;
– Η ερώτησή σας με εκπλήσσει. Η Ελλάδα είναι περισσότερο από φίλη της Γαλλίας, είναι σύμμαχος στο ΝΑΤΟ και εταίρος στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Συνδεόμαστε με αμοιβαίες δεσμεύσεις, που θεμελιώνουν τη συλλογική μας ασφάλεια. Στο όνομα της Συνθήκης της Ουάσιγκτον όπως και των ρητρών αμοιβαίας βοήθειας και αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, συμβάλλουμε, η κάθε χώρα, στην ασφάλεια της άλλης. Και η Γαλλία στέκεται φυσικά στο πλευρό της Ελλάδος. Σε ό,τι με αφορά, δεν ξεχνώ ότι η Ελλάδα όπως και όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης προσέφεραν τη στήριξή τους στη Γαλλία όταν, τον Νοέμβριο 2015, η χώρα επικαλέστηκε πρώτη φορά τη ρήτρα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, μετά τις φοβερές τρομοκρατικές ενέργειες που μας έπληξαν.
H Ευρωζώνη πρέπει να μεταρρυθμιστεί
– Μιλήσατε για μια νέα διακυβέρνηση της Ευρωζώνης. Πότε θα αποφασιστεί και τι θα σημαίνει για την Ελλάδα; Θα υπάρχει λιγότερη επιμονή για λιτότητα; Λιγότερη ή περισσότερη φορολογική εποπτεία από τους μελλοντικούς θεσμούς της Ευρωζώνης;
– Ναι, είμαι πεπεισμένος ότι η Ευρωζώνη πρέπει να μεταρρυθμιστεί και να ενισχυθεί. Κατά τη διάρκεια της κρίσης, διαχειριστήκαμε την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, για παράδειγμα δημιουργώντας τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, ο οποίος και στήριξε τη χρηματοδότηση της Ελλάδας ειδικότερα. Αλλά πρέπει να κάνουμε πολύ περισσότερα, έχοντας δύο βασικές αρχές: την αλληλεγγύη και την υπευθυνότητα. Μια νομισματική ζώνη δεν μπορεί να λειτουργήσει μακροπρόθεσμα χωρίς κοινό προϋπολογισμό, ο οποίος επιτρέπει την αντιμετώπιση των οικονομικών κραδασμών και την ενθάρρυνση της σύγκλισης μεταξύ των οικονομιών μας, στηρίζοντας επενδυτικά σχέδια σε χώρες που τα έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Και ο προϋπολογισμός αυτός χρειάζεται μια πολιτική καθοδήγηση καθώς και έναν γνήσιο δημοκρατικό έλεγχο: αυτός είναι και ο λόγος που υποστηρίζω την ιδέα ενός υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών της Ευρωζώνης και ενός Κοινοβουλίου της Ευρωζώνης. Μέσα από αυτή την απαραίτητη δημοκρατική ολοκλήρωση, θα μετατρέψουμε την οικονομική και νομισματική ένωση σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, αποτελεσματικό και δίκαιο. Για την Ελλάδα όπως και για κάθε κράτος-μέλος, γιατί οι δυσλειτουργίες της Ευρωζώνης δεν είναι καλές για κανέναν μακροπρόθεσμα.
– Λάβατε ισχυρή εντολή για αναζωογόνηση της Γαλλίας και της Ε.Ε. Ποια είναι η δική σας θεώρηση για την Ευρώπη και ποιες οι προτεραιότητές σας για τις μεταρρυθμίσεις στη Γαλλία;
– Οι δύο είναι στενά συνδεδεμένες, γιατί ποτέ δεν θεώρησα την Ευρώπη παρελκόμενο θέμα ή αποκομμένο από την εθνική ατζέντα. Εκανα μια πολύ ξεκάθαρη προεκλογική εκστρατεία: το σχέδιό μου είναι ένα πρόγραμμα μεταμόρφωσης της Γαλλίας και εκ νέου θεμελίωσης της Ευρώπης. Στη Γαλλία ξεκίνησα από την πρώτη μέρα ήδη, σύμφωνα με τις προεκλογικές μου δηλώσεις, μια μείζονα μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας με σκοπό την καλύτερη προσαρμογή των κανόνων και της προστασίας σε κάθε τομέα και σε κάθε τύπο επιχείρησης. Πώς μπορούμε να φανταζόμαστε ότι είμαστε αποτελεσματικοί και δίκαιοι όταν επιβάλλουμε τους ίδιους κανόνες σε μια πολύ μικρή επιχείρηση και σε έναν μεγάλο διεθνή όμιλο, στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας ή των ψηφιακών μέσων; Η μεταρρύθμιση αυτή είναι έτοιμη και σύντομα θα τεθεί σε ισχύ. Αποτελεί έναν από τους τρεις πυλώνες της μεταρρυθμιστικής ατζέντας μας. Δεύτερος πυλώνας είναι η ανασυγκρότηση του φορολογικού και κοινωνικού μας συστήματος με σκοπό την ενίσχυση της εργασίας, των επενδύσεων και της καινοτομίας: το σκέλος αυτό θα τεθεί σε εφαρμογή με τον προϋπολογισμό που θα παρουσιάσουμε στα τέλη Σεπτεμβρίου. Τρίτος πυλώνας είναι η εκ βάθρων αλλαγή του συστήματος κατάρτισης: θα επενδύσουμε μαζικά, 15 δισ. ευρώ σε 5 χρόνια για τη βελτίωση των δεξιοτήτων και την αναδιοργάνωση της επαγγελματικής εκπαίδευσης, κυρίως για τους νεότερους και τα άτομα που έχουν περισσότερο απομακρυνθεί από την εργασία. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές θα έχουν νόημα και αποτελέσματα μόνον εάν συνοδεύονται από μια νέα ευρωπαϊκή ατζέντα, εκείνο που ονομάζω Ευρώπη της προστασίας και της φιλοδοξίας. Μια Ευρώπη που προστατεύει, γιατί εάν ο ανταγωνισμός δεν είναι δίκαιος και ελεγχόμενος μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών ή μεταξύ της Ευρώπης και των εξωτερικών δυνάμεων, οι προσπάθειες μεταρρύθμισης είναι μάταιες και δεν γίνονται αποδεκτές από τους συμπολίτες μας. Είναι και το νόημα του αγώνα μου για την πλαισίωση των αποσπασμένων εργαζομένων. Μια Ευρώπη επίσης που κάνει σχέδια, με την ανάπτυξη για παράδειγμα μιας περισσότερο φιλόδοξης στρατηγικής στον τομέα των ψηφιακών μέσων και επενδύσεων.
– H Ευρώπη μπορεί να δημιουργήσει δυνατότητες άμυνας και ασφάλειας επαρκείς για να την προστατεύσουν και να καλύψουν το κενό που αφήνει η προοδευτική αποχώρηση των ΗΠΑ; Θα είναι δυνατόν να τα καταφέρουμε χωρίς το Ηνωμένο Βασίλειο;
– Πρώτον, πρέπει να εξετάσουμε την κατάσταση με τρόπο ισορροπημένο: οι ΗΠΑ παραμένουν δεσμευμένες υπέρ της ασφάλειας της Ευρώπης και η Γαλλία, όπως και η Ελλάδα, αποδίδει μεγάλη σημασία στη σταθερότητα της Ατλαντικής Συμμαχίας. Αλλά, έχετε δίκιο, οι ΗΠΑ στρέφονται λιγότερο προς την Ευρώπη και αυτό αντιστοιχεί σε μια βαθύτερη τάση. Υπό τις συνθήκες αυτές, η Ευρώπη πρέπει να είναι σε θέση να εξασφαλίζει τη στρατηγική της αυτονομία. Πρέπει να είμαστε σε θέση να διαχειριστούμε τις διεθνείς κρίσεις μόνοι μας, να αναπτύσσουμε τις δικές μας επιχειρήσεις, να παράγουμε τις δικές μας στρατιωτικές δυνατότητες και να διατηρούμε την τεχνολογική προτεραιότητα επί των δυνάμει αντιπάλων μας. Το θέμα δεν είναι να αντικαταστήσουμε το ΝΑΤΟ, αλλά να δείξουμε ότι μέσα στη Συμμαχία οι Ευρωπαίοι είναι αξιόπιστοι. Αλλωστε, αν κατάλαβα καλά τον Αμερικανό πρόεδρο, αυτό είναι ακριβώς το μήνυμά του.
Ολα αυτά βρίσκονται πίσω από την προσέγγισή μου σχετικά με την ενίσχυση της Ευρώπης της Αμυνας, που θα μπορέσει να πραγματοποιηθεί με διαφοροποιημένους τρόπους. Σήμερα διαθέτουμε νέα εργαλεία όπως η μόνιμη δομημένη συνεργασία, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αμυνας, που προστίθενται στα υπάρχοντα μέσα και δεν περιμένουν παρά μόνον την πολιτική μας βούληση. Το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο προφανώς παραμένει μείζονα ευρωπαϊκή στρατιωτική δύναμη με την οποία η Γαλλία διατηρεί προνομιούχες σχέσεις στο πεδίο της άμυνας, θα έχει τη θέση του, σύμφωνα με διαδικασίες που αναμένεται να προσδιοριστούν.
– Πώς μπορούν να γίνουν ανταγωνιστικότερες η Γαλλία και η Ευρώπη; Πώς θα δημιουργηθούν οι νέοι Ευρωπαίοι πρωταθλητές;
– Και αυτό είναι ένα από τα στοιχεία της ευρωπαϊκής κυριαρχίας στην οποία προαναφέρθηκα. Σήμερα, η έμμονη ιδέα στην Ευρώπη είναι η ανταγωνιστικότητα μεταξύ των οικονομιών της. Ο στόχος πρέπει να είναι μάλλον να είναι ανταγωνιστική η Ευρώπη έναντι των αληθινών οικονομικών και εμπορικών της ανταγωνιστών, που διαθέτουν διαφορετικά μοντέλα, όπως η Κίνα, η Ινδία, οι ΗΠΑ... Γι’ αυτό υπεραμύνομαι μιας προστατευτικής ατζέντας που θα απαιτεί την αμοιβαιότητα στο άνοιγμα των αγορών, την πλαισίωση –και όχι την απαγόρευση– των μη ευρωπαϊκών επενδύσεων στους στρατηγικούς τομείς. Οσο για τους νέους πρωταθλητές, δεν είναι κάτι που αποφασίζεται με διατάγματα, όμως είναι βέβαιο ότι οι αυριανοί πρωταθλητές δεν θα αναπτυχθούν μόνο στην εθνική αγορά: ιδιαίτερα στον ψηφιακό χώρο, θα βοηθήσουμε στην ανάδυση αληθινών Ευρωπαίων και παγκόσμιων πρωταθλητών δημιουργώντας μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή αγορά, αναπτύσσοντας τη χρηματοδότηση των νεοφυών μας επιχειρήσεων και ρυθμίζοντας τον ανταγωνισμό ώστε να αποφευχθούν οι καταχρήσεις.
Η Τουρκία
– Πρέπει η Τουρκία να ενταχθεί στην Ε.Ε.; Η συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας για τους μετανάστες και πρόσφυγες είναι βιώσιμη; Ανησυχείτε για την αύξηση των μεταναστευτικών ροών;
– Η Τουρκία έχει αντικειμενικά απομακρυνθεί από την Ε.Ε. τους τελευταίους μήνες, με ανησυχητικές παρεκτροπές που δεν είναι δυνατόν να μείνουν χωρίς συνέπειες, όσον αφορά την τελωνειακή ένωση για παράδειγμα. Αλλά επιθυμώ την αποφυγή της ρήξης γιατί είναι ένας ουσιαστικός εταίρος σε πολλές κρίσεις που αντιμετωπίζουμε από κοινού, αναφέρομαι ειδικότερα στη μεταναστευτική πρόκληση και στην τρομοκρατική απειλή. Και ασχολούμαι με το θέμα διατηρώντας πολύ τακτικές επαφές με τον πρόεδρο Ερντογάν.
Οσον αφορά τις μεταναστεύσεις, η συμφωνία που συνήφθη μεταξύ της Ε.Ε. και της Τουρκίας παράγει το δίχως άλλο αποτελέσματα και αυτό ήταν συγκεκριμένα απαραίτητο για τη μείωση της πίεσης στην Ελλάδα, κατεξοχήν χώρα που ήρθε αντιμέτωπη με τη μεταναστευτική κρίση. Πρέπει, όμως, να κρίνουμε με διαύγεια: η μεταναστευτική πρόκληση είναι μακροπρόθεσμη και βλέπουμε ότι μόλις ένας δρόμος κλείνει, ένας άλλος ανοίγει, αλλού στη Μεσόγειο. Πρέπει, λοιπόν, να υπάρχει έλεγχος των μεταναστευτικών ροών, πρέπει να ξεχωρίζουμε τους πρόσφυγες, στους οποίους η Ευρώπη –και είναι προς τιμήν της– οφείλει υποδοχή και προστασία, από τους παράνομους οικονομικούς μετανάστες, που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις εισόδου στην Ευρώπη. Και πρέπει να αναλάβουμε δράση στην πηγή, στις χώρες προέλευσης και διέλευσης, με σκοπό τη σταθεροποίηση αυτών των χωρών, την καταπολέμηση των οργανωμένων κυκλωμάτων διακίνησης και την ανάληψη αναπτυξιακής δράσης, που είναι και το κλειδί του προβλήματος, μακροπρόθεσμα.
Συνεργαζόμαστε στενά κατά της ισλαμιστικής τρομοκρατίας
– Στην πολύ σημαντική ομιλία σας ενώπιον των Γάλλων πρεσβευτών, ορίσατε την ισλαμιστική τρομοκρατία ως την κύρια απειλή για τη Γαλλία και την Ευρώπη. Πώς μπορούμε να καταπολεμήσουμε αποτελεσματικά αυτή την απειλή και ποιο ρόλο μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα;
– Δυστυχώς, η Γαλλία και η Ελλάδα έχουν και οι δύο μακρά εμπειρία στα θέματα τρομοκρατίας. Θέλησα να καταστήσω προτεραιότητα τον αγώνα εναντίον της ισλαμιστικής τρομοκρατίας –δημιουργώντας αμέσως μετά την εκλογή μου μια συντονιστική υπηρεσία η οποία αναφέρεται άμεσα σε εμένα– επειδή αυτή η συγκεκριμένη είναι άνευ προηγουμένου στις διαστάσεις και το καταστροφικό της πρόγραμμα. Επειτα από τρία χρόνια εκστρατείας της Συμμαχίας της Ανατολής, επιτέλους ανακαταλαμβάνουμε τα κύρια εδάφη του Daech (ISIS), με τίμημα τις τεράστιες θυσίες των δυνάμεων και των τοπικών πληθυσμών. Στο Σαχέλ, οι δυνάμεις μας εμποδίζουν την αναβίωση εστιών που διαλύθηκαν το 2013. Ομως, όπως μαρτυρούν οι επιθέσεις στην Ισπανία, η απειλή είναι πάντα παρούσα. Ο αγώνας θα είναι μακροχρόνιος, επειδή ο εχθρός είναι παρών στην καρδιά της Ευρώπης και εκμεταλλεύεται όλες τις ανεπάρκειες των κοινωνιών μας.
Η απάντηση οφείλει να συμπεριλαμβάνει τους τομείς της ασφάλειας, της οικονομίας, του πολιτισμού και της εκπαίδευσης. Θα είμαστε αποτελεσματικοί υιοθετώντας βέβαια απαιτητικές πολιτικές ασφάλειας, το κάνουμε άλλωστε στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ομως πρέπει να εμποδίσουμε τους τρομοκράτες να καταλάβουν τους νέους χώρους όπου θα ήθελαν να επωφεληθούν από την ελευθερία που προσφέρουν οι δημοκρατίες μας – σκέπτομαι ιδιαίτερα το Ιντερνετ. Προπάντων, δεν θα υπάρξει νίκη διαρκείας αν δεν είμαστε σε θέση να προσφέρουμε ελπίδα στις ευρωπαϊκές κοινωνίες μας. Η δέσμευσή μου να ξαναδώσω στη Γαλλία την υπερηφάνειά της και στην Ευρώπη το νόημά της προκύπτει επίσης από τη διαπίστωση αυτή. Πάνω σε όλα αυτά τα θέματα, η Γαλλία και η Ελλάδα συνεργάζονται στενά. Η βοήθεια που προσφέρει η Ελληνική Αστυνομία στους ομολόγους της, στη Γαλλία, είναι κεφαλαιώδους σημασίας. Η βοήθεια αυτή έγινε απτή κατά τη διάρκεια της έρευνάς μας για τους καμικάζι του Μπατακλάν και του Σταντ ντε Φρανς. Γι’ αυτό το θέμα, σας είμαστε βαθύτατα ευγνώμονες.
Ο ρόλος των ΗΠΑ
– Είχατε μιαν εγκάρδια πρώτη επαφή με τον πρόεδρο Τραμπ. Ανησυχείτε για τον ρόλο των ΗΠΑ σε αυτήν τη σύνθετη περίοδο; Σε αυτό το πλαίσιο, ποια είναι η σημασία της συνεργασίας με την καγκελάριο Μέρκελ;
– Είχα πολλές επαφές με τον Αμερικανό πρόεδρο και θα συνεχίσω επειδή η σχέση μεταξύ των δύο χωρών μάς υπερβαίνει και τους δύο. Εχει τις ρίζες της στην Ιστορία εδώ και περισσότερο από 200 χρόνια, σφυρηλατήθηκε στους κοινούς αγώνες και την απελευθέρωση της χώρας μας. Σήμερα ακόμα, η σχέση αυτή είναι εξαιρετική και ουσιαστική για τον αντιτρομοκρατικό αγώνα, για παράδειγμα. Ομως πρέπει να λάβουμε υπόψη ένα νέο δεδομένο που δεν ανάγεται στην εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ: η Ευρώπη πρέπει να πάρει στα χέρια της την ασφάλειά της. Η διαπίστωση αυτή είναι απολύτως κοινή με την καγκελάριο Mέρκελ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον αποδίδουμε και οι δύο πολύ μεγάλη σημασία στην ενίσχυση της Ευρώπης της Αμυνας. Σε μεγαλύτερη κλίμακα, πρέπει να περάσουμε από μια περίοδο όπου η Ευρώπη κοιτάζει τον εαυτό της, επειδή χρειάστηκε πρώτα να συμφιλιώσει τα παιδιά της, σε μιαν εποχή όπου η Ευρώπη προβάλλεται στον κόσμο και οικοδομεί την κυριαρχία της.
– Eνας νέος Ψυχρός Πόλεμος μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας θα μπορούσε να αποφευχθεί; Σκοπεύετε να διαδραματίσετε κάποιο ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση;
– Δεν πιστεύω σ’ αυτή την ιδέα περί Ψυχρού Πολέμου. Yπάρχουν όμως δυνάμεις που εκφράζονται ενίοτε με επιθετικό τρόπο, αλλά και μια περίοδος εντάσεων που δεν έχουμε ξαναζήσει από το 1989. Στον θορυβώδη αυτό κόσμο, έχω μια διπλή πεποίθηση: η Γαλλία έχει να διαδραματίσει έναν ουσιαστικό ρόλο αναπτύσσοντας διάλογο με όλους. Εχει αυτόν τον ρόλο, που είναι ταυτόχρονα οικουμενικός και ρόλος ισορροπίας, τον οποίον σκοπεύω να προωθήσω στην υπηρεσία των κοινών μας αγαθών, της ασφάλειας πριν από όλα. Η άλλη πεποίθησή μου είναι ότι η Ευρώπη πρέπει να αναπτύξει τα μέσα της δύναμης και της κυριαρχίας της. Δεν μπορεί να εγκλωβίζεται σε εσωτερικές διαμάχες, σε μίζερες και καταστροφικές συζητήσεις περί του «exit» του ενός ή του άλλου: η Ευρώπη αποτελεί την εγγύηση της συλλογικής μας κυριαρχίας σε θέματα άμυνας, αγώνα εναντίον της τρομοκρατίας, εναντίον της κλιματικής αλλαγής ή υπέρ της ψηφιακής επανάστασης. Στο εξής πρέπει συνεχώς να προσφέρει στον εαυτό της τα μέσα. Αυτή είναι η πρόκληση της γενιάς μου.
Ούτε στην Αριστερά ούτε στη Δεξιά
– Στην εκλογική σας εκστρατεία, δηλώσατε ότι δεν ανήκετε ούτε στην Αριστερά ούτε στη Δεξιά. Ποια είναι η ιδεολογία σας, το δόγμα σας; Υπάρχουν άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες που να είναι σε θέση να παρακολουθήσουν τη διαδρομή σας;
– Εχω πει ότι οι κομματικοί διαχωρισμοί που δομούσαν την πολιτική μας ζωή δεν είναι πλέον ορθοί, επειδή δεν αντικατοπτρίζουν τις αληθινές επιλογές και τις αληθινές αντιπαραθέσεις ιδεών. Αριστερά όπως και Δεξιά, τα παραδοσιακά κόμματα είναι διαιρεμένα σε όλα τα ουσιαστικά θέματα, όπως είναι οι εργασιακές σχέσεις, οι σχέσεις με την Ευρώπη, η σχέση με την ισορροπία μεταξύ ελευθερίας και ασφάλειας, μεταξύ ανοίγματος και προστασίας. Προσπάθησα να κατασκευάσω μια συνεκτική και αποτελεσματική πολιτική πρόταση, μια βαθύτερη ανανέωση των πρακτικών και των προσώπων και ένα σχέδιο οικονομικής και κοινωνικής μετατροπής στηριζόμενο στην επανίδρυση του ευρωπαϊκού σχεδίου. Δεν θέλω να κάνω υποθέσεις επειδή τα εθνικά πλαίσια διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό, όμως είμαι πεπεισμένος ότι στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης συναντάμε τόσο την επιθυμία ανανέωσης όσο και αυτό το έντονο ρήγμα μεταξύ όσων έχουν εμπιστοσύνη στο άνοιγμα και όσων προτείνουν την αναδίπλωση. Αυτά τα δύο μισά προσπαθώ να συμφιλιώσω, παρασύροντας όσους έχουν εμπιστοσύνη και καθησυχάζοντας όσους διατηρούν αμφιβολίες.
Oι σταθμοί του
1977
Γεννήθηκε στην Αμιένη.
2004
Μεταπτυχιακά από την Εθνική Σχολή Διοίκησης.
2004
Επιθεωρητής Οικονομικών στο υπουργείο Οικονομίας.
2007
Παντρεύεται την Μπριζίτ Τρονιέ.
2008
Επενδυτικός τραπεζίτης στην Rothschild.
2012
Βοηθός γεν. γραμματέας της προεδρίας επί Ολάντ.
2014
Υπουργός Οικονομίας και Βιομηχανίας.
2016
Ιδρύει το κίνημα «Εμπρός».
2017
Εκλέγεται πρόεδρος.
Πηγή:kathimerini.gr
www.worldenergynews.gr
Γι’ αυτό, άλλωστε, πλαισιώνεται από εκπροσώπους μεγάλων γαλλικών ομίλων, αλλά και μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Μιλάει, δε, για θετικά σημάδια σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη και την απασχόληση.
Επισημαίνει ότι η Ελλάδα και η Γαλλία έχουν παρόμοια οράματα και στρατηγικά συμφέροντα και υπογραμμίζει τις προοπτικές που υπάρχουν για εμβάθυνση της συνεργασίας των δύο χωρών στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας, λέγοντας ότι η Γαλλία επιθυμεί την οικοδόμηση μιας σχέσης άμυνας που να προσφέρει στην Ελλάδα τα απαραίτητα μέσα για να διασφαλίσει τα συμφέροντά της. Στο πλαίσιο αυτό, καλεί την Αθήνα να επιδείξει τη βούλησή της να ενταχθεί πλήρως στην Ευρώπη της Aμυνας, μέσα από την επιλογή εξοπλισμών που θα στηρίζουν την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία.
Ο ηγέτης της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης αποκλείει με εμφατικό τρόπο κάθε σκέψη περί Grexit, επισημαίνοντας ότι η έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη θα σηματοδοτούσε, αργά ή γρήγορα, το τέλος του ευρώ.
Αναφερόμενος στις γεωτρήσεις της Total στην κυπριακή ΑΟΖ, σημειώνει ότι οι γαλλικές εταιρείες συνήψαν συμφωνίες και πρέπει να τις υλοποιήσουν χωρίς εξωτερικές παρενοχλήσεις.
Μιλάει για μια Ευρώπη της αλληλεγγύης, αλλά και της υπευθυνότητας, και δεσμεύεται να ξαναδώσει στη Γαλλία την υπερηφάνειά της και στην Ευρώπη το νόημά της. Υπό αυτό το πρίσμα, υποστηρίζει την εμβάθυνση της Ευρωζώνης τασσόμενος ευθέως υπέρ ενός κοινού ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, του διορισμού Ευρωπαίου υπουργού Οικονομικών, αλλά και της δημιουργίας Κοινοβουλίου της Ευρωζώνης. Και τονίζει ότι, μέσα από αυτήν την απαραίτητη δημοκρατική ολοκλήρωση, η οικονομική και νομισματική ένωση θα μετατραπεί σε ένα πλήρες, αποτελεσματικό και δίκαιο σχέδιο.
Τέλος, τονίζει ότι με τη συμπεριφορά της η Τουρκία έχει αντικειμενικά απομακρυνθεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση και θα υποστεί τις συνέπειες, όπως στην περίπτωση της τελωνειακής ένωσης. Ωστόσο, σπεύδει να ταχθεί κατά της ρήξης, καθώς η Αγκυρα παραμένει ένας ουσιαστικός εταίρος σε πολλές κρίσεις που αφορούν την Ευρώπη, όπως είναι η τρομοκρατική απειλή και η μεταναστευτική πρόκληση για την οποία σημειώνει ότι η συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας έχει αποδειχθεί αποτελεσματική, ειδικότερα σε ό,τι αφορά τη μείωση της πίεσης προς την Ελλάδα. Και γι’ αυτό, συμπληρώνει, ο ίδιος βρίσκεται σε τακτική επαφή με τον Ταγίπ Ερντογάν.
– Κύριε πρόεδρε, ποιος είναι ο βασικός σκοπός της επίσκεψής σας; Είστε αισιόδοξος για το μέλλον της Ελλάδας και την αναπτυξιακή της δυναμική; Σε ποιες μεταρρυθμίσεις πρέπει να προβεί η Ελλάδα για να βγει από την παρατεταμένη κατάσταση κρίσης;
– Η επίσκεψή μου είναι ένα μήνυμα εμπιστοσύνης και φιλίας. Δεν επέλεξα κατά τύχη την Ελλάδα για πρώτη κρατική επίσημη επίσκεψη. Γνωρίζω τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι Ελληνες, γνωρίζω το αίσθημα αδικίας που μπορεί να αισθάνθηκαν, πληρώνοντας συχνά τα λάθη ενός συστήματος, πολιτικού ή οικονομικού. Είμαι όμως αισιόδοξος για το μέλλον της Ελλάδας. Οχι για ευκολία ή από αφέλεια, αλλά γιατί η Ελλάδα έχει τη δύναμη να ξεπερνάει τις δυσκολίες και αυτήν τη φορά και πάλι η ελληνική κοινωνία με εντυπωσίασε. Και γιατί τα θετικά σημάδια πολλαπλασιάζονται: η ανάπτυξη ανακάμπτει, οι επενδύσεις αυξάνονται, η ανεργία μειώνεται. Βρίσκουμε ακόμα στην Ελλάδα τα μεγάλα δεινά από τα οποία υποφέρει η Ευρώπη, ιδίως την ανεργία των νέων. Ομως, η Ελλάδα μπορεί και πάλι να σχεδιάσει το μέλλον με εμπιστοσύνη. Και, όπως στάθηκε στο πλευρό της στη διάρκεια της κρίσης, η Γαλλία θα στηρίξει την Ελλάδα και στο νέο αυτό ξεκίνημα.
«Τόπος επενδύσεων»
– Η επίσκεψή σας μπορεί να εκληφθεί ως ψήφος εμπιστοσύνης στην Ελλάδα, ένα κάλεσμα για επενδύσεις προς τις γαλλικές επιχειρήσεις;
– Ναι, αυτό ακριβώς είναι το μήνυμά μου. Ερχομαι στην Αθήνα μαζί με πολλές γαλλικές επιχειρήσεις, μεγάλους ομίλους, αλλά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις και παράγοντες της καινοτομίας, γιατί θέλω να αξιοποιηθούν όλες οι ευκαιρίες, να δείξω ότι η Ελλάδα είναι τόπος επενδύσεων και ανάπτυξης, ένας τόπος με μέλλον και επιχειρηματική δραστηριότητα. Χαίρομαι που, καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης, οι γαλλικές επιχειρήσεις παρέμειναν παρούσες και ενεργές στην Ελλάδα. Υπάρχει μεγαλύτερη ένδειξη εμπιστοσύνης; Και σήμερα επιθυμώ να δημιουργήσω στενότερη σχέση μεταξύ των ελληνικών και των γαλλικών επιχειρήσεων. Ετσι, μαζί με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, θα πλαισιώσουμε την Παρασκευή μια σημαντική οικονομική συνάντηση που θα συνδέσει πολύ συγκεκριμένα τις επιχειρήσεις μας και θα δώσει τη δυνατότητα να εντοπιστούν οι ευκαιρίες που υπάρχουν και οι δυσκολίες που πρέπει να εξαλειφθούν για την ανάπτυξη των ιδιωτικών επενδύσεων στην Ελλάδα. Πρόκειται, επίσης, για ένα νέο βλέμμα και έναν προγραμματισμό του μέλλοντος που πρέπει να ενθαρρύνουμε: η Ελλάδα διαθέτει τεράστιο δυναμικό ανάπτυξης στους τομείς της πράσινης ανάπτυξης, των ψηφιακών μέσων, του τουρισμού και των γεωργικών προϊόντων διατροφής, για να αναφέρω μερικά μόνον παραδείγματα. Η έρευνά της είναι υψηλής ποιότητας και πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις αναπτύσσονται. Εμπιστοσύνη, ανάπτυξη, επενδύσεις είναι τα μηνύματα που θέλω να μεταφέρω.
– Διαδραματίσατε προσωπικά σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Μπορείτε να επανέλθετε λίγο στο θέμα: το Grexit έχει πλέον αποκλειστεί;
– Προσωπικά, έχω αποκλείσει αυτήν την περίπτωση. Ενα κοινό σχέδιο δεν μπορεί να βασίζεται σε μια λογική αποκλεισμού. Η έξοδος της Ελλάδας θα σηματοδοτούσε, αργά ή γρήγορα, το τέλος του ευρώ. Ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγουμε την έξοδο οποιουδήποτε κράτους-μέλους είναι να προτάξουμε ένα φιλόδοξο σχέδιο. Εάν οι Βρετανοί ψήφισαν υπέρ του Brexit, είναι γιατί πολλοί πολιτικοί ιθύνοντες εμπορεύθηκαν τον ευρωσκεπτικισμό και υποστήριξαν μια Ευρώπη εκπτώσεων: όταν η Ευρώπη δεν είναι πλέον προστατευτική και επιθυμητή, απορρίπτεται.
– Στείλατε ένα ισχυρό μήνυμα αλληλεγγύης όταν οι πετρελαϊκές γεωτρήσεις ξεκίνησαν κοντά στις ακτές της Κύπρου. Ποιος ήταν ο σκοπός;
– Δεν πέρασα κάποιο ιδιαίτερο μήνυμα. Οι επιχειρήσεις, γαλλικές ιδίως, έχουν συνάψει συμβάσεις. Πρέπει να εφαρμοστούν, χωρίς εξωτερικές πιέσεις.
Εχουμε μια κληρονομιά στενών δεσμών στον τομέα της άμυνας
– Υπάρχει περιθώριο ενίσχυσης των ελληνογαλλικών σχέσεων άμυνας;
– Ναι, πιστεύω ότι υπάρχει σημαντικό περιθώριο, γιατί εδώ και δέκα χρόνια, για μια σειρά από λόγους που συνδέονται κυρίως με την οικονομική κρίση, οι σχέσεις στον τομέα αυτόν ατόνησαν. Εχουμε ωστόσο μια κληρονομιά στενών δεσμών στον τομέα της άμυνας, πάνω στους οποίους μπορούμε να οικοδομήσουμε για να αντιμετωπίσουμε από κοινού τις σημερινές προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας, στο πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.
Οι θεωρήσεις μας και τα στρατηγικά μας συμφέροντα είναι πολύ κοντά, είτε πρόκειται για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, τη διαχείριση της μετανάστευσης, την πρόληψη της αποσταθεροποίησης της Μεσογείου ή ολόκληρων περιοχών της Αφρικής. Τα στρατεύματά μας δρουν στα ίδια θέατρα επιχειρήσεων και εκτιμώ τις προσπάθειες που κατέβαλε η Ελλάδα για να κρατήσει τα τελευταία χρόνια τις δεσμεύσεις της, είτε στις ναυτικές δυνάμεις της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο είτε στην ευρωπαϊκή αποστολή στο Μάλι. Επίσης, η χώρα σας ανταποκρίθηκε πάντα όταν χρειάστηκε να παράσχει τη συνδρομή της σε επιχειρήσεις όπου δρα η Γαλλία, για παράδειγμα πρόσφατα στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
Η Γαλλία επιθυμεί από καιρό την οικοδόμηση μιας σχέσης άμυνας που να επιτρέπει στην Ελλάδα την ανάπτυξη των απαραίτητων μέσων για την προστασία των συμφερόντων της. Οι πολεμικές μας αεροπορίες εξοπλίστηκαν από κοινού με τα πολεμικά αεροσκάφη Mirage. Επίσης, στο επίπεδο του Πολεμικού Ναυτικού, οι σχέσεις είναι στενές. Ολα αυτά δημιουργούν ισχυρούς δεσμούς, που επιθυμώ να αξιοποιηθούν. Κάτι τέτοιο όμως απαιτεί, επίσης, από την πλευρά της Ελλάδας τη βούληση για πλήρη ένταξη στο πλαίσιο της Ευρώπης της Αμυνας. Αυτό περνά μέσα από την επιλογή εξοπλισμών που επιτρέπουν τη στήριξη μιας αληθινής ευρωπαϊκής βιομηχανικής βάσης στον τομέα της άμυνας.
– Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλές προκλήσεις στο θέμα της ασφάλειας. Θα μπορούσε η Γαλλία να εγγυηθεί την ασφάλειά της σε περίπτωση κρίσης στην περιφέρεια;
– Η ερώτησή σας με εκπλήσσει. Η Ελλάδα είναι περισσότερο από φίλη της Γαλλίας, είναι σύμμαχος στο ΝΑΤΟ και εταίρος στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Συνδεόμαστε με αμοιβαίες δεσμεύσεις, που θεμελιώνουν τη συλλογική μας ασφάλεια. Στο όνομα της Συνθήκης της Ουάσιγκτον όπως και των ρητρών αμοιβαίας βοήθειας και αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, συμβάλλουμε, η κάθε χώρα, στην ασφάλεια της άλλης. Και η Γαλλία στέκεται φυσικά στο πλευρό της Ελλάδος. Σε ό,τι με αφορά, δεν ξεχνώ ότι η Ελλάδα όπως και όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης προσέφεραν τη στήριξή τους στη Γαλλία όταν, τον Νοέμβριο 2015, η χώρα επικαλέστηκε πρώτη φορά τη ρήτρα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, μετά τις φοβερές τρομοκρατικές ενέργειες που μας έπληξαν.
H Ευρωζώνη πρέπει να μεταρρυθμιστεί
– Μιλήσατε για μια νέα διακυβέρνηση της Ευρωζώνης. Πότε θα αποφασιστεί και τι θα σημαίνει για την Ελλάδα; Θα υπάρχει λιγότερη επιμονή για λιτότητα; Λιγότερη ή περισσότερη φορολογική εποπτεία από τους μελλοντικούς θεσμούς της Ευρωζώνης;
– Ναι, είμαι πεπεισμένος ότι η Ευρωζώνη πρέπει να μεταρρυθμιστεί και να ενισχυθεί. Κατά τη διάρκεια της κρίσης, διαχειριστήκαμε την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, για παράδειγμα δημιουργώντας τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, ο οποίος και στήριξε τη χρηματοδότηση της Ελλάδας ειδικότερα. Αλλά πρέπει να κάνουμε πολύ περισσότερα, έχοντας δύο βασικές αρχές: την αλληλεγγύη και την υπευθυνότητα. Μια νομισματική ζώνη δεν μπορεί να λειτουργήσει μακροπρόθεσμα χωρίς κοινό προϋπολογισμό, ο οποίος επιτρέπει την αντιμετώπιση των οικονομικών κραδασμών και την ενθάρρυνση της σύγκλισης μεταξύ των οικονομιών μας, στηρίζοντας επενδυτικά σχέδια σε χώρες που τα έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Και ο προϋπολογισμός αυτός χρειάζεται μια πολιτική καθοδήγηση καθώς και έναν γνήσιο δημοκρατικό έλεγχο: αυτός είναι και ο λόγος που υποστηρίζω την ιδέα ενός υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών της Ευρωζώνης και ενός Κοινοβουλίου της Ευρωζώνης. Μέσα από αυτή την απαραίτητη δημοκρατική ολοκλήρωση, θα μετατρέψουμε την οικονομική και νομισματική ένωση σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, αποτελεσματικό και δίκαιο. Για την Ελλάδα όπως και για κάθε κράτος-μέλος, γιατί οι δυσλειτουργίες της Ευρωζώνης δεν είναι καλές για κανέναν μακροπρόθεσμα.
– Λάβατε ισχυρή εντολή για αναζωογόνηση της Γαλλίας και της Ε.Ε. Ποια είναι η δική σας θεώρηση για την Ευρώπη και ποιες οι προτεραιότητές σας για τις μεταρρυθμίσεις στη Γαλλία;
– Οι δύο είναι στενά συνδεδεμένες, γιατί ποτέ δεν θεώρησα την Ευρώπη παρελκόμενο θέμα ή αποκομμένο από την εθνική ατζέντα. Εκανα μια πολύ ξεκάθαρη προεκλογική εκστρατεία: το σχέδιό μου είναι ένα πρόγραμμα μεταμόρφωσης της Γαλλίας και εκ νέου θεμελίωσης της Ευρώπης. Στη Γαλλία ξεκίνησα από την πρώτη μέρα ήδη, σύμφωνα με τις προεκλογικές μου δηλώσεις, μια μείζονα μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας με σκοπό την καλύτερη προσαρμογή των κανόνων και της προστασίας σε κάθε τομέα και σε κάθε τύπο επιχείρησης. Πώς μπορούμε να φανταζόμαστε ότι είμαστε αποτελεσματικοί και δίκαιοι όταν επιβάλλουμε τους ίδιους κανόνες σε μια πολύ μικρή επιχείρηση και σε έναν μεγάλο διεθνή όμιλο, στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας ή των ψηφιακών μέσων; Η μεταρρύθμιση αυτή είναι έτοιμη και σύντομα θα τεθεί σε ισχύ. Αποτελεί έναν από τους τρεις πυλώνες της μεταρρυθμιστικής ατζέντας μας. Δεύτερος πυλώνας είναι η ανασυγκρότηση του φορολογικού και κοινωνικού μας συστήματος με σκοπό την ενίσχυση της εργασίας, των επενδύσεων και της καινοτομίας: το σκέλος αυτό θα τεθεί σε εφαρμογή με τον προϋπολογισμό που θα παρουσιάσουμε στα τέλη Σεπτεμβρίου. Τρίτος πυλώνας είναι η εκ βάθρων αλλαγή του συστήματος κατάρτισης: θα επενδύσουμε μαζικά, 15 δισ. ευρώ σε 5 χρόνια για τη βελτίωση των δεξιοτήτων και την αναδιοργάνωση της επαγγελματικής εκπαίδευσης, κυρίως για τους νεότερους και τα άτομα που έχουν περισσότερο απομακρυνθεί από την εργασία. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές θα έχουν νόημα και αποτελέσματα μόνον εάν συνοδεύονται από μια νέα ευρωπαϊκή ατζέντα, εκείνο που ονομάζω Ευρώπη της προστασίας και της φιλοδοξίας. Μια Ευρώπη που προστατεύει, γιατί εάν ο ανταγωνισμός δεν είναι δίκαιος και ελεγχόμενος μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών ή μεταξύ της Ευρώπης και των εξωτερικών δυνάμεων, οι προσπάθειες μεταρρύθμισης είναι μάταιες και δεν γίνονται αποδεκτές από τους συμπολίτες μας. Είναι και το νόημα του αγώνα μου για την πλαισίωση των αποσπασμένων εργαζομένων. Μια Ευρώπη επίσης που κάνει σχέδια, με την ανάπτυξη για παράδειγμα μιας περισσότερο φιλόδοξης στρατηγικής στον τομέα των ψηφιακών μέσων και επενδύσεων.
– H Ευρώπη μπορεί να δημιουργήσει δυνατότητες άμυνας και ασφάλειας επαρκείς για να την προστατεύσουν και να καλύψουν το κενό που αφήνει η προοδευτική αποχώρηση των ΗΠΑ; Θα είναι δυνατόν να τα καταφέρουμε χωρίς το Ηνωμένο Βασίλειο;
– Πρώτον, πρέπει να εξετάσουμε την κατάσταση με τρόπο ισορροπημένο: οι ΗΠΑ παραμένουν δεσμευμένες υπέρ της ασφάλειας της Ευρώπης και η Γαλλία, όπως και η Ελλάδα, αποδίδει μεγάλη σημασία στη σταθερότητα της Ατλαντικής Συμμαχίας. Αλλά, έχετε δίκιο, οι ΗΠΑ στρέφονται λιγότερο προς την Ευρώπη και αυτό αντιστοιχεί σε μια βαθύτερη τάση. Υπό τις συνθήκες αυτές, η Ευρώπη πρέπει να είναι σε θέση να εξασφαλίζει τη στρατηγική της αυτονομία. Πρέπει να είμαστε σε θέση να διαχειριστούμε τις διεθνείς κρίσεις μόνοι μας, να αναπτύσσουμε τις δικές μας επιχειρήσεις, να παράγουμε τις δικές μας στρατιωτικές δυνατότητες και να διατηρούμε την τεχνολογική προτεραιότητα επί των δυνάμει αντιπάλων μας. Το θέμα δεν είναι να αντικαταστήσουμε το ΝΑΤΟ, αλλά να δείξουμε ότι μέσα στη Συμμαχία οι Ευρωπαίοι είναι αξιόπιστοι. Αλλωστε, αν κατάλαβα καλά τον Αμερικανό πρόεδρο, αυτό είναι ακριβώς το μήνυμά του.
Ολα αυτά βρίσκονται πίσω από την προσέγγισή μου σχετικά με την ενίσχυση της Ευρώπης της Αμυνας, που θα μπορέσει να πραγματοποιηθεί με διαφοροποιημένους τρόπους. Σήμερα διαθέτουμε νέα εργαλεία όπως η μόνιμη δομημένη συνεργασία, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αμυνας, που προστίθενται στα υπάρχοντα μέσα και δεν περιμένουν παρά μόνον την πολιτική μας βούληση. Το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο προφανώς παραμένει μείζονα ευρωπαϊκή στρατιωτική δύναμη με την οποία η Γαλλία διατηρεί προνομιούχες σχέσεις στο πεδίο της άμυνας, θα έχει τη θέση του, σύμφωνα με διαδικασίες που αναμένεται να προσδιοριστούν.
– Πώς μπορούν να γίνουν ανταγωνιστικότερες η Γαλλία και η Ευρώπη; Πώς θα δημιουργηθούν οι νέοι Ευρωπαίοι πρωταθλητές;
– Και αυτό είναι ένα από τα στοιχεία της ευρωπαϊκής κυριαρχίας στην οποία προαναφέρθηκα. Σήμερα, η έμμονη ιδέα στην Ευρώπη είναι η ανταγωνιστικότητα μεταξύ των οικονομιών της. Ο στόχος πρέπει να είναι μάλλον να είναι ανταγωνιστική η Ευρώπη έναντι των αληθινών οικονομικών και εμπορικών της ανταγωνιστών, που διαθέτουν διαφορετικά μοντέλα, όπως η Κίνα, η Ινδία, οι ΗΠΑ... Γι’ αυτό υπεραμύνομαι μιας προστατευτικής ατζέντας που θα απαιτεί την αμοιβαιότητα στο άνοιγμα των αγορών, την πλαισίωση –και όχι την απαγόρευση– των μη ευρωπαϊκών επενδύσεων στους στρατηγικούς τομείς. Οσο για τους νέους πρωταθλητές, δεν είναι κάτι που αποφασίζεται με διατάγματα, όμως είναι βέβαιο ότι οι αυριανοί πρωταθλητές δεν θα αναπτυχθούν μόνο στην εθνική αγορά: ιδιαίτερα στον ψηφιακό χώρο, θα βοηθήσουμε στην ανάδυση αληθινών Ευρωπαίων και παγκόσμιων πρωταθλητών δημιουργώντας μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή αγορά, αναπτύσσοντας τη χρηματοδότηση των νεοφυών μας επιχειρήσεων και ρυθμίζοντας τον ανταγωνισμό ώστε να αποφευχθούν οι καταχρήσεις.
Η Τουρκία
– Πρέπει η Τουρκία να ενταχθεί στην Ε.Ε.; Η συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας για τους μετανάστες και πρόσφυγες είναι βιώσιμη; Ανησυχείτε για την αύξηση των μεταναστευτικών ροών;
– Η Τουρκία έχει αντικειμενικά απομακρυνθεί από την Ε.Ε. τους τελευταίους μήνες, με ανησυχητικές παρεκτροπές που δεν είναι δυνατόν να μείνουν χωρίς συνέπειες, όσον αφορά την τελωνειακή ένωση για παράδειγμα. Αλλά επιθυμώ την αποφυγή της ρήξης γιατί είναι ένας ουσιαστικός εταίρος σε πολλές κρίσεις που αντιμετωπίζουμε από κοινού, αναφέρομαι ειδικότερα στη μεταναστευτική πρόκληση και στην τρομοκρατική απειλή. Και ασχολούμαι με το θέμα διατηρώντας πολύ τακτικές επαφές με τον πρόεδρο Ερντογάν.
Οσον αφορά τις μεταναστεύσεις, η συμφωνία που συνήφθη μεταξύ της Ε.Ε. και της Τουρκίας παράγει το δίχως άλλο αποτελέσματα και αυτό ήταν συγκεκριμένα απαραίτητο για τη μείωση της πίεσης στην Ελλάδα, κατεξοχήν χώρα που ήρθε αντιμέτωπη με τη μεταναστευτική κρίση. Πρέπει, όμως, να κρίνουμε με διαύγεια: η μεταναστευτική πρόκληση είναι μακροπρόθεσμη και βλέπουμε ότι μόλις ένας δρόμος κλείνει, ένας άλλος ανοίγει, αλλού στη Μεσόγειο. Πρέπει, λοιπόν, να υπάρχει έλεγχος των μεταναστευτικών ροών, πρέπει να ξεχωρίζουμε τους πρόσφυγες, στους οποίους η Ευρώπη –και είναι προς τιμήν της– οφείλει υποδοχή και προστασία, από τους παράνομους οικονομικούς μετανάστες, που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις εισόδου στην Ευρώπη. Και πρέπει να αναλάβουμε δράση στην πηγή, στις χώρες προέλευσης και διέλευσης, με σκοπό τη σταθεροποίηση αυτών των χωρών, την καταπολέμηση των οργανωμένων κυκλωμάτων διακίνησης και την ανάληψη αναπτυξιακής δράσης, που είναι και το κλειδί του προβλήματος, μακροπρόθεσμα.
Συνεργαζόμαστε στενά κατά της ισλαμιστικής τρομοκρατίας
– Στην πολύ σημαντική ομιλία σας ενώπιον των Γάλλων πρεσβευτών, ορίσατε την ισλαμιστική τρομοκρατία ως την κύρια απειλή για τη Γαλλία και την Ευρώπη. Πώς μπορούμε να καταπολεμήσουμε αποτελεσματικά αυτή την απειλή και ποιο ρόλο μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα;
– Δυστυχώς, η Γαλλία και η Ελλάδα έχουν και οι δύο μακρά εμπειρία στα θέματα τρομοκρατίας. Θέλησα να καταστήσω προτεραιότητα τον αγώνα εναντίον της ισλαμιστικής τρομοκρατίας –δημιουργώντας αμέσως μετά την εκλογή μου μια συντονιστική υπηρεσία η οποία αναφέρεται άμεσα σε εμένα– επειδή αυτή η συγκεκριμένη είναι άνευ προηγουμένου στις διαστάσεις και το καταστροφικό της πρόγραμμα. Επειτα από τρία χρόνια εκστρατείας της Συμμαχίας της Ανατολής, επιτέλους ανακαταλαμβάνουμε τα κύρια εδάφη του Daech (ISIS), με τίμημα τις τεράστιες θυσίες των δυνάμεων και των τοπικών πληθυσμών. Στο Σαχέλ, οι δυνάμεις μας εμποδίζουν την αναβίωση εστιών που διαλύθηκαν το 2013. Ομως, όπως μαρτυρούν οι επιθέσεις στην Ισπανία, η απειλή είναι πάντα παρούσα. Ο αγώνας θα είναι μακροχρόνιος, επειδή ο εχθρός είναι παρών στην καρδιά της Ευρώπης και εκμεταλλεύεται όλες τις ανεπάρκειες των κοινωνιών μας.
Η απάντηση οφείλει να συμπεριλαμβάνει τους τομείς της ασφάλειας, της οικονομίας, του πολιτισμού και της εκπαίδευσης. Θα είμαστε αποτελεσματικοί υιοθετώντας βέβαια απαιτητικές πολιτικές ασφάλειας, το κάνουμε άλλωστε στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ομως πρέπει να εμποδίσουμε τους τρομοκράτες να καταλάβουν τους νέους χώρους όπου θα ήθελαν να επωφεληθούν από την ελευθερία που προσφέρουν οι δημοκρατίες μας – σκέπτομαι ιδιαίτερα το Ιντερνετ. Προπάντων, δεν θα υπάρξει νίκη διαρκείας αν δεν είμαστε σε θέση να προσφέρουμε ελπίδα στις ευρωπαϊκές κοινωνίες μας. Η δέσμευσή μου να ξαναδώσω στη Γαλλία την υπερηφάνειά της και στην Ευρώπη το νόημά της προκύπτει επίσης από τη διαπίστωση αυτή. Πάνω σε όλα αυτά τα θέματα, η Γαλλία και η Ελλάδα συνεργάζονται στενά. Η βοήθεια που προσφέρει η Ελληνική Αστυνομία στους ομολόγους της, στη Γαλλία, είναι κεφαλαιώδους σημασίας. Η βοήθεια αυτή έγινε απτή κατά τη διάρκεια της έρευνάς μας για τους καμικάζι του Μπατακλάν και του Σταντ ντε Φρανς. Γι’ αυτό το θέμα, σας είμαστε βαθύτατα ευγνώμονες.
Ο ρόλος των ΗΠΑ
– Είχατε μιαν εγκάρδια πρώτη επαφή με τον πρόεδρο Τραμπ. Ανησυχείτε για τον ρόλο των ΗΠΑ σε αυτήν τη σύνθετη περίοδο; Σε αυτό το πλαίσιο, ποια είναι η σημασία της συνεργασίας με την καγκελάριο Μέρκελ;
– Είχα πολλές επαφές με τον Αμερικανό πρόεδρο και θα συνεχίσω επειδή η σχέση μεταξύ των δύο χωρών μάς υπερβαίνει και τους δύο. Εχει τις ρίζες της στην Ιστορία εδώ και περισσότερο από 200 χρόνια, σφυρηλατήθηκε στους κοινούς αγώνες και την απελευθέρωση της χώρας μας. Σήμερα ακόμα, η σχέση αυτή είναι εξαιρετική και ουσιαστική για τον αντιτρομοκρατικό αγώνα, για παράδειγμα. Ομως πρέπει να λάβουμε υπόψη ένα νέο δεδομένο που δεν ανάγεται στην εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ: η Ευρώπη πρέπει να πάρει στα χέρια της την ασφάλειά της. Η διαπίστωση αυτή είναι απολύτως κοινή με την καγκελάριο Mέρκελ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον αποδίδουμε και οι δύο πολύ μεγάλη σημασία στην ενίσχυση της Ευρώπης της Αμυνας. Σε μεγαλύτερη κλίμακα, πρέπει να περάσουμε από μια περίοδο όπου η Ευρώπη κοιτάζει τον εαυτό της, επειδή χρειάστηκε πρώτα να συμφιλιώσει τα παιδιά της, σε μιαν εποχή όπου η Ευρώπη προβάλλεται στον κόσμο και οικοδομεί την κυριαρχία της.
– Eνας νέος Ψυχρός Πόλεμος μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας θα μπορούσε να αποφευχθεί; Σκοπεύετε να διαδραματίσετε κάποιο ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση;
– Δεν πιστεύω σ’ αυτή την ιδέα περί Ψυχρού Πολέμου. Yπάρχουν όμως δυνάμεις που εκφράζονται ενίοτε με επιθετικό τρόπο, αλλά και μια περίοδος εντάσεων που δεν έχουμε ξαναζήσει από το 1989. Στον θορυβώδη αυτό κόσμο, έχω μια διπλή πεποίθηση: η Γαλλία έχει να διαδραματίσει έναν ουσιαστικό ρόλο αναπτύσσοντας διάλογο με όλους. Εχει αυτόν τον ρόλο, που είναι ταυτόχρονα οικουμενικός και ρόλος ισορροπίας, τον οποίον σκοπεύω να προωθήσω στην υπηρεσία των κοινών μας αγαθών, της ασφάλειας πριν από όλα. Η άλλη πεποίθησή μου είναι ότι η Ευρώπη πρέπει να αναπτύξει τα μέσα της δύναμης και της κυριαρχίας της. Δεν μπορεί να εγκλωβίζεται σε εσωτερικές διαμάχες, σε μίζερες και καταστροφικές συζητήσεις περί του «exit» του ενός ή του άλλου: η Ευρώπη αποτελεί την εγγύηση της συλλογικής μας κυριαρχίας σε θέματα άμυνας, αγώνα εναντίον της τρομοκρατίας, εναντίον της κλιματικής αλλαγής ή υπέρ της ψηφιακής επανάστασης. Στο εξής πρέπει συνεχώς να προσφέρει στον εαυτό της τα μέσα. Αυτή είναι η πρόκληση της γενιάς μου.
Ούτε στην Αριστερά ούτε στη Δεξιά
– Στην εκλογική σας εκστρατεία, δηλώσατε ότι δεν ανήκετε ούτε στην Αριστερά ούτε στη Δεξιά. Ποια είναι η ιδεολογία σας, το δόγμα σας; Υπάρχουν άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες που να είναι σε θέση να παρακολουθήσουν τη διαδρομή σας;
– Εχω πει ότι οι κομματικοί διαχωρισμοί που δομούσαν την πολιτική μας ζωή δεν είναι πλέον ορθοί, επειδή δεν αντικατοπτρίζουν τις αληθινές επιλογές και τις αληθινές αντιπαραθέσεις ιδεών. Αριστερά όπως και Δεξιά, τα παραδοσιακά κόμματα είναι διαιρεμένα σε όλα τα ουσιαστικά θέματα, όπως είναι οι εργασιακές σχέσεις, οι σχέσεις με την Ευρώπη, η σχέση με την ισορροπία μεταξύ ελευθερίας και ασφάλειας, μεταξύ ανοίγματος και προστασίας. Προσπάθησα να κατασκευάσω μια συνεκτική και αποτελεσματική πολιτική πρόταση, μια βαθύτερη ανανέωση των πρακτικών και των προσώπων και ένα σχέδιο οικονομικής και κοινωνικής μετατροπής στηριζόμενο στην επανίδρυση του ευρωπαϊκού σχεδίου. Δεν θέλω να κάνω υποθέσεις επειδή τα εθνικά πλαίσια διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό, όμως είμαι πεπεισμένος ότι στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης συναντάμε τόσο την επιθυμία ανανέωσης όσο και αυτό το έντονο ρήγμα μεταξύ όσων έχουν εμπιστοσύνη στο άνοιγμα και όσων προτείνουν την αναδίπλωση. Αυτά τα δύο μισά προσπαθώ να συμφιλιώσω, παρασύροντας όσους έχουν εμπιστοσύνη και καθησυχάζοντας όσους διατηρούν αμφιβολίες.
Oι σταθμοί του
1977
Γεννήθηκε στην Αμιένη.
2004
Μεταπτυχιακά από την Εθνική Σχολή Διοίκησης.
2004
Επιθεωρητής Οικονομικών στο υπουργείο Οικονομίας.
2007
Παντρεύεται την Μπριζίτ Τρονιέ.
2008
Επενδυτικός τραπεζίτης στην Rothschild.
2012
Βοηθός γεν. γραμματέας της προεδρίας επί Ολάντ.
2014
Υπουργός Οικονομίας και Βιομηχανίας.
2016
Ιδρύει το κίνημα «Εμπρός».
2017
Εκλέγεται πρόεδρος.
Πηγή:kathimerini.gr
www.worldenergynews.gr
