Ζητούμενο αποτελεί πλέον η πλήρης απανθρακοποίηση της οικονομίας έως το 2050, με ενδιάμεσο στόχο μείωσης κατά 55% των εκπομπών ρύπων έως το 2030. Η συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή θα αγγίξει το 80% στο τέλος της δεκαετίας (με τον πήχη να ανεβαίνει σημαντικά σε σχέση με το στόχο για 61% στο ισχύον ΕΣΕΚ). Το ποσοστό αυτό μεταφράζεται σε εγκατεστημένη ισχύ ΑΠΕ 23,5 GW, σχεδόν διπλάσια από την υφιστάμενη εγκατεστημένη ισχύ που αγγίζει τα 12 GW.

Με δεδομένο όμως ότι το επενδυτικό ενδιαφέρον για «πράσινα» έργα είναι υπερπολλαπλάσιο (τα έργα που έχουν δεσμεύσει ηλεκτρικό χώρο στο δίκτυο υπερβαίνουν ήδη αυτό το στόχο) ενώ ο χώρος -ηλεκτρικός και φυσικός- είναι πεπερασμένος, ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα όχι μόνο του νέου ΕΣΕΚ αλλά και της επόμενης τετραετίας, είναι η ανεύρεση του σημείου ισορροπίας.

Κρίσιμο ρόλο προς την κατεύθυνση αυτή θα παίξει η ισορροπημένη ανάπτυξη τόσο των δυο εδραιωμένων τεχνολογιών, δηλαδή των φωτοβολταϊκών και των χερσαίων αιολικών, όσο και νέων τεχνολογιών, όπως για παράδειγμα, τα Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα. Στοχεύουμε να «βάλουμε στην πρίζα» 2 GW Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων έως το 2030 και το εναρκτήριο λάκτισμα για την ανάπτυξη του κλάδου θα δοθεί με το Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης, που θα δοθεί σε δημόσια διαβούλευση το αμέσως επόμενο διάστημα.

Ο κρίσιμος ρόλος της αποθήκευσης

Εξίσου σημαντικός όμως - όπως καθίσταται προφανές στο νέο ΕΣΕΚ - είναι και ο ρόλος της αποθήκευσης ενέργειας. Σε ένα σύστημα ηλεκτρισμού με υψηλή διείσδυση ΑΠΕ η αποθήκευση είναι απολύτως απαραίτητη. Γι’ αυτό στοχεύουμε στην ανάπτυξη αυτόνομων μονάδων αποθήκευσης, με μπαταρίες και αντλησιοταμίευση, ισχύος περί τα 5GW έως το τέλος της δεκαετίας. Από το Ταμείο Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση για λειτουργική και επενδυτική ενίσχυση standalone μονάδων με μπαταρίες ισχύος τουλάχιστον 1 GW που θα τεθούν σε λειτουργία έως το τέλος του 2025. Παράλληλα, εξετάζονται κίνητρα για μπαταρίες συνδυαστικά με σταθμούς ΑΠΕ.

Έως ότου φτάσουμε σε αποθήκευση μεγάλης κλίμακας, ο ρόλος του φυσικού αερίου ως «γέφυρα» που θα εξασφαλίσει την επάρκεια και την ευστάθεια του συστήματος είναι σημαντικός και αναγνωρίζεται από το νέο ΕΣΕΚ. Παράλληλα όμως σηματοδοτείται με σαφήνεια ότι το φυσικό αέριο είναι το καύσιμο μετάβασης προς τις ΑΠΕ και τα ανανεώσιμα αέρια όπως το υδρογόνο και το βιομεθάνιο, κάτι που αποτυπώνεται τόσο στις παραδοχές για την κατανάλωση τα επόμενα χρόνια όσο και στη στόχευση των νέων υποδομών. Γι’ αυτό θα προωθηθούν μόνο οι απαραίτητες επενδύσεις επέκτασης των υποδομών φυσικού αερίου που θα χρειαστούν κατά τη διάρκεια της ενεργειακής μετάβασης, συμπεριλαμβανομένων αυτών για τη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας και διασφάλιση της ασφάλειας εφοδιασμού σε περιφερειακό επίπεδο.

Η έμφαση στην ενεργειακή εξοικονόμηση

Η αναφορά στον επικαιροποιημένο ενεργειακό σχεδιασμό δεν θα ήταν πλήρης εάν δεν περιλάμβανε και τις δράσεις για την εξοικονόμηση ενέργειας και την ενεργειακή αποδοτικότητα που μετουσιώνουν την βασική μας αρχή ότι «η φθηνότερη κιλοβατώρα είναι αυτή που δεν καταναλώθηκε ποτέ» !

Πιο συγκεκριμένα, στο νέο ΕΣΕΚ στοχεύουμε η τελική κατανάλωση ενέργειας να μην ξεπεράσει τα 15,4 Εκατ. τιπ (τόνους ισοδυνάμου πετρελαίου) το έτος 2030, αριθμό που αντιπροσωπεύει μια μείωση της τάξης του 7% σε σχέση με τον στόχο του προηγούμενου ΕΣΕΚ για το ίδιο έτος (16,5 εκατ. τιπ). Βασικό εργαλείο για την επίτευξη αυτού του στόχου αυτού είναι το «Κύμα Ανακαινίσεων» για την αναβάθμιση κατοικιών: Τα προηγούμενα χρόνια προκηρύχθηκαν πέντε τέτοια προγράμματα, συνολικού προϋπολογισμού 2,8 δις. ευρώ. Το κύμα αυτό θα μετεξελιχθεί σε…τσουνάμι, αφού προβλέπεται ότι οι δαπάνες για τα προγράμματα εξοικονόμησης από 0,5% το 2020, θα αυξηθούν στο 1,4% και στο 1,5% του ΑΕΠ, το 2025 και έως το 2030.

Ενδεικτικό των προθέσεών μας αλλά και της υψηλής σημασίας που δίνουμε στην εξοικονόμηση είναι ότι για τους επόμενους μήνες σχεδιάζεται η προκήρυξη τριών νέων προγραμμάτων: Το πρώτο «Εξοικονομώ» για τις επιχειρήσεις, το πρώτο «Αλλάζω συσκευή για επιχειρήσεις» για την αντικατάσταση ενεργοβόρου εξοπλισμού και ένα πρόγραμμα αναβάθμισης εγκαταστάσεων οδοφωτισμού για ΟΤΑ.

Συμπερασματικά, αναθεωρούμε το ΕΣΕΚ με αυξημένη φιλοδοξία, στηρίζοντας στο έπακρο την ηγετική θέση της Ευρώπης στις προσπάθειες περιορισμού της κλιματικής αλλαγής. Με το βλέμμα στο αύριο, ο σχεδιασμός μας ενσωματώνει την βασική πρόκληση του σήμερα που είναι η ενεργειακής ασφάλεια και αυτονομία της χώρας, σε συνδυασμό με καθαρή και προσιτή ενέργεια για όλους.

*Η Αλεξάνδρα Σδούκου είναι Υφυπουργός Ενέργειας

www.worldenergynews.gr