Ωστόσο, για να προχωρήσει η πράσινη ενεργειακή μετάβαση δίχως να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα, από όσα έρχεται να επιλύσει, απαραίτητη προϋπόθεση  αποτελεί η εγκατάσταση έργων αποθήκευση ενέργειας.  Ήδη πανευρωπαϊκά η ραγδαία διείσδυση έργων ΑΠΕ στο ενεργειακό σύστημα έχει δημιουργήσει σοβαρές εμπλοκές που σχετίζονται με τις περικοπές πράσινης ενέργειας και τις αρνητικές τιμές, με τις αρμόδιες αρχές να αναζητούν επειγόντως λύσεις. 

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά και ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ κ. Μάνος Μανουσάκης, μιλώντας προσφάτως σε συνέδριο, όταν η παραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) είναι μεγαλύτερη από  τη ζήτηση και δεν μπορεί να εξαχθεί σε άλλες χώρες τότε «αυτή δεν χρησιμοποιείται και αναπόφευκτα περικόπτεται, εφόσον δεν μπορεί να αποθηκευτεί».

Η συμβολή των τεχνολογιών αποθήκευσης

Σύμφωνα με τον επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ, για να αξιοποιηθεί η επιτυχία που έχουμε ως χώρα στο κεφάλαιο των ΑΠΕ, θα χρειαστεί , πέρα από την ισχυροποίηση των διεθνών διασυνδέσεων που θα βοηθήσουν στην εξαγωγή του πλεονάσματος πράσινης ενέργειας που παράγεται στην Ελλάδα να ενσωματώσουμε μπαταρίες στο Σύστημα, δεδομένου ότι βρισκόμαστε ήδη στο σημείο που η πράσινη ηλεκτροπαραγωγή αρκετές φορές υπερκαλύπτει τη ζήτηση. Οι τεχνολογίες αποθήκευσης, θα συμβάλουν στο να περιοριστούν σημαντικά οι περικοπές αλλά δεν θα τις εξαλείψουν, προσθέτοντας ότι στο εξής οι επενδυτές πρέπει, σε κάποιο βαθμό, να τις ενσωματώνουν στα επιχειρηματικά τους σχέδια. «Για να εξισορροπήσουμε αποτελεσματικά την παραγωγή των ΑΠΕ με τη ζήτηση, θα χρειαστεί αποθήκευση όλων των τεχνολογιών, δηλαδή μπαταρίες (αυτόνομες και «πίσω από τον μετρητή»), αντλησιοταμίευση και σε δεύτερη φάση μετατροπή πράσινης ενέργειας σε υδρογόνο», ανέφερε ο διευθύνων του ΑΔΜΗΕ.

Η τεράστια διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα τα τελευταία χρόνια, που έχει οδηγήσει σε περιορισμό του διαθέσιμου ηλεκτρικού «χώρου» στο σύστημα προβληματίζει το ΥΠΕΝ, το οποίο αναζητά λύσεις για την προώθηση της αποθήκευσης ενέργειας. Ωστόσο, η πρόθεσή της να προχωρήσει σε αλλαγή της σειράς προτεραιότητας στην εξέταση των αιτήσεων για λήψη Όρων Σύνδεσης από τον ΑΔΜΗΕ έχει δημιουργήσει θύελλα αντιδράσεων τόσο από τη βιομηχανία όσο και από τους παραγωγούς «πράσινης» ενέργειας Ελλήνων, αλλά και ξένων ενεργειακών ομίλων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.

Σήμερα βάσει της σχετικής Υπουργικής Απόφασης, ο ΑΔΜΗΕ σύντομα ολοκληρώνει την εξέταση των έργων της Α Ομάδας (σταθμοί κοντά στα σύνορα, στρατηγικές επενδύσεις κλπ.) και θα πρέπει να προχωρήσει στην εξέταση των αιτήσεων των έργων της Ομάδας Β, δηλαδή έργα που έχουν συνάψει ή δεσμεύονται μέσω συμφωνίας ότι θα συνάψουν διμερείς συμβάσεις αγοραπωλησίας πράσινης ενέργειας –PPAs, εναλλάξ με εκείνα των ενεργειακών κοινοτήτων (Ομάδα Γ). Ωστόσο, το ΥΠΕΝ μελετά την προοπτική να προτάξει τα έργα ΑΠΕ που συνοδεύονται από μονάδες αποθήκευσης ενέργειας, τα οποία σήμερα περιλαμβάνονται στην Ομάδα Δ καθώς δεσμεύουν μικρότερο ηλεκτρικό «χώρο» στα ηλεκτρικά δίκτυα.

Μια τέτοια αλλαγή, σύμφωνα με παράγοντες της ενεργειακής αγοράς, θα φέρει τα πάνω κάτω στα ήδη υπογεγραμμένα ΡΡΑ τα οποία δύσκολα θα μπορέσουν να προχωρήσουν, παρά μόνο εάν προσθέσουν μπαταρία στα έργα (ώστε να μπορέσουν να λάβουν σύντομα όρους σύνδεσης), Όμως έτσι θα αυξηθεί ο χρόνος αποπεράτωσής τους αλλά και η συμφωνημένη τιμή του ΡΡΑ.

Μια εναλλακτική πρόταση που έχει προτείνει το ΥΠΕΝ, αντί της αλλαγής στη σειρά προτεραιότητας, είναι να προωθηθούν ανταγωνιστικοί διαγωνισμοί για κατοχύρωση ταρίφας αποκλειστικά για έργα ΑΠΕ με αποθήκευση, τα οποία θα παίρνουν προτεραιότητα αυτομάτως και στη χορήγηση όρων σύνδεσης με τα δίκτυα. Η πρόταση δεν έχει ικανοποιήσει τους ενδιαφερόμενους επενδυτές, ούτε τη βιομηχανία καθώς το τελικό αποτέλεσμα για τα έργα με PPAs θα είναι το ίδιο.


Πρόσθετη οικονομική στήριξη σε έργα αποθήκευση ενέργειας

Πέρα από τις όποιες αλλαγές στη λίστα προτεραιότητας για όρους σύνδεσης, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ σχεδιάζει για τις επενδύσεις αποθήκευσης ενέργειας την επέκταση του σχήματος οικονομικής στήριξης σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας κατά 500 με 1.000 MW, αλλά και ενίσχυσης έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) που περιλαμβάνουν μονάδες αποθήκευσης, από τα 200 MW στα 1.000 MW. Επίσης, αναζητούνται κονδύλια για επέκταση του προγράμματος «Φωτοβολταικά στη Στέγη», το οποίο «τρέχει» σήμερα, από τα 200 MW (δηλαδή για περίπου 30.000 συστήματα), στα 1.000 MW (για 100.000 φωτοβολταϊκά με μπαταρίες).

Έτσι, προβλέπεται επέκταση του σχήματος στήριξης που υλοποιείται μέσω των τριών διαγωνισμών της ΡΑΑΕΥ για συνολικά 1.000 MW, ώστε να καλύψει επιπλέον 500 έως 1.000 MW. Η πρώτη δημοπρασία η οποία είχε ολοκληρωθεί τον περασμένο Αύγουστο κατέδειξε το μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον, το οποίο εκτιμάται ότι θα εκφραστεί και στον δεύτερο διαγωνισμό ο οποίος αναμένεται να προκηρυχτεί από μέρα σε μέρα, ενώ η τρίτη δημοπρασία δεν θα βγει στον …αέρα πριν τις αρχές του 2024. Στόχος είναι οι σταθμοί που θα προκριθούν να τεθούν σε λειτουργία έως το 2026, σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα που έχουν τεθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης από το οποίο έχουν δεσμευτεί τα 200 εκατ. ευρώ για την υλοποίηση των διαγωνισμών.

Όσον αφορά τους δυο διαγωνισμούς που απομένουν το Υπουργείο έχει αποφασίσει τον περιοριοσμό της επενδυτικής ενίσχυσης από τα 200.000 ευρώ/MWh στα 100.000 ευρώ. Η σχετική υπουργική απόφαση αναμένεται στις αρχές Νοεμβρίου. Και αυτό γίνεται με το σκεπτικό της διεύρυνσης των έργων που θα στηριχθούν απο τους διαγωνσιμούς, καθώς όπως διαφάνηκε από τον πρώτο διαγωνισμό το επενδυτικό ενδιαφέρον ήταν μεγάλο και οι τιμές για την λειτουργική ενίσχυση πιέστηκαν σε χαμηλότερο επίπεδα.

Επίσης, θα επιχειρηθεί επέκταση του εγκεκριμένου σχήματος ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών ως προς την ισχύ που θα δημοπρατηθεί για σταθμούς ΑΠΕ με παράλληλη εγκατάσταση μονάδων αποθήκευσης από 200 MW σε 1.000 MW. Το εγκεκριμένο σχήμα ανταγωνιστικών διαδικασιών για ΑΠΕ στοχεύει, για το χρονικό διάστημα από το 2022 έως και το 2024, στην εγκατάσταση:

-3.400 MW χερσαίων αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων

- 200 MW χερσαίων αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων με αποθήκευση (συσσωρευτές)

- 500 MW χερσαίων αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων σε συγκεκριμένες περιοχές με συμφόρηση

Για την προώθηση της διεσπαρμένης παραγωγής «πράσινης» ενέργειας, μέσω σχημάτων αυτοκατανάλωσης, προκειμένου να καλυφθούν κτιριακές ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια «τρέχει» το πρόγραμμα «Φωτοβολταικά στη Στέγη» που στοχεύει στην εγκατάσταση περίπου 30.000 συστημάτων κοντά στα 200 MW (προϋπολογισμός 238 εκατ. Ευρώ). Το ΥΠΕΝ όμως αναζητεί επιπλέον κονδύλια ώστε να επεκταθεί και να καλύψει την επιδότηση 100.000 συστημάτων φωτοβολταϊκών με αποθήκευση, συνολικής ισχύος 1.000 MW.

Επενδυτικό ενδιαφέρον

Συνολικά, η ΡΑΑΕΥ είχε εκδώσει εκατοντάδες άδειες για έργα αποθήκευσης με μπαταρίες, συνολικής ισχύος περίπου 30 GW. Παράλληλα, μεγάλο είναι και το επενδυτικό ενδιαφέρον για έργα αντλησιοταμίευσης. Αν και η συνολική ισχύς των νέων συστημάτων αποθήκευσης με αντλησιοταμίευση, σύμφωνα με τελικό draft του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) αναμένεται να ανέλθει σε 1,5 GW έως το 2030, δίχως να συνυπολογίζονται οι υφιστάμενες μονάδες άντλησης της ΔΕΗ (περί τα 700 MW), το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι πολλαπλάσιο.

Ήδη κατασκευάζεται ο σταθμός αντλησιοταμίευσης της Αμφιλοχίας, ισχύος 680 MW, από την ΤΕΡΝΑ. Το έργο θα λάβει επενδυτική ενίσχυση ύψους 250 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας σύμφωνα με το εγκεκριμένο καθεστώς στήριξης. Παράλληλα σε ρότα υλοποίησης μπαίνουν κι άλλα έργα αντλησιοταμίευσης, τα οποία βρίσκονται στη φάση αδειοδοτικής ωρίμανσης συνολικής ισχύος περίπου 820 MW, από μία δεξαμενή έργων συνολικής ισχύος περίπου 2.000 MW.

Επιπλέον υπάρχουν κι άλλα αντλητικά υδροηλεκτρικά έργα προς εξέταση, συνολικής ισχύος περίπου 2.000 MW σε διάφορες περιοχές όπως στην Τριχωνίδα, στον Λάδωνα, το Παλαιοχώριο, στη θέση Βροχόνερα Ημαθίας και αλλού. Υπάρχουν επίσης δυνατότητες αντλητικών με την προσθήκη ταμιευτήρων ανάντι σε ταμιευτήρες υπαρχόντων υδροηλεκτρικών μονάδων. Πέντε άδειες για αντλησιοταμίευση, ισχύος άνω των 1.400 MW έχει εξασφαλίσει και η ΔΕΗ.

www.worldenergynews.gr