Την ανάγκη άμεσης άρσης μέτρων που ελήφθησαν λόγω της ενεργειακής κρίσης όπως ο φόρος στο αέριο ηλεκτροπαραγωγής, οι οριζόντιες επιδοτήσεις, τα υποχρεωτικά μηνιαία σταθερά τιμολόγια λιανικής, η φορολόγηση εσόδων των προμηθευτών και το ανώτατο όριο τιμής στις μονάδες παραγωγής υποστηρίζει ο διευθύνων σύμβουλος της Elpedison Νίκος Ζαχαριάδης σημειώνοντας ότι τα μέτρα αυτά θα πρέπει να αντικατασταθούν από προβλέψεις στο πνεύμα και τη ρυθμιστική λογική των αντίστοιχων Ευρωπαϊκών Κανονισμών.
Επαναλαμβάνει τη πάγια θέση της Elpedison ότι για να λειτουργήσει ο ανταγωνισμός θα πρέπει η πολιτεία να φροντίσει για την ελεύθερη πρόσβαση σε όλους τους ηλεκτροπαραγωγικούς πόρους της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των υδάτινων, και παράλληλα να άρει το συντομότερο δυνατό μια σειρά από στρεβλώσεις, οι οποίες επηρεάζουν αρνητικά την ανταγωνιστική λειτουργία της προμήθειας.
Σε ότι αφορά την εξέλιξη της ενεργειακής κρίσης θεωρεί ότι η ισορροπία τιμών και ζήτησης που έχει επιτευχθεί μέχρι τώρα είναι εξαιρετικά ασταθής και επικαλείται αναλύσεις σύμφωνα με τις οποίες η νέα ισορροπία θα επέλθει το 2025-2026.
Ακολουθεί αναλυτικά η συνέντευξη του κ. Ζαχαριάδη στο World Energy News.
Θεωρείτε ότι η ενεργειακή κρίση έχει τελειώσει;
Η πρόσφατη ενεργειακή κρίση ξεκίνησε το 2021, εξαιτίας αποφάσεων για την ενεργειακή μετάβαση, που δεν ήταν βασισμένες σε ενδελεχή μελέτη και εντάθηκε περαιτέρω με την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Και ενώ ο πόλεμος συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, οι τιμές του φυσικού αερίου σταδιακά αποσυμπιέζονται, λόγω της αναστροφής των αποφάσεων που ανέφερα προηγουμένως, της χαμηλότερης ζήτησης εξ αιτίας του ήπιου χειμώνα και της μειωμένης βιομηχανικής παραγωγής.
Η ισορροπία τιμών και ζήτησης που έχει επιτευχθεί μέχρι τώρα είναι εξαιρετικά ασταθής και, οποιοδήποτε γεγονός (π.χ. καιρικές συνθήκες ή αυξημένη ζήτηση στην Ασία) θα μπορούσε και πάλι να οδηγήσει σε απότομη αύξηση των τιμών.
Πότε εκτιμάτε ότι θα επανέλθει η αγορά του φυσικού αερίου και συνακόλουθα του ηλεκτρισμού, σε ισορροπία;
Για να μπορέσει η αγορά να επανέλθει σε ισορροπία, δηλαδή σε κατάσταση περιορισμένης μεταβλητότητας των τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού και μάλιστα, σε επίπεδα προ κρίσης, απαιτείται η παραγωγή και μεταφορά του φυσικού αερίου να μπορεί να καλύψει τη ζήτηση. Το χρονικό αυτό ορόσημο, σύμφωνα με αναλύσεις, εκτιμάται ότι θα επέλθει εντός της περιόδου 2025-2026.
Η ενεργειακή κρίση αφήνει πίσω της μια σειρά «έκτακτων μέτρων». Πιστεύτε ότι κάποια από αυτά πρέπει να διατηρηθούν ή έχει έλθει η ώρα να αρθούν όλα;
Η Ευρωπαϊκή προσέγγιση, όσον αφορά στην εφαρμογή έκτακτων μέτρων στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, προσδιορίζει με σαφήνεια ότι τα έκτακτα μέτρα οφείλουν να τερματιστούν όταν πλέον οι συνθήκες έχουν εξομαλυνθεί.
Αντιθέτως, τα εθνικά έκτακτα μέτρα είτε δεν έχουν ημερομηνία λήξης (π.χ. φόρος στο αέριο ηλεκτροπαραγωγής), είτε δεν είναι απολύτως συμβατά με τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, ως προς το περιεχόμενό τους αλλά και ως προς την περίοδο εφαρμογής τους (π.χ. οριζόντιες επιδοτήσεις, υποχρεωτικά μηνιαία σταθερά τιμολόγια λιανικής με παράλληλη φορολόγηση εσόδων προμηθευτών, ανώτατο όριο τιμής σε οριακές μονάδες).
Θεωρούμε, συνεπώς, την άμεση άρση των ως άνω εθνικών μέτρων και την αντικατάστασή τους από προβλέψεις στο πνεύμα και τη ρυθμιστική λογική των αντίστοιχων Ευρωπαϊκών Κανονισμών, ως απαραίτητο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Το βήμα αυτό θα συμβάλει στην ισχυροποίηση της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, στην απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο και στη βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων των αγορών προς όφελος των καταναλωτών.
Ποιες αλλαγές πρέπει να γίνουν για να αποκατασταθεί η ανταγωνιστική λειτουργία σε επίπεδο προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος;
Η ανταγωνιστική λειτουργία της αγοράς προμήθειας αποτελεί το μεγάλο στοίχημα της απελευθέρωσης της αγοράς.
Η ELPEDISON πάγια υποστηρίζει ότι, για να λειτουργήσουν οι δυνάμεις του ανταγωνισμού, οφείλει η πολιτεία να μεριμνήσει για την ελεύθερη πρόσβαση σε όλους τους ηλεκτροπαραγωγικούς πόρους της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των υδάτινων πόρων, ώστε να δημιουργηθούν εκείνα τα χαρτοφυλάκια παραγωγής που θα δώσουν ώθηση και ουσία στον ελεύθερο ανταγωνισμό.
Εκτός όμως της παραπάνω μακροπρόθεσμης δομικής παρέμβασης, η πολιτεία οφείλει να άρει το συντομότερο δυνατό μια σειρά από στρεβλώσεις, οι οποίες επηρεάζουν αρνητικά την ανταγωνιστική λειτουργία της προμήθειας.
Οι σημαντικότερες από αυτές αφορούν στην άρση της υποχρεωτικής προσφοράς σταθερών μηνιαίων τιμολογίων στους καταναλωτές ΧΤ, στην άρση των στρεβλώσεων στην παροχή της Καθολικής Υπηρεσίας, στον εξορθολογισμό της διαδικασίας εγκατάστασης έξυπνων μετρητών καθώς και στη μέριμνα για την υπό αναλογικούς και δίκαιους όρους μετακίνηση των πελατών μεταξύ προμηθευτών, σε περιπτώσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών
Ποιες είναι οι νέες τάσεις που διαμορφώνονται και ποιες παρεμβάσεις χρειάζονται για την αποφυγή αντίστοιχων καταστάσεων στο μέλλον;
Η μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου αποτελεί βασική τάση η οποία καταγράφηκε τους τελευταίους μήνες στην Ελλάδα και σε όλη την Ευρώπη. Ως ένα σημείο αυτό οφείλεται στον ήπιο χειμώνα, παρατηρήθηκε όμως και ξεκάθαρη ελαστικότητα της ζήτησης στις τιμές. Όσο η μείωση της ζήτησης οφείλεται σε δράσεις εξοικονόμησης και ορθολογικότερης χρήσης ενέργειας ή σε αλλαγή καυσίμων, τότε είναι θεμιτή και ουσιαστική. Η μείωση όμως της ζήτησης προήλθε και από περιορισμό της βιομηχανικής δραστηριότητας, λόγω των υψηλών τιμών αερίου και ηλεκτρισμού, γεγονός που σαφώς αποτελεί σημείο προβληματισμού.
Η ΕΕ έχει δηλώσει καθαρά το στόχο της να απεξαρτηθεί από το ρωσικό φυσικό αέριο και να καταστεί πρωτοπόρος στις Ανανεώσιμες Πηγές. Η μετάβαση προς ένα σύστημα που θα κυριαρχείται από ΑΠΕ πρέπει να γίνει προσεκτικά και λαμβάνοντας υπόψη τις τεχνικές ιδιαιτερότητες του ηλεκτρισμού και των διαφόρων τεχνολογιών. Το μελλοντικό σύστημα χρειάζεται να είναι αποδοτικό, ασφαλές, ανθεκτικό αλλά και ευέλικτο. Η ΕΕ δεν πρέπει να κάνει δεύτερη φορά το ίδιο λάθος και να βασίσει μεγάλο μέρος των πρώτων υλών της σε μία μόνο χώρα, ούτε και να βασίσει εξολοκλήρου τον σχεδιασμό της σε τεχνολογίες που δεν είναι ακόμα εμπορικά διαθέσιμες και δοκιμασμένες σε μεγάλη κλίμακα.
Η ενοποίηση των ευρωπαϊκών αγορών ενέργειας και η ουδετερότητα των τεχνολογιών, ώστε να μην τίθεται ζήτημα διακριτικής πρόσβασης στους διάφορους πόρους, είτε μεταξύ κρατών μελών είτε μεταξύ κατηγοριών καταναλωτών, αποτελούν βασικές αρχές του ενεργειακού σχεδιασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οποιαδήποτε παρέμβαση στο σχεδιασμό των αγορών θα πρέπει πρωτίστως να διασφαλίζει ότι οι αρχές αυτές συνεχίζουν να τηρούνται.
Τι σχεδιάζει η Elpedison για να ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις;
Η ELPEDISON, ανταποκρινόμενη στις απαιτήσεις των ευρωπαϊκών πολιτικών αλλά και στο νέο τοπίο των αγορών, εστιάζει στη λειτουργία ευέλικτης παραγωγικής ισχύος υψηλής απόδοσης, σε επενδύσεις προστιθέμενης αξίας στην εφοδιαστική αλυσίδα φυσικού αερίου, σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης, σε διεσπαρμένη παραγωγή ΑΠΕ και σε επέκταση του εμπορικού χαρτοφυλακίου της σε ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο.
Κεντρική επιδίωξη της εταιρείας παραμένει η ασφάλεια τροφοδοσίας της χώρας με ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο, η βελτιστοποίηση της χρήσης πόρων προκειμένου οι καταναλωτές να απολαμβάνουν τις καλύτερες δυνατές τιμές και η παροχή υπηρεσιών ενεργειακής απόδοσης.
Τέλος, η ELPEDISON αναπτύσσεται και στο κομμάτι των καινοτόμων λύσεων, συμμετέχοντας σε ερευνητικά προγράμματα για Carbon Capture and Storage, ενώ ταυτόχρονα υλοποιεί δράσεις για την αποδοτικότερη χρήση πράσινου υδρογόνου στις εγκαταστάσεις της.
Επιμέλεια: Πηνελόπη Μητρούλια
www.worldenergynews.gr
