Την παράταση έως το τέλος του έτους του «καινοτόμου σε ευρωπαϊκό επίπεδο», μηχανισμού ανάκτησης των υπερεσόδων της ηλεκτροπαραγωγής προκειμένου να επιδοτούνται οι λογαριασμοί ρεύματος των τελικών καταναλωτών προαναγγέλλει μέσω της συνέντευξης του στο World Energy News ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας τονίζοντας ότι πρώτη προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι η στήριξη νοικοκυριών, επαγγελματιών κι αγροτών έναντι της ενεργειακής κρίσης που δεν έχει τελειώσει ακόμη.
Σημειώνει ότι η Ελλάδα θα είναι στις πρώτες χώρες της Ε.Ε. που θα υποβάλει το νέο ΕΣΕΚ στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πιθανότατα μάλιστα μέσα στο καλοκαίρι.
Ο κ. Σκρέκας σημειώνει ότι η κυβέρνηση μεριμνά για την ενεργειακή αυτονομία της χώρας μέσω της θαρραλέας διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, παράλληλα με τη συγκράτηση του ενεργειακού κόστους για τις επιχειρήσεις. Έτσι, όπως αναφέρει, μια από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις που προωθούνται είναι η παροχή κινήτρων για τη σύναψη διμερών συμβάσεων αγοραπωλησίας ενέργειας των γνωστών PPAs από ΑΠΕ, μέσω του σχήματος «Green Pool». Μάλιστα θεωρεί ότι έως το καλοκαίρι θα έχει δοθεί έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το «Green Pool», ώστε να εφαρμοστεί έως το τέλος του έτους.
Προαναγγέλλει επίσης ότι εντός του μήνα θα εκδοθεί η υπουργική απόφαση για τη διενέργεια του πρώτου διαγωνισμού αποθήκευσης ενέργειας καθώς και ότι έως το τέλος του έτους θα πραγματοποιηθεί και δεύτερος διαγωνισμός.
Ακολουθεί η πλήρης συνέντευξη του κ. Σκρέκα στο World Energy News.
Κύριε Σκρέκα, ποια είναι η εκτίμησή σας για την ενεργειακή αγορά, ένα χρόνο μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την μείζονα κρίση που βιώσαμε; Ποιες είναι οι δικλείδες ασφαλείας τώρα για τους καταναλωτές;
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έφερε στην επιφάνεια μια σειρά προβλημάτων που είχαν αρχίσει να εμφανίζονται μετά τη διακοπή της οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρώπη, λόγω της πανδημίας. Σε αυτή την κατάσταση συνέτειναν και στρεβλώσεις στον προσδιορισμό της τιμής αγοράς του φυσικού αερίου, για τις οποίες έχουμε αρκετές φορές μιλήσει στο παρελθόν. Το συμπέρασμα είναι ότι αυτές οι εξελίξεις αφύπνισαν την Ευρώπη, η οποία άρχισε σταδιακά να στρέφεται προς την ενεργειακή της αυτονομία και την απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο. Αυτή δεν είναι μια εύκολη προσπάθεια.
Σας θυμίζω την πρόταση του Έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, τον Μάρτιο του περασμένου χρόνου για την επιβολή ενός ρεαλιστικού πλαφόν στην αγορά φυσικού αερίου. Μας πήρε πολλούς μήνες, αλλά τελικά πείσαμε την Ευρώπη ότι είχαμε δίκιο. Πρόσφατα πήραμε ακόμα μια πολύ σημαντική απόφαση, για την ανάπτυξη ενεργειακών δικτύων στην ευρωπαϊκή επικράτεια. Θέλω να πω ότι η διαδικασία απεμπλοκής της Ευρώπης από τη Ρωσία στο χώρο της ενέργειας προχωρεί, όχι πάντα με τους ρυθμούς που θα θέλαμε, αλλά πάντως προχωρεί.
Όσο για τις δικλείδες ασφαλείας, η Κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει ότι αποτελεί πρώτη μας προτεραιότητα η στήριξη νοικοκυριών, επαγγελματιών κι αγροτών από τις συνέπειες της ενεργειακής κρίσης. Όπως γνωρίζετε δημιουργήσαμε το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης από το οποίο επιδοτούμε τους λογαριασμούς ρεύματος με σκοπό αυτοί να παραμείνουν σε προσιτά επίπεδα. Ο Απρίλιος, για τον οποίο ανακοινώσαμε επιδοτήσεις, είναι ο 20ός συνεχόμενος μήνας που στηρίζουμε στην πράξη τους καταναλωτές.
Παράλληλα, μεριμνούμε για την ενεργειακή αυτονομία της χώρας με τη θαρραλέα διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μας μείγμα. Πρόκειται για μια πολιτική που επιδοκιμάζεται από την Ευρώπη και από διεθνούς κύρους Ινστιτούτα, όπως το Bruegel. Αυτή την πολιτική θα συνεχίσουμε αταλάντευτα έως ότου ξεπεραστεί οριστικά η ενεργειακή κρίση, που ακόμα δεν έχει τελειώσει.
Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την πορεία των τιμών ρεύματος και φυσικού αερίου;
Οι μεταβλητές σε αυτή την εξίσωση είναι τόσο πολλές, που κάνουν δύσκολη οποιαδήποτε πρόβλεψη. Δεν ξέρουμε πόσο θα συνεχιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, δεν ξέρουμε πώς θα αντιδράσει η αγορά σε νέες εξελίξεις σε αυτό το μέτωπο, δεν ξέρουμε πολλά.
Ολόκληρη η Ευρώπη αντιλήφθηκε ότι οφείλει να προχωρήσει σε πρωτοβουλίες ενεργειακής αυτονομίας. Και σε αυτό τον τομέα είμαστε πρωτοπόροι, καθώς παράλληλα με τη στήριξη των λογαριασμών και την διείσδυση των ΑΠΕ, προχωρήσαμε και σε μια σειρά προγραμμάτων ενεργειακού εκσυγχρονισμού και εξοικονόμησης ενέργειας, με προφανείς θετικές επιπτώσεις στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών. Ενδεικτικά αναφέρω τα προγράμματα «Εξοικονομώ - Αυτονομώ», «Εξοικονομώ για νέους- «Εξοικονομώ- Αλλάζω Συσκευή», «Κινούμαι ηλεκτρικά», «Πράσινα TAXI», ενώ έπονται τα «Φωτοβολταϊκά στις στέγες», το «Εξοικονομώ- Αλλάζω Θερμοσίφωνα» κλπ.
Πότε θα έχουμε το τελικό σχέδιο του ΕΣΕΚ που βρίσκεται σε διαβούλευση; Ενδέχεται να υπάρξουν διαφοροποιήσεις σε σχέση με το φυσικό αέριο;
Παρουσιάσαμε πολύ άμεσα τις βασικές αρχές του νέου ΕΣΕΚ, με νέους φιλόδοξους στόχους για το μέλλον, που, παράλληλα, ενσωματώνει τις προκλήσεις του σήμερα: ενεργειακή ασφάλεια και προσιτές τιμές ενέργειας για όλους. Θέτουμε ψηλά τον πήχη για την εγκατάσταση νέων έργων ΑΠΕ, ανάπτυξη συστημάτων αποθήκευσης, εξηλεκτρισμό των μεταφορών και χρήση ανανεώσιμων πράσινων καυσίμων.
Υπάρχουν κάποιες ρεαλιστικές τροποποιήσεις στους εθνικούς στόχους, καθώς έγιναν και κάποιες αναπροσαρμογές σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως το ποσοστό των ΑΠΕ από το 45% στο 40%. Φιλοδοξούμε ότι η Ελλάδα θα είναι στις πρώτες χώρες της Ε.Ε. που θα υποβάλει το νέο ΕΣΕΚ στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πιθανώς μέσα στο καλοκαίρι. Με σχέδιο και όραμα, η Ελλάδα θα πρωταγωνιστήσει στην πράσινη μετάβαση και την προστασία του περιβάλλοντος.
Πως θα αντιμετωπίσετε το ζήτημα των κορεσμένων δικτύων;
Αποτελεί ύψιστη προτεραιότητά μας η ενίσχυση των ηλεκτρικών μας δικτύων, μέσα από τα οποία δημιουργείται ικανός ηλεκτρικός χώρος για μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ. Οι διαχειριστές μας υλοποιούν κορυφαίες επενδύσεις σε αυτόν τον τομέα. Ο ΑΔΜΗΕ την τελευταία τριετία πραγματοποίησε επενδύσεις ύψους 1,2 δισ. ευρώ ενώ το διάστημα 2017-2019, μόλις 500 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, ο ΔΕΔΔΗΕ, από το 2020 έως το 2022 αύξησε κατά 50% τις επενδύσεις του σε σχέση με το διάστημα 2017-2019. Στηρίζουμε με όλα τα οικονομικά και θεσμικά μέσα τα έργα αυτά, καθώς η αυξημένη συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα αποφέρει, εκτός από περιβαλλοντικά οφέλη, και σημαντικά οικονομικά οφέλη για τους πολίτες.
Πέρα από τα "ψηλά βουνά" τι άλλο "κόφτη" να περιμένουμε για τις ΑΠΕ στο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο; Πότε θα τεθεί σε διαβούλευση;
Στην πρόταση αναθεώρησης της μελέτης του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ, διατηρούνται οι περιοχές αποκλεισμού που ορίζει το ισχύον Χωροταξικό, με αναθεώρηση όμως των περιοχών που αφορούν το φυσικό περιβάλλον προκειμένου να εναρμονιστούν με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο καθορισμού και προστασίας περιοχών με οικολογικό ενδιαφέρον.
Παράλληλα, προστίθενται επιπλέον περιοχές αποκλεισμού που περιλαμβάνουν τα χαρακτηρισμένα ως Τοπία Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους με αποφάσεις του Υπουργείου Πολιτισμού, τις περιοχές «άνευ δρόμων», τις προτεινόμενες οικιστικές περιοχές καθώς και τις περιοχές που προορίζονται από τα σχέδια αυτά ή έχουν καθοριστεί με άλλα εργαλεία χωρικού σχεδιασμού για ανάπτυξη του τουρισμού.
Πότε θα προκηρυχθεί ο πρώτος διαγωνισμός για αποθήκευση; Θα αφορά συνολική ισχύ 900 ΜW;
Το 2023 θα αποτελέσει έτος σταθμό για την υλοποίηση επενδύσεων στον τομέα της αποθήκευσης ενέργειας στη χώρα μας. Έναν νευραλγικό τομέα για την ασφάλεια του συστήματος καθώς εξομαλύνει τη στοχαστικότητα της παραγωγής των ΑΠΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει την πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης για την υλοποίηση έργων αποθήκευσης ενέργειας ενώ - θέλω να σημειώσω - ότι το επενδυτικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη μονάδων αποθήκευσης ενέργειας είναι τεράστιο. Μέχρι το τέλος του 2022, η ΡΑΕ είχε εκδώσει άδειες για 272 υποψήφια έργα για μονάδες αποθήκευσης με μπαταρίες που ξεπερνούν τα 16.9 GW.
Από την πλευρά μας, βρισκόμαστε σε προχωρημένο στάδιο ωρίμανσης για τη διεξαγωγή του πρώτου διαγωνισμού αποθήκευσης. Η υπουργική απόφαση για τον διαγωνισμό θα εκδοθεί εντός του μήνα ενώ θα ακολουθήσει και δεύτερος, μέχρι το τέλος του έτους.
Θα δώσετε παράταση στην εφαρμογή του Μηχανισμού Ανάκτησης των Υπερεσόδων της ηλεκτροπαραγωγής που λήγει τον Ιούνιο;
Ο καινοτόμος μηχανισμός ανάκτησης των υπερεσόδων στην ηλεκτροπαραγωγή αποδείχτηκε ένας πολύ αποτελεσματικός τρόπος για την αναχαίτιση των επιπτώσεων της πρωτόγνωρης ενεργειακής κρίσης, προς όφελος των καταναλωτών. Έχοντας αποδώσει περισσότερα από 3,6 δισ. ευρώ μέχρι σήμερα, μας έδωσε τη δυνατότητα να στηρίξουμε έμπρακτα τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας.
Με αυτόν τον τρόπο, έχουμε καταφέρει, από τον Σεπτέμβριο μέχρι και σήμερα, η Ελλάδα να διαθέτει από τις φθηνότερες τιμές στη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Μην ξεχνάτε πως ο μηχανισμός υιοθετήθηκε ως Κανονισμός από ολόκληρη την Ευρώπη, μια μεγάλη επιτυχία της Ελλάδας. Προτεραιότητά μας είναι να συνεχίσουμε να στηρίζουμε όλους τους πολίτες απέναντι στην ενεργειακή κρίση και να συγκρατήσουμε τις τιμές σε προσιτά επίπεδα. Σε αυτό το πλαίσιο, προτείναμε την επέκτασή του έως το τέλος του χρόνου.
Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η διαδικασία έγκρισης του ειδικού μηχανισμού ενίσχυσης των πράσινων PPAs ( Green Pool)
Μια από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις που σχεδιάζουμε είναι τα κίνητρα προς την ενεργοβόρο βιομηχανία ώστε να συνάψει διμερείς συμβάσεις αγοραπωλησίας ενέργειας από ΑΠΕ, τα γνωστά RES PPAs. Πρόκειται για το σχήμα «Green Pool», βάσει του οποίου οι ενεργοβόροι βιομηχανικοί καταναλωτές θα συνάπτουν PPAS με παραγωγούς ΑΠΕ, σε τιμές αγοράς, και το κράτος θα επιδοτεί μέρος του κόστους για να προσαρμοστεί το στοχαστικό προφίλ παραγωγής των ΑΠΕ στο σταθερό προφίλ ζήτησης της βιομηχανίας.
Το Green Pool αποτελεί μια καινοτόμο - για τα ευρωπαϊκά δεδομένα - προσέγγιση που εκπληρώνει ταυτόχρονα τρεις βασικούς στόχους της πράσινης μετάβασης: επιταχύνει το «πρασίνισμα» της βιομηχανικής παραγωγής, ενθαρρύνει την σύναψη PPAs και, εμμέσως, συντελεί στην αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ στη χώρα, σύμφωνα με τους εθνικούς στόχους.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προκοινοποίησε στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το νέο αυτό σχήμα ενίσχυσης και βρίσκεται στη φάση της διαβούλευσης. Πρόσφατα, απαντήθηκε το τελευταίο σετ διευκρινιστικών ερωτήσεων που είναι απαραίτητες για την κατανόηση των παραμέτρων του προτεινόμενου σχήματος από την Επιτροπή. Ευελπιστούμε ότι θα λάβουμε την έγκριση από την Επιτροπή για την εφαρμογή του σχήματος έως το καλοκαίρι, έστω και με τη μορφή comfort letter, και ότι το Green Pool θα εφαρμοστεί πριν το τέλος του έτους.
Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για τις έρευνες των υδρογονανθράκων; Μπορεί η Ελλάδα να καταστεί αυτάρκης ενεργειακά αν συνδυαστεί ένα θετικό αποτέλεσμα με την ανάπτυξη των ΑΠΕ;
Η Κυβέρνηση συνεχίζει να ανταποκρίνεται με ταχύτητα και ρεαλισμό στις προκλήσεις της ενεργειακής κρίσης. O Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ανακοίνωσε, πριν ένα χρόνο, την επιτάχυνση των ερευνών για τον εντοπισμό και την αξιοποίηση υδρογονανθράκων. Τον Φεβρουάριο, γρηγορότερα από το αναμενόμενο, ολοκληρώθηκαν οι σεισμικές έρευνες στην περιοχή της Κρήτης. Μέσα σε δύο χρόνια προχωρήσαμε σε σεισμικές έρευνες σε 5 περιοχές, σε αντίθεση με μόλις 2 περιοχές, από το 2011 έως το 2020.
Σε περίπου ένα χρόνο, αναμένουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα πρώτα αποτελέσματα σεισμικών ερευνών. Αν επιβεβαιωθούν οι αρχικές εκτιμήσεις, θα έχουμε την πρώτη δοκιμαστική γεώτρηση εντός του 2025. Στόχος μας είναι να διαπιστώσουμε αν το υπέδαφος της πατρίδας μας κρύβει μια νέα πιθανή πηγή πλούτου. Μια πηγή κοιτασμάτων που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν προς όφελος της κοινωνίας αλλά και να αναδείξουν την Ελλάδα σε παραγωγό και εξαγωγό χώρα.
www.worldenergynews.gr
