Το εκτενές άρθρο αναφέρεται στα όσα συνέβαιναν για καιρό στον ΟΠΕΚΕΠΕ και στις απάτες που οδήγησαν σε υπεξαίρεση ευρωπαϊκών επιδοτήσεων ύψους 45 εκατ. ευρώ ετησίως. Σε ένα αναλυτικό του άρθρο το Politico ασχολείται εκτενώς με όσα συμβαίνουν στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Ο τίτλος του άρθρου είναι:«Το μεγάλο σχέδιο για να εξαπατηθεί η Ε.Ε.».
Το δημοσίευμα
Το εκτενές άρθρο αναφέρεται αναλυτικά στην ιστορία του ΟΠΕΚΕΠΕ και στα όσα συνέβαιναν για καιρό στην Ελλάδα λέγοντας ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) ασκεί διώξεις για δεκάδες υποθέσεις, στις οποίες Έλληνες πολίτες έλαβαν αγροτικά κονδύλια της ΕΕ από το 2017 για βοσκοτόπους που δεν κατείχαν ή δεν είχαν μισθώσει ή για αγροτικές εργασίες που δεν έκαναν ποτέ, στερώντας τα χρήματα από αγρότες που δικαιούνταν.
Το εν λόγω δημοσίευμα χαρακτηρίζει τα όσα συνέβαιναν στον ΟΠΕΚΕΠΕ μια από τις μεγαλύτερες απάτες στον τομέα της γεωργίας των τελευταίων ετών, καθώς τα υπεξαιρεθέντα κεφάλαια θα μπορούσαν να φτάνουν τα 45 εκατ. ευρώ ετησίως. Τα όσα συνέβαιναν στον οργανισμό ήρθαν στο φως πριν ξεκινήσει η ΕΕ τις συζητήσεις φέτος για τον καθορισμό ενός νέου μεσοπρόθεσμου προϋπολογισμού από το 2028 έως το 2034.
Από τις πρώτες που αντιλήφθηκαν τις παρατυπίες ήταν η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου του ΟΠΕΚΕΠΕ, κυρία Παρασκευή Τυχεροπούλου. Οι ανώτεροι της απάντησαν, αποκλείοντάς την από τις βάσεις δεδομένων του φορέα και κλείνοντάς την έξω από το γραφείο της. Έκτοτε έχει προσκληθεί από την EPPO να συνδράμει στις έρευνές της και να παρέχει συμβουλές σε τεχνικά και νομικά ζητήματα.
Με βάση όσα αναφέρει το περιοδικό, ο ΟΠΕΚΕΠΕ άλλαξε διοίκηση έξι φορές τα τελευταία πέντε χρόνια. Όσοι προσπάθησαν να καθαρίσουν το χάος απομακρύνθηκαν γρήγορα.
Οι Ευρωπαίοι εισαγγελείς, των οποίων η αποστολή είναι να παρακολουθούν την κατάχρηση κονδυλίων της ΕΕ, ερευνούν το σύστημα ελληνικών βοσκοτόπων από το 2021 και εξετάζουν περίπου 70 υποθέσεις, σύμφωνα με αρκετούς αξιωματούχους. Μία έχει ήδη εκδικαστεί στο ελληνικό δικαστήριο, με τους κατηγορούμενους να καταδικάζονται σε ποινές φυλάκισης. Δύο ακόμη θα εκδικαστούν στις 19 Φεβρουαρίου.
Τα «αμαρτωλά» προγράμματα
Τα κονδύλια της ΕΕ για τη στήριξη αγροτών και κτηνοτρόφων στην Ελλάδα τα διαχειρίζεται ο ΟΠΕΚΕΠΕ. Από το 2005, ο οργανισμός είναι η μόνη Αρχή της χώρας που επιβλέπει την εκταμίευση των επιδοτήσεων στο πλαίσιο της ΚΑΠ.
Ο οργανισμός, που εποπτεύεται από το υπουργείο Γεωργίας, καταβάλλει 3 δισ. ευρώ ετησίως σε 900.000 δικαιούχους, συμπεριλαμβανομένων αγροτών, αγροτικών συνεταιρισμών και εξαγωγικών επιχειρήσεων.
Το πρόγραμμα ξεκίνησε μετά τις αλλαγές στη νομοθεσία της ΕΕ το 2017, που άνοιξαν περισσότερες εκτάσεις για βοσκή στην περιοχή της Μεσογείου. Ο ευρύτερος ορισμός, για τον οποίο η Ελλάδα είχε ασκήσει πιέσεις, περιλάμβανε όχι μόνο λιβάδια αλλά και θαμνώδεις εκτάσεις και δασώδεις βοσκότοπους.
Τα στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ και οι τεχνικές εταιρείες που συνεργάζονται μαζί τους ήταν οι πρώτοι που απέκτησαν πρόσβαση και άρχισαν να έρχονται αιτήσεις από άτομα που υποτίθεται ότι ήταν ιδιοκτήτες ή ενοικιαστές βοσκοτόπων, αλλά που ζούσαν σε εντελώς διαφορετικά μέρη της χώρας από τα αγροτεμάχια για τα οποία υπέβαλαν αξιώσεις.
Οι ενάγοντες δήλωναν ιδιοκτησία γης χωρίς δικαιολογητικά, όπως τα συμβόλαια αγοράς και πώλησης. Αντ' αυτού, εισήγαγαν απλώς έναν αριθμό σε μια φόρμα αίτησης. Σύμφωνα με οδηγία του ΟΠΕΚΕΠΕ, οι ελεγκτές του δεν ήταν υποχρεωμένοι να ελέγχουν συμβάσεις ή τίτλους ιδιοκτησίας ή να συγκρίνουν δηλώσεις με προηγούμενα έτη.
Ορισμένες εκτάσεις δηλώθηκαν ως ιδιοκτησία ενός δικαιούχου για έναν χρόνο και στη συνέχεια ενός άλλου το επόμενο έτος. Το ίδιο κομμάτι γης δεν διεκδικήθηκε ποτέ δύο φορές, υποδεικνύοντας ότι κάποιος με συνολική πρόσβαση στα αρχεία ενορχηστρώνει το σχέδιο, σύμφωνα με αρκετούς αξιωματούχους που συμμετείχαν στην έρευνα που μίλησαν στο Politico.
Σημερινοί και πρώην αξιωματούχοι περιγράφουν ένα σχέδιο που λειτουργούσε σε τρία επίπεδα: Ο ΟΠΕΚΕΠΕ έδωσε πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τους διαθέσιμους βοσκότοπους στους τεχνικούς συμβούλους του. Οι αξιωματούχοι της απάτης έκλεισαν το μάτι σε ακατάλληλες αιτήσεις ή εξέδωσαν εγκυκλίους που βοηθούσαν τους δράστες να αποφύγουν την έρευνα, ενώ οι διευθυντές της υπηρεσίας που προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν το σχέδιο αναγκάστηκαν να φύγουν.
Οι περισσότερες από τις πλαστές αιτήσεις κατατέθηκαν από την Κρήτη, η οποία έλαβε τα 2/3 των συνολικών αγροτικών επιδοτήσεων της Ελλάδας από την ΕΕ το 2020, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ. Σε συμβόλαια και νομικά έγγραφα που είδε το Politico, άτομα από το ελληνικό νησί ισχυρίζονται ότι κατέχουν γη αλλού - από τη Βόρεια Ελλάδα μέχρι την Πελοπόννησο και τα νησιά.
Υποθέσεις
Το Politico αναφέρεται σε μια υπόθεση που εκδικάζεται στις 19 Φεβρουαρίου, όταν ένας άνδρας από την Κρήτη ισχυρίστηκε ότι ήταν ιδιοκτήτης βοσκοτόπων στον Γράμμο, στη βορειοδυτική Ελλάδα. Ο ιδιώτης, πρώην υπεργολάβος του υπουργείου Γεωργίας, κατηγορείται μαζί με μέλη της οικογένειάς του ότι έλαβε χιλιάδες ευρώ αφού ισχυρίστηκε ότι ενοικίαζε 450 στρέμματα σε ορεινό έδαφος κοντά στα αλβανικά σύνορα. Το άτομο επέστρεψε την «αχρεωστήτως» καταβληθείσα επιδότηση, ελπίζοντας να γλιτώσει την τιμωρία. Ωστόσο, αυτός και άλλα πέντε μέλη της οικογένειάς του αντιμετωπίζουν κατηγορίες σε βαθμό κακουργήματος.
Τα ηγετικά στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ που προσπάθησαν να εξαλείψουν το σχέδιο παραμερίστηκαν από διαδοχικούς υπουργούς Γεωργίας. Ο πρώτος επικεφαλής της υπηρεσίας που αφαιρέθηκε ήταν ο Γρηγόριος Βάρρας, επί του οποίου οι αποκλίσεις ήρθαν στο φως το 2020.
Ο Βάρρας αποφάσισε το 2020 να μπλοκάρει 3.500 ΑΦΜ που συνδέονται με ύποπτες αιτήσεις προκειμένου να τις ελέγξει σωστά. Τρεις υποθέσεις στάλθηκαν στους Έλληνες εισαγγελείς. Η EPPO δραστηριοποιήθηκε αργότερα σε αυτή την έρευνα.
Στη συνέχεια, τον Νοέμβριο του 2020, ο τότε υπουργός Γεωργίας Μάκης Βορίδης ζήτησε την παραίτηση του Βάρρα και η έρευνα πάγωσε. Τρία στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ δήλωσαν ότι ο Βάρρας αναγκάστηκε να αποχωρήσει λόγω της έρευνας, όπως ανέφεραν τότε και ελληνικά ΜΜΕ.
Το 2021, παρά την αποτελεσματικότητα της μεθοδολογίας Τυχεροπούλου, ο ΟΠΕΚΕΠΕ έδωσε εντολή στους ελεγκτές του να περιορίσουν τους ελέγχους τους σε ένα μόνο έτος και είπε ότι δεν χρειάζεται να ελέγξουν τους τίτλους ιδιοκτησίας.
Το 2023, ένας άλλος πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, ο Ευάγγελος Σημανδράκος, μπλόκαρε 6.000 ΑΦΜ που ήταν ύποπτα για ανακριβείς δηλώσεις. Ο Σημανδράκος δέχθηκε σύντομα επίθεση από τον τότε υπουργό Γεωργίας Λευτέρη Αυγενάκη, ο οποίος εκπροσωπεί μια εκλογική περιφέρεια στην Κρήτη.
Ο Αυγενάκης ζήτησε την παραίτησή του, καταγγέλλοντας προβλήματα με τις πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ. Ο Σημανδράκος στην αρχή αρνήθηκε, ισχυριζόμενος ότι η πίεση οφειλόταν στη συνεχιζόμενη έρευνα. Τελικά υπέβαλε την παραίτησή του και αντικαταστάθηκε από τον αναπληρωτή του Κυριάκο Μπαμπασίδη.
Διορθωτικά μέτρα
Η Ελλάδα δέχεται πιέσεις από τις Βρυξέλλες για εκκαθάριση, αλλά η παρεμπόδιση από το υπουργείο Γεωργίας συνεχίζεται.
Τον Μάρτιο του 2024, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέβαλε στην Ελλάδα πρόστιμο 283 εκατ. ευρώ για κακοδιαχείριση στον ΟΠΕΚΕΠΕ σχετικά με πληρωμές βοήθειας της ΕΕ που έγιναν το 2020, το 2021 και το 2022.
Η Επιτροπή έθεσε τον ΟΠΕΚΕΠΕ σε δοκιμαστική περίοδο για 12 μήνες, επικαλούμενη μια σειρά από ελλείψεις και καθυστερήσεις στη διανομή των κεφαλαίων. Στις 11 Σεπτεμβρίου, ο σημερινός υπουργός Γεωργίας της Ελλάδας, Κωνσταντίνος Τσιάρας, έθεσε τον ΟΠΕΚΕΠΕ υπό την εποπτεία του υπουργείου του και συμφώνησε σε ένα σχέδιο δράσης με το τμήμα Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον καθαρισμό του οργανισμού.
Στις 14 Οκτωβρίου, ο επικεφαλής του ΟΠΕΚΕΠΕ κ. Μπαμπασίδης απομάκρυνε αιφνιδιαστικά την Τυχεροπούλου, την επικεφαλής ελεγκτή που είχε αποκαλύψει πρώτη το σχέδιο, «για λόγους ανικανότητας».
Ωστόσο, ο κ. Τσιάρας συναντήθηκε με στελέχη της ΕΡΡΟ στα τέλη Νοεμβρίου και ενώ δεν έγιναν γνωστές λεπτομέρειες της συνάντησης, στη συνέχεια ζήτησε την παραίτηση του επικεφαλής του ΟΠΕΚΕΠΕ κ. Μπαμπασίδη. Η EPPO επιβεβαίωσε τη συνάντηση με τον Τσιάρα, χωρίς να αποκαλύψει τι συζητήθηκε.
Ο κ. Τσιάρας διόρισε τον Νικόλαο Σαλάτα, πρώην δικαστή, στα τέλη Ιανουαρίου ως νέο πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ - κάνοντάς τον, τον έκτο επικεφαλής του φορέα μέσα σε πέντε χρόνια.
www.worldenergynews.gr
