Το Ιράν και η Σαουδική Αραβία υπήρξαν εχθροί για πολλές δεκαετίες, και τώρα συναγωνίζονται για το ποια από τις δύο θα ηγηθεί των ανταγωνισμών του Ισλάμ, καθώς στέκονται σε αντίπαλα στρατόπεδα στη διαμάχη ανάμεσα στην Συρία και την Υεμένη.
Εκτόνωση της έντασης
Η Τεχεράνη και το Ριάντ, σύμφωνα με το Oil Price, έχουν ήδη κάνει σημαντικά βήματα για την αποκλιμάκωση των εντάσεων και την ενίσχυση της συνεργασίας, κάτι που παλαιότερα θα φαινόταν αδιανόητο. Η στάση τους αυτή, εκκινεί από τους φόβους για έναν ολοκληρωτικό πόλεμο στην Μέση Ανατολή, όπου η Αμερική- σύμμαχος του Ισραήλ- εμπλέκεται σε πολέμους εναντίον ομάδων που υποστηρίζονται από το Ιράν, στη Γάζα και τον Λίβανο.
Η προσπάθειες εκτόνωσης της έντασης, έχει ενταθεί μετά τη νίκη του Τράμπ και τις δεσμεύσεις του να φέρει ειρήνη στην περιοχή. Τα πρώτα σημάδια, αλλαγής στάσης είχαν διαφανεί από τον Μάρτιο του 2023, όταν Ιράν και Σαουδική Αραβία αποκατέστησαν τις διπλωματικές τους σχέσεις, μετά από χρόνια με την μεσολάβηση της Κίνας.
Σαουδική Αραβία και Μεσανατολικό ζήτημα
Η εισβολή, όμως, του Ισραήλ στην Γάζα τον Οκτώβρη του 2023, έδωσε την πραγματική ώθηση στις προσπάθειες των δύο χωρών. Η Σαουδική Αραβία δηλώνει ανήσυχη για τις κλιμακούμενες εντάσεις ανάμεσα σε Ιράν και Ισραήλ. Αυτές θα μπορούσαν να ξεφύγουν και να οδηγήσουν σε μια ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση, όπως δήλωσε συνεργάτης του Γερμανικού Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων και Ασφαλείας. Η Σαουδική Αραβία με την πλειοψηφία των Σουνιτών και το Ιράν που κυριαρχείται από Σιίτες εξακολουθούν να είναι να παραμένουν αντίπαλοι που συναγωνίζονται για επιρροή.
Τον περασμένο χρόνο, η Σαουδική Αραβία σταμάτησε να πραγματοποιεί αεροπορικές επιδρομές στη γειτονική Υεμένη εναντίον των ανταρτών Χούθι που υποστηρίζονται από το Ιράν. Το Ριάντ έχει κάνει, επίσης, προσπάθειες να διαπραγματευτεί τον τερματισμό της 10ετούς σύγκρουσης που φέρνει αντιμέτωπους τους Χούτι με την κυβέρνηση της Υεμένης που υποστηρίζεται από τη Σαουδική Αραβία.
Από την άλλη πλευρά και οι Χούθι σταμάτησαν τις διασυνοριακές επιθέσεις στη Σαουδική Αραβία. Το 2019, οι αντάρτες κατάφεραν να κλείσουν τη μισή παραγωγή πετρελαίου του βασιλείου.
Ο ανώτατος στρατηγός της Σαουδικής Αραβίας, Fayyad al-Ruwaili, συνάντησε τον Αρχηγό του Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων, Mohammad Baqeri, σε μια κίνηση αμυντικής διπλωματίας. Την επόμενη μέρα, ο Σαουδάραβας πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν κατηγόρησε το Ισραήλ για συλλογική γενοκτονία κατά των Παλαιστινίων στη Γάζα και καταδίκασε την επίθεση του Ισραήλ τον περασμένο μήνα σε ιρανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις.
Η νίκη Τράμπ
Η νίκη του Τραμπ στις προεδρικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου έδωσε μεγαλύτερη επείγουσα ανάγκη στην προσέγγιση Ιράν-Σαουδικής Αραβίας, λένε οι ειδικοί.
Οι φόβοι στην περιοχή ότι η εκλογική νίκη του Τραμπ θα ενθαρρύνει το Ισραήλ να εντείνει τις επιθέσεις του στο Ιράν και τα συμφέροντα της Τεχεράνης είναι κάτι παραπάνω από υπαρκτοί. Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ, άλλωστε, η κυβέρνησή του συνέχισε μια εκστρατεία αυξανόμενης πίεσης στο Ιράν που περιελάμβανε την επιβολή εξοντωτικών κυρώσεων κατά της Τεχεράνης, ενώ δημιούργησε στενές σχέσεις με το Ριάντ για τη διευκόλυνση της ομαλοποίησης μεταξύ αρκετών αραβικών κρατών και του Ισραήλ στο πλαίσιο των λεγόμενων Συμφωνιών του Αβραάμ.
Πριν το Ισραήλ ξεκινήσει τον πόλεμο στη Γάζα, η Σαουδική Αραβία φέρεται να βρισκόταν στα πρόθυρα μιας ιστορικής συμφωνίας για την εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ. Η τάσης, παρόλα αυτά, του Τραμπ προς απρόβλεπτες αλλαγές στην πολιτική, ωθεί την Σαουδική Αραβία να επιδιώξει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ενθαρρύνοντας τον να υιοθετήσει μια ισορροπημένη προσέγγιση που διασφαλίζει την περιφερειακή σταθερότητα χωρίς να προκαλέσει κλιμάκωση με το Ιράν.
Σαουδική Αραβία και Ισραήλ
Οι συνομιλίες εξομάλυνσης μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ έχουν αναβληθεί επ' αόριστον. Σαουδάραβες αξιωματούχοι δήλωσαν πρόσφατα ότι η συμφωνία θα παραμείνει ανενεργή ως την ίδρυση ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους.
Το Ριάντ έχει σημαντικά στρατηγικά κίνητρα για την εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας και της οικονομικής συνεργασίας καθώς και πρόσβασης στην πυρηνική και αμυντική τεχνολογία των ΗΠΑ. Θα πρέπει, επίσης, να λάβουν υπόψη το Ιράν, το οποίο αντιτίθεται σθεναρά στην εξομάλυνση των σχέσεων των δύο χωρών.
www.worldenergynews.gr
