Τι δήλωσε στη συνέντευξή του στο nomisma.cy
Η ουσιαστική μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας θα επιτευχθεί με την πράσινη ενεργειακή μετάβαση και η ΑΗΚ διαθέτει την ικανότητα να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο και να εγγυηθεί την πράσινη ενεργειακή μετάβαση της Κύπρου.
Αυτό υπογραμμίζει σε αποκλειστική συνέντευξη στο nomisma.cy ο Γενικός Διευθυντής της ΑΗΚ κ. Άδωνις Γιασεμίδης, προσθέτοντας ότι η μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για την ΑΗΚ, που συμπληρώνει: Η ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με την Ελλάδα και το Ισραήλ αναμένεται ότι θα συμβάλει, αφενός στη μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο, καθώς πλέον θα παύσει να είναι απομονωμένο το ηλεκτρικό δίκτυο και αφετέρου στην ενεργειακή ασφάλεια της Χώρας. Πρόκειται για θέση που παίρνει με σαφήνεια, ο Γενικός Διευθυντής της ΑΗΚ (αντίστοιχης " ΔΕΗ" της Κύπρου).
Στα πλαίσια αυτά, ο κ. Γιασεμίδης αναφέρει ότι στρατηγική της ΑΗΚ είναι η σταδιακή εγκατάσταση ΦΒ πάρκων ισχύος μέχρι 600 MW μέσα στα επόμενα 10 χρόνια.
Αναφερόμενος στο κόστος του ηλεκτρισμού στην Κύπρο, ο κ. Γιασεμίδης επισημαίνει ότι «αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ως χώρα έχουμε απόλυτη εξάρτηση στην παραγωγή ενέργειας από το πετρέλαιο», ενώ αρνητικά επηρεάζονται οι τιμές του ηλεκτρισμού και από τις τιμές των δικαιωμάτων των θερμοκηπιακών αερίων.
Η ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Προέδρου της ΑΗΚ έχει ως εξής:
Ποιες οι σκέψεις της ΑΗΚ για μείωση του κόστους ηλεκτρισμού για τους καταναλωτές;
Αρχικά να επισημάνουμε ότι η μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας είναι υψίστης σημασίας για την ΑΗΚ, εξ ού και συγκαταλέγεται στις κύριες προτεραιότητές της. Καταλυτικό ρόλο για την επίτευξη αυτού του στόχου έχει να επιτελέσει η χρήση φυσικού αερίου για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής. Η ΑΗΚ είναι έτοιμη να παράγει ηλεκτρισμό με τη χρήση φυσικού αερίου, καθώς έχει φροντίσει να δημιουργήσει τις απαραίτητες παραγωγικές υποδομές. Ωστόσο, η ουσιαστική μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας θα επιτευχθεί με την πράσινη, ενεργειακή μετάβαση.
Με ορίζοντα τους Ευρωπαϊκούς Στόχους που έχουν τεθεί, η ΑΗΚ διαθέτει την ικανότητα να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο και να εγγυηθεί την πράσινη ενεργειακή μετάβαση της Κύπρου.
Για τον σκοπό αυτό, θεωρούμε αναγκαία την εγκατάσταση, φωτοβολταϊκών (ΦΒ) σημαντικής δυναμικότητας και συστημάτων αποθήκευσης, συμβατικών μονάδων γρήγορης εκκίνησης και άλλων χρήσιμων τεχνολογιών. Η μετάβαση από τη συμβατική παραγωγή στην παραγωγή πράσινης ενέργειας, αποτελεί μια σημαντική πρόκληση και απαιτεί τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων της πολιτείας.
Η αποθήκευση πράσινης ενέργειας παρέχει ευελιξία, η οποία είναι απαραίτητη στα σύγχρονα συστήματα ενεργειακής διαχείρισης και ειδικά σ΄ αυτά με αξιόλογη διείσδυση ΑΠΕ. Στην Κύπρο, όπου δεν υπάρχει ηλεκτρική διασύνδεση με ηλεκτρικά συστήματα άλλων χωρών, η δυνατότητα αποθήκευσης ενέργειας καθίσταται ακόμη πιο επιτακτική, για την ασφάλεια και αποτελεσματική λειτουργία του ενεργειακού συστήματος, καθώς και για την αποφυγή περικοπών και αποκοπών πράσινης ενέργειας.
Όπως όλα τα κράτη, έτσι και η Κύπρος κάνει προσπάθειες για τη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Στο πλαίσιο αυτό, η ΑΗΚ επενδύει στις
ΑΠΕ και ιδιαίτερα στα φωτοβολταϊκά συστήματα. Στρατηγική του Οργανισμού είναι όπως εγκατασταθούν σταδιακά από την ΑΗΚ Παραγωγή ΦΒ πάρκα ισχύος μέχρι 600 MW στα επόμενα δέκα χρόνια.
Μετά τη λειτουργία του πρώτου ΦΒ Πάρκου στην Κύπρο, το οποίο εγκατέστησε η ΑΗΚ το 2014, ο Οργανισμός προωθεί διαρκώς την ανάπτυξη και την αδειοδότηση νέων φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων. Πρόσφατα τέθηκε σε λειτουργία το ΦΒ πάρκο στο Ακρωτήρι Λεμεσού, συνολικής ισχύος 12MW και έχει ενταχθεί στο συνολικό μείγμα παραγωγής της ΑΗΚ. Το κόστος παραγωγής ενέργειας είναι μόλις 5 σεντ ανά κιλοβατώρα και συνεισφέρει στη συνολική προσπάθεια για συγκράτηση του κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Σημειώνεται ότι μια εγκατάσταση ΑΠΕ αυτής της ισχύος, μπορεί να ηλεκτροδοτήσει γύρω στις 4.500 νοικοκυριά, συμβάλλοντας παράλληλα στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 16.800 τόνους ετησίως. Τώρα, βρίσκεται υπό κατασκευή το ΦΒ Πάρκο στην περιοχή Αχερά στην επαρχία Λευκωσίας, ισχύος 8MW το οποίο αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία φέτος το καλοκαίρι.
Γίνεται αντιληπτό ότι όσο περισσότερα έργα ΑΠΕ εντάσσονται στο μείγμα παραγωγής της ΑΗΚ, τόσο μεγαλύτερη είναι και η θετική επίδραση στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας. Ταυτόχρονα, βέβαια, επιτυγχάνονται και οι περιβαλλοντικοί στόχοι. Γι’ αυτούς τους λόγους και παρά τις χρονοβόρες διαδικασίες που απαιτούνται, ο Οργανισμός εντείνει τις προσπάθειές του για τη δημιουργία νέων ΦΒ πάρκων. Ήδη βρίσκονται στο στάδιο του σχεδιασμού, σε διάφορες περιοχές της Κύπρου, νέα ΦΒ πάρκα και παράλληλα, προχωρούν οι αδειοδοτήσεις για άλλα έργα, με τελικό στόχο οι ΑΠΕ να έχουν σημαντική συνεισφορά στο ενεργειακό μείγμα της ΑΗΚ, με επακόλουθο την περαιτέρω μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας.
Παράλληλα με την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ για την παραγωγή πράσινης ενέργειας, είναι απαραίτητη και η δημιουργία υποδομών για την αποθήκευση της ενέργειας αυτής. Συνεπώς, για να διευρυνθεί η διείσδυση των ΑΠΕ, πρέπει να στραφούμε άμεσα σε σύγχρονες τεχνολογίες αποθήκευσης. Σημειώνεται ότι η Βασική Ρυθμιζόμενη Δραστηριότητα Μεταφοράς, σε συνεργασία με τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου, έχουν προχωρήσει σε προκαταρκτική μελέτη για εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, μέσω μπαταριών, συνολικής χωρητικότητας 240 ΜWh.
Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα €60 εκατ., έργο που προβλέπεται να χρηματοδοτηθεί από Ευρωπαϊκά Ταμεία.
Η ΑΗΚ, αξιοποιώντας την τεχνογνωσία και την εμπειρία της, εγκατέστησε σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, φωτοβολταϊκά συστήματα σε 405 σχολεία της Κύπρου. Πρόκειται για ένα σημαντικό έργο, που περνά ξεκάθαρα μηνύματα στα παιδιά και τους νέους μας και συμβάλλει στην καλλιέργεια ενεργειακής συνείδησης.
Παράλληλα, η ΑΗΚ έχει προβεί σε συμφωνία και με το Υπουργείο Άμυνας για την αντικατάσταση του ενεργοβόρου οδικού/περιμετρικού φωτισμού με φωτιστικά LED σε όλα τα στρατόπεδα της Κύπρου. Έχει ολοκληρωθεί η πρώτη φάση της αντικατάστασης, η οποία αποτελεί το 35% του έργου. Έχει, επίσης, προχωρήσει σε Συμφωνία για την παροχή Συμβουλευτικών Υπηρεσιών και Τεχνικής Υποστήριξης, στην εγκατάσταση ΦΒ συστήματος με
α. τον ΟΚΥπΥ ισχύος περίπου 1,3 MWp, στον χώρο στάθμευσης του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας και
β. με το Πανεπιστήμιο Κύπρου ισχύος περίπου 5 MWp και συστήματος αποθήκευσης περίπου 2,35 ΜWh.
Γιατί η Κύπρος θεωρείται ότι είναι από τις ακριβότερες χώρες της ΕΕ στο κόστος ηλεκτρισμού;
Όπως γνωρίζετε είμαστε μια νησιωτική χώρα, με απομονωμένο ηλεκτρικό δίκτυο, χωρίς ηλεκτρική διασύνδεση με το Ευρωπαϊκό Ηλεκτρικό Δίκτυο. Η Κύπρος δυστυχώς δεν διαθέτει τον πλουραλισμό πηγών ενέργειας που διαθέτουν άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, όπως υδροηλεκτρική, πυρηνική, γεωθερμική, κυματική κλπ. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα να έχουμε απόλυτη εξάρτηση στην παραγωγή ενέργειας από το πετρέλαιο. Είμαστε ως εκ τούτου εκτεθειμένοι στις διακυμάνσεις των τιμών του πετρελαίου, κάτι το οποίο γίνεται αντιληπτό από τους καταναλωτές, ιδιαίτερα όταν οι τιμές αυξάνονται.
Πέραν όμως από τις τιμές των υγρών καυσίμων, που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τις συμβατικές μας μονάδες, η τιμή του ηλεκτρισμού επηρεάζεται αρνητικά και από τις τιμές των δικαιωμάτων των θερμοκηπιακών αερίων.
Αυτό συμβαίνει παγκόσμια και είναι ακόμη πιο έντονο ειδικά σε χώρες που έχουν περιορισμένη διείσδυση των ΑΠΕ στο μείγμα παραγωγής τους όπως στην Κύπρο. Ρεαλιστικά ομιλούντες, η ουσιαστική λύση για να απαλλαγούμε από τις διακυμάνσεις και δη τις αυξήσεις στις τιμές του ηλεκτρισμού είναι, όπως έχω αναφέρει, η πράσινη ενεργειακή μετάβαση.
Η ΑΗΚ διαχρονικά προσπαθεί να μειώσει την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος προς όφελος των καταναλωτών, εισάγοντας στο μείγμα παραγωγής της πράσινη ενέργεια. Ο Οργανισμός εντείνει τις προσπάθειές του για τη δημιουργία νέων ΦΒ Συστημάτων, παρά τις χρονοβόρες διαδικασίες, παράλληλα, προχωρούν οι αδειοδοτήσεις για πρόσθετα έργα, με τελικό στόχο, να έχουν σημαντική συνεισφορά στο ενεργειακό μείγμα της ΑΗΚ.
Η ΑΗΚ είναι, επίσης, ανοικτή σε προτάσεις από ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες γης μέσω του διαγωνισμού 260/2023 για Μακροχρόνια Μίσθωση Γης για Ανάπτυξη Έργων ΑΠΕ. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν τις πληροφορίες και λεπτομέρειες για τον εν λόγω διαγωνισμό στην ιστοσελίδα του Οργανισμού και προς τούτο καλούμε τον κόσμο όπως υποβάλει σχετικές προσφορές για ενοικίαση των προσφερόμενων τεμαχίων γης.
Η ΑΗΚ έχει την πεποίθηση ότι η λειτουργία της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού το συντομότερο, όπως έχει εγκριθεί από τη ΡΑΕΚ και προβλέπει ένα ανοικτό, διάφανο πλαίσιο λειτουργίας με την ισότιμη συμμετοχή όλων των ηλεκτρισμού για όλους τους καταναλωτές.
Πόσο συμβάλλουν τα σχέδια της κυβέρνησης για φωτοβολταϊκά στη συγκράτηση του κόστους του ηλεκτρισμού και των προστίμων που καταβάλλει η Κύπρος για τους ρύπους;
Στον πράσινο ενεργειακό μετασχηματισμό της Κύπρου, η όσο το δυνατό μεγαλύτερη αξιοποίηση των ΑΠΕ είναι κομβικής σημασίας. Αυτή άλλωστε είναι μια ρεαλιστική απάντηση στη διεθνή ενεργειακή μεταβλητότητα και αβεβαιότητα που μας επηρεάζει όλους ως καταναλωτές, κυρίως ως προς το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας. Ευθύνη λοιπόν του συνόλου των εμπλεκομένων είναι χωρίς χρονοτριβή να κάνουμε όλα όσα χρειάζονται, ώστε να υπάρξουν
απτά αποτελέσματα και να μειωθεί αυτό το κόστος.
Προς αυτή την κατεύθυνση και σ’ αυτό το πνεύμα κινούνται τα κυβερνητικά Σχέδια, που εφαρμόζει το Υπουργείο Ενέργειας. Το Υπουργείο αποφάσισε για παράδειγμα, το σχέδιο Φωτοβολταϊκά για Όλους και η ΑΗΚ έρχεται αρωγός να το στηρίξει και να το υλοποιήσει. Σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Ενέργειας έχει καθοριστεί ένας μηχανισμός που βοηθά συμπολίτες μας που δεν έχουν στη διάθεσή τους το αρχικό κεφάλαιο, να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά για ιδιοκατανάλωση. Έτσι, χιλιάδες νοικοκυριά θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να παράξουν ηλεκτρική ενέργεια από τον ήλιο και να μειώσουν το ενεργειακό τους κόστος.
Επιπρόσθετα, η ΑΗΚ διαχειρίζεται και εφαρμόζει το «Σχέδιο για Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ για ίδια κατανάλωση», το οποίο έχει μπει σε εφαρμογή από τις 2 Απριλίου 2024. Το σχέδιο αυτό διαλαμβάνει
• ΦΒ συστήματα συμψηφισμού μετρήσεων (Net Metering) μέχρι 10,4 kW έκαστο, με συνολική ισχύ 48 MW
• συστήματα συμψηφισμού λογαριασμών (Net Billing), συνολικής δυναμικότητας 20 ΜW
• συστήματα εικονικού συμψηφισμού μετρήσεων συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 10 MW και
• συστήματα εικονικού συμψηφισμού λογαριασμών συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 50 MW.
Πόσα νοικοκυριά και επιχειρήσεις έχουν εγκαταστήσει φωτοβολταϊκά μέχρι σήμερα στην Κύπρο;
Μέχρι τέλος Ιανουαρίου 2024 έχουν συνδεθεί γύρω στα 54.300 φωτοβολταϊκά συστήματα ιδιοκατανάλωσης με εγκατεστημένη ισχύ 324MW. Τα φωτοβολταϊκά συστήματα συμψηφισμού μετρήσεων (Net Metering) ανέρχονται σε 53.500 με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 252MW, εκ των οποίων τα πλείστα είναι οικιακά ΦΒ Συστήματα. Επιπρόσθετα άλλα 840 ΦΒ συστήματα συνολικής ισχύος 72MW αφορούν ΦΒ Συστήματα Συμψηφισμού Λογαριασμών (Net Billing) και Αυτοπαραγωγής, κατά κόρον σε επιχειρήσεις.
Τι ποσοστό παραγωγής ηλεκτρισμού καλύπτουν σήμερα τα φωτοβολταϊκά;
Μέχρι στιγμής είναι συνδεδεμένα 173 φωτοβολταϊκά πάρκα με τελική κατάληξη στην ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού, συνολικής ισχύος 284MW. Συνολικά η διείσδυση ΑΠΕ, (Φωτοβολταϊκή, Αιολική και ενέργεια από Βιομάζα στο Δίκτυο της ΑΗΚ ανέρχεται στα 848MW.
Εκκρεμούν για έκδοση τελικών όρων 172 αιτήσεις συνολικής ισχύος 362MW, ενώ υπό κατασκευή βρίσκονται άλλα 34 έργα.
Στην Κύπρο σήμερα υπάρχει εγκατεστημένη συμβατική παραγωγή με υγρά ορυκτά καύσιμα της τάξης των 1478 MW. H συνολική εγκατεστημένη παραγωγή με ΑΠΕ ανέρχεται σε ποσοστό 57,4% σε σχέση με τη συμβατική παραγωγή, ενώ το ποσοστό της συνολικής παραγωγής από ΑΠΕ σε ενέργεια στην τελική κατανάλωση, είχε ανέλθει στο 22% το έτος 2023.
Πως υπολογίζεται η χρήση φωτοβολταϊκών για να είναι μειωμένη η τελική τιμή στους λογαριασμούς των καταναλωτών;
Τα φωτοβολταϊκά συστήματα μπορούν να βοηθήσουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και στη μείωση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας ακολουθώντας μερικές συμβουλές όπως:
• Βελτιστοποίηση τοποθέτησης φωτοβολταϊκών πλαισίων. Να είναι εγκατεστημένα σε θέση που δέχεται το μέγιστο ηλιακό φως κατά τη διάρκεια της ημέρας, ώστε να διασφαλίζεται η μέγιστη απόδοσή τους.
• Τακτικός καθαρισμός και συντήρηση. Τα βρώμικα φωτοβολταϊκά έχουν μειωμένη απόδοση, καθώς οι ακαθαρσίες εμποδίζουν το ηλιακό φως και έτσι μειώνεται η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
• Βελτιστοποίηση του χρόνου χρήσης ενεργοβόρων ηλεκτρικών συσκευών, ώστε να επιτυγχάνεται η μέγιστη ιδιοκατανάλωση από την παραγωγή του ΦΒ Συστήματος. Τα αποτελέσματα είναι ακόμη καλύτερα προγραμματίζοντας δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα η λειτουργία του πλυντηρίου πιάτων ή και του πλυντηρίου ρούχων ή/και του ηλεκτρικού φούρνου, σε ώρες που το φωτοβολταϊκό σύστημα παράγει ηλεκτρισμό.
• Συστηματική παρακολούθηση χρήσης ενέργειας και της απόδοσης του φωτοβολταϊκού συστήματος.
Ποια η εκτίμηση σας για το κόστος του ηλεκτρισμού στο μέλλον;
Θεωρώ ότι κανείς δεν μπορεί να προβεί σε ασφαλείς προβλέψεις για το μέλλον, ειδικά τα τελευταία χρόνια που κυριαρχεί η αβεβαιότητα.
Βλέπετε τι συμβαίνει γύρω μας, τις γεωπολιτικές αναταράξεις, τους πολέμους και τους επαπειλούμενους πολέμους, που συνθέτουν ένα ασταθές εξωτερικό περιβάλλον. Θεωρώ ως εκ τούτου πως ούτε η Κύπρος, ούτε ακόμη και οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες μπορούν να προβλέψουν πως θα κινηθεί η τιμή του πετρελαίου, που είναι η πρώτη ύλη για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο, σε βάθος χρόνου.
Λέγοντας αυτά θέλω να επισημάνω ότι η έλευση Φυσικού Αερίου, για τη χρήση του οποίου έχουν προετοιμαστεί οι Μονάδες Παραγωγής της ΑΗΚ στον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό του Βασιλικού, θα συμβάλει σημαντικά στη σταθεροποίηση των τιμών σε χαμηλότερα επίπεδα, καθώς πέραν της αναμενόμενης χαμηλότερης τιμής του φυσικού αερίου, αναμένεται να μειωθούν γύρω στο 30% οι εκπομπές θερμοκηπιακών αερίων.
Ο συνδυασμός παραγωγής από ΑΠΕ και Αποθήκευσης σε μεγάλες ποσότητες ενέργειας, αναμένεται ότι θα συμπιέσουν σημαντικά την τιμή της ενέργειας στην Κύπρο, καθώς θα βοηθήσουν σημαντικά προς την κατεύθυνση της μείωσης των υγρών καυσίμων και των ρύπων.
Τέλος, η ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με την Ελλάδα και το Ισραήλ αναμένεται ότι θα συμβάλει, αφενός στη μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο, καθώς πλέον θα παύσει να είναι απομονωμένο το ηλεκτρικό δίκτυο και αφετέρου στην ενεργειακή ασφάλεια της Χώρας.
www.worldenergynews.gr
Αυτό υπογραμμίζει σε αποκλειστική συνέντευξη στο nomisma.cy ο Γενικός Διευθυντής της ΑΗΚ κ. Άδωνις Γιασεμίδης, προσθέτοντας ότι η μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για την ΑΗΚ, που συμπληρώνει: Η ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με την Ελλάδα και το Ισραήλ αναμένεται ότι θα συμβάλει, αφενός στη μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο, καθώς πλέον θα παύσει να είναι απομονωμένο το ηλεκτρικό δίκτυο και αφετέρου στην ενεργειακή ασφάλεια της Χώρας. Πρόκειται για θέση που παίρνει με σαφήνεια, ο Γενικός Διευθυντής της ΑΗΚ (αντίστοιχης " ΔΕΗ" της Κύπρου).
Στα πλαίσια αυτά, ο κ. Γιασεμίδης αναφέρει ότι στρατηγική της ΑΗΚ είναι η σταδιακή εγκατάσταση ΦΒ πάρκων ισχύος μέχρι 600 MW μέσα στα επόμενα 10 χρόνια.
Αναφερόμενος στο κόστος του ηλεκτρισμού στην Κύπρο, ο κ. Γιασεμίδης επισημαίνει ότι «αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ως χώρα έχουμε απόλυτη εξάρτηση στην παραγωγή ενέργειας από το πετρέλαιο», ενώ αρνητικά επηρεάζονται οι τιμές του ηλεκτρισμού και από τις τιμές των δικαιωμάτων των θερμοκηπιακών αερίων.
Η ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Προέδρου της ΑΗΚ έχει ως εξής:
Ποιες οι σκέψεις της ΑΗΚ για μείωση του κόστους ηλεκτρισμού για τους καταναλωτές;
Αρχικά να επισημάνουμε ότι η μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας είναι υψίστης σημασίας για την ΑΗΚ, εξ ού και συγκαταλέγεται στις κύριες προτεραιότητές της. Καταλυτικό ρόλο για την επίτευξη αυτού του στόχου έχει να επιτελέσει η χρήση φυσικού αερίου για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής. Η ΑΗΚ είναι έτοιμη να παράγει ηλεκτρισμό με τη χρήση φυσικού αερίου, καθώς έχει φροντίσει να δημιουργήσει τις απαραίτητες παραγωγικές υποδομές. Ωστόσο, η ουσιαστική μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας θα επιτευχθεί με την πράσινη, ενεργειακή μετάβαση.
Με ορίζοντα τους Ευρωπαϊκούς Στόχους που έχουν τεθεί, η ΑΗΚ διαθέτει την ικανότητα να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο και να εγγυηθεί την πράσινη ενεργειακή μετάβαση της Κύπρου.
Για τον σκοπό αυτό, θεωρούμε αναγκαία την εγκατάσταση, φωτοβολταϊκών (ΦΒ) σημαντικής δυναμικότητας και συστημάτων αποθήκευσης, συμβατικών μονάδων γρήγορης εκκίνησης και άλλων χρήσιμων τεχνολογιών. Η μετάβαση από τη συμβατική παραγωγή στην παραγωγή πράσινης ενέργειας, αποτελεί μια σημαντική πρόκληση και απαιτεί τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων της πολιτείας.
Η αποθήκευση πράσινης ενέργειας παρέχει ευελιξία, η οποία είναι απαραίτητη στα σύγχρονα συστήματα ενεργειακής διαχείρισης και ειδικά σ΄ αυτά με αξιόλογη διείσδυση ΑΠΕ. Στην Κύπρο, όπου δεν υπάρχει ηλεκτρική διασύνδεση με ηλεκτρικά συστήματα άλλων χωρών, η δυνατότητα αποθήκευσης ενέργειας καθίσταται ακόμη πιο επιτακτική, για την ασφάλεια και αποτελεσματική λειτουργία του ενεργειακού συστήματος, καθώς και για την αποφυγή περικοπών και αποκοπών πράσινης ενέργειας.
Όπως όλα τα κράτη, έτσι και η Κύπρος κάνει προσπάθειες για τη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Στο πλαίσιο αυτό, η ΑΗΚ επενδύει στις
ΑΠΕ και ιδιαίτερα στα φωτοβολταϊκά συστήματα. Στρατηγική του Οργανισμού είναι όπως εγκατασταθούν σταδιακά από την ΑΗΚ Παραγωγή ΦΒ πάρκα ισχύος μέχρι 600 MW στα επόμενα δέκα χρόνια.
Μετά τη λειτουργία του πρώτου ΦΒ Πάρκου στην Κύπρο, το οποίο εγκατέστησε η ΑΗΚ το 2014, ο Οργανισμός προωθεί διαρκώς την ανάπτυξη και την αδειοδότηση νέων φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων. Πρόσφατα τέθηκε σε λειτουργία το ΦΒ πάρκο στο Ακρωτήρι Λεμεσού, συνολικής ισχύος 12MW και έχει ενταχθεί στο συνολικό μείγμα παραγωγής της ΑΗΚ. Το κόστος παραγωγής ενέργειας είναι μόλις 5 σεντ ανά κιλοβατώρα και συνεισφέρει στη συνολική προσπάθεια για συγκράτηση του κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Σημειώνεται ότι μια εγκατάσταση ΑΠΕ αυτής της ισχύος, μπορεί να ηλεκτροδοτήσει γύρω στις 4.500 νοικοκυριά, συμβάλλοντας παράλληλα στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 16.800 τόνους ετησίως. Τώρα, βρίσκεται υπό κατασκευή το ΦΒ Πάρκο στην περιοχή Αχερά στην επαρχία Λευκωσίας, ισχύος 8MW το οποίο αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία φέτος το καλοκαίρι.
Γίνεται αντιληπτό ότι όσο περισσότερα έργα ΑΠΕ εντάσσονται στο μείγμα παραγωγής της ΑΗΚ, τόσο μεγαλύτερη είναι και η θετική επίδραση στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας. Ταυτόχρονα, βέβαια, επιτυγχάνονται και οι περιβαλλοντικοί στόχοι. Γι’ αυτούς τους λόγους και παρά τις χρονοβόρες διαδικασίες που απαιτούνται, ο Οργανισμός εντείνει τις προσπάθειές του για τη δημιουργία νέων ΦΒ πάρκων. Ήδη βρίσκονται στο στάδιο του σχεδιασμού, σε διάφορες περιοχές της Κύπρου, νέα ΦΒ πάρκα και παράλληλα, προχωρούν οι αδειοδοτήσεις για άλλα έργα, με τελικό στόχο οι ΑΠΕ να έχουν σημαντική συνεισφορά στο ενεργειακό μείγμα της ΑΗΚ, με επακόλουθο την περαιτέρω μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας.
Παράλληλα με την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ για την παραγωγή πράσινης ενέργειας, είναι απαραίτητη και η δημιουργία υποδομών για την αποθήκευση της ενέργειας αυτής. Συνεπώς, για να διευρυνθεί η διείσδυση των ΑΠΕ, πρέπει να στραφούμε άμεσα σε σύγχρονες τεχνολογίες αποθήκευσης. Σημειώνεται ότι η Βασική Ρυθμιζόμενη Δραστηριότητα Μεταφοράς, σε συνεργασία με τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου, έχουν προχωρήσει σε προκαταρκτική μελέτη για εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, μέσω μπαταριών, συνολικής χωρητικότητας 240 ΜWh.
Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα €60 εκατ., έργο που προβλέπεται να χρηματοδοτηθεί από Ευρωπαϊκά Ταμεία.
Η ΑΗΚ, αξιοποιώντας την τεχνογνωσία και την εμπειρία της, εγκατέστησε σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, φωτοβολταϊκά συστήματα σε 405 σχολεία της Κύπρου. Πρόκειται για ένα σημαντικό έργο, που περνά ξεκάθαρα μηνύματα στα παιδιά και τους νέους μας και συμβάλλει στην καλλιέργεια ενεργειακής συνείδησης.
Παράλληλα, η ΑΗΚ έχει προβεί σε συμφωνία και με το Υπουργείο Άμυνας για την αντικατάσταση του ενεργοβόρου οδικού/περιμετρικού φωτισμού με φωτιστικά LED σε όλα τα στρατόπεδα της Κύπρου. Έχει ολοκληρωθεί η πρώτη φάση της αντικατάστασης, η οποία αποτελεί το 35% του έργου. Έχει, επίσης, προχωρήσει σε Συμφωνία για την παροχή Συμβουλευτικών Υπηρεσιών και Τεχνικής Υποστήριξης, στην εγκατάσταση ΦΒ συστήματος με
α. τον ΟΚΥπΥ ισχύος περίπου 1,3 MWp, στον χώρο στάθμευσης του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας και
β. με το Πανεπιστήμιο Κύπρου ισχύος περίπου 5 MWp και συστήματος αποθήκευσης περίπου 2,35 ΜWh.
Γιατί η Κύπρος θεωρείται ότι είναι από τις ακριβότερες χώρες της ΕΕ στο κόστος ηλεκτρισμού;
Όπως γνωρίζετε είμαστε μια νησιωτική χώρα, με απομονωμένο ηλεκτρικό δίκτυο, χωρίς ηλεκτρική διασύνδεση με το Ευρωπαϊκό Ηλεκτρικό Δίκτυο. Η Κύπρος δυστυχώς δεν διαθέτει τον πλουραλισμό πηγών ενέργειας που διαθέτουν άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, όπως υδροηλεκτρική, πυρηνική, γεωθερμική, κυματική κλπ. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα να έχουμε απόλυτη εξάρτηση στην παραγωγή ενέργειας από το πετρέλαιο. Είμαστε ως εκ τούτου εκτεθειμένοι στις διακυμάνσεις των τιμών του πετρελαίου, κάτι το οποίο γίνεται αντιληπτό από τους καταναλωτές, ιδιαίτερα όταν οι τιμές αυξάνονται.
Πέραν όμως από τις τιμές των υγρών καυσίμων, που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τις συμβατικές μας μονάδες, η τιμή του ηλεκτρισμού επηρεάζεται αρνητικά και από τις τιμές των δικαιωμάτων των θερμοκηπιακών αερίων.
Αυτό συμβαίνει παγκόσμια και είναι ακόμη πιο έντονο ειδικά σε χώρες που έχουν περιορισμένη διείσδυση των ΑΠΕ στο μείγμα παραγωγής τους όπως στην Κύπρο. Ρεαλιστικά ομιλούντες, η ουσιαστική λύση για να απαλλαγούμε από τις διακυμάνσεις και δη τις αυξήσεις στις τιμές του ηλεκτρισμού είναι, όπως έχω αναφέρει, η πράσινη ενεργειακή μετάβαση.
Η ΑΗΚ διαχρονικά προσπαθεί να μειώσει την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος προς όφελος των καταναλωτών, εισάγοντας στο μείγμα παραγωγής της πράσινη ενέργεια. Ο Οργανισμός εντείνει τις προσπάθειές του για τη δημιουργία νέων ΦΒ Συστημάτων, παρά τις χρονοβόρες διαδικασίες, παράλληλα, προχωρούν οι αδειοδοτήσεις για πρόσθετα έργα, με τελικό στόχο, να έχουν σημαντική συνεισφορά στο ενεργειακό μείγμα της ΑΗΚ.
Η ΑΗΚ είναι, επίσης, ανοικτή σε προτάσεις από ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες γης μέσω του διαγωνισμού 260/2023 για Μακροχρόνια Μίσθωση Γης για Ανάπτυξη Έργων ΑΠΕ. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν τις πληροφορίες και λεπτομέρειες για τον εν λόγω διαγωνισμό στην ιστοσελίδα του Οργανισμού και προς τούτο καλούμε τον κόσμο όπως υποβάλει σχετικές προσφορές για ενοικίαση των προσφερόμενων τεμαχίων γης.
Η ΑΗΚ έχει την πεποίθηση ότι η λειτουργία της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού το συντομότερο, όπως έχει εγκριθεί από τη ΡΑΕΚ και προβλέπει ένα ανοικτό, διάφανο πλαίσιο λειτουργίας με την ισότιμη συμμετοχή όλων των ηλεκτρισμού για όλους τους καταναλωτές.
Πόσο συμβάλλουν τα σχέδια της κυβέρνησης για φωτοβολταϊκά στη συγκράτηση του κόστους του ηλεκτρισμού και των προστίμων που καταβάλλει η Κύπρος για τους ρύπους;
Στον πράσινο ενεργειακό μετασχηματισμό της Κύπρου, η όσο το δυνατό μεγαλύτερη αξιοποίηση των ΑΠΕ είναι κομβικής σημασίας. Αυτή άλλωστε είναι μια ρεαλιστική απάντηση στη διεθνή ενεργειακή μεταβλητότητα και αβεβαιότητα που μας επηρεάζει όλους ως καταναλωτές, κυρίως ως προς το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας. Ευθύνη λοιπόν του συνόλου των εμπλεκομένων είναι χωρίς χρονοτριβή να κάνουμε όλα όσα χρειάζονται, ώστε να υπάρξουν
απτά αποτελέσματα και να μειωθεί αυτό το κόστος.
Προς αυτή την κατεύθυνση και σ’ αυτό το πνεύμα κινούνται τα κυβερνητικά Σχέδια, που εφαρμόζει το Υπουργείο Ενέργειας. Το Υπουργείο αποφάσισε για παράδειγμα, το σχέδιο Φωτοβολταϊκά για Όλους και η ΑΗΚ έρχεται αρωγός να το στηρίξει και να το υλοποιήσει. Σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Ενέργειας έχει καθοριστεί ένας μηχανισμός που βοηθά συμπολίτες μας που δεν έχουν στη διάθεσή τους το αρχικό κεφάλαιο, να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά για ιδιοκατανάλωση. Έτσι, χιλιάδες νοικοκυριά θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να παράξουν ηλεκτρική ενέργεια από τον ήλιο και να μειώσουν το ενεργειακό τους κόστος.
Επιπρόσθετα, η ΑΗΚ διαχειρίζεται και εφαρμόζει το «Σχέδιο για Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ για ίδια κατανάλωση», το οποίο έχει μπει σε εφαρμογή από τις 2 Απριλίου 2024. Το σχέδιο αυτό διαλαμβάνει
• ΦΒ συστήματα συμψηφισμού μετρήσεων (Net Metering) μέχρι 10,4 kW έκαστο, με συνολική ισχύ 48 MW
• συστήματα συμψηφισμού λογαριασμών (Net Billing), συνολικής δυναμικότητας 20 ΜW
• συστήματα εικονικού συμψηφισμού μετρήσεων συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 10 MW και
• συστήματα εικονικού συμψηφισμού λογαριασμών συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 50 MW.
Πόσα νοικοκυριά και επιχειρήσεις έχουν εγκαταστήσει φωτοβολταϊκά μέχρι σήμερα στην Κύπρο;
Μέχρι τέλος Ιανουαρίου 2024 έχουν συνδεθεί γύρω στα 54.300 φωτοβολταϊκά συστήματα ιδιοκατανάλωσης με εγκατεστημένη ισχύ 324MW. Τα φωτοβολταϊκά συστήματα συμψηφισμού μετρήσεων (Net Metering) ανέρχονται σε 53.500 με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 252MW, εκ των οποίων τα πλείστα είναι οικιακά ΦΒ Συστήματα. Επιπρόσθετα άλλα 840 ΦΒ συστήματα συνολικής ισχύος 72MW αφορούν ΦΒ Συστήματα Συμψηφισμού Λογαριασμών (Net Billing) και Αυτοπαραγωγής, κατά κόρον σε επιχειρήσεις.
Τι ποσοστό παραγωγής ηλεκτρισμού καλύπτουν σήμερα τα φωτοβολταϊκά;
Μέχρι στιγμής είναι συνδεδεμένα 173 φωτοβολταϊκά πάρκα με τελική κατάληξη στην ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού, συνολικής ισχύος 284MW. Συνολικά η διείσδυση ΑΠΕ, (Φωτοβολταϊκή, Αιολική και ενέργεια από Βιομάζα στο Δίκτυο της ΑΗΚ ανέρχεται στα 848MW.
Εκκρεμούν για έκδοση τελικών όρων 172 αιτήσεις συνολικής ισχύος 362MW, ενώ υπό κατασκευή βρίσκονται άλλα 34 έργα.
Στην Κύπρο σήμερα υπάρχει εγκατεστημένη συμβατική παραγωγή με υγρά ορυκτά καύσιμα της τάξης των 1478 MW. H συνολική εγκατεστημένη παραγωγή με ΑΠΕ ανέρχεται σε ποσοστό 57,4% σε σχέση με τη συμβατική παραγωγή, ενώ το ποσοστό της συνολικής παραγωγής από ΑΠΕ σε ενέργεια στην τελική κατανάλωση, είχε ανέλθει στο 22% το έτος 2023.
Πως υπολογίζεται η χρήση φωτοβολταϊκών για να είναι μειωμένη η τελική τιμή στους λογαριασμούς των καταναλωτών;
Τα φωτοβολταϊκά συστήματα μπορούν να βοηθήσουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και στη μείωση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας ακολουθώντας μερικές συμβουλές όπως:
• Βελτιστοποίηση τοποθέτησης φωτοβολταϊκών πλαισίων. Να είναι εγκατεστημένα σε θέση που δέχεται το μέγιστο ηλιακό φως κατά τη διάρκεια της ημέρας, ώστε να διασφαλίζεται η μέγιστη απόδοσή τους.
• Τακτικός καθαρισμός και συντήρηση. Τα βρώμικα φωτοβολταϊκά έχουν μειωμένη απόδοση, καθώς οι ακαθαρσίες εμποδίζουν το ηλιακό φως και έτσι μειώνεται η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
• Βελτιστοποίηση του χρόνου χρήσης ενεργοβόρων ηλεκτρικών συσκευών, ώστε να επιτυγχάνεται η μέγιστη ιδιοκατανάλωση από την παραγωγή του ΦΒ Συστήματος. Τα αποτελέσματα είναι ακόμη καλύτερα προγραμματίζοντας δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα η λειτουργία του πλυντηρίου πιάτων ή και του πλυντηρίου ρούχων ή/και του ηλεκτρικού φούρνου, σε ώρες που το φωτοβολταϊκό σύστημα παράγει ηλεκτρισμό.
• Συστηματική παρακολούθηση χρήσης ενέργειας και της απόδοσης του φωτοβολταϊκού συστήματος.
Ποια η εκτίμηση σας για το κόστος του ηλεκτρισμού στο μέλλον;
Θεωρώ ότι κανείς δεν μπορεί να προβεί σε ασφαλείς προβλέψεις για το μέλλον, ειδικά τα τελευταία χρόνια που κυριαρχεί η αβεβαιότητα.
Βλέπετε τι συμβαίνει γύρω μας, τις γεωπολιτικές αναταράξεις, τους πολέμους και τους επαπειλούμενους πολέμους, που συνθέτουν ένα ασταθές εξωτερικό περιβάλλον. Θεωρώ ως εκ τούτου πως ούτε η Κύπρος, ούτε ακόμη και οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες μπορούν να προβλέψουν πως θα κινηθεί η τιμή του πετρελαίου, που είναι η πρώτη ύλη για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο, σε βάθος χρόνου.
Λέγοντας αυτά θέλω να επισημάνω ότι η έλευση Φυσικού Αερίου, για τη χρήση του οποίου έχουν προετοιμαστεί οι Μονάδες Παραγωγής της ΑΗΚ στον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό του Βασιλικού, θα συμβάλει σημαντικά στη σταθεροποίηση των τιμών σε χαμηλότερα επίπεδα, καθώς πέραν της αναμενόμενης χαμηλότερης τιμής του φυσικού αερίου, αναμένεται να μειωθούν γύρω στο 30% οι εκπομπές θερμοκηπιακών αερίων.
Ο συνδυασμός παραγωγής από ΑΠΕ και Αποθήκευσης σε μεγάλες ποσότητες ενέργειας, αναμένεται ότι θα συμπιέσουν σημαντικά την τιμή της ενέργειας στην Κύπρο, καθώς θα βοηθήσουν σημαντικά προς την κατεύθυνση της μείωσης των υγρών καυσίμων και των ρύπων.
Τέλος, η ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με την Ελλάδα και το Ισραήλ αναμένεται ότι θα συμβάλει, αφενός στη μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο, καθώς πλέον θα παύσει να είναι απομονωμένο το ηλεκτρικό δίκτυο και αφετέρου στην ενεργειακή ασφάλεια της Χώρας.
www.worldenergynews.gr
