Επίθεση του philenews στον ΑΔΜΗΕ για τη διασύνδεση Κύπρου - Κρήτης
Με πολλούς τρόπους ο ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας στην Ελλάδα), που «αγόρασε» έναντι 45 εκατ. ευρώ (όπως λέγεται) από τη Euroasia Interconnector το έργο της διασύνδεσης Κύπρου - Κρήτης, ασκεί ολομέτωπη πίεση στη ΡΑΕΚ και την κυπριακή Κυβέρνηση για να του εξασφαλίσουν από τώρα ανακτήσιμα έξοδα για ό,τι πληρώνει στη νορβηγική Nexans για την κατασκευή του καλωδίου.
Παρά τω πλευρώ του έχει και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στην Κύπρο, η μόνη εμπειρία που έχουμε σε ό,τι αφορά έργα ενέργειας (δεν εννοούμε το αποχετευτικό) από ανακτήσιμα έξοδα και αποπληρωμή τους μέσω των λογαριασμών ρεύματος είναι τα έργα που εκτελεί η ΑΗΚ.
Ξέρουμε ότι για να πάρει λεφτά μέσω των καταναλωτών ρεύματος η ΑΗΚ (Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου) πρέπει το έργο να εγκριθεί από τη ΡΑΕΚ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου), αλλά πρέπει και η ίδια να καταθέσει λεπτομερή στοιχεία για τα ανακτήσιμα έξοδα στη ΡΑΕΚ και ο Ρυθμιστής να τα εγκρίνει όλα.
Μπορεί να εγκρίνει μερικά και να απορρίψει άλλα. Η ανάκτηση ξεκινά όταν λειτουργήσει ένα έργο. Μέχρι τότε, η χρηματοδότηση γίνεται είτε από αποθέματα, είτε από δανεισμό.
Στην περίπτωση της διασύνδεσης, η ΡΑΕΚ αποδέχθηκε (στη βάση ευρωπαϊκού Κανονισμού που επιτρέπει αλλά δεν επιβάλλει) η ανάκτηση εξόδων για τη διασύνδεση να ξεκινήσει σε κάποια φάση των κατασκευών, χωρίς να προσδιορίσει ποια θα είναι αυτή η φάση.
Όμως, αντί ο ΑΔΜΗΕ να αξιοποιεί όλα τα όργανα και μέσα που έχει στη διάθεσή του (ακόμα και την ελληνική Κυβέρνηση) για να υποχρεώσει τη ΡΑΕΚ να του εγκρίνει την επιβάρυνση των καταναλωτών από τώρα για να έχει λεφτά να πληρώνει για το καλώδιο, θα ήταν καλύτερα να μας πει αν έχει καταθέσει στη ΡΑΕΚ κατάλογο με τα ανακτήσιμα έξοδα για τη διασύνδεση, σε βάθος 4-5 χρόνων, όπως κάνει η ΑΗΚ. Ακούμε πως δεν το έκανε.
Το μόνο που υπάρχει είναι η εκτίμηση για συνολικό κόστος 1.9 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 750 εκατ. πρέπει να είναι χορηγίες. Μέχρι στιγμής, από χορηγίες είναι μόνο τα 657 εκατ. που υποσχέθηκε η ΕΕ. Λένε πως θα στοιχίσει στους καταναλωτές στην Κύπρο ένα σεντ την κιλοβατώρα για 30-35 χρόνια. Είναι έτσι;
Έβαλε λεφτά από την τσέπη του ο ΑΔΜΗΕ γι’ αυτό το έργο; Διότι μιλάμε για ιδιωτικού δικαίου επένδυση που θα του αποφέρει έσοδα-κέρδη σε βάθος δεκαετιών. Δεν μιλάμε για κοινωφελές έργο του Δημοσίου. Ανεξαρτήτως της όποιας παρεμφερούς ωφέλειας του για την Κύπρο, την Ελλάδα, τους επιχειρηματίες των δύο χωρών, κλπ.
Τη Μεγάλη Τετάρτη ο ΑΔΜΗΕ αποφάσισε να περιορίσει (στα όρια της διακοπής) την εισαγωγή ρεύματος στην Ελλάδα μέσω διασυνδέσεων με γειτονικές χώρες, για να προστατέψει τους Έλληνες παραγωγούς και προμηθευτές, λόγω χαμηλής κατανάλωσης, υψηλής παραγωγής «πράσινης» ενέργειας και σχεδόν μηδενικών τιμών. Θα διακόπτεται και στην Κύπρο η λειτουργία της διασύνδεσης άμα χρειαστεί; Αλλά θα πληρώνουμε το λαβείν του διαχειριστή της διασύνδεσης επειδή τη διατηρεί στη ζωή; Δεν ξέρουμε, ρωτούμε για να μάθουμε.
Ο ΑΔΜΗΕ λέει ότι πλήρωσε 130-140 εκατ. ευρώ έως τώρα για το καλώδιο. Από την τσέπη; Δεν γνωρίζουμε. Πληροφορίες που διακινούνται μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου λένε πως τα λεφτά αυτά τα πήρε από την ΕΕ, ως δόση από τα 657 που θα πληρώσει η Ένωση για τη διασύνδεση. Και δεν γνωρίζουμε αν τα λεφτά που πήρε ο ΑΔΜΗΕ από την ΕΕ είναι περισσότερα ή όχι από τα λεφτά που πλήρωσε έως τώρα.
Λένε και ξαναλένε διάφοροι πως πιέζει η Nexans ότι θέλει να πληρώνεται για το καλώδιο, διαφορετικά θα σταματήσει την παραγωγή. Ε, ας βγάλει μια δημόσια ανακοίνωση η Nexans και να μας πει ποιον δεσμεύει το συμβόλαιο που έχει στα χέρια της; Την κυπριακή Κυβέρνηση; Την ελληνική Κυβέρνηση; Ή τον ΑΔΜΗΕ; Επειδή είναι με τον ΑΔΜΗΕ που έχει το συμβόλαιο, προφανώς ο ΑΔΜΗΕ πρέπει να πληρώνει εμπρόθεσμα. Κι ας τα βρουν μεταξύ τους αν δεν ικανοποιούνται οι όροι του συμβολαίου. Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας είπε 2-3 φορές τις τελευταίες εβδομάδες (με άλλες ευκαιρίες) πως το κράτος δεν εκβιάζεται. Δεν τον άκουσαν; Ή δεν το πίστεψαν;
Είχαμε γράψει και ξαναγράψει πριν ένα χρόνο πως η Euroasia δεν είχε πείσει κανέναν πως μπορούσε να βρει (από δάνεια ή από επενδυτές) τα χρήματα για να προχωρήσει τη διασύνδεση. Και ασκήθηκε τεράστια πίεση στη EuroAsia να αποδείξει ότι μπορούσε να βρει τα λεφτά. Δεν έπεισε. Και το έργο πήγε -με τις ευλογίες της ΕΕ αλλά και της κυπριακής και ελληνικής Κυβέρνησης- στον ΑΔΜΗΕ. Άραγε ο ΑΔΜΗΕ έπεισε ή πείθει ότι μπορεί να βρει τα λεφτά για να πληρώνει εμπρόθεσμα; Βρήκε έστω ένα ευρώ πέραν της ευρωπαϊκής χορηγίας ή των ίδιων κεφαλαίων;
Έγινε σάλος στην Κύπρο όταν δημοσιοποιήθηκε η απόφαση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) ότι δεν θα δανειοδοτήσει με 400-500 εκατ. τη EuroAsia για το έργο. Διότι θεωρεί πως το ενεργειακό όφελος για την τοσοδούλα Κύπρο μπορεί να εξασφαλιστεί με άλλα μέσα (ΑΠΕ και αποθήκευση ενέργειας).
Δεν υπήρξε καμία δημόσια διαφοροποίηση αυτής της θέσης της ΕΤΕπ μετά που ανέλαβε το έργο ο ΑΔΜΗΕ. Από τον οποίο λεγόταν πως «τώρα που αναλάβαμε εμείς, θα πειστεί η ΕΤΕπ να δώσει το δάνειο». Πείστηκε ή όχι;
Γράφουν στην Ελλάδα πως οι Ρυθμιστές δεν πήραν απόφαση για τη μεθοδολογία ανάκτησης εξόδων από τον φορέα υλοποίησης της διασύνδεσης και ότι τάχα αυτό είναι το πρόβλημα. Συγνώμη, αλλά η κυπριακή ρυθμιστική αρχή πήρε αυτή την απόφαση και τη δημοσίευσε πριν ένα χρόνο στην ιστοσελίδα της (απόφαση 22/2023). Αυτή που δεν πήρε απόφαση για τη μεθοδολογία είναι η ελληνική ρυθμιστική αρχή. Και την ετοιμάζει τώρα.
Λένε από τον ΑΔΜΗΕ ότι «πρέπει» η μεθοδολογία ανάκτησης εξόδων (μέσω των καταναλωτών) να είναι κοινή μεταξύ της ΡΑΕΚ και της ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της Ελλάδας). Ποιος το είπε αυτό; Υπάρχουν άλλα παραδείγματα κοινών μεθοδολογιών ανάκτησης εξόδων από ρυθμιστικές αρχές δύο ή περισσότερων χωρών; Δεν είναι αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ρυθμιστικής αρχής να αποφασίζει τη μεθοδολογία με την οποία θα πληρώνουν οι καταναλωτές για ένα έργο; Και γιατί να είναι κοινή η μεθοδολογία ανάκτησης αφού 500 χιλιάδες καταναλωτές ρεύματος θα πληρώσουν το 63% του κόστους του έργου και μερικά εκατομμύρια καταναλωτές το 37% του κόστους; Και για πόσα χρόνια θα πληρώνουν; 25 (που θέλει ο ΑΔΜΗΕ), 30 ή 35 (που θέλει η ΡΑΕΚ);
Η κυπριακή Κυβέρνηση στο ανώτατο επίπεδο δηλώνει συχνά πως η διασύνδεση είναι στρατηγικής και γεωπολιτικής σημασίας για το έργο. Οκ. Γιατί δεν μπαίνει μέτοχος, λοιπόν, με τα 100 εκατ. που θα πάρει (δανειστεί) από την ΕΕ γι’ αυτό τον σκοπό; Μήπως γιατί δεν έχει πειστεί ούτε και η ίδια (ή τμήμα της) ότι αυτό το έργο θα κοστίσει όντως 1.9 δισ. ευρώ, ότι τα λειτουργικά έξοδα δεν θα επιβαρύνουν τη βιωσιμότητά του, ότι η χρήση του καλωδίου δεν θα είναι αυτή που εκτιμούν αυτοί που το προωθούν και ότι τα σπασμένα από ένα καλώδιο που ενδεχομένως θα αξιοποιείται μόνο μερικώς θα τα πληρώνουν -επιπρόσθετα του αρχικού κόστους- οι καταναλωτές; Η στήλη δεν έχει άποψη για τη συνολική ωφελιμότητα ή όχι του καλωδίου και θέλει να μάθει την άποψη της Κυβέρνησης, των τεχνοκρατών της αλλά και άλλων τεχνοκρατών, που για την ώρα μιλούν μόνο τηλεφώνου. Και τα κόμματα, ύπνο βαθύ.
Ορθώς ζητήθηκε νέα ανάλυση κόστους-οφέλους από την Κυβέρνηση. Θα την κάνει όμως ο ΑΔΜΗΕ μέσω ιδιωτικής εταιρείας. Έχουμε πικρή πείρα από μισθωμένους συμβούλους και αναλυτές. Θα εξετάσει κάποιος τη νέα μελέτη χωρίς τις δεσμεύσεις έναντι αυτού που πληρώνει για τη μελέτη;
Κι αν το έργο, όπως λένε οι περισσότεροι, είναι χρήσιμο και αναγκαίο από γεωπολιτικής σκοπιάς, τι θα γίνει αν δεν «πείθει» πως είναι βιώσιμο και από οικονομικής σκοπιάς;
www.philenews.com
www.worldenergynews.gr
