Βαθιές επιπλοκές δημιουργεί στο Turkmenistan η επιλογή του να εξάγει τα τεράστια αποθέματά φυσικού αερίου προς το Ιράν. Είναι μεν δελεαστικό, φθηνό και γρήγορο, αλλά το να βασίζεται σε εταίρο όπως η Τεχεράνη, που φλερτάρει με τις δυτικές κυρώσεις, είναι «θέμα».
Την εν λόγω πιθανή εξέλιξη σχολιάζει και αναλύει το Eurasianet. To Turkmenistan στέλνει ήδη αέριο στο Ιράν. Περίπου δύο δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου διοχετεύονται σε απομακρυσμένες βορειοανατολικές περιοχές του Ιράν που έχουν ανάγκη από καύσιμα. Και το Ιράν στέλνει τότε ένα αντίστοιχο ποσό στο Αζερμπαϊτζάν. Το αποτέλεσμα, έστω και με καθαρά πλασματικούς όρους, είναι ότι το Αζερμπαϊτζάν είναι αγοραστής φυσικού αερίου του Turkmenistan.
Ο μεγάλος στόχος
Σημειώνεται ότι η Τεχεράνη επεκτείνει τη χωρητικότητα του αγωγού με σκοπό την αύξηση του ετήσιου όγκου ανταλλαγής Αζερμπαϊτζάν-Τουρκμενιστάν στα 5,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.
Τον Νοέμβριο, Τουρκμένοι και Ιρακινοί αξιωματούχοι συναντήθηκαν στο Ασγκαμπάτ για να συζητήσουν την προοπτική μιας παρόμοιας ανταλλαγής, έως και 9 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως σε μια περίοδο πέντε ετών. Και πάλι, το Ιράν θα λειτουργούσε ως ο ενδιάμεσος.
Μεγάλος στόχος είναι η αποστολή φυσικού αερίου στην Ευρώπη με την κατασκευή αγωγού (TCP) που θα γεφύρωνε το Τουρκμενιστάν με το Αζερμπαϊτζάν. Αυτή η λύση θα κόστιζε πάνω από 20 δισεκατομμύρια δολάρια.
H στάση της Ρωσίας
Την ίδια ώρα, η Μόσχα έχει κρύψει ελάχιστα την αντίθεσή της στην ολοκλήρωση ενός TCP με οποιαδήποτε μορφή, παρά το γεγονός ότι έχει υπογράψει τη Σύμβαση του 2018 για το Νομικό Καθεστώς της Κασπίας Θάλασσας, η οποία θα επέτρεπε την κατασκευή ενός υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου από το Τουρκμενιστάν στο Αζερμπαϊτζάν .
Ωστόσο, η Ρωσία υπονόμευσε τις δικές της θέσεις σε αυτόν τον τομέα με την εισβολή της στην Ουκρανία στις αρχές του 2022 και μειώνοντας κατά συνέπεια την αγορά φυσικού αερίου από την Gazprom.
Αυτή η κατάσταση πραγμάτων ωφέλησε το Αζερμπαϊτζάν. Τον Ιούλιο του 2022, το Αζερμπαϊτζάν κατέληξε σε συμφωνία ορόσημο με την Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με την οποία θα διπλασιάσει τις εξαγωγές του στην Ευρώπη στα 20 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως έως το 2027. Η πιο πρόσφατη εναλλακτική λύση TCP που εξερευνά το Τουρκμενιστάν συνεπάγεται ότι η Τουρκία παίζει πιο ενεργό ρόλο από το να είναι απλώς μια οδός διαμετακόμισης.
Που εμπλέκεται η Τουρκία
Η Τουρκία εισάγει ήδη 9,6 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ιρανικού φυσικού αερίου ετησίως μέσω της σύνδεσης του αγωγού της, υποδηλώνοντας ότι έως και 4,4 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα θα μπορούσαν να είναι διαθέσιμα για εξαγωγή στην Τουρκία.
Το Ιράν βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Χρόνια διεθνών κυρώσεων έχουν λιμοκτονήσει τον εγχώριο τομέα του φυσικού αερίου για επενδύσεις. Όταν πέφτει εξαιρετικά κρύος χειμωνιάτικος καιρός, αγωνίζεται να καλύψει τόσο την υψηλή εγχώρια ζήτηση όσο και τις εξαγωγικές δεσμεύσεις. Το να επιτραπεί στην Τουρκία να έχει πρόσβαση στο αέριο του Τουρκμενιστάν μέσω του δικτύου αγωγών της θα μπορούσε να αμβλύνει τα προβλήματα του Ιράν, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλεια εφοδιασμού της Άγκυρας. Το φυσικό αέριο του Τουρκμενιστάν θα μπορούσε επίσης να παίξει ρόλο στις φιλοδοξίες της Τουρκίας να φιλοξενήσει έναν κόμβο εμπορίας φυσικού αερίου. Επί του παρόντος, τα σχέδια της Άγκυρας φαίνεται να περιορίζονται στις εισαγωγές LNG από την Τουρκία.
Αυτό έχει πυροδοτήσει ανησυχίες ότι η Άγκυρα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τον κόμβο ως κάλυψη για την επανεξαγωγή ρωσικού φυσικού αερίου στις ευρωπαϊκές αγορές…
www.worldenergynews.gr
