Η διαμάχη επικεντρώθηκε σε μέτρα που οι Βρυξέλλες θεώρησαν ότι υποβαθμίζουν τα προτεινόμενα πρότυπα του ΟΗΕ για το εμπορικό σύστημα σύμφωνα με τους Financial Times
Οι ΗΠΑ άσκησαν πιέσεις για πιο ευέλικτα πρότυπα του ΟΗΕ, σε αντίθεση με την ΕΕ που ήθελε αυστηρότερα.
Πάντως η συγκεκριμένη διαφωνία μπορεί να αποδειχθεί (εάν το θέλουν) επωφελής.
Οι προσδοκίες εκατέρωθεν
Οι διαπραγματευτές για το κλίμα στη Σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ (COP28) στο Ντουμπάι, αναμενόταν να εγκρίνουν πρότυπα για την αγορά πιστώσεων άνθρακα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προτάθηκαν από εποπτικό όργανο του ΟΗΕ.
Περίμεναν ακόμη ότι αυτό θα μπορούσε να δώσει το έναυσμα για έναν μηχανισμό για τις χώρες να πληρώνουν αποζημίωση για τις δικές τους εκπομπές επενδύοντας σε έργα απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές στο εξωτερικό.
Οι πιστώσεις άνθρακα είναι εμπορεύσιμα μέσα που έχουν σχεδιαστεί για να αντιπροσωπεύουν έναν τόνο εκπομπών άνθρακα που αποφεύγονται ή απομακρύνονται από την ατμόσφαιρα. Επί του παρόντος, η αγορά που διαπραγματεύεται από εταιρείες, δέχεται κριτική για έλλειψη επαλήθευσης και αξιοπιστίας.
Σχέδιο βασισμένο στη συμφωνία του Παρισιού του 2015
Το διεθνές πλαίσιο που σχεδιάστηκε για πρώτη φορά σύμφωνα με το άρθρο 6 της συμφωνίας του Παρισιού του 2015 είχε ως στόχο να βοηθήσει στην επέκταση της αγοράς περίπου 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε πιστώσεις άνθρακα μεταξύ εταιρειών σε βασική πηγή χρηματοδότησης για τις φτωχότερες χώρες για τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα και την προστασία των δασών τους.
Τα προτεινόμενα μέτρα - Γιατί δε συμφωνεί η ΕΕ
Όμως, οι διαπραγματεύσεις της 11ης ώρας στην COP28 την Τρίτη 12/12/2023, σταμάτησαν λόγω της αντίθεσης της ΕΕ στα μέτρα που θεωρούσε ότι αποδυναμώνουν το προτεινόμενο σύστημα του ΟΗΕ.
Αυτά τα μέτρα περιελάμβαναν άδεια για τις χώρες να εισάγουν ρήτρες εμπιστευτικότητας σε διμερείς συμφωνίες και να ακυρώνουν πιστώσεις μετά την έκδοσή τους, για παράδειγμα για να εκπληρώσουν τους δικούς τους εθνικούς στόχους για το κλίμα. Αντίθετα, τα έθνη κατέληξαν νωρίς την Τρίτη σε μια «ιστορική» συμφωνία για την απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα.
Οι ΗΠΑ και άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας, είχαν πιέσει για πιο ευέλικτα πρότυπα του ΟΗΕ για την αγορά πιστώσεων άνθρακα, επιτρέποντας στο εμπόριο πιστώσεων να ξεκινήσει νωρίτερα, σύμφωνα με άτομα που ήταν παρόντα κατά τη διάρκεια δύο εβδομάδων διαπραγματεύσεων. Εκπρόσωποι από το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ και από το υπουργείο Ενέργειας του βασιλείου δεν απάντησαν σε αίτημα για σχόλιο.
Διαπραγματευτές από το Ηνωμένο Βασίλειο, την ΕΕ και από χώρες με πυκνά δάση στην Αφρική και τη Νότια Αμερική πίεζαν εν τω μεταξύ για πιο αυστηρά πρότυπα.
«Η ΕΕ ήθελε ισχυρή διακυβέρνηση, πρότυπα, διαφάνεια και υψηλή ατμοσφαιρική ακεραιότητα. Οι ΗΠΑ ήθελαν να πάει», δήλωσε ο Κέβιν Κόνραντ (διευθυντής του διαπραγματευτικού μπλοκ του Συνασπισμού για τα Έθνη Τροπικών Δασών, που εκπροσωπεί κράτη όπως η Γκάνα, η Γκαμπόν και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό).
Η ευκαιρία που παρέχει η διαφωνία
Ένα πλεονέκτημα του αδιεξόδου είναι ότι θα δώσει στις χώρες περισσότερο χρόνο για να αντιμετωπίσουν ζητήματα που έχουν ταλαιπωρήσει την αγορά για εθελοντικές πιστώσεις άνθρακα, συμπεριλαμβανομένης της μόνιμης απομάκρυνσης διοξειδίου του άνθρακα.
Αποφεύγει επίσης «να αναπαράγει τα λάθη της εθελοντικής αγοράς άνθρακα και να στέλνει λάθος μήνυμα σε εταιρείες και χώρες που επιδιώκουν να παρακάμψουν τις ευθύνες τους για το κλίμα», δήλωσε ο Gilles Dufrasne (επικεφαλής πολιτικής στις παγκόσμιες αγορές άνθρακα στο μη κερδοσκοπικό Carbon Market Watch).
Οι φορείς του ιδιωτικού τομέα, συμπεριλαμβανομένων ανεξάρτητων μητρώων και φορέων καθορισμού προτύπων, θα συνεχίσουν να καλύπτουν το κενό που αφήνει ο ΟΗΕ στην αναδυόμενη αγορά.
Η International Emissions Trading Association (ένας εμπορικός οργανισμός για τους αγοραστές άνθρακα), είπε ότι οι χώρες θα πρέπει να συνεχίσουν να συνάπτουν συμφωνίες για μελλοντικές συναλλαγές πίστωσης άνθρακα. Επέκρινε την «πολιτικοποίηση του εποπτικού μηχανισμού του ΟΗΕ και τις καθυστερήσεις στη λειτουργία του».
Η Νότια Κορέα, η Ελβετία, η Σιγκαπούρη και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (διοργανώτρια χώρα της COP28), είναι μεταξύ των χωρών που έχουν συνάψει συμφωνίες για την αγορά μελλοντικών πιστώσεων, ενώ τα δασοκομικά έργα στις ΗΠΑ αναμένεται να γίνουν σημαντικοί πωλητές στην αγορά στο μέλλον.
Διμερείς συμφωνίες στην COP28
Παρά την απουσία επίσημου πλαισίου, στην COP28 ανακοινώθηκαν περισσότερες διμερείς συμφωνίες, μεταξύ των οποίων η Παπούα Νέα Γουινέα και η αμφιλεγόμενη εταιρεία άνθρακα Blue Carbon με έδρα το Ντουμπάι, καθώς και με την PNG και τη Σιγκαπούρη.
Οι χώρες της ευρύτερης συμφωνίας στην COP28 αφορούσαν το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η προστασία της φύσης βοηθώντας τις χώρες να πετύχουν τους κλιματικούς στόχους τους πιο ρητά από ό,τι σε προηγούμενες συνόδους κορυφής για το κλίμα.
Τόνισε για παράδειγμα, την ανάγκη δημιουργίας ανθεκτικών συστημάτων τροφίμων και προστασίας της βιοποικιλότητας σύμφωνα με μια διεθνή συμφωνία στο Μόντρεαλ τον Δεκέμβριο για προστασία και αποκατάσταση τουλάχιστον του 30% των χερσαίων και υδάτινων οικοσυστημάτων του κόσμου μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
www.worldenergynews.gr
