Εταιρίες «βιτρίνες» που εκδίδουν εικονικά τιμολόγια εκατομμυρίων ευρώ, διάσπαρτες παράνομες δεξαμενές σε ολόκληρη την Αττική , σλέπια που αντί να ανεφοδιάζουν πλοία με ναυτιλιακό καύσιμο το μεταφέρουν στα πρατήρια για να πουληθεί ως καύσιμο κίνησης , βυτιοφόρα που διοχετεύουν στην αγορά καύσιμα που είχαν εξαχθεί εικονικά σε άλλες χώρες, πετρέλαιο θέρμανσης που διακινείται κατακαλόκαιρο ως κίνησης , εργαστήρια με διαλύτες για τη νοθεία βενζινών ή και πετρελαίου , δουλεύουν εντατικά και ανενόχλητα κάτω από την ¨μύτη» του ράθυμου και κατακερματισμένου κρατικού ελεγκτικού μηχανισμού. Κατά καιρούς αποκαλύπτεται μια τρανταχτή περίπτωση λαθρεμπορίας , που γρήγορα ξεχνιέται και που σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι καν αποτέλεσμα ελέγχων, όπως για παράδειγμα μια πυρκαγιά που ξέσπασε σε αποθήκη στον Ασπρόπυργο και στη διάρκεια της κατάσβεσης βρέθηκαν στο εσωτερικό της κλεμμένα βυτιοφόρα με βενζίνη και χημικούς διαλύτες που χρησιμοποιούνται για νοθεία .
Πρόσφατη Ερευνα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου για την παραβατικότητα στην αγορά καυσίμων, τα συμπεράσματα της οποίας δεν έχουν ακόμη δημοσιοποιηθεί αλλά έχουν περιέλθει σε γνώση της ¨Κ¨» , δείχνει διόγκωση του φαινομένου του λαθρεμπορίου και διπλασιασμό του αριθμού των πρατηρίων με ¨πειραγμένες¨ αντλίες αλλά και των ποσοτήτων καυσίμου που ¨κλέβουν¨ από τους καταναλωτές, σε σχέση με το 2019. Από την έρευνα που αφορά στην αγορά της Αττικής, η οποία συγκεντρώνει το 50% της εγχώριας κατανάλωσης καυσίμων , προκύπτει ότι το ¨κλέψιμο» στην αντλία ξεκινάει από 4% και φτάνει έως και 24%!. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς ετησίως οι καταναλωτές πληρώνουν για καύσιμο που δεν μπαίνει ποτέ στο ρεζεβουάρ του αυτοκινήτου τους περί τα 120 εκατ. ευρώ ενώ τα διαφυγόντα έσοδα για το κράτος από το λαθρεμπόριο υπολογίζονται σε ετήσια βάση στα 250-300 εκατ. ευρώ. Υψηλά ποσοστά παραβατικότητας σύμφωνα με μια δεύτερη έρευνα του ΕΜΠ που βρίσκεται σε εξέλιξη παρουσιάζουν εκτός από την Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, η Θεσσαλία και η Πελοπόννησος. Ουσιαστικά δηλαδή όλες οι περιοχές με μεγάλες καταναλώσεις.
Οι λαθρέμποροι καρπώνονται την διαφορά φόρων (ΕΦΚ και ΦΠΑ) μεταξύ των διαφόρων τύπων καυσίμων, γι αυτό και το μεγάλο ¨¨πάρτι» γίνεται στο ναυτιλιακό καύσιμο που είναι αδασμολόγητο και διακινείται στην εσωτερική αγορά ως κίνησης , αποτέλεσμα ο λαθρέμπορος να καρπώνεται το σύνολο των φόρων. Αντίστοιχα υψηλά κέρδη αποκομίζουν μέσω των εικονικών εξαγωγών, όπου επίσης καρπώνονται το σύνολο των φόρων από το καύσιμο που το εμφανίζουν ως εξαγωγικό και αδασμολόγητο αλλά το διαθέτουν στην εσωτερική αγορά ως κίνησης. Παράθυρο για δράση στους λαθρέμπορους αφήνει και τη διαφορά του ΕΦΚ πετρελαίου κίνησης και θέρμανσης.
Η ζημιά στο περιβάλλον
Οι επιπτώσεις, όμως, από το λαθρεμπόριο δεν περιορίζονται στα διαφυγόντα κέρδη για το Δημόσιο, είναι κοινωνικές, λόγω του αθέμιτου ανταγωνισμού που δημιουργεί, αλλά και περιβαλλοντικές, αφού στις περισσότερες περιπτώσεις τα καύσιμα ειδικής χρήσης, όπως το πετρέλαιο ναυτιλίας, χρησιμοποιούνται παράνομα εντός του αστικού ιστού, με αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην υγεία των πολιτών. Επιπλέον, τα παράνομα έσοδα από το λαθρεμπόριο, λόγω του ότι δεν είναι «φανερά», μπορούν ευκολότερα να χρησιμοποιηθούν για άλλους παράνομους σκοπούς και έτσι να ενισχύσουν φαινόμενα διαφθοράς. Δημιουργεί επίσης ασφυκτικές συνθήκες ανταγωνισμού για όσους προσπαθούν να λειτουργήσουν νόμιμα, αφού οι παρανομούντες διαθέτουν καύσιμα κάτω του κόστους, χρησιμοποιώντας τα παράνομα έσοδα για να καλύψουν το περιθώριό τους και να αυξήσουν τα μερίδιά τους.
Η λαθρεμπορία και η παραβατικότητα στην αγορά καυσίμων είναι από τι περιπτώσεις που κανείς πραγματικά αναρωτιέται όχι για το εάν η Πολιτεία «μπορεί» αλλά εάν «θέλει» να τις πατάξει, με τα δεδομένα δυστυχώς να κατατείνουν στο δεύτερο. Πως αλλιώς να εξηγήσει κανείς το γεγονός ότι δεν λειτουργεί μέχρι και σήμερα ολοκληρωμένα το σύστημα ηλεκτρονικής μετάδοσης δεδομένων εισροών και εκροών καυσίμων στο σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας (από φορολογικές αποθήκες έως αντλίες πρατηρίου) που θεσμοθετήθηκε το 2009; Το ίδιο σύστημα η γειτονική Τουρκία το εγκατέστησε και το λειτούργησε μέσα σε 1,5 χρόνο, με μια ανάθεση μέσω διεθνούς διαγωνισμού στην PwC, η οποία και το λειτουργεί με εντυπωσιακά αποτελέσματα ως προς την βελτίωση της λαθρεμπορίας. Για την αγορά , η ολοκλήρωση του συστήματος εισροών- εκροών σε συνδυασμό με την ενίσχυση, σε δυναμικό και μέσα, των υπηρεσιών ελέγχου για την εντατικοποίησή τους είναι επιτακτική ανάγκη για την καταπολέμηση της παραβατικότητας.
Οι ρυθμίσεις που προωθεί η κυβέρνηση μέσω του φορολογικού νομοσχεδίου (λουκέτο για δύο χρόνια σε πρατήρια που έχουν παρανομήσει, συνυπευθυνότητα των εταιριών εμπορίας για τα πρατήρια που προμηθεύουν κά) η αγορά εκτιμά ότι αν και είναι στη σωστή κατεύθυνση δεν φέρουν αποτελέσματα χωρίς τη λειτουργία του συστήματος εισροών- εκροών και εντατικούς ελέγχους, ενώ απαραίτητη θεωρεί και την δημιουργία από την ΑΑΔΕ Μητρώου παραβατών. H αγορά προτείνει επίσης να περάσει η αρμοδιότητα των ελέγχων στην οποία σήμερα εμπλέκονται τρία υπουργεία και πολλές υπηρεσίες σε ένα φορέα που θα έχει ρόλο project manager, υποδεικνύοντας ως καταλληλότερο την ΑΑΔΕ και τον επικεφαλής της κ. Γιώργο Πιτσιλή.
www.worldenergynews.gr
