Είναι πιο ακριβός από ό,τι υπολογίζεται και ο προϋπολογισμός του Ισραήλ για αυτό το οικονομικό έτος θα αυξηθεί κατά 9 δισ. δολ.
Συγκεκριμένα ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας του Ισραήλ, Αμίρ Γιαρόν δήλωσε την Πέμπτη 9/11/2023 στην Ουάσινγκτον ότι ο λόγω πόλεμος είναι «μεγάλο σοκ» για την οικονομία και αποδεικνύεται πιο δαπανηρός από ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί.
«Ενώ η οικονομία του Ισραήλ είναι ισχυρή και σταθερή, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο πόλεμος θα έχει δημοσιονομικές επιπτώσεις και θα δημιουργήσει δημοσιονομικές πιέσεις», είπε χαρακτηριστικά.
Αργά την Πέμπτη, ο Ισραηλινός υπουργός Οικονομικών Bezalel Smotrich δήλωσε ότι ο προϋπολογισμός της χώρας για αυτό το οικονομικό έτος θα αυξηθεί κατά 35 δισεκατομμύρια σέκελ (9 δισεκατομμύρια δολάρια) από τις αρχικές προβλέψεις. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της αύξησης - 63% - θα ήταν στρατιωτικές δαπάνες, είπε.
Η κυβέρνηση πρέπει να ξοδέψει περισσότερα για τα πάντα, από όπλα μέχρι μισθούς για τις εκατοντάδες χιλιάδες εφέδρους που κάλεσε καθώς συνεχίζεται η στρατιωτική επιχείρηση στη Γάζα. Ταυτόχρονα, τα δημοσιονομικά έσοδα πέφτουν επειδή ο τουρισμός και η οικιακή κατανάλωση (μεταξύ άλλων), πέφτουν.
Η πίεση στα δημόσια οικονομικά έχει οδηγήσει σε διαμάχη σχετικά με τις πληρωμές σε υπερορθόδοξα σχολεία και άλλες αιτίες που υποστηρίζονται από τους δεξιούς στον κυβερνών συνασπισμό του Νετανιάχου.
Η αύξηση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος του Ισραήλ είναι πιθανό να είναι χαμηλότερη κατά 1% το 2023 και το 2024, είπε ο Yaron και «ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ είναι πιθανό να αυξηθεί σε κάπως περισσότερο από 65% μέχρι το τέλος του '24, καθώς το κόστος είναι μεγαλύτερο από αυτό που είχε αρχικά προβλεφθεί».
Αυτές οι εκτιμήσεις υποθέτουν ότι ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς παραμένει συγκεντρωμένος στα νότια σύνορα και θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, όπως εκτίμησε.
Το Ισραήλ ξεκίνησε αεροπορικές επιδρομές στη Γάζα, η οποία κυβερνάται από τη Χαμάς, αφού η υποστηριζόμενη από το Ιράν ομάδα εισέβαλε στις νότιες ισραηλινές κοινότητες στις 7 Οκτωβρίου και σκότωσε περίπου 1.400 ανθρώπους. Έκτοτε ξεκίνησε μια χερσαία επίθεση σε μια προσπάθεια να συντρίψει τη Χαμάς, που χαρακτηρίστηκε τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Περισσότεροι από 10.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στη Γάζα από την έναρξη της σύγκρουσης, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς.
Το Ισραήλ εισήλθε στον πόλεμο με σταθερή δημοσιονομική βάση
Ο Yaron τόνισε ότι το Ισραήλ εισήλθε στον πόλεμο με σταθερή δημοσιονομική βάση, με το λόγο χρέους προς ΑΕΠ κάτω από 60%. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είχε προβλέψει ότι θα πέσει περαιτέρω σε περίπου 55% έως το 2025.
Ο Yaron μίλησε σε πάνελ με τον Πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ ,Τζερόμ Πάουελ, την πρώτη αναπληρώτρια διευθύνουσα σύμβουλο του ΔΝΤ, Γκίτα Γκόπιναθ και τον οικονομολόγο του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, Κένεθ Ρόγκοφ, σε συνέδριο που διοργάνωσε το ΔΝΤ.
Η κεντρική τράπεζα του Ισραήλ μείωσε τις οικονομικές της προβλέψεις από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος με τη Χαμάς. Στην τελευταία συνεδρίασή της για τα επιτόκια στις 23 Οκτωβρίου, η τράπεζα είπε ότι το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν θα αυξηθεί κατά 2,3% το 2023 και 2,8% το 2024, από την προηγούμενη άποψή της για 3% και για τα δύο έτη.
Διαμάχη με την αντιπολίτευση για τα δημοσιονονομικά
Η πίεση στα δημόσια οικονομικά έχει οδηγήσει σε διαμάχη σχετικά με τις πληρωμές σε υπερορθόδοξα σχολεία και άλλες αιτίες που υποστηρίζονται από τους δεξιούς στον κυβερνών συνασπισμό του Νετανιάχου.
Στο πρόγραμμα δαπανών του Ισραήλ ενσωματώνονται τα λεγόμενα «ταμεία συνασπισμού» ή προαιρετικές δαπάνες που προορίζονται για τα 5 κόμματα που αποτελούν την κυβέρνηση του Νετανιάχου, το πιο θρησκευτικό στην ιστορία του Ισραήλ. Ένα ρεκόρ 14 δισεκατομμυρίων σέκελ (3,6 δισεκατομμύρια δολάρια) σε μεταφορές που εγκρίθηκαν τον περασμένο Μάιο θα διατεθούν εν μέρει σε θρησκευτικά σχολεία - ορισμένα εξαιρούνται από τη διδασκαλία μαθημάτων όπως τα αγγλικά και τα μαθηματικά. Άλλα ευνοούμενα έργα περιλαμβάνουν την ανάπτυξη εβραϊκών οικισμών στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη.
Ο Smotrich πιέζεται να περικόψει τέτοιες δαπάνες. Είπε ότι θα αφαιρέσει οτιδήποτε δεν είναι «ουσιώδες για την υποστήριξη των μαχών».
Ωστόσο, οι μέχρι στιγμής προσπάθειές του έχουν επικριθεί από πολιτικούς της αντιπολίτευσης και πρώην διοικητές κεντρικών τραπεζών ότι δεν προχωρούν αρκετά για να κατευνάσουν τις αγορές, κάτι που θα χρειαστεί να κάνει το Ισραήλ καθώς αυξάνει τον δανεισμό για να πληρώσει για τον πόλεμο και να διατηρήσει τα οικονομικά της χώρας σε σταθερή βάση .
Ο υπουργός Οικονομικών πρόκειται να αποκαλύψει έναν νέο προϋπολογισμό εντός των ημερών για ό,τι απομένει από το 2023 και στη συνέχεια να παρουσιάσει τα σχέδια για το επόμενο έτος.
Διατήρηση βασικού επιτόκιου στο 4,75%
Η Τράπεζα του Ισραήλ διατήρησε επίσης το βασικό της επιτόκιο στο 4,75%, αποφεύγοντας μια περικοπή σε μια προσπάθεια να βοηθήσει το σέκελ. Το νόμισμα, καθώς και οι ισραηλινές μετοχές και ομόλογα, υποχώρησαν πολύ όταν ξέσπασε ο πόλεμος, αλλά ανέκαμψαν τις τελευταίες 10 ημέρες και το σέκελ έχει πλέον ανακτήσει όλες τις απώλειές του.
Αυτό οφείλεται εν μέρει στην υποστήριξη της κεντρικής τράπεζας η οποία πούλησε περισσότερα από 8 δισεκατομμύρια δολάρια αποθεματικά τον Οκτώβριο και λόγω της αυξημένης αισιοδοξίας μεταξύ των εμπόρων ότι ο πόλεμος θα περιοριστεί λίγο πολύ στη Γάζα.
Ο Yaron είπε ότι τα βήματα του BOI μέχρι στιγμής έχουν μετριάσει τις διακυμάνσεις στο σέκελ και έχουν προσφέρει ρευστότητα και σταθερότητα στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
«Αυτή η σειρά βημάτων πολιτικής που ελήφθησαν από την τράπεζα τον τελευταίο μήνα αποκαλύπτει την επαρκή και απαραίτητη ανεξαρτησία που απολαμβάνει η τράπεζα και ότι διαθέτει το κατάλληλο σύνολο νομισματικών εργαλείων που μπορούν να διασφαλίσουν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα», δήλωσε ο Yaron.
www.worldenergynews.gr
