Θολό παραμένει το τοπίο γύρω από την αποσυμφόρηση του ηλεκτρικού δικτύου και του προβλήματος απορρόφησης νέας ¨πράσινης¨ ισχύος. Το ηλεκτρικό δίκτυο έχει φρακάρει και οι λύσεις που αναζητάει το ΥΠΕΝ μοιάζουν με προσπάθεια τετραγωνισμού του κύκλου. Και δεν θα μπορούσε να ήταν αλλιώς αφού και η Ελλάδα, όπως και συνολικά η Ευρώπη στο μεγάλο στόχο της ενεργειακής μετάβασης και της ουδέτερης κλιματικά οικονομίας " εβαλε το κάρο μπροστά από το άλογο».
Πετύχαμε μια ραγδαία ανάπτυξη των ΑΠΕ χωρίς τις απαραίτητες επενδύσεις σε δίκτυα και χωρίς να λάβουμε υπόψη, το πως θα αντιμετωπίσουμε τη στοχαστικότητά τους. Τι θα κάνουμε δηλαδή την πλεονάζουσα ενέργεια όταν φυσάει και έχει ήλιο αλλά η ζήτηση είναι περιορισμένη και το ανάποδο. Πως θα καλύπτουμε τη ζήτηση όταν δεν φυσάει επαρκώς και έχει συννεφιά. Επι του παρόντος το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με περικοπές πράσινων μεγαβάτ στην πρώτη περίπτωση και αύξηση της παραγωγής των θερμικών μονάδων στη δεύτερη περίπτωση. Στην πράξη δηλαδή ένα μέρος της πράσινης παραγωγής καταλήγει στα σκουπίδια και αντιστοίχως ακριβή και βρώμικη παραγωγή επιστρατεύεται για να καλύψει τη ζήτηση, με αποτέλεσμα τελικά το οικονομικό όφελος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις από τις αθρόες επενδύσεις στις ΑΠΕ να περιορίζεται σημαντικά.
Οι καταναλωτές δηλαδή στην Ελλάδα και συνολικά στην Ευρώπη συντηρούν παράλληλα δύο ηλεκτρικά συστήματα. Ένα της πράσινης ενέργειας που βρίσκεται σε στάδιο μετάβασης και ένα της συμβατικής που είναι απαραίτητη ακόμη για να καλύψει την στοχαστικότητα των ΑΠΕ, η οποία μεγεθύνεται όσο αυξάνεται η διείσδυσή τους. Το πρόβλημα θα ήταν ανύπαρκτο ή τουλάχιστον πολύ μικρότερο, εάν παράλληλα ο ρυθμός ανάπτυξης των ΑΠΕ ακολουθήσει αφενός τον ρυθμό ανάπτυξης των δικτύων και αφετέρου είχαν ωριμάσει οι τεχνολογίες αποθήκευσης και υδρογόνου για να αποθηκεύουν την ενέργεια των ΑΠΕ, όταν περισσεύει και να την εγχέουν στο σύστημα όταν η ζήτηση είναι αυξημένη και η παραγωγή των ΑΠΕ περιορισμένη.
Οι διεθνείς στρατηγικές
Αυτή είναι η μεγάλη εικόνα σε σχέση με την ανάπτυξη των ΑΠΕ και την ενεργειακή μετάβαση των ηλεκτρικών ευρωπαϊκών συστημάτων που με μεγάλη καθυστέρηση οι αρμόδιες αρχές διαπιστώνουν, ότι είναι προβληματική και ανακαλύπτουν, ότι θα πρέπει να τρέξουν με ταχείς ρυθμούς οι επενδύσεις στα δίκτυα και στην αποθήκευση. Η τεχνολογία της αποθήκευσης όμως θα χρειαστεί τουλάχιστον μια δεκαετία για να ωριμάσει και να αποτελέσει λύση. Αυτό άλλες χώρες, όπως η Γερμανία και η ΗΠΑ για παράδειγμα το αξιολογούν και σχεδιάζουν από τώρα επενδύσεις δις. για την ανάπτυξη των δικτύων τους, ώστε να μην ανακοπεί ο ρυθμός ανάπτυξης των ΑΠΕ και να πετύχουν τους στόχους της ενεργειακής μετάβασης. Η Γερμανία έχει δρομολογήσει την κρατικοποίηση του δικτύου της με την εξαγορά του έναντι 20-30 δις. ευρώ από την Ολλανδική Tennet Holding ενώ θα διαθέσει επιπλέον 15 δις. για την αναβάθμισή του. Οι ΗΠΑ θα διαθέσουν 3,5 δις. δολάρια για το ηλεκτρικό τους δίκτυο ώστε να το ενισχύσουν απέναντι σε ακραία καιρικά φαινόμενα και να αυξήσουν την δυναμικότητα του για την μεταφορά περισσότερων από 35 GW νέας ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ.
Αναποτελεσματική η κυβερνητική επιλογή λέει η αγορά
Στην Ελλάδα, δεν γίνεται καμία συζήτηση για ενίσχυση του δικτύου πέραν των προγραμματισμένων έργων του ΑΔΜΗΕ για την μεταφορά συνολικής ισχύος 29 GW από ΑΠΕ, που υπολείπονται κατά πολύ του τεράστιου επενδυτικού ενδιαφέροντος (έργα ισχύος 30 GW περίπου αναμένουν όρους σύνδεσης) και του πλούσιου ανανεώσιμου δυναμικού της χώρας. Ο ΑΔΜΗΕ προωθεί μια νέα διασύνδεση με την Κεντρική Ευρώπη για να μπορεί να φτάνει στα μεγάλα ευρωπαϊκά καταναλωτικά κέντρα το πλεόνασμα παραγωγής των ΑΠΕ, αλλά αυτό είναι ένα σχέδιο που μόλις τώρα μπαίνει σε φάση ωρίμανσης.
Η αποθήκευση σε κάθε νέο φωτοβολταϊκό που θα συνδεθεί με το σύστημα, ακόμη και έργα ισχύος 15 GW που έχουν λάβει όρους σύνδεσης από τον ΑΔΜΗΕ εμφανίζεται από το ΥΠΕΝ ως η λύση στο πρόβλημα της έλλειψης ηλεκτρικού χώρου. Αυτό σημαίνει ότι ανατρέπονται επενδυτικά σχέδια χιλιάδων ¨πράσινων¨ GW και μεγάλες συμβάσεις βιομηχανιών με παραγωγούς ΑΠΕ. Οι επενδυτές έχουν κάνει τα πλάνα τους χωρίς να συμπεριλάβουν προσθήκη μπαταρίας.
"Πρόκειται για εντελώς άλλο επενδυτικό σχέδιο. Το κόστος της μπαταρίας εκτοξεύει τους προϋπολογισμούς των έργων και επιπλέον η όλη τροποποίηση θα οδηγήσει σε μεγάλες καθυστερήσεις» τονίζει στο “W” εκπρόσωπος μεγάλης εταιρίας του κλάδου, επισημαίνοντας παράλληλα ότι η αποτελεσματικότητα σε σχέση με το κόστος θα είναι δυσανάλογη, αφού μιλάμε για μπαταρίες μιας - δύο ωρών. Η αγορά εμφανίζεται επιφυλακτική και ως την πρόθεση του ΥΠΕΝ να συνδυάσει το μέτρο της προσθήκης μπαταρίας με λειτουργική ενίσχυση για να καλύψει ένα μέρος τις επιβάρυνσης που θα προκύψει. "Που θα βρεθούν τα λεφτά; Μιλάμε για τεράστια ποσά» τονίζουν από την αγορά, αλλά η αλήθεια είναι ότι το ζήτημα της χρηματοδότησης απασχολεί και τον ίδιο τον υπουργό κ. Θόδωρο Σκυλακάκη.
Αποφασισμένος ο ΥΠΕΝ
Παρ όλα αυτά αλλά και τις αντιδράσεις που έχουν εκφραστεί από την πλευρά τα βιομηχανίας για τις ανατροπές στα συμβόλαια, που έχουν υπογράψει μεγάλες επιχειρήσεις με παραγωγούς ΑΠΕ, εμφανίζεται αποφασισμένος να βάλει μπαταρίες παντού. «Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τη στοχαστικότητα των ΑΠΕ και σε αυτή τη φάση θα πρέπει να προτεραιοποιησούμε τα έργα με μπαταρίες και να αυξήσουμε έτσι την αποθήκευση» είπε χθες μιλώντας στο Athens Investment Forum . ¨Πρόκειται για μια δύσκολη πρωτοβουλία αλλά δουλειά του υπουργείου είναι να προχωράει τα πράγματα και όχι να έχει τους πάντες ευχαριστημένους» τόνισε αναγνωρίζοντας τις επιπτώσεις στη βιομηχανία και το ενεργειακό κόστος και ξεκαθαρίζοντας ταυτόχρονα ότι δεν πρόκειται να υπαναχωρήσει.
Το επιτελείο του κ. Σκυλακάκη καλείται να επιλύσει μια εξαιρετικά δύσκολη άσκηση που οι επενδυτές την παρομοιάζουν με προσπάθεια τετραγωνισμού του κύκλου. Η μεγάλη αγωνία που εκφράζεται είναι να μην οδηγηθεί η αγορά σε πάγωμα και κυρίως να μην μείνουν πίσω ώριμα έργα και να μην πάμε σε μέτρα που θα επιβαρύνουν το ενεργειακό κόστος για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, αφού τα συστήματα αποθήκευσης είναι ακόμη πολύ ακριβά.
Η τεχνολική ανωριμότητα της αποθήκευσης επηρεάζει αρνητικά και την χρηματοδότησή τους. Είναι ενδεικτική επ αυτού η ομιλία του Γενικού Διευθυντή Εταιρικής και Επενδυτικής Τραπεζικής της Εθνικής Βασίλη Καραμούζη, στο Athens Investment Forum. «Ακόμη δεν έχει ωριμάσει η αγορά τόσο τεχνολογικά όσο και από πλευράς θεσμικού πλαισίου, προκειμένου να είναι εφικτή η χρηματοδότηση μεγάλων έργων από τις Τράπεζες. Τα IRRs είναι χαμηλά με μεγάλη διάρκεια χρηματοδότησης και τεχνολογία η οποία αναμένεται να «απαξιωθεί» σχετικά γρήγορα» είπε, εκτιμώντας πάντως ότι το σκηνικό αυτό θα αλλάξει τα επόμενα 1-2 έτη.
Οι εγκεκριμένες άδειες από τη ΡΑΕ για συστήματα αποθήκευσης ενέργειας ξεπερνάνε σε ισχύ τα 30 GW, όταν στο υπό αναθεώρηση ΕΣΕΚ ο στόχος που έχει τεθεί για το 2030 είναι ισχύς 5,5 GW από αποθήκευση. Οι στόχοι του ΕΣΕΚ μεταφράζονται σε επενδύσεις της τάξης των 6 δισ. ευρώ, ποσό που υπερκαλύπτεται τουλάχιστον κατά τρεις φορές από τις αδειοδοτημένες επενδύσεις, το κόστος των οποίων υπολογίζεται σε πάνω από 20 δις. ευρώ.
www.worldenergynews.gr
