Μια νέα κρίση στην παγκόσμια αγορά ενέργειας είναι προ των πυλών ενώ ακόμη δεν έχει τελειώσει η προηγούμενη παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η «περίπλοκη» Μέση Ανατολή βρίσκεται και πάλι στο προσκήνιο και ο κίνδυνος ευρύτερης πολεμικής σύρραξης είναι ορατός μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον η νέα ενεργειακή κρίση θα έχει στο επίκεντρο της το πετρέλαιο όμως είναι βέβαιο ότι θα συμπαρασύρει το φυσικό αέριο και βεβαίως τον ηλεκτρισμό ειδικά στην Ευρώπη.
Ανοδικά TTF και LNG
Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με αναλυτές η διακοπή για λόγους ασφαλείας μετά από εντολή της ισραηλινής κυβέρνησης του κοιτάσματος Tamar που βρίσκεται στα χωρικά ύδατα του Ισραήλ αλλά κοντά στο ύψος της Γάζας, εκτίναξε τις τιμές του φυσικού αερίου την προηγούμενη εβδομάδα κατά 15%, ενώ την περασμένη Παρασκευή το LNG στο ολλανδικό hub TTF έφθασε στα 56 ευρώ/MWh καταγράφοντας αύξηση 45% μέσα σε μια εβδομάδα από την εκδήλωση της επίθεσης της Χαμάς κατά του Ισραήλ.
Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή δεν είναι ο μόνος λόγος ανόδου της τιμής του φυσικού αερίου αφού επηρεάστηκε τόσο από το σαμποτάζ στον αγωγό Φινλανδίας- Εσθονίας όσο και από το ενδεχόμενο απεργίας στην Αυστραλία. Όπως και να έχει όμως το σενάριο ενός ήρεμου και ασφαλούς ενεργειακά χειμώνα απομακρύνεται και η Ευρώπη θα πρέπει να προετοιμαστεί για επανάληψη των δυσκολιών του 2022.
Ο κίνδυνος γενίκευσης της σύρραξης στη Μέση Ανατολή με εμπλοκή της Χεζμπολάχ η οποία υποστηρίζεται από το Ιράν προκαλεί ρίγη ανησυχιών για την εξέλιξη της τιμής του πετρελαίου το οποίο βρίσκεται πλέον στα 90 δολ. το βαρέλι.
Ακραία σενάρια
Πιθανή εμπλοκή του Ιράν θα μπορούσε να εκτοξεύσει τις τιμές του πετρελαίου στα 150 δολάρια/βαρέλι, σύμφωνα με το Bloomberg Economics.
Ειδικά για την Ελλάδα, που παραμένει ευάλωτη στις αναταράξεις του αερίου και στις επιπτώσεις στη χονδρική τιμή του ηλεκτρισμού, το σενάριο ανόδου της τιμής του πετρελαίου έρχεται να προσθέσει μία ακόμα ισχυρή ώθηση στον πληθωρισμό. Η χώρα μας εξαρτάται κατά 74-75% από εισαγόμενα καύσιμα, όπως δήλωσε πρόσφατα ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος- Ενέργειας Γιάννης Μανιάτης, υπογραμμίζοντας τις σημαντικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει μία γενικότερη ανάφλεξη στην περιοχή.
«Αν υπάρξει κλιμάκωση ή επέκταση της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή τότε θα αντιμετωπίσουμε μεγάλες συνέπειες», δήλωσε στους Financial Times ο Bruno Le Maire, υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, προσθέτοντας ότι οι κίνδυνοι κυμαίνονται από υψηλότερες τιμές ενέργειας που προκαλούν τον πληθωρισμό έως την εξασθένιση της εμπιστοσύνης των πολιτών.
Αλλά και η επικεφαλής του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα προειδοποίησε για ένα «νέο σύννεφο στον μη ηλιόλουστο ορίζοντα για την παγκόσμια οικονομία», ενώ ο διευθύνων σύμβουλος της JP Morgan, ο Jamie Dimon, χαρακτήρισε την περίοδο αυτή ως την «πιο επικίνδυνη εποχή που έχει δει ο κόσμος εδώ και δεκαετίες».
Ηδη οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρώπης έχουν αρχίσει να αναθεωρούν αρνητικά τις προβλέψεις για την οικονομική ανάπτυξη το 2024, με τον Paschal Donohoe, τον επικεφαλής του Eurogroup, να διατυπώνει την ανησυχία του για το αντίκτυπο της σύγκρουσης στη Ισραήλ-Χαμάς για τον πληθωρισμό στην Ευρώπη και τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτό για τις τιμές το 2024. Ο ίδιος εκτιμά πάντως ότι η Ευρώπη θα συνεχίσει να αναπτύσσεται όσο συνεχίζεται ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, αλλά με χαμηλότερο ρυθμό, από αυτόν που ήλπιζε πριν ξεσπάσουν τα γεγονότα
Για την Ελλάδα, οι τιμές των καυσίμων και οι επιπτώσεις τους στον πληθωρισμό και ειδικά στις τιμές των τροφίμων είναι ένα από τα βασικά ερωτήματα. Αν η σύρραξη γενικευτεί και αποκτήσει διάρκεια, τότε οδηγούμαστε σε μία αλλαγή του γεωπολιτικού σκηνικού και πολλά σχέδια μπορεί να ανατραπούν ή να οδηγηθούν σε αναμονή.
Οι διασυνδέσεις
Στον ενεργειακό τομέα για παράδειγμα τόσο πρότζεκτ της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ- Κύπρου- Ελλάδας (Euroasia Interconnector) όσο και ο περίφημος αγωγός αερίου Eastmed, από τα offshore κοιτάσματα του Ισραήλ και της Κύπρου στην Ελλάδα, εισέρχονται σε νέα φάση αβεβαιότητας. Το ίδιο και η ηλεκτρική διασύνδεση με την Αίγυπτο ή τα σχέδια για το υποβρύχιο καλώδιο data με τη Σαουδική Αραβία, καθώς στην παρούσα φάση με άγνωστη την τροπή των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή, τίποτα δεν μπορεί να προχωρήσει.
Πάντως ο κ. Μανιάτης σε συνέντευξη του εκτίμησε ότι οι θέσεις που εξέφρασε ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρεζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ απομακρύνουν στη φάση αυτή τουλάχιστον, το ενδεχόμενο κατασκευής αγωγού που θα μεταφέρει μέσω Τουρκίας το αέριο του Ισραήλ στην Ευρώπη και δίνουν σαφές προβάδισμα στον East Med ο οποίος κατά την άποψη του αναδεικνύεται σε ισχυρό γεωπολιτικό όπλο στα χέρια της Ελλάδας.
www.worldenergynews.gr
