Τι λέει για το παρόν και το μέλλον του κλάδου ο Gerard Scheper, Διευθύνων Σύμβουλος της European Solar
Από τον Μάρτιο του 2023, οι τιμές των ηλιακών πάνελ βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση. Σύμφωνα με την ηλεκτρονική πλατφόρμα συναλλαγών pvxchange, η τιμή της μέσης μονάδας μειώθηκε από τα 30 λεπτά του ευρώ ανά watt σε 22 λεπτά του ευρώ ανά watt την περίοδο μεταξύ Μαρτίου 2023 και Αυγούστου 2023.
Για το λόγο αυτό, λέει ο Gerard Scheper, Διευθύνων Σύμβουλος της European Solar, της οργάνωσης - ομπρέλα για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις του κλάδου, πολλές εταιρείες έχουν δει τα περιθώρια κέρδους τους να εκμηδενίζονται. «Σε πολλές περιπτώσεις, η ζήτηση έχει μειωθεί στο μισό, το ίδιο και τα περιθώρια κέρδους, λόγω των χαμηλών τιμών», εξηγεί. «Όποια εταιρεία δεν μειώνει τα έξοδα του προσωπικού της, πολύ σύντομα αντιμετωπίζει πρόβλημα».
Παρόλο που ο Scheper θεωρεί πιθανό ότι η περίοδος της ταχείας ανάπτυξης και επέκτασης πλησιάζει στο τέλος της, επισημαίνει ότι η ζήτηση ενδέχεται να επανέλθει μετά τον Οκτώβριο: «Υπάρχουν δύο πιθανά σενάρια. Το ένα σενάριο είναι ότι όλοι επέστρεψαν από τις καλοκαιρινές διακοπές και όλα θα ξαναρχίσουν τον Οκτώβριο, και δεν πρέπει να ανησυχούμε. Το δεύτερο σενάριο είναι η ζήτηση να παραμείνει χαμηλή και εμείς στην Ολλανδία, για παράδειγμα, να έχουμε πάρα πολλούς χονδρεμπόρους για μια τόσο μικρή αγορά. Το ερώτημα είναι τότε: χρειάζονται 30 χονδρέμποροι ηλιακών πάνελ στην Ολλανδία;».
Κάτω Χώρες: Κατάρρευση της ζήτησης για τα Φ/Β κατοικιών
Ο Scheper αναφέρει ότι η ζήτηση φαίνεται να έχει καταρρεύσει πλήρως, ειδικά στην αγορά κατοικιών. Αυτό μπορεί να φαινόταν αδιανόητο πριν ένα χρόνο, αλλά ο Scheper λέει ότι το φαινόμενο έχει την εξήγησή του. Εξηγεί ότι έχουν αλλάξει τα κίνητρα.
«Αν δούμε τι γινόταν πέρσι, είχαμε πολύ υψηλές τιμές ενέργειας και πριν από τις υψηλές τιμές είχαμε την πανδημία όπου όλοι είχαν χρόνο και χρήματα για να βελτιώσουν τα πράγματα στο σπίτι τους. Τώρα δεν ισχύουν πια αυτά. Επιπλέον, υπάρχει αβεβαιότητα σχετικά με το τι θα γίνει με το σχήμα συμψηφισμού και δεν βοηθά το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει παραιτηθεί».
Ωστόσο, ο Scheper εκπλήσσεται με το πόσο ταχεία και σοβαρή ήταν η κατάρρευση της αγοράς οικιακών Φ/Β. «Δεν περίμενα να σταματήσει η ζήτηση τόσο γρήγορα. Όλοι πίστευαν ότι θα είχαν δουλειά ως το τέλος του έτους και μέχρι τις καλοκαιρινές διακοπές ο τομέας ήταν ακόμα απασχολημένος. Αλλά τώρα οι αγορές οικιακών συστημάτων έχουν παγώσει».
Σε πολλές περιπτώσεις, οι εταιρείες έχουν 30% ως 40% λιγότερο τζίρο από τις προβλέψεις τους. Οι προβλέψεις βέβαια βασίστηκαν στην ισχυρή ανάπτυξη του προηγούμενου διαστήματος. Έτσι όμως όπως είναι σήμερα τα πράγματα, λέει ο Scheper, οι εταιρείες είναι ευχαριστημένες αν καταλήξουν στα ίδια αποτελέσματα με πέρυσι.
Τα μεγάλης κλίμακας φωτοβολταϊκά έργα γίνονται εξειδικευμένη αγορά
Η μείωση των τιμών των Φ/Β μονάδων έχει επίσης επιπτώσεις στην αγορά μεγάλων έργων. Παρά το γεγονός ότι η δραστηριότητα στον κλάδο γίνεται πιο ελκυστική λόγω των φθηνών πάνελ, ο Scheper βλέπει ότι οι εταιρείες που αναπτύσσουν έργα εξακολουθούν να δυσκολεύονται πάρα πολύ να τα χρηματοδοτήσουν. Εκεί που παλιά η εκκίνηση των έργων ήταν εύκολη υπόθεση, ο Scheper βλέπει ότι τώρα οι διαδικασίες έχουν γίνει υπερβολικά πολύπλοκες για έναν τομέα όπου το 50% ως 60% των εργαζομένων είναι νέα άτομα.
«Από τη μια πλευρά, βλέπουμε ότι ορισμένα παλιά έργα που δεν ήταν εφικτά με τιμές 30 σεντς ανά watt είναι τώρα εφικτά», λέει ο Scheper. «Συνάμα όμως οι εταιρείες χρειάζονται τα τρία τέταρτα του έτους για να διαχειριστούν όλες τις διατυπώσεις». Συγκεκριμένα, ο Scheper βλέπει ότι η αίτηση για την επιδότηση SDE++ – την οποία ζητούν να δουν οι τράπεζες πριν δεσμευτούν για να παράσχουν χρηματοδότηση σε ένα έργο – κοστίζει πολύ χρόνο και χρήμα. «Εκεί που προηγουμένως ένας μάνατζερ μπορούσε να κάνει όλη την εφαρμογή μόνος του, τώρα χρειάζεται μια ολόκληρη ομάδα ανθρώπων για να το κάνει. Και αυτοί οι άνθρωποι είναι σχεδόν όλοι νέοι στον τομέα».
Κατά συνέπεια, λέει ο Scheper, τα μεγάλης κλίμακας φωτοβολταϊκά έργα έχουν γίνει άκρως εξειδικευμένη υπόθεση. «Η διαδικασία είναι δύσκολη και θα γίνεται όλο και πιο δύσκολη», λέει. «Πρέπει πραγματικά να γνωρίζεις τους σωστούς ανθρώπους και τους σωστούς τρόπους. Έχει γίνει μια εξειδικευμένη αγορά».
Μπορούν οι ευρωπαίοι κατασκευαστές να ανταγωνιστούν την Κίνα;
Η συνεχής πτώση των τιμών των μονάδων δεν προκαλεί ανησυχίες μόνο στους χονδρέμπορους αλλά και στους Ευρωπαίους κατασκευαστές. Σε έκκληση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η SolarPower Europe έγραψε πρόσφατα ότι χωρίς παρέμβαση, ένα μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής βιομηχανίας κατασκευής ηλιακών πάνελ κινδυνεύει με εξαφάνιση. Η SolarPower Europe συμβούλεψε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μεταξύ άλλων, να αγοράσει τις μετοχές των κατασκευαστών.
Αν και ο Scheper είναι υπέρ της ύπαρξης μιας ευρωπαϊκής βιομηχανίας κατασκευής ηλιακών πάνελ, δεν βλέπει κανένα όφελος σε αυτά τα μέτρα. «Η αγορά υπερτιμημένων πάνελ δεν έχει νόημα», λέει ο Scheper. «Έχουν συμβεί τόσα πολλά στην Κίνα τα τελευταία τρία χρόνια και υπάρχει μια τεράστια κεφαλαιακή στήριξε πίσω από τα κινέζικα πάνελ. Δεν θα καλύψουμε ποτέ το κενό».
Αυτό, κατά τον Scheper, ωστόσο, δεν σημαίνει ότι η Ευρώπη πρέπει απλά να κάθεται να χαλαρώνει. «Πρέπει να αξιοποιήσουμε τις ιδιότητες που έχουμε», εξηγεί. «Εάν μπορούμε να φτιάξουμε ένα premium προϊόν στην Ευρώπη, υπάρχει πράγματι μια αγορά για αυτό. Θα μπορούσαμε ας πούμε να παράγουμε πράσινα πάνελ που ανταποκρίνονται σε μια ανάγκη».
Σύμφωνα με τον Scheper, είναι καλύτερο να συνεργαζόμαστε με κινεζικές εταιρείες και να γνωρίζουμε τι μπορούμε και τι δεν μπορούμε να πετύχουμε στην Ευρώπη: «Όσον αφορά την έρευνα και την ανάπτυξη, θα δείτε ότι πρωτοστατούμε στην Ολλανδία και ότι αναπτύσσουμε τα πάνελ με την υψηλότερη απόδοση. Αλλά αν θέλουμε να παράγουμε τα πάνελ αυτά σε μαζική κλίμακα, αυτό δεν γίνεται στην Ολλανδία, οπότε όποιος θέλει να το κάνει, είναι καλύτερα να συνεργαστεί με τους ολλανδούς».
Να προσαρμόσουμε τις προσδοκίες μας
Συνολικά, ο Scheper βλέπει ότι λαμβάνει χώρα μια μεγάλη αλλαγή.
«Η Ευρώπη θα γίνει ξανά αγορά πωλητών», εξηγεί. Σύμφωνα με τον Scheper, αυτό σημαίνει ότι οι εταιρείες πρέπει να διακρίνονται μεταξύ τους με διαφορετικούς τρόπους από πριν: «Πρέπει να προσθέσετε αξία στο προϊόν σας».
Δεν κάνουμε πια αισιόδοξες προβλέψεις, πιστεύει ο Scheper. «Μας στενοχώρησε λίγο αυτό γιατί για ένα διάστημα τα πράγματα φαίνονταν διαφορετικά», λέει. «Αλλά θα είναι σημαντικό να αρχίσουμε να προσαρμόζουμε τις προσδοκίες μας στην πραγματικότητα».
www.worldenergynews.gr
