Πόροι 686 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ρίχνονται στη μάχη με τον χρόνο για την αποκατάσταση των περιοχών που καταστράφηκαν από την κακοκαιρία Daniel. Χρηματοδοτήσεις που αθροίζουν περίπου 3 δισ. ευρώ, σε συνδυασμό με τη δυνατότητα έκδοσης «πράσινου» ομολόγου, ανοίγουν ένα παράθυρο ευκαιρίας, μετά την πρόσφατη βιβλική καταστροφή στη Θεσσαλία, για τη θωράκιση απέναντι στην κλιματική αλλαγή.
Ειδικά για τα έργα αποκατάστασης της Θεσσαλίας θα διατεθούν 686 εκατ. ευρώ του RRF, εκ των οποίων 420 εκατ. ευρώ θα κατευθυνθούν σε οδικά έργα, 186 εκατ. στην ανάταξη του σιδηροδρόμου, ενώ 180 εκατ. ευρώ σε αντιδιαβρωτικά έργα στον Έβρο και τη Ροδόπη, που αντιμετώπισαν πρωτοφανούς έκτασης πυρκαγιές το περασμένο καλοκαίρι.
Ο αναθεωρημένος σχεδιασμός του Ταμείου Ανάκαμψης αναμένεται να «κλειδώσει» οριστικά στο Eurogroup του Δεκεμβρίου.
Επιπλέον, η ενίσχυση των υποδομών και το πρόγραμμα της πρώτης αρωγής των πλημμυροπαθών εμπίπτουν και στη νέα προγραμματική περίοδο, ΕΣΠΑ 2021-2027, με τους διαθέσιμους πόρους να προσεγγίζουν το 1,5 δισ. ευρώ. Αναμένονται, επίσης, σύντομα επιπλέον πόροι από το Ταμείο Αλληλεγγύης, που ανέρχονται στο 6% επί της δημόσιας δαπάνης των ζημιών, ενώ με ένα ακόμα μικρότερο ποσό θα συμβάλλει ένα ταμείο Αγροτικής Αλληλεγγύης.
Ως τελευταίο οχυρό, όταν εξαντληθούν οι υπόλοιποι πόροι, υπάρχει και η δυνατότητα λήψης δανείου από την ΕΤΕπ ύψους 750 εκατ. ευρώ για αποκατάσταση υποδομών από φυσικές καταστροφές.
Οι πρώτες ενέργειες
Προτού καν απομακρυνθούν όλα τα νερά από τις πληγείσες περιοχές, με το μέγεθος των ζημιών να μην έχει ακόμη προσδιοριστεί, έγιναν τα πρώτα θεσμικά βήματα για την επίσπευση των απαραίτητων έργων αποκατάστασης. Αυτός ήταν ο στόχος της νομοθετικής ρύθμισης για την ανάληψη από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών της αρμοδιότητας για τα έργα αποκατάστασης και τα απαραίτητα αντιπλημμυρικά, με στόχο την αμεσότερη θωράκιση των περιοχών.
Βάσει της ρύθμισης που έγινε, η κυβέρνηση, με πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, αφαιρεί από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης την αρμοδιότητα των έργων παραπάνω έργων, που στις πρόσφατες καταστροφές στη Θεσσαλία φάνηκαν ανεπαρκείς. Το Υπουργείο Υποδομών θα «τρέχει» τον σχεδιασμό, την ανάθεση και την επίβλεψη των απαραίτητων έργων, ακόμα κι αν δεν εμπίπτουν στις αρμοδιότητές του.
Με την ίδια τροπολογία, υιοθετείται για τις πληγείσες από ακραία φαινόμενα περιοχές μία fast track διαδικασία για την εκτέλεση των έργων, που προβλέπει ανάθεση χωρίς ανοιχτό διαγωνισμό, με ανάληψη του κόστους των μελετών από τον ανάδοχο και εξαίρεση από τις διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Παράλληλα, άνοιξε το παράθυρο και για την επίταξη εκτάσεων προς απαλλοτρίωση, καθώς και η αξιόπιστη και έγκαιρη εκτέλεση των έργων.
Η χαρτογράφηση της καταστροφής
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, κ. Χρήστος Σταϊκούρας, εχθές, κατά τη διάρκεια του Υπουργικού Συμβουλίου, έχουν ήδη διενεργηθεί από κλιμάκια μηχανικών 472 επιτόπιες αυτοψίες στις πληγείσες περιοχές της Θεσσαλίας. Έχουν ελεγχθεί 981 χιλιόμετρα οδικού δικτύου, εκ των οποίων τα 70,2 χιλιόμετρα παρουσιάζουν φθορές.
Σημειώνεται ότι από τις υποδομές που έχουν υποστεί ζημιές, ποσοστό 40,47% αντιστοιχεί σε μεγάλη ζημιά ή πλήρη καταστροφή. Μέση φθορά παρουσιάζει το 34,11% και μικρή το 25,42%. Επίσης, σε επίπεδο τεχνικών έργων φθορές έχουν καταγραφεί σε 130, επίσης σε 79 γέφυρες. Πλημμυρισμένα είναι 79 σχολεία, ενώ σε 16 σημεία του σιδηροδρομικού δικτύου καταγράφηκαν φθορές.
Ολική ή σχεδόν ολική καταστροφή έχουν υποστεί 82 οδοί, 55 τεχνικά οδικά έργα, 24 γέφυρες, καθώς και 18 οδοί/γέφυρες.
