Από τον αρχικό στόχο του 40% μέχρι το 2030, η Επιτροπή πρότεινε την ενίσχυση του στόχου της ΕΕ για ΑΠΕ στο 45% της κατανάλωσης ενέργειας του μπλοκ σύμφωνα μετο Euractiv
Όταν οι νομοθέτες της ΕΕ κατέληξαν σε συμφωνία για την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) στις 30 Μαρτίου, έκλεισαν ένα βασικό κεφάλαιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, του εμβληματικού προγράμματος πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με επικεφαλής την Ursula von der Leyen.
Αυτό δεν είναι μικρό κατόρθωμα, δεδομένων των αντίξοων ανέμων που αντιμετωπίζει η Ευρώπη από την έναρξη της Πράσινης Συμφωνίας τον Δεκέμβριο του 2019.
Στα τέσσερα χρόνια που μεσολάβησαν από την ανάληψη των καθηκόντων της σημερινής Επιτροπής, η ΕΕ επλήγη από δύο διαδοχικές κρίσεις σοβαρού γεωπολιτικού και οικονομικού μεγέθους – την πανδημία COVID-19 και τον βίαιο πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Κάθε φορά, η Πράσινη Συμφωνία δεχόταν επίθεση –από την Τσεχία ή την Πολωνία– και κάθε φορά, η ΕΕ απαντούσε συλλογικά διπλασιάζοντας την πράσινη ατζέντα της, μεταξύ άλλων αυξάνοντας τον στόχο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας του μπλοκ.
Από τον αρχικό στόχο του 40% μέχρι το 2030, η Επιτροπή πρότεινε την ενίσχυση του στόχου της ΕΕ για ΑΠΕ στο 45% της κατανάλωσης ενέργειας του μπλοκ και κατέθεσε σχέδια για επιτάχυνση της αδειοδότησης νέων αιολικών και ηλιακών πάρκων για την επιτάχυνση της εξόδου της Ευρώπης από τις ρωσικές εισαγωγές ορυκτών καυσίμων.
Η κίνηση υποστηρίχθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο υποστήριξε εμφατικά τον στόχο του 45% στο όνομα της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης και της επείγουσας ανάγκης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Ωστόσο, τα κράτη μέλη της ΕΕ ήταν πιο διστακτικά, λέγοντας ότι θα προτιμούσαν να επιμείνουν στον στόχο του 40% που κατέθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το έτος πριν από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Στο τέλος, συναντήθηκαν στα μισά του δρόμου και συμβιβάστηκαν με στόχο 42,5% ΑΠΕ για το 2030 – σχεδόν διπλάσιο από το σημερινό μερίδιο της ΕΕ, το οποίο ανέρχεται σε λίγο περισσότερο από 22%.
Επικεντρωθείτε στην παράδοση
Ο στόχος του 42,5% για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι αναμφίβολα τεράστιος, και οι δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει η Ευρώπη για να τον επιτύχει δεν πρέπει να υποτιμηθούν.
«Σημαίνει να κάνουμε σε επτά χρόνια ό,τι έχουμε καταφέρει τα τελευταία 40 χρόνια!» δήλωσε ο Pascal Canfin, Γάλλος κεντρώος βουλευτής που προεδρεύει της επιτροπής περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Θα είναι ακόμη πιο δύσκολο αφού ο στόχος του 2030 θα πρέπει να επιτευχθεί χωρίς μεγάλη πρόσθετη χωρητικότητα από τη βιομάζα, η οποία αποτελεί σήμερα το 60% της κατανάλωσης ανανεώσιμης ενέργειας της ΕΕ και θα περιοριστεί αυστηρότερα βάσει των ενημερωμένων πράσινων κριτηρίων της οδηγίας για τη βιομάζα.
Ένας πρώην εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο οποίος μίλησε στην EURACTIV υπό τον όρο της ανωνυμίας, είπε ότι η άσκηση στόχων στο σχέδιο REPowerEU της ΕΕ που εγκρίθηκε μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία ήταν ξεκάθαρα «πολιτική», χωρίς «καμία σοβαρή σε βάθος τεχνική και αγορά ανάλυση".
«Είναι σχεδόν αδύνατο να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι μέχρι το 2030», είπε ο πρώην αξιωματούχος της ΕΕ, ο οποίος κατείχε ανώτερη θέση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή πριν αποχωρήσει πριν από μερικά χρόνια.
Αυτές οι ανησυχίες συμμερίζονται και η ίδια η βιομηχανία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
«Οι νέοι στόχοι είναι σπουδαίοι, αλλά τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει επίσης να διασφαλίσουν ότι αυτοί οι στόχοι μπορούν να επιτευχθούν», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της WindEurope, Giles Dickson, όταν ρωτήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο σχετικά με τον προτεινόμενο στόχο της ΕΕ για το 45%.
«Οι σημερινές διαδικασίες αδειοδότησης είναι πολύ περίπλοκες και πολύ μακροχρόνιες για να πλησιάσουν είτε τον στόχο του 40% είτε τον στόχο του 45%, είπε τότε στην EURACTIV.
Ο Dickson είπε ότι η αύξηση της παραγωγής αιολικής και ηλιακής ενέργειας απαιτεί τεράστιες επενδύσεις στην παραγωγική ικανότητα και την υποστήριξη υποδομών όπως τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας. Προϋποθέτει επίσης συνεχή πρόσβαση σε φθηνές και άφθονες πρώτες ύλες όπως οι σπάνιες γαίες, οι οποίες επί του παρόντος παράγονται και διυλίζονται σχεδόν αποκλειστικά στην Κίνα, καθιστώντας την Ευρώπη εξαρτημένη από τις ιδιοτροπίες του Πεκίνου για την ενεργειακή της ασφάλεια.
«Εάν αυτά τα προβλήματα δεν αντιμετωπιστούν, οποιοσδήποτε επικαιροποιημένος στόχος για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για το 2030 παραμένει ακαδημαϊκός», προειδοποίησε ο Dickson, ζητώντας μια γνήσια ευρωπαϊκή βιομηχανική πολιτική για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Υπό αυτή την έννοια, η συμφωνία της ΕΕ για την οδηγία για τις ΑΠΕ σηματοδοτεί το τέλος ενός κύκλου πολιτικής που επικεντρώνεται στον καθορισμό στόχων και την έναρξη ενός νέου που επικεντρώνεται στην παράδοση και τη βιομηχανική πολιτική.
Μετά το 2030
Αλλά μετά το 2030, η Ευρώπη θα χρειαστεί επίσης να έχει μια ειλικρινή συζήτηση σχετικά με τη μελλοντική κατεύθυνση των ενεργειακών και κλιματικών πολιτικών της.
Μέχρι τώρα, η συναίνεση στις Βρυξέλλες επικεντρωνόταν στην ανάπτυξη αιολικής και ηλιακής ενέργειας χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο τελικός στόχος όσον αφορά το επιθυμητό ευρωπαϊκό ενεργειακό μείγμα.
Ενώ ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών της ΕΕ – συμπεριλαμβανομένης της Αυστρίας, της Δανίας, της Γερμανίας και της Ισπανίας – φαίνεται ευτυχής να στοχεύει σε ένα 100% σύστημα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, άλλες όπως η Γαλλία, η Φινλανδία, η Πολωνία και η Ουγγαρία έχουν καταστήσει σαφές ότι η πυρηνική ενέργεια πρέπει να θεωρείται μέρος του ενεργειακού συστήματος της ΕΕ με χαμηλές εκπομπές άνθρακα.
Όταν οι αρχηγοί κρατών της ΕΕ συναντήθηκαν τον Μάρτιο, ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron έδειξε ξεκάθαρα ότι οι ΑΠΕ δεν θα μπορούσαν να θεωρηθούν ο μόνος τρόπος για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές.
«Γνωρίζουμε ότι οι ΑΠΕ δεν επαρκούν και ότι τα πυρηνικά είναι πράγματι απαραίτητο μέρος της απάντησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο», δήλωσε ο Macron μετά τη σύνοδο κορυφής του Μαρτίου.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν τα ανατολικά κράτη μέλη της ΕΕ, όπως η Βουλγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Ουγγαρία και η Ρουμανία, που ποτέ δεν ήταν μεγάλοι υποστηρικτές των ΑΠΕ και αντλούν σημαντικό μερίδιο της ηλεκτρικής τους ενέργειας.
www.worldenergynews.gr
Αυτό δεν είναι μικρό κατόρθωμα, δεδομένων των αντίξοων ανέμων που αντιμετωπίζει η Ευρώπη από την έναρξη της Πράσινης Συμφωνίας τον Δεκέμβριο του 2019.
Στα τέσσερα χρόνια που μεσολάβησαν από την ανάληψη των καθηκόντων της σημερινής Επιτροπής, η ΕΕ επλήγη από δύο διαδοχικές κρίσεις σοβαρού γεωπολιτικού και οικονομικού μεγέθους – την πανδημία COVID-19 και τον βίαιο πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Κάθε φορά, η Πράσινη Συμφωνία δεχόταν επίθεση –από την Τσεχία ή την Πολωνία– και κάθε φορά, η ΕΕ απαντούσε συλλογικά διπλασιάζοντας την πράσινη ατζέντα της, μεταξύ άλλων αυξάνοντας τον στόχο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας του μπλοκ.
Από τον αρχικό στόχο του 40% μέχρι το 2030, η Επιτροπή πρότεινε την ενίσχυση του στόχου της ΕΕ για ΑΠΕ στο 45% της κατανάλωσης ενέργειας του μπλοκ και κατέθεσε σχέδια για επιτάχυνση της αδειοδότησης νέων αιολικών και ηλιακών πάρκων για την επιτάχυνση της εξόδου της Ευρώπης από τις ρωσικές εισαγωγές ορυκτών καυσίμων.
Η κίνηση υποστηρίχθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο υποστήριξε εμφατικά τον στόχο του 45% στο όνομα της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης και της επείγουσας ανάγκης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Ωστόσο, τα κράτη μέλη της ΕΕ ήταν πιο διστακτικά, λέγοντας ότι θα προτιμούσαν να επιμείνουν στον στόχο του 40% που κατέθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το έτος πριν από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Στο τέλος, συναντήθηκαν στα μισά του δρόμου και συμβιβάστηκαν με στόχο 42,5% ΑΠΕ για το 2030 – σχεδόν διπλάσιο από το σημερινό μερίδιο της ΕΕ, το οποίο ανέρχεται σε λίγο περισσότερο από 22%.
Επικεντρωθείτε στην παράδοση
Ο στόχος του 42,5% για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι αναμφίβολα τεράστιος, και οι δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει η Ευρώπη για να τον επιτύχει δεν πρέπει να υποτιμηθούν.
«Σημαίνει να κάνουμε σε επτά χρόνια ό,τι έχουμε καταφέρει τα τελευταία 40 χρόνια!» δήλωσε ο Pascal Canfin, Γάλλος κεντρώος βουλευτής που προεδρεύει της επιτροπής περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Θα είναι ακόμη πιο δύσκολο αφού ο στόχος του 2030 θα πρέπει να επιτευχθεί χωρίς μεγάλη πρόσθετη χωρητικότητα από τη βιομάζα, η οποία αποτελεί σήμερα το 60% της κατανάλωσης ανανεώσιμης ενέργειας της ΕΕ και θα περιοριστεί αυστηρότερα βάσει των ενημερωμένων πράσινων κριτηρίων της οδηγίας για τη βιομάζα.
Ένας πρώην εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο οποίος μίλησε στην EURACTIV υπό τον όρο της ανωνυμίας, είπε ότι η άσκηση στόχων στο σχέδιο REPowerEU της ΕΕ που εγκρίθηκε μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία ήταν ξεκάθαρα «πολιτική», χωρίς «καμία σοβαρή σε βάθος τεχνική και αγορά ανάλυση".
«Είναι σχεδόν αδύνατο να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι μέχρι το 2030», είπε ο πρώην αξιωματούχος της ΕΕ, ο οποίος κατείχε ανώτερη θέση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή πριν αποχωρήσει πριν από μερικά χρόνια.
Αυτές οι ανησυχίες συμμερίζονται και η ίδια η βιομηχανία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
«Οι νέοι στόχοι είναι σπουδαίοι, αλλά τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει επίσης να διασφαλίσουν ότι αυτοί οι στόχοι μπορούν να επιτευχθούν», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της WindEurope, Giles Dickson, όταν ρωτήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο σχετικά με τον προτεινόμενο στόχο της ΕΕ για το 45%.
«Οι σημερινές διαδικασίες αδειοδότησης είναι πολύ περίπλοκες και πολύ μακροχρόνιες για να πλησιάσουν είτε τον στόχο του 40% είτε τον στόχο του 45%, είπε τότε στην EURACTIV.
Ο Dickson είπε ότι η αύξηση της παραγωγής αιολικής και ηλιακής ενέργειας απαιτεί τεράστιες επενδύσεις στην παραγωγική ικανότητα και την υποστήριξη υποδομών όπως τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας. Προϋποθέτει επίσης συνεχή πρόσβαση σε φθηνές και άφθονες πρώτες ύλες όπως οι σπάνιες γαίες, οι οποίες επί του παρόντος παράγονται και διυλίζονται σχεδόν αποκλειστικά στην Κίνα, καθιστώντας την Ευρώπη εξαρτημένη από τις ιδιοτροπίες του Πεκίνου για την ενεργειακή της ασφάλεια.
«Εάν αυτά τα προβλήματα δεν αντιμετωπιστούν, οποιοσδήποτε επικαιροποιημένος στόχος για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για το 2030 παραμένει ακαδημαϊκός», προειδοποίησε ο Dickson, ζητώντας μια γνήσια ευρωπαϊκή βιομηχανική πολιτική για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Υπό αυτή την έννοια, η συμφωνία της ΕΕ για την οδηγία για τις ΑΠΕ σηματοδοτεί το τέλος ενός κύκλου πολιτικής που επικεντρώνεται στον καθορισμό στόχων και την έναρξη ενός νέου που επικεντρώνεται στην παράδοση και τη βιομηχανική πολιτική.
Μετά το 2030
Αλλά μετά το 2030, η Ευρώπη θα χρειαστεί επίσης να έχει μια ειλικρινή συζήτηση σχετικά με τη μελλοντική κατεύθυνση των ενεργειακών και κλιματικών πολιτικών της.
Μέχρι τώρα, η συναίνεση στις Βρυξέλλες επικεντρωνόταν στην ανάπτυξη αιολικής και ηλιακής ενέργειας χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο τελικός στόχος όσον αφορά το επιθυμητό ευρωπαϊκό ενεργειακό μείγμα.
Ενώ ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών της ΕΕ – συμπεριλαμβανομένης της Αυστρίας, της Δανίας, της Γερμανίας και της Ισπανίας – φαίνεται ευτυχής να στοχεύει σε ένα 100% σύστημα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, άλλες όπως η Γαλλία, η Φινλανδία, η Πολωνία και η Ουγγαρία έχουν καταστήσει σαφές ότι η πυρηνική ενέργεια πρέπει να θεωρείται μέρος του ενεργειακού συστήματος της ΕΕ με χαμηλές εκπομπές άνθρακα.
Όταν οι αρχηγοί κρατών της ΕΕ συναντήθηκαν τον Μάρτιο, ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron έδειξε ξεκάθαρα ότι οι ΑΠΕ δεν θα μπορούσαν να θεωρηθούν ο μόνος τρόπος για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές.
«Γνωρίζουμε ότι οι ΑΠΕ δεν επαρκούν και ότι τα πυρηνικά είναι πράγματι απαραίτητο μέρος της απάντησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο», δήλωσε ο Macron μετά τη σύνοδο κορυφής του Μαρτίου.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν τα ανατολικά κράτη μέλη της ΕΕ, όπως η Βουλγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Ουγγαρία και η Ρουμανία, που ποτέ δεν ήταν μεγάλοι υποστηρικτές των ΑΠΕ και αντλούν σημαντικό μερίδιο της ηλεκτρικής τους ενέργειας.
www.worldenergynews.gr
