Οι πράσινες υποδομές το μεγάλο στοίχημα για τον κατασκευαστικό κλάδο

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής δοκιμάζουν τις αντοχές των υποδομών. Το ζητούμενο της ανθεκτικότητας έχει έρθει στο προσκήνιο για όλο το φάσμα των έργων. Το πρασίνισμα και ο ψηφιακός μετασχηματισμός των υποδομών είναι το next big thing στη βιομηχανία των κατασκευών διεθνώς. Πόροι άνω των 11 δισ. ευρώ από το νέο ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, θα κατευθυνθούν σε πράσινες και έξυπνες επενδύσεις που θα αλλάξουν το αποτύπωμα των υποδομών και των μεταφορών της χώρας.

Ο φιλόδοξος στόχος της Ευρώπης να είναι κλιματικά ουδέτερη το 2050 περνάει από τα φιλικά προς το περιβάλλον έργα νέας γενιάς και το πρασίνισμα των υφιστάμενων υποδομών. Οι βιώσιμες υποδομές, εξάλλου, είναι βασικός κρίκος στην αλυσίδα της απανθρακοποίησης των μεταφορών, που ευθύνονται για το ένα τέταρτο των εκπομπών αερίων ρύπων στην Ευρώπη. Οι σύγχρονες υποδομές, που θα προσφέρουν ασφάλεια και ευελιξία στην κινητικότητα ανθρώπων και αγαθών, θα αποτελέσουν πυλώνα της πράσινης ανάπτυξης.

Υποδομές υψηλής ποιότητας για την Ευρώπη

Ο πρόσφατα αναθεωρημένος ευρωπαϊκός ΤΕΝ-Τ policy για τη δημιουργία υποδομών υψηλής ποιότητας περιλαμβάνει σιδηροδρομικό δίκτυο, πλωτές οδούς, λιμάνια, αεροδρόμια, με γνώμονα την ασφάλεια των μεταφορών, την ανάπτυξη και την εδαφική συνοχή.
Δύο είναι οι πυλώνες της ευρωπαϊκής στρατηγικής: εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων υποδομών και νέες υποδομές που από το στάδιο ακόμα του σχεδιασμού θα έχουν υιοθετήσει τα νέα εκσυγχρονιστικά μοντέλα, για παράδειγμα, υλικά με πιστοποίηση eco, προηγμένες τεχνολογίες, ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό, χρήση εξοπλισμού τύπου drones, μείωση εκπομπών αερίων, μηδένιση της ρύπανσης.

Όπως σημείωσε, εχθές, στο πλαίσιο του συνεδρίου «Σύγχρονες Μεταφορές – Πρόκληση για το Μέλλον», ο κ. Αναστάσιος Αρανίτης, Γενικός Διευθυντής της Ιντρακάτ, η ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών και η εξασφάλιση της βιωσιμότητας στα μεγάλα έργα υποδομής αποτελούν τις μεγάλες προκλήσεις του κατασκευαστικού κλάδου της χώρας, οι οποίες όμως θα ανοίξουν και μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης.

Έργα νέας γενιάς

Ήδη σημαντικά έργα υποδομής με πράσινο πρόσημο βρίσκονται σε κάποια φάση υλοποίησης, ενώ πράσινα έργα νέας γενιάς περιλαμβάνονται στο μεγάλο πακέτο των 13 δισ. ευρώ που «τρέχει» το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Κορυφαία θέση μεταξύ αυτών καταλαμβάνει το πακέτο μαμούθ των έξι σιδηροδρομικών έργων, ύψους 4 δισ. ευρώ, με τον διαγωνισμό να έχει περάσει στη δεύτερη φάση, αυτή του ανταγωνιστικού διαλόγου.
Σε αυτά περιλαμβάνεται και μια σειρά έργων που προωθούν τη βιώσιμη ανάπτυξη. Δίνεται έμφαση σε έργα αντιπλημμυρικής θωράκισης, αρδευτικά και εγγειοβελτιωτικά, αλλά και διαχείρισης υδάτινων πόρων, με τον προϋπολογισμό τους να ξεπερνά συνολικά το 1,2 δισ. ευρώ.

Βεβαίως, το πιο πράσινο μέσο μαζικών μετακινήσεων, το μετρό έχει την τιμητική του. Το αμέσως επόμενο διάστημα θα ξεκινήσει το ταξίδι του από την Κατεχάκη ο πρώτος μετροπόντικας που θα σκάψει τη νέα Γραμμή 4 του μετρό -βρίσκεται σε φάση συναρμολόγησης-. Σε εξέλιξη είναι ο διαγωνισμός για την επέκταση της Γραμμής 2 προς Ίλιον, ενώ για την επέκταση του προαστιακού προς τη Δυτική Αττική το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται ο προσωρινός μειοδότης. Ακόμη, έχουν ξεκινήσει τα αντιπλημμυρικά έργα στους παραχωρημένους αυτοκινητόδρομους.

Χαμηλό το σκορ της Ελλάδας

Η χώρα μας έχει, βεβαίως, να διανύσει μακρύ δρόμο και το στοίχημα για τον κατασκευαστικό κλάδο είναι μεγάλο. Από τα συγκριτικά στοιχεία για τον τομέα υποδομών της πρωτοβουλίας Global Infrastructure Hub (InfraCompass) του G20 προκύπτει ότι η Ελλάδα παρουσιάζει χαμηλό δείκτη στην ποιότητα του τομέα των υποδομών, υστερώντας σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ευρώπης. Βασικοί άξονες υστέρησης είναι ο σχεδιασμός, ξεκινώντας από τις μελέτες του έργου, η δυνατότητα χρηματοδότησης και οι διαδικασίες των δημόσιων προμηθειών.

Η εστίαση στο κόστος κατασκευής, σύμφωνα με την τελευταία μελέτη του ΙΟΒΕ, και όχι στην ποιότητα, κατά τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και η ένδεια των έργων που ώθησε τον ανταγωνισμό σε επίπεδα εξαιρετικά υψηλών εκπτώσεων, οδήγησαν μεταξύ άλλων σε αμφιλεγόμενη ποιότητα μελετών και κατασκευής των έργων και στην επιλογή φθηνών εισαγόμενων υλικών και εξοπλισμού.
Η μεγάλη ευκαιρία για να ανατραπεί αυτή η εικόνα βρίσκεται στους ευρωπαϊκούς πόρους, άνω των 11 δισ. ευρώ, που πέφτουν στη μάχη για την ανάκαμψη της οικονομίας μετά την πανδημία. Το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 των 26,1 δισ. ευρώ εστιάζει στις βιώσιμες επενδύσεις. Ειδικότερα, με δύο επιμέρους στόχους να αφορούν στις υποδομές, τον πράσινο και τον ψηφιακό, κατ’ ελάχιστον 4,5 δισ. ευρώ θα κατευθυνθούν σε τέτοιες δράσεις.
Αντίστοιχο ύψος κονδυλίων θα διοχετευθούν σε πράσινες και έξυπνες υποδομές και μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Όσο κι αν εκ πρώτης όψεως δεν μοιάζουν συναφείς, οι ψηφιακές υποδομές πατούν επίσης σε κατασκευές που τις στεγάζουν ή τις υποστηρίζουν, αλλά και σε δίκτυα.

www.worldenergynews.gr