Οι κατοικίες στην Ελλάδα είναι αυτή τη στιγμή οι πλέον ενεργοβόρες στην Ευρώπη, καθώς – σε σχέση με τις άλλες μεσογειακές χώρες – καταναλώνουν σχεδόν 30% περισσότερη ενέργεια από τις αντίστοιχες στην Ισπανία και περίπου 50% σε σύγκριση με τα σπίτια στην Πορτογαλία
Το σπίτι του μέλλοντος θα λειτουργεί με σχεδόν μηδενική ή έστω με τη χαμηλότερη δυνατή κατανάλωση ενέργειας.
Αυτός τουλάχιστον θα είναι ο στόχος όλων των νέων οικιστικών ακινήτων που θα ανεγερθούν από το 2021 στην Ελλάδα, αλλά και στα υπόλοιπα κράτη – μέλη σε υλοποίηση της πολιτικής εξοικονόμησης ενέργειας που προωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα κτίρια σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης – ΝΖΕΒ (Near Zero Energy Building) όπως ονομάζονται, θα χρησιμοποιούν όλες εκείνες τις αρχιτεκτονικές και τεχνολογικές εφαρμογές που θα τους επιτρέπουν να χρησιμοποιούν την ελάχιστη ενέργεια προκειμένου να καλύπτουν πλήρως τις λειτουργικές τους ανάγκες, από τη θέρμανση και τον κλιματισμό μέχρι τον φωτισμό και το ζεστό νερό χρήσης.
Φυσικά, εκτός από τα νεόδμητα ακίνητα, τον ίδιο στόχο θα μπορούν να επιδιώξουν και τα παλαιότερα κτίρια μέσω παρεμβάσεων που θα βελτιώσουν κατά το δυνατόν την ενεργειακή τους απόδοση.
Κτίρια ΝΖΕΒ μπορούν να είναι μονοκατοικίες, πολυκατοικίες, συγκροτήματα γραφείων, εμπορικά ακίνητα, ξενοδοχεία, νοσοκομεία, όπως επίσης ακίνητα που χρησιμοποιούνται ως εκπαιδευτικά κέντρα και αθλητικές εγκαταστάσεις.
«Αυτή τη στιγμή τα ακίνητα στον ελληνικό χώρο απέχουν αρκετά από το να χαρακτηριστούν ως κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης», αναφέρει στο World Energy News o κ. Αθανάσιος Πετσόπουλος, Μηχανολόγος Μηχανικός BSc – MSc και πρόεδρος – διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας SPEED Σύμβουλοι Ανάπτυξης ΑΕ.
Σύμφωνα με τον κ. Πετσόπουλο, το κτιριακό απόθεμα της χώρας μας καταναλώνει τεράστιες ποσότητες ενέργειας, απαιτώντας μόνο για την ικανοποίηση των συνθηκών θερμικής άνεσης περίπου 30% περισσότερη ενέργεια, ιδιαίτερα σε ότι αφορά στα κτίρια που κατασκευάστηκαν πριν το 1980, πριν δηλαδή τεθεί σε ισχύ ο Κανονισμός Θερμομόνωσης.
Την τελευταία πενταετία, μάλιστα, εκτιμάται πως αυξήθηκε κατά 25% η συνολική τελική ενέργειας που χρειάζονται τα κτίρια για τις λειτουργικές τους ανάγκες.
«Στον οικιακό τομέα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία, η συνολική ετήσια κατανάλωση ενέργειας ανά ελληνικό νοικοκυριό είναι περίπου 17.000 kWh ή 1,45 τόνοι ισοδύναμου πετρελαίου. Σε σύγκριση με άλλες μεσογειακές χώρες, παρουσιάζουμε ενεργειακή κατανάλωση σχεδόν 30% μεγαλύτερη από την Ισπανία και περίπου 50% μεγαλύτερη από την Πορτογαλία. Επίσης, η ενεργειακή θερμική κατανάλωση είναι κατά πολύ μεγαλύτερη στην Ελλάδα ακόμη και από χώρες της Βορείου Ευρώπης, όπως τη Δανία, τη Γερμανία και τη Βρετανία», αναφέρει ο κ. Πετσόπουλος.
Επισημαίνεται πως η ενέργεια που καταναλώνουν τα ελληνικά νοικοκυριά δαπανάται κατά κύριο λόγο – σε ποσοστό 59% περίπου – στη θέρμανση των χώρων.
Επομένως, η ανέγερση κατοικιών με προδιαγραφές ΝΖΕΒ ή η αναβάθμιση υφιστάμενων ακινήτων με παρεμβάσεις που θα τα μετατρέψουν κατά το δυνατόν σε κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, θεωρείται απαραίτητη.
Όπως είναι φυσικό, το ενδιαφέρον για ενεργειακή αναβάθμιση είναι ήδη αρκετά έντονο, ωστόσο η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση «φρενάρει» τις απαραίτητες επενδύσεις.
Ανέγερση μόνο ΝΖΕΒ από το 2021
Σύμφωνα με την Οδηγία 2010/31/EU (EPBD recast) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως ΝΖΕΒ ορίζεται το κάθε ακίνητο με πολύ υψηλή ενεργειακή απόδοση.
Μάλιστα, η σχεδόν μηδενική ή πολύ χαμηλή ποσότητα ενέργειας που απαιτείται για τις λειτουργικές του ανάγκες θα πρέπει να εξασφαλίζεται σε σημαντικό βαθμό από ανανεώσιμες πηγές, περιλαμβανομένης της ενέργειας που παράγεται επιτόπου ή πλησίον του κτιρίου.
Αξίζει να σημειωθεί πως η συγκεκριμένη ευρωπαϊκή οδηγία ενσωματώθηκε στον ελληνικό νόμο 4122/2013, βάσει του οποίου όλα τα νέα κτίρια που θα κατασκευάζονται μετά την 01/01/2021 θα πρέπει υποχρεωτικά να ανήκουν στην κατηγορία των ΝΖΕΒ.
Ο κ. Νάσος Πετσόπουλος αναφέρει πως μέχρι στιγμής στη χώρα μας δεν έχουν κατασκευαστεί κτίρια με προδιαγραφές σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης, γιατί ακόμα δεν έχουν υλοποιηθεί μια σειρά από προαπαιτούμενα για την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας.
Τα προαπαιτούμενα αυτά είναι:
• Καθορισμός των ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης.
• Υπολογισμός των βέλτιστων από πλευράς κόστους επιπέδων ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης.
• Καθορισμός των τεχνικών χαρακτηριστικών των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές, περιφερειακές ή τοπικές συνθήκες, περιλαμβανομένου αριθμητικού δείκτη της χρήσης πρωτογενούς ενέργειας σε κιλοβατώρες ανά τετραγωνικό μέτρο κατ’ έτος.
Η υλοποίησή τους θα ανοίξει και τυπικά το δρόμο για τη δημιουργία κτιρίων σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, ενώ παράλληλα θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ενίσχυση του ενδιαφέροντος σε ότι αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση υφιστάμενων ακινήτων.
Τα έξι «κλειδιά» για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης
Ωστόσο θα πρέπει να σημειωθεί πως σε υπάρχοντα κτίρια, όπως εξάλλου αναφέρει και ο κ. Πετσόπουλος, είναι αρκετά δύσκολη η απόλυτη επίτευξη του στόχου της σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης, καθώς ένα βασικό στοιχείο των ΝΖΕΒ είναι ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός και συγκεκριμένα η χωροθέτησή τους και η διαρρύθμιση των χώρων τους.
Και αυτό, γιατί μόνο εφόσον έχει ληφθεί εξ’ αρχής υπόψη το μικροκλίμα και η σχέση του ακινήτου με τα γειτονικά κτίρια μπορεί να γίνει η βέλτιστη εκμετάλλευση του φυσικού αερισμού το καλοκαίρι, των ηλιακών κερδών τον χειμώνα και η ικανοποίηση των αναγκών φωτισμού με φυσικό τρόπο καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Ο ίδιος σημειώνει, επίσης, πως δεν μπορούν να καθοριστούν απολύτως οι απαραίτητες εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης σε υφιστάμενα κτίρια, γιατί ο κάθε παράγοντας που επηρεάζει την ενεργειακή απόδοση πρέπει να αξιολογείται ως προς την επίδρασή του συνολικά στο κάθε ακίνητο.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι πλέον σημαντικοί παράγοντες που καθορίζουν την ενεργειακή απόδοση του ακινήτου και στους οποίους επικεντρώνεται τόσο η κατασκευή ενός καινούργιου κτιρίου σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας όσο και οι απαραίτητες παρεμβάσεις αναβάθμισης ενός υφιστάμενου ακινήτου, είναι οι εξής:
• Θερμομόνωση κελύφους και κουφώματα. Η αποτελεσματικότητα της θερμομόνωσης του κελύφους είναι συνυφασμένη άμεσα με τον περιορισμό των απωλειών διαμέσου του κελύφους. Η εφαρμογή θερμομόνωσης στην οροφή, τις εξωτερικές τοιχοποιίες και τα εκτεθειμένα δάπεδα σε επίπεδα που είναι πιο ψηλά από τα ελάχιστα υποχρεωτικά, μπορεί να ελαχιστοποιήσει τις απώλειες ενέργειας δια μέσου του κελύφους. Με τον βέλτιστο σχεδιασμό και τη σωστή εφαρμογή της θερμομόνωσης αποφεύγεται η δημιουργία θερμογεφυρών και ταυτόχρονα αυξάνεται η αεροστεγανότητα του κτιρίου. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται κατά την επιλογή των κουφωμάτων, καθώς πέραν του περιορισμού της απώλειας ενέργειας που πρέπει να επιτυγχάνεται, θα πρέπει να ληφθούν υπ’ όψη οι ανάγκες σε φυσικό φωτισμό, καθώς και οι επιπτώσεις που θα έχει η ηλιακή ακτινοβολία που εισέρχεται στο κτίριο σε διαφορετικές περιόδους του χρόνου.
• Σκίαση. Η υπερθέρμανση το καλοκαίρι σε ένα κτίριο μπορεί να αποφευχθεί με την εξωτερική σκίαση. Η σκίαση αυτή μπορεί να είναι σταθερή και ακόμη να είναι μέρος της μορφολογίας του κτιρίου. Ωστόσο, η σταθερή σκίαση θα πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψη τον προσανατολισμό των ανοιγμάτων, ώστε να δίνεται η δυνατότητα εκμετάλλευσης της ηλιακής ακτινοβολίας τον χειμώνα. Η μετακινούμενη σκίαση προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία στον χρήστη του κτιρίου, καθώς μπορεί να ρυθμίζεται ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν αλλά και άλλες συνθήκες που μπορεί να περιβάλλουν το κτίριο, όπως ο θόρυβος και η ποιότητα του αέρα. Ωστόσο, η σωστή λειτουργία της εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον χρήστη.
• Κλιματισμός και θέρμανση. Σε ένα κτίριο με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας οι ανάγκες για κλιματισμό και θέρμανση θα είναι περιορισμένες. Για τον λόγο αυτό ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται στη σωστή διαστασιολόγιση των τεχνικών συστημάτων. Ο σχεδιασμός του συστήματος θέρμανσης και του συστήματος κλιματισμού θα πρέπει να έχει αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη δυνατή συνολική ενεργειακή απόδοση του συστήματος. Αυτό επιτυγχάνεται με την επιλογή των πιο αποδοτικών επί μέρους στοιχείων, όπως για παράδειγμα αντλίες θερμότητας και λέβητες υψηλής απόδοσης, και την εφαρμογή των βέλτιστων μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας, όπως η θερμομόνωση των σωληνώσεων διανομής της θέρμανσης, αλλά και με την βέλτιστη διάταξη του συστήματος.
• Ζεστό νερό χρήσης. Οι ανάγκες σε ζεστό νερό χρήσης εξαρτώνται αποκλειστικά από τον τρόπο ζωής των χρηστών του κτιρίου. Ωστόσο, η ενέργεια που απαιτείται μπορεί να μειωθεί σημαντικά με την επιλογή και τον σχεδιασμό του κατάλληλου συστήματος παραγωγής ζεστού νερού. Τα ηλιακά θερμικά συστήματα που χρησιμοποιούνται ευρέως σε κατοικίες, εφόσον εγκατασταθούν με σωστό προσανατολισμό και κλίση, μπορούν να παράγουν τη μέγιστη ποσότητα ζεστού νερού που χρειάζεται. Ζεστό νερό μπορεί να παραχθεί και από απορριπτόμενη ενέργεια από την θέρμανση ή τον κλιματισμό ή άλλες θερμικές διεργασίες που μπορεί να γίνονται στο κτίριο. Όπως και στα συστήματα κλιματισμού και θέρμανσης, είναι σημαντικό κατά τον σχεδιασμό να γίνεται η σωστή διαστασιολόγιση και να επιτυγχάνεται η καλύτερη δυνατή συνολική ενεργειακή απόδοση του συστήματος παραγωγής ζεστού νερού.
• Φωτισμός. Ο φωτισμός μπορεί να αποτελεί μεγάλο μέρος της κατανάλωσης ενέργειας για ορισμένους τύπους κτιρίων, όπως τα γραφεία. Ο περιορισμός της μπορεί να γίνει με τον σχεδιασμό ενός συστήματος φωτισμού που λαμβάνει υπόψη τη λειτουργία του κτιρίου, τις ανάγκες των χρηστών του και τη συνεισφορά του φυσικού φωτισμού. Η αξιολόγηση όλων των δεδομένων μπορεί να οδηγήσει στην εγκατάσταση μόνο της απαιτούμενης ισχύος για τις ανάγκες φωτισμού. Η εφαρμογή αυτοματισμών μπορεί να δώσει επιπλέον εξοικονόμηση ενέργειας, ωστόσο είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη η χρήση του κτιρίου.
• Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Οι ανανεώσιμες πηγές εγκαθίστανται σε ένα κτίριο με σχεδόν μηδενική κατανάλωση για να παράγουν ολόκληρη ή μεγάλο μέρος της σχετικά μικρής ποσότητας ενέργειας που χρειάζεται το κτίριο. Για αυτόν τον λόγο το μέγεθος και ο τύπος του συστήματος που επιλέγεται να εγκατασταθεί πρέπει να ευθυγραμμίζεται με τις ανάγκες του κτιρίου. Επιπλέον, η εφαρμογή μέτρων αποθήκευσης της ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές, όπως η αποθήκευση του ζεστού νερού που παράγεται από ηλιακά συστήματα και η αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από φωτοβολταϊκά συστήματα, συντείνουν στην ενεργειακή αυτονομία του κτιρίου.
Υψηλά ποσοστά εξοικονόμησης
Τα οφέλη τόσο σε ότι αφορά στην εξοικονόμηση όσο και στο οικονομικό σκέλος, ποικίλουν ανάλογα με το είδος της παρέμβασης σε ένα ακίνητο.
Σύμφωνα με την εταιρία SPEED Σύμβουλοι Ανάπτυξης ΑΕ, τα ποσοστά εξοικονόμησης που μπορούν να επιτευχθούν ξεπερνούν σε πολλές περιπτώσεις το 30%, ενώ σε ανάλογα επίπεδα κυμαίνεται και το οικονομικό κέρδος από την εφαρμογή πρακτικών ενεργειακής αναβάθμισης ενός κτιρίου.
Αναλυτικά, τα οφέλη αυτά έχουν ως ακολούθως:
Θα πρέπει να σημειωθεί πως ο ενδιαφερόμενος να αναβαθμίσει ενεργειακά το ακίνητό του θα πρέπει να αναθέσει σε εξειδικευμένο μηχανικό ενεργειακό επιθεωρητή την υλοποίηση μιας αναλυτικής ενεργειακής επιθεώρησης του κτιρίου, ώστε να προσδιοριστούν οι ενεργειακές καταναλώσεις, η αποτύπωση των θερμικών απωλειών, η ενεργειακή κατάταξη και κατ’ επέκταση να προκύψουν οι απαιτούμενες επεμβάσεις εξοικονόμησης.
Επίσης θα πρέπει να γίνει μία ενεργειακή μελέτη στην οποία θα προσδιορίζονται επακριβώς οι επεμβάσεις, οι τρόποι υλοποίησης, καθώς και οι προδιαγραφές των υλικών που πρέπει να χρησιμοποιηθούν.
Οι δε απαραίτητες εργασίες θα πρέπει να γίνουν από εξειδικευμένα συνεργεία ανά τομέα και θα πρέπει να υπάρχει επίβλεψη από τον επιβλέποντα μηχανικό.
Τέλος, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών θα πρέπει να γίνει επαλήθευση των υλικών και των εξοπλισμών που χρησιμοποιήθηκαν, λαμβάνοντας υπ’ όψη τα σχετικά πιστοποιητικά των προμηθευτών.
www.worldenergynews.gr
Αυτός τουλάχιστον θα είναι ο στόχος όλων των νέων οικιστικών ακινήτων που θα ανεγερθούν από το 2021 στην Ελλάδα, αλλά και στα υπόλοιπα κράτη – μέλη σε υλοποίηση της πολιτικής εξοικονόμησης ενέργειας που προωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα κτίρια σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης – ΝΖΕΒ (Near Zero Energy Building) όπως ονομάζονται, θα χρησιμοποιούν όλες εκείνες τις αρχιτεκτονικές και τεχνολογικές εφαρμογές που θα τους επιτρέπουν να χρησιμοποιούν την ελάχιστη ενέργεια προκειμένου να καλύπτουν πλήρως τις λειτουργικές τους ανάγκες, από τη θέρμανση και τον κλιματισμό μέχρι τον φωτισμό και το ζεστό νερό χρήσης.
Φυσικά, εκτός από τα νεόδμητα ακίνητα, τον ίδιο στόχο θα μπορούν να επιδιώξουν και τα παλαιότερα κτίρια μέσω παρεμβάσεων που θα βελτιώσουν κατά το δυνατόν την ενεργειακή τους απόδοση.
Κτίρια ΝΖΕΒ μπορούν να είναι μονοκατοικίες, πολυκατοικίες, συγκροτήματα γραφείων, εμπορικά ακίνητα, ξενοδοχεία, νοσοκομεία, όπως επίσης ακίνητα που χρησιμοποιούνται ως εκπαιδευτικά κέντρα και αθλητικές εγκαταστάσεις.
«Αυτή τη στιγμή τα ακίνητα στον ελληνικό χώρο απέχουν αρκετά από το να χαρακτηριστούν ως κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης», αναφέρει στο World Energy News o κ. Αθανάσιος Πετσόπουλος, Μηχανολόγος Μηχανικός BSc – MSc και πρόεδρος – διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας SPEED Σύμβουλοι Ανάπτυξης ΑΕ.
Σύμφωνα με τον κ. Πετσόπουλο, το κτιριακό απόθεμα της χώρας μας καταναλώνει τεράστιες ποσότητες ενέργειας, απαιτώντας μόνο για την ικανοποίηση των συνθηκών θερμικής άνεσης περίπου 30% περισσότερη ενέργεια, ιδιαίτερα σε ότι αφορά στα κτίρια που κατασκευάστηκαν πριν το 1980, πριν δηλαδή τεθεί σε ισχύ ο Κανονισμός Θερμομόνωσης.
Την τελευταία πενταετία, μάλιστα, εκτιμάται πως αυξήθηκε κατά 25% η συνολική τελική ενέργειας που χρειάζονται τα κτίρια για τις λειτουργικές τους ανάγκες.
«Στον οικιακό τομέα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία, η συνολική ετήσια κατανάλωση ενέργειας ανά ελληνικό νοικοκυριό είναι περίπου 17.000 kWh ή 1,45 τόνοι ισοδύναμου πετρελαίου. Σε σύγκριση με άλλες μεσογειακές χώρες, παρουσιάζουμε ενεργειακή κατανάλωση σχεδόν 30% μεγαλύτερη από την Ισπανία και περίπου 50% μεγαλύτερη από την Πορτογαλία. Επίσης, η ενεργειακή θερμική κατανάλωση είναι κατά πολύ μεγαλύτερη στην Ελλάδα ακόμη και από χώρες της Βορείου Ευρώπης, όπως τη Δανία, τη Γερμανία και τη Βρετανία», αναφέρει ο κ. Πετσόπουλος.
Επισημαίνεται πως η ενέργεια που καταναλώνουν τα ελληνικά νοικοκυριά δαπανάται κατά κύριο λόγο – σε ποσοστό 59% περίπου – στη θέρμανση των χώρων.
Επομένως, η ανέγερση κατοικιών με προδιαγραφές ΝΖΕΒ ή η αναβάθμιση υφιστάμενων ακινήτων με παρεμβάσεις που θα τα μετατρέψουν κατά το δυνατόν σε κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, θεωρείται απαραίτητη.
Όπως είναι φυσικό, το ενδιαφέρον για ενεργειακή αναβάθμιση είναι ήδη αρκετά έντονο, ωστόσο η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση «φρενάρει» τις απαραίτητες επενδύσεις.
Ανέγερση μόνο ΝΖΕΒ από το 2021
Σύμφωνα με την Οδηγία 2010/31/EU (EPBD recast) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως ΝΖΕΒ ορίζεται το κάθε ακίνητο με πολύ υψηλή ενεργειακή απόδοση.
Μάλιστα, η σχεδόν μηδενική ή πολύ χαμηλή ποσότητα ενέργειας που απαιτείται για τις λειτουργικές του ανάγκες θα πρέπει να εξασφαλίζεται σε σημαντικό βαθμό από ανανεώσιμες πηγές, περιλαμβανομένης της ενέργειας που παράγεται επιτόπου ή πλησίον του κτιρίου.
Αξίζει να σημειωθεί πως η συγκεκριμένη ευρωπαϊκή οδηγία ενσωματώθηκε στον ελληνικό νόμο 4122/2013, βάσει του οποίου όλα τα νέα κτίρια που θα κατασκευάζονται μετά την 01/01/2021 θα πρέπει υποχρεωτικά να ανήκουν στην κατηγορία των ΝΖΕΒ.
Ο κ. Νάσος Πετσόπουλος αναφέρει πως μέχρι στιγμής στη χώρα μας δεν έχουν κατασκευαστεί κτίρια με προδιαγραφές σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης, γιατί ακόμα δεν έχουν υλοποιηθεί μια σειρά από προαπαιτούμενα για την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας.
Τα προαπαιτούμενα αυτά είναι:
• Καθορισμός των ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης.
• Υπολογισμός των βέλτιστων από πλευράς κόστους επιπέδων ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης.
• Καθορισμός των τεχνικών χαρακτηριστικών των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές, περιφερειακές ή τοπικές συνθήκες, περιλαμβανομένου αριθμητικού δείκτη της χρήσης πρωτογενούς ενέργειας σε κιλοβατώρες ανά τετραγωνικό μέτρο κατ’ έτος.
Η υλοποίησή τους θα ανοίξει και τυπικά το δρόμο για τη δημιουργία κτιρίων σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, ενώ παράλληλα θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ενίσχυση του ενδιαφέροντος σε ότι αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση υφιστάμενων ακινήτων.
Τα έξι «κλειδιά» για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης
Ωστόσο θα πρέπει να σημειωθεί πως σε υπάρχοντα κτίρια, όπως εξάλλου αναφέρει και ο κ. Πετσόπουλος, είναι αρκετά δύσκολη η απόλυτη επίτευξη του στόχου της σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης, καθώς ένα βασικό στοιχείο των ΝΖΕΒ είναι ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός και συγκεκριμένα η χωροθέτησή τους και η διαρρύθμιση των χώρων τους.
Και αυτό, γιατί μόνο εφόσον έχει ληφθεί εξ’ αρχής υπόψη το μικροκλίμα και η σχέση του ακινήτου με τα γειτονικά κτίρια μπορεί να γίνει η βέλτιστη εκμετάλλευση του φυσικού αερισμού το καλοκαίρι, των ηλιακών κερδών τον χειμώνα και η ικανοποίηση των αναγκών φωτισμού με φυσικό τρόπο καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Ο ίδιος σημειώνει, επίσης, πως δεν μπορούν να καθοριστούν απολύτως οι απαραίτητες εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης σε υφιστάμενα κτίρια, γιατί ο κάθε παράγοντας που επηρεάζει την ενεργειακή απόδοση πρέπει να αξιολογείται ως προς την επίδρασή του συνολικά στο κάθε ακίνητο.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι πλέον σημαντικοί παράγοντες που καθορίζουν την ενεργειακή απόδοση του ακινήτου και στους οποίους επικεντρώνεται τόσο η κατασκευή ενός καινούργιου κτιρίου σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας όσο και οι απαραίτητες παρεμβάσεις αναβάθμισης ενός υφιστάμενου ακινήτου, είναι οι εξής:
• Θερμομόνωση κελύφους και κουφώματα. Η αποτελεσματικότητα της θερμομόνωσης του κελύφους είναι συνυφασμένη άμεσα με τον περιορισμό των απωλειών διαμέσου του κελύφους. Η εφαρμογή θερμομόνωσης στην οροφή, τις εξωτερικές τοιχοποιίες και τα εκτεθειμένα δάπεδα σε επίπεδα που είναι πιο ψηλά από τα ελάχιστα υποχρεωτικά, μπορεί να ελαχιστοποιήσει τις απώλειες ενέργειας δια μέσου του κελύφους. Με τον βέλτιστο σχεδιασμό και τη σωστή εφαρμογή της θερμομόνωσης αποφεύγεται η δημιουργία θερμογεφυρών και ταυτόχρονα αυξάνεται η αεροστεγανότητα του κτιρίου. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται κατά την επιλογή των κουφωμάτων, καθώς πέραν του περιορισμού της απώλειας ενέργειας που πρέπει να επιτυγχάνεται, θα πρέπει να ληφθούν υπ’ όψη οι ανάγκες σε φυσικό φωτισμό, καθώς και οι επιπτώσεις που θα έχει η ηλιακή ακτινοβολία που εισέρχεται στο κτίριο σε διαφορετικές περιόδους του χρόνου.
• Σκίαση. Η υπερθέρμανση το καλοκαίρι σε ένα κτίριο μπορεί να αποφευχθεί με την εξωτερική σκίαση. Η σκίαση αυτή μπορεί να είναι σταθερή και ακόμη να είναι μέρος της μορφολογίας του κτιρίου. Ωστόσο, η σταθερή σκίαση θα πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψη τον προσανατολισμό των ανοιγμάτων, ώστε να δίνεται η δυνατότητα εκμετάλλευσης της ηλιακής ακτινοβολίας τον χειμώνα. Η μετακινούμενη σκίαση προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία στον χρήστη του κτιρίου, καθώς μπορεί να ρυθμίζεται ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν αλλά και άλλες συνθήκες που μπορεί να περιβάλλουν το κτίριο, όπως ο θόρυβος και η ποιότητα του αέρα. Ωστόσο, η σωστή λειτουργία της εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον χρήστη.
• Κλιματισμός και θέρμανση. Σε ένα κτίριο με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας οι ανάγκες για κλιματισμό και θέρμανση θα είναι περιορισμένες. Για τον λόγο αυτό ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται στη σωστή διαστασιολόγιση των τεχνικών συστημάτων. Ο σχεδιασμός του συστήματος θέρμανσης και του συστήματος κλιματισμού θα πρέπει να έχει αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη δυνατή συνολική ενεργειακή απόδοση του συστήματος. Αυτό επιτυγχάνεται με την επιλογή των πιο αποδοτικών επί μέρους στοιχείων, όπως για παράδειγμα αντλίες θερμότητας και λέβητες υψηλής απόδοσης, και την εφαρμογή των βέλτιστων μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας, όπως η θερμομόνωση των σωληνώσεων διανομής της θέρμανσης, αλλά και με την βέλτιστη διάταξη του συστήματος.
• Ζεστό νερό χρήσης. Οι ανάγκες σε ζεστό νερό χρήσης εξαρτώνται αποκλειστικά από τον τρόπο ζωής των χρηστών του κτιρίου. Ωστόσο, η ενέργεια που απαιτείται μπορεί να μειωθεί σημαντικά με την επιλογή και τον σχεδιασμό του κατάλληλου συστήματος παραγωγής ζεστού νερού. Τα ηλιακά θερμικά συστήματα που χρησιμοποιούνται ευρέως σε κατοικίες, εφόσον εγκατασταθούν με σωστό προσανατολισμό και κλίση, μπορούν να παράγουν τη μέγιστη ποσότητα ζεστού νερού που χρειάζεται. Ζεστό νερό μπορεί να παραχθεί και από απορριπτόμενη ενέργεια από την θέρμανση ή τον κλιματισμό ή άλλες θερμικές διεργασίες που μπορεί να γίνονται στο κτίριο. Όπως και στα συστήματα κλιματισμού και θέρμανσης, είναι σημαντικό κατά τον σχεδιασμό να γίνεται η σωστή διαστασιολόγιση και να επιτυγχάνεται η καλύτερη δυνατή συνολική ενεργειακή απόδοση του συστήματος παραγωγής ζεστού νερού.
• Φωτισμός. Ο φωτισμός μπορεί να αποτελεί μεγάλο μέρος της κατανάλωσης ενέργειας για ορισμένους τύπους κτιρίων, όπως τα γραφεία. Ο περιορισμός της μπορεί να γίνει με τον σχεδιασμό ενός συστήματος φωτισμού που λαμβάνει υπόψη τη λειτουργία του κτιρίου, τις ανάγκες των χρηστών του και τη συνεισφορά του φυσικού φωτισμού. Η αξιολόγηση όλων των δεδομένων μπορεί να οδηγήσει στην εγκατάσταση μόνο της απαιτούμενης ισχύος για τις ανάγκες φωτισμού. Η εφαρμογή αυτοματισμών μπορεί να δώσει επιπλέον εξοικονόμηση ενέργειας, ωστόσο είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη η χρήση του κτιρίου.
• Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Οι ανανεώσιμες πηγές εγκαθίστανται σε ένα κτίριο με σχεδόν μηδενική κατανάλωση για να παράγουν ολόκληρη ή μεγάλο μέρος της σχετικά μικρής ποσότητας ενέργειας που χρειάζεται το κτίριο. Για αυτόν τον λόγο το μέγεθος και ο τύπος του συστήματος που επιλέγεται να εγκατασταθεί πρέπει να ευθυγραμμίζεται με τις ανάγκες του κτιρίου. Επιπλέον, η εφαρμογή μέτρων αποθήκευσης της ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές, όπως η αποθήκευση του ζεστού νερού που παράγεται από ηλιακά συστήματα και η αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από φωτοβολταϊκά συστήματα, συντείνουν στην ενεργειακή αυτονομία του κτιρίου.
Υψηλά ποσοστά εξοικονόμησης
Τα οφέλη τόσο σε ότι αφορά στην εξοικονόμηση όσο και στο οικονομικό σκέλος, ποικίλουν ανάλογα με το είδος της παρέμβασης σε ένα ακίνητο.
Σύμφωνα με την εταιρία SPEED Σύμβουλοι Ανάπτυξης ΑΕ, τα ποσοστά εξοικονόμησης που μπορούν να επιτευχθούν ξεπερνούν σε πολλές περιπτώσεις το 30%, ενώ σε ανάλογα επίπεδα κυμαίνεται και το οικονομικό κέρδος από την εφαρμογή πρακτικών ενεργειακής αναβάθμισης ενός κτιρίου.
Αναλυτικά, τα οφέλη αυτά έχουν ως ακολούθως:
| Παρέμβαση |
Ποσοστό εξοικονόμησης ενέργειας |
Χρηματική εξοικονόμηση |
Περίοδος αποπληρωμής |
| Θερμομόνωση κελύφους |
10 - 33% |
8 - 28% |
5 - 20 έτη |
| Συστήματα σκίασης – Κουφώματα |
2 - 25% |
2 - 24% |
4 - 30 έτη |
| Κλιματισμός – Θέρμανση – Ζεστό νερό |
5 - 35% |
4 - 33% |
2 - 4 έτη |
| Φωτισμός |
15 - 60% |
13 - 57% |
1,5 - 7 έτη |
Θα πρέπει να σημειωθεί πως ο ενδιαφερόμενος να αναβαθμίσει ενεργειακά το ακίνητό του θα πρέπει να αναθέσει σε εξειδικευμένο μηχανικό ενεργειακό επιθεωρητή την υλοποίηση μιας αναλυτικής ενεργειακής επιθεώρησης του κτιρίου, ώστε να προσδιοριστούν οι ενεργειακές καταναλώσεις, η αποτύπωση των θερμικών απωλειών, η ενεργειακή κατάταξη και κατ’ επέκταση να προκύψουν οι απαιτούμενες επεμβάσεις εξοικονόμησης.
Επίσης θα πρέπει να γίνει μία ενεργειακή μελέτη στην οποία θα προσδιορίζονται επακριβώς οι επεμβάσεις, οι τρόποι υλοποίησης, καθώς και οι προδιαγραφές των υλικών που πρέπει να χρησιμοποιηθούν.
Οι δε απαραίτητες εργασίες θα πρέπει να γίνουν από εξειδικευμένα συνεργεία ανά τομέα και θα πρέπει να υπάρχει επίβλεψη από τον επιβλέποντα μηχανικό.
Τέλος, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών θα πρέπει να γίνει επαλήθευση των υλικών και των εξοπλισμών που χρησιμοποιήθηκαν, λαμβάνοντας υπ’ όψη τα σχετικά πιστοποιητικά των προμηθευτών.
www.worldenergynews.gr
