Τι συζητήθηκε στη σύσκεψη Σκρέκα με τους εκπροσώπους των εταιρειών φυσικού αερίου
Οι αντιρρήσεις της αγοράς διατυπώθηκαν στον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειες Κώστα Σκρέκα κατά την σύσκεψη που συγκάλεσε ο ίδιος χθες με τη συμμετοχή όλων των εταιριών που δραστηριοποιούνται στην προμήθεια φυσικού αερίου και συγκεκριμένα της ΔΕΗ, της ΔΕΠΑ Εμπορίας, της Μυτιληναίος της ELPEDISON, της ΗΡΩΝ και της Προμηθέας GAS.
Στόχος του Έλληνα υπουργού όπως και των υπολοίπων κυβερνήσεων της Ευρώπης ήταν να διασφαλίσει ότι οι εγχώριες εταιρίες θα συμμετάσχουν στο εγχείρημα των κοινών προμηθειών αερίου μέσω της νέας πλατφόρμας που ανέλαβε να διαχειριστεί η εταιρία Prisma για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και η οποία αναμένεται να κάνει πρεμιέρα τον Απρίλιο.Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό σχέδιο οι εταιρίες κάθε χώρας πρέπει μέσω της ευρωπαϊκής πλατφόρμας να προμηθευτούν το 15% της ποσότητας αερίου που είναι απαραίτητο για να γεμίσουν οι αποθήκες της Ευρώπης στο 90% της δυναμικότητας τους έως τον Οκτώβριο του 2023.
Το σχέδιο των κοινών προμηθειών αερίου μεταξύ των χωρών της ΕΕ δεν είναι καινούργιο. Ετέθη για πρώτη φορά την Άνοιξη του 2022 στην πρώτη φάση του πανικού που δημιούργησε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η διακοπή των ρωσικών ροών φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Μάλιστα η ιδέα των κοινών προμηθειών φυσικού αερίου για την πλήρωση των ευρωπαϊκών αποθηκών, διαμορφώθηκε κατ΄ αντιστοιχία των ευρωπαϊκών προμηθειών εμβολίων για την αντιμετώπιση της Πανδημίας.
Όμως όλες οι μέχρι τώρα απόπειρες για συλλογικές προμήθειες ναυάγησαν, εξ αιτίας της έλλειψης ενδιαφέροντος από τις μεγάλες εταιρίες εισαγωγής αερίου.
Σε λειτουργία η πλατφόρμα
Ωστόσο, η Ευρώπη επιμένει στο σχέδιό της και η πλατφόρμα Prisma αναλαμβάνει άμεσα να καταγράψει τις ποσότητες που πρέπει να προμηθευτεί μέσω του νέου συστήματος κάθε χώρα. Η πλατφόρμα θα αναλάβει να ομαδοποιήσει τις ποσότητες και να τις δημοσιοποιήσει στις αρχές της Άνοιξης ώστε να προσελκύσει προσφορές από τη διεθνή αγορά αερίου.
Αυτός ήταν και ο λόγος που ο κ. Σκρέκας συγκάλεσε την προχθεσινή σύσκεψη κατά τη διάρκεια της οποίας υπενθύμισε, ότι οι κοινές ευρωπαϊκές προμήθειες αερίου αποτελούν πρωτοβουλία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Μάλιστα τόνισε ότι στόχος της νέας πλατφόρμας είναι να ενισχύσει τη διαπραγματευτική ικανότητα της Ευρώπης, προκειμένου να προσελκύσει αξιόπιστους προμηθευτές αερίου με ελκυστικούς όρους, διασφαλίζοντας την ενεργειακή ασφάλεια για τον επόμενη χειμερινή περίοδο, 2023/2024.
Κινδύνους βλέπει η αγορά
Παρόλα αυτά οι επιφυλάξεις των προμηθευτών φυσικού αερίου παραμένουν. Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά παράγοντες της αγοράς, οι κοινές προμήθειες δεν μπορούν να λειτουργήσουν με ένα ανταγωνιστικό προϊόν όπως το φυσικό αέριο, που μετατρέπεται σε ανταγωνιστική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και βιομηχανική παραγωγή. Δεν είναι δυνατόν να γίνεται σύγκριση με τα εμβόλια που είναι ένα μέσο δημόσιας υγείας και ένα φυσικό μονοπώλιο.
Μάλιστα οι εταιρίες σημειώνουν ότι πλέον υπάρχει διαθεσιμότητα αερίου καθώς και ότι οι τιμές έχουν αποκλιμακωθεί. Ανησυχούν δε ότι το εγχείρημα μπορεί να έχει αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα οδηγώντας τις τιμές προς τα πάνω. Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά εάν η πλατφόρμα λειτουργούσε υπό τις συνθήκες τιμής και διαθεσιμότητας φυσικού αερίου για τις οποίες σχεδιάστηκε, πιθανότατα θα ήταν αντιπαραγωγική, ενώ επί του παρόντος δεν χρειάζεται καν.
Επιπλέον, υπογραμμίζουν ότι η ανταλλαγή πληροφοριών με τους ανταγωνιστές είναι εξαιρετικά προβληματική και ότι η πλατφόρμα επιδιώκει να δημιουργήσει ένα (προσωρινό - θεωρητικά) καρτέλ αγορών σε μια εξαιρετικά ανταγωνιστική αγορά.
Μεγάλη η πτώση της οικιακής κατανάλωσης
Επίσης ένα άλλο ζήτημα έχει να κάνει με την αμφισβήτηση της βασικής φιλοσοφίας, δηλαδή κατά πόσον τελικά από την στιγμή που δεν θα αγοράσει η Ευρώπη μαζικά, όπως συνέβη με τα εμβόλια για να τα διαθέσει στα κράτη - μέλη, αυτό θα επιτύχει αποτελεσματικές τιμές , εφόσον η κρίση επανακάμψει. Πάντως όπως κατέγραφε το WEN τις προηγούμενες ημέρες η πτώση της ζήτησης στην αγορά φυσικού αερίου είναι εμφανής και τα στοιχεία της υποχώρησης της οικιακής κατανάλωσης επιβεβαιώνουν την μέσ εκτίμηση του 40%.
Ειδικότερα για τον Οκτώβριο του 2022 ήταν 30%, για το Νοέμβριο 50% και για τον Δεκέμβριο 30%, σύμφωναν με ασφαλείς εκτιμήσεις της αγοράς.
Τα επίπεδα αποθήκευσης
Από την πλευρά της η ΕΕ ανησυχεί μήπως ο ανταγωνισμός των εταιριών για φορτία LNG από την ελεύθερη αγορά θα οδηγήσει σε νέα εκτόξευση των τιμών, όπως συνέβη πέρυσι, ειδικά κατά την περίοδο του έντονου ανεφοδιασμού της Γερμανίας, από τον Αύγουστο και μετά αφού έκλεισαν τελείως οι στρόφιγγες του ρωσικού αερίου.
Πρέπει να σημειωθεί ότι στις 30 Ιανουαρίου τα ευρωπαϊκά αποθέματα αερίου κάλυπταν το 72,7% της δυναμικότητας των υπόγειων αποθηκών και το 56% της δυναμικότητας των τερματικών υγροποιημένου αερίου (LNG), σύμφωνα με στοιχεία του ευρωπαϊκού οίκου Kyos.
Στην Ελλάδα, τα αποθέματα LNG ήταν στο 43,4% του δυναμικού της Ρεβουθούσας και συγκεκριμένα στα 158.360 κυβικά μέτρα, έναντι ποσοστού πλήρωσης τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους αερίου της τάξης του 68% που αντιστοιχούσε σε ποσότητα 152.890 κυβρικών μέτρων. Το γεγονός ότι η ποσότητα παραμένει σχεδόν η ίδια, ενώ το ποσοστό πληρότητας του δυναμικού εμφανίζεται μειωμένο, οφείλεται στην προσθήκη της πλωτής δεξαμενής αποθήκευσης (FSU), που μίσθωσε ο ΔΕΣΦΑ το καλοκαίρι του 2022 για 12 μήνες. Το FSU σχεδόν διπλασίασε το δυναμικό της Ρεβυθούσας. Πάντως η Ρεβυθούσα δεν έχει τη δυνατότητα και δεν λειτουργεί ως μακροχρόνια αποθήκη φυσικού αερίου.
www.worldenergynews.gr
