Οι ηγέτες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συζητήσουν εάν και πώς θα περιοριστούν οι τιμές του φυσικού αερίου σήμερα (7/10), αφού τα κράτη μέλη αύξησαν την πίεση στις Βρυξέλλες για περιορισμό του κόστους των καυσίμων.
Η Επιτροπή εξέφρασε επίσης αμφιβολίες μέχρι την Τετάρτη και είχε προτείνει στην ΕΕ να προχωρήσει με πιο περιορισμένες εκδόσεις ανώτατου ορίου τιμών.Δεν διευκρίνισε εάν το πλαφόν αφορά όλες τις εμπορικές συναλλαγές φυσικού αερίου και τα συμβόλαια εισαγωγών που βασίζονται στο TTF ή έχουν μια περιορισμένη εφαρμογή.Η Κομισιόν είναι επιφυλακτική για ένα πλαφόν στο σύνολο της χονδρικής αγοράς φυσικού αερίου.
Οι αναλύσεις του εγγράφου
Σε έγγραφο το οποίο ανέλυσε διαφορετικές προσεγγίσεις και εναλλακτικές λύσεις την προηγούμενη εβδομάδα, η επικεφαλής της ΕΕ είπε ότι ένα διευρυμένο πλαφόν θα ήταν πολύ σύνθετο για να υιοθετηθεί, καθώς δημιουργεί ρίσκα για την ενεργειακή ασφάλεια και παράλληλα προβλήματα στη διακίνηση του καυσίμου μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών.
Και αυτό γιατί σε ένα έλλειμμα προσφοράς, οι διαφορές τιμών δεν θα μπορούσαν πλέον να είναι εκείνες που καθορίζουν τις ροές αερίου, σε περιοχές που χρειάζονται φυσικό αέριο τη δεδομένη στιγμή.Παράλληλα, ένα πλαφόν θα μπορούσε να επιφέρει πρόβλημα στην τροφοδοσία από διεθνείς παραγωγούς φυσικού αερίου.Δεν θα είχε θετικό αντίκτυπο στις τιμές καταναλωτή, αλλά δυνητικά αρνητικές συνέπειες στην ασφάλεια εφοδιασμού, δημιουργώντας προκλήσεις στην αγορά. Ανέφερε ότι ένα τέτοιο πλαφόν θα μπορούσε να «δουλέψει» μόνο εάν νέο πλαίσιο δημιουργηθεί, που θα καθορίζει τις ροές των κρατών μελών. Αν και το πλαφόν θα ήταν μια βραχυπρόθεσμη λύση, η Κομισιόν θέλει να υιοθετήσει έναν εναλλακτικό δείκτη benchmark που θα έχει διάρκεια και θα καθορίζει τα νέα δεδομένα για την ευρωπαϊκή αγορά.
Το Βέλγιο, η Ελλάδα, η Ιταλία και η Πολωνία κατέθεσαν σύμφωνα με το Reuters τη δική τους πρόταση την Πέμπτη 6/10 για έναν διάδρομο δυναμικών τιμών φυσικού αερίου (dynamic price corridor).
«Ο διάδρομος των τιμών θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε όλες τις συναλλαγές της χονδρεμπορικής αγοράς, χωρίς όρια για τη χρήση του φυσικού αερίου, αναφέρει το έγγραφο, που κατέθεσαν οι 4 χώρες σύμφωνα με το Reuters.Όπως αναφέρεται ο «διάδρομος» αυτών των τιμών αποτελεί ένα εύρος που προσδιορίζεται χαμηλότερα από την τιμή της αγοράς. Το έγγραφο που έχει δει το Reuters, προτείνει ο διάδρομος αυτών των τιμών να είναι σε ένα επίπεδο αρκετά υψηλό, ώστε να μπορεί να λειτουργήσει η αγορά φυσικού αερίου και ευέλικτο σε ικανό βαθμό για να διασφαλίσει για τις ευρωπαϊκές χώρες τις ποσότητες φυσικού αερίου από τους προμηθευτές. Ο «δυναμικός διάδρομος» μπορεί να οριστεί και να επανεξετάζεται τακτικά λαμβάνοντας υπόψη εξωτερικά κριτήρια αναφοράς (π.χ. τιμές αργού πετρελαίου, άνθρακα ή/και φυσικού αερίου στη Βόρεια Αμερική και την Ασία) που επιτρέπουν διακυμάνσεις (π.χ. 5 %) γύρω από την κεντρική τιμή εντός του διαδρόμου.
Σε αυτό προφανώς, αναφέρεται και η ενημέρωση του Έλληνα ΥΠΕΝ, κ. Σκρέκα ο οποίος είναι ακόμη φειδωλός στις λεπτομέρειες, καθώς η όλη αυτή διαπραγμάτευση έχει μόλις ξεκινήσει.
Εάν είναι αναγκαίο, θα μπορούσαν να γίνουν αποδεκτές συναλλαγές σε τιμές υψηλότερες του διαδρόμου των τιμών, που αρχικά έχουν προσδιοριστεί. Οι τιμές του φυσικού αερίου θα μπορούν να διακυμαίνονται εντός του εύρους του διαδρόμου των τιμών , που θα έχει προσδιοριστεί, ώστε να συνεχίσουν να δίνουν τα σήματα για τις χώρες και τις περιοχές που απαιτούν άμεσα ποσότητες φυσικού αερίου, όπως αναφέρει το έγγραφο.
Η εφαρμογή θα μπορούσε επίσης να τεθεί σε λειτουργία σε μακροπρόθεσμα συμβόλαια, τα οποία βασίζονται στις τρέχουσες τιμές φυσικού αερίου, που προσδιορίζονται από τους δείκτες, benchmarks.H Von der Leyen ανέφερε επίσης ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να εξετάσει πλαφόν που θα αφορά το φυσικό αέριο για την χρήση ηλεκτρικής ενέργειας. Η Ισπανία και η Πορτογαλία έχουν υιοθετήσει έναν τέτοιο μηχανισμό, ο οποίος βοήθησε μεν να μειωθούν οι εγχώριες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας. Από την άλλη πλευρά, αύξησαν την χρήση φυσικού αερίου οδηγώντας στην αντίθετη κατεύθυνση από τον αρχικό στόχο.
Η ελληνική πρόταση - Ο δυναμικός διάδρομος για το φυσικό αέριο
1.Βασικοί στόχοι: Έλεγχος του πληθωρισμού, μείωση κερδοσκοπίας, έλεγχος προσδοκιών και υιοθέτηση σχεδίου για κάλυψη κενών στην προσφορά, περιορισμός κερδοφορίας του κλάδου.
2. Βασικές παραδοχές - κατευθύνσεις
Ο διάδρομος θα λειτουργεί στην χονδρεμπορική αγορά και όχι στην λιανική. Θα έχει εφαρμογή στο σύνολο της χονδρεμπορικής και των συναλλαγών, χωρίς να εξειδικεύεται για συγκεκριμένες χρήσεις του φυσικού αερίου.
Αρχικά, το πλαφόν μόνο στο ρωσικό αέριο δεν θα είχε θετικό αντίκτυπο στις τιμές καταναλωτή, αλλά αρνητικές συνέπειες στην ασφάλεια εφοδιασμού. Το πλαφόν στο ρωσικό φυσικό αέριο θα είχε αρνητικές συνέπεις και δεν θα ήταν αποτελεσματικό για την τροφοδοσία
Το πλαφόν για το φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται ειδικά για την ηλεκτρική ενέργεια αγνοεί τα 2/3 της αγοράς φυσικού αερίου, η οποία αφορά σε βιομηχανία και κτίρια και δημιουργεί δημιουργεί αντικίνητρα για χαμηλότερες τιμές, καθώς οι εισαγωγείς θα αποζημιωθούν για οποιεσδήποτε τιμές εξασφαλίσουν και θα αυξήσει εξωφρενικά την ζήτηση για φυσικό αέριο.
- Η τιμή του διαδρόμου πρέπει να είναι αρκετά υψηλή για να επιτρέπει στην αγορά να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Θα πρέπει να λειτουργεί ως φρένο κατά της κερδοσκοπίας, αλλά σε καμία περίπτωση να μην οδηγεί τις τιμές σε χειραγωγούμενα χαμηλά επίπεδα.
Ο ''διάδρομος τιμών" πρέπει να είναι αρκετά υψηλός και ευέλικτος, ώστε να επιτρέπει στην Ευρώπη να προσελκύσει τους απαιτούμενους πόρους και να διατηρείται το κίνητρο για εξοικονόμηση ενέργειας είτε μετάβαση από το αέριο. - Ο "διάδρομος τιμών" θα πρέπει να συμπληρωθεί με ενισχυμένη εθελοντική μείωση της ζήτησης.
Θα πρέπει να επηρεάσει τις υπάρχουσες μακροπρόθεσμες συμβάσεις που τείνουν να τιμολογούνται σε σχέση με βασικά σημεία αναφοράς. Αυτό είναι προτιμότερο από την αναμονή για την ανάπτυξη νέων benchmarks, που θα χρειαστεί χρόνο, σε συνάρτηση με τον JKM και το spot LNG.
3. Οποιαδήποτε πρόταση θα πρέπει να εξετάζεται και να διαφοροποιείται σε 3 διαφορετικά σενάρια:
Α. Καμία φυσική έλλειψη: Η αγορά μπορεί να καθορίσει τα επίπεδα του Διαδρόμου (αντιστοίχηση προσφοράς και ζήτησης)
Β. Πιθανή φυσική έλλειψη: Η τιμή πλησιάζει ή βρίσκεται στην κορυφή του επιπέδου του διαδρόμου, απαιτώντας συναλλαγές πάνω από το ανώτατο όριο για να ισορροπήσει η αγορά.
Γ. Φυσική έλλειψη: Είναι το απευκταίο σενάριο, στο οποίο κυριαρχεί αναστάσωση σε όλα τα επίπεδα και το πρόβλημα δεν είναι ο μηχανισμός που προτείνουμε να υιοθετηθεί, αλλά μια πλήρης εκτροπή της πρόβλεψης των αναγκών για αέριο.
Σενάριο Α
4. Ο Δυναμικός διάδρομος τιμών μπορεί να θεσπισθεί και να επανεξεταστεί σε επαναλαμβανόμενη βάση, λαμβάνοντας υπόψη τις πορείες των βασικών δεικτών και επιτρέποντας διακυμάνσεις (της τάξης του 5% γα παράδειγμα) γύρω από την κεντρική αξία - τιμή εντός του Διαδρόμου.
Η κεντρική αξία - τιμή εντός του Διαδρόμου θα εκπροσωπεί ένα πλαφόν, το οποίο μπορεί να τοποθετηθεί στο benchmark, όπως το TTF, είτε σε πολλαπλάσια hubs αυτού, όπως PEG, PSV, ZEE για να αποφύγει το arbitrage, είτε ακόμη καλύτερα για να καλύψει όλες τις συναλλαγές.
Διακυμάνσεις γύρω από την κεντρική αξία θα είναι πιθανές, ώστε να προσφέρουν σήματα τιμών για να κινείται το φυσικό αέριο μεταξύ των Κρατών - Μελών, με τρόπο τέτοιο που πολλά διαφορετικά hubs να λαμβάνουν το πλαφόν τιμής.
Σενάριο Β - Μέτρα έκτακτης ανάγκης
5.Κάτω από το αυτό σενάριο και υπό οποιεσδήποτε συνθήκες αγοράς έχουμε πρόβλημα κάλυψης της ζήτησης, ακόμα και μετά από μέτρα εθελοντικής μείωσης.
Σε αυτό το σενάριο, οι δυναμικές τιμές εντός του Διαδρόμου προσδιορίζονται ως εξής:
6.Από την ύπαρξη συμβολαίων, που δείχνουν τις διαφορές σε σχέση με την τιμή spot του LNG και επιτρέπουν στους εισαγωγείς να προαγοράσουν είτε παρέχουν και να επαναπωλήσουν υψηλότερα από τις τιμές του Διαδρόμου στην ελεύθερη αγορά.
Αντίστοιχα, σε ένα προμηθευτή ο οποίος είναι και το τελευταίο καταφύγιο (last resort). Έτσι δημιουργούνται μηχανισμοί που παρέχουν πρόσθετες οριακές πηγές, υψηλότερα από τον Διάδρομο τιμών.Επανεργοποιείται το σχέδιο για μείωση της ζήτησης και πολιτικής αλληλεγγύης.
7.Ένα συμβόλαιο για διαφοροποιημένο μηχανισμό θα μπορούσε να θεσμοθετηθεί για να επαναχρηματοδοτήσει τους εισαγωγείς σε μια δυνητική διαφοροποίηση μεταξύ των εισαγόμενων τιμών LNG και το άνω όριο του Διαδρόμου.
Α. Οι αναμενόμενοι όγκοι και οι αναγκαίες αποζημιώσεις θα είναι χαμηλοί, ενώ θα ευνοηθεί το σύνολο της χονδρεμπορικής αγοράς από την πλευρά της προσφοράς.
Β. Η ενιαία πλατφόρμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να ενισχυθεί χρηματοδοτικά για υλοποίηση του σχεδίου.
Γ. Οι αποζημιώσεις μπορεί να εισαχθούν από τις χώρες μέλη, χωρίς να επηρεάζουν τους προϋπολογισμούς τους
8. Από τη στιγμή που η σχέση προσφοράς/ζήτησης θα έχει εξισορροπηθεί μέσω των μέτρων έκτακτης ανάγκης, το φυσικό αέριο μπορεί να κινείται μεταξύ των κρατών μελών, ακολουθώντας τα σήματα τιμών που βγαίνουν από τον Διάδρομο. Εναλλακτικά, προσωρινή μεταφορά των φορολογικών επιβαρύνσεων (tariffs) σε μια σταθερή αξία δημιουργεί μια ex-post αποζημίωση σε σχέση με τη διακύμανση της Οριακής Τιμής Συστήματος.
Γ. Σενάριο
9.Σημαντικές ελλείψεις σε όλο το μήκος και πλάτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο θα απαιτήσει μέτρα έκτακτης ανάγκης, καθώς το πρόβλημα θα έχει ξεπεράσει τις όποιες προβλέψεις θα έχουν διενεργηθεί. Σε αυτό το σενάριο, ανεξάρτητα από την εφαρμογή του Διαδρόμου τιμών, εξωγενείς παράγοντες ενδέχεται να οδηγήσουν το σύνολο της Ευρώπης να χρειαστεί πολύ περισσότερο φυσικό αέριο για να αντιμετωπίσει τη ζήτηση, όπως θα μπορούσε να είναι η δυσλειτουργία ενός από τους βασικούς αγωγούς.
10. Ένα συγκεκριμένο σχέδιο ανεξάρτητο πια από το δυναμικό Διάδρομο, απαιτείται για να μεταφέρει τις πηγές του καυσίμου στις χώρες.
11. Ο σχεδιασμός θα περιλαμβάνει: 1. Μείωση της ζήτησης σύμφωνα με τις προβλέψεις, όπου έχουν γίνει στο νομικό πλαίσιο 2022/1369, 2. Μέτρα αλληλεγγύης κατόπιν συμφωνιών βασισμένα στο άρθρο 13 του πλαισίου 2017/1938 όπου περιλαμβάνονται αποζημιώσεις, που έχουν συμφωνηθεί σε διμερή συμβόλαια μεταξύ των κρατών – μελών στους περιφερειακούς διαδρόμους τιμών, ώστε να έχουν προσυμφωνηθεί πληρωμές για τις εσωτερικές ροές στα πλαίσια των μέτρων αλληλεγγύης.
Η Κομισιόν θα πρέπει να εισάγει τις κατευθύνσεις για αυτές τις συμφωνίες και μέτρα αποζημίωσης, ώστε να υιοθετηθούν από όλα τα κράτη μέλη σύμφωνα με τις προβλέψεις του άρθρου 13/12 από το πλαίσιο 193872917 .Μηχανισμοί που να βασίζονται στην αγορά που αποτελεσματικά θα καλύψουν την τοπική έλλειψη μεταξύ των χωρών μελών.
12. Οι αποφάσεις για αυτά τα μέτρα μπορούν ληφθούν μετά από συζητήσεις στο Gas Coordination Group που ήδη προβλέπεται από τις Εποπτικές Αρχές έκτακτης ανάγκης.
www.worldenergynews.gr