Στην πρώτη γραμμή της αναζήτησης κεντρικής ευρωπαϊκής λύσης για την αντιμετώπιση της ευρωπαϊκής κρίσης με προτάσεις για παρέμβαση στις αγορές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας βρίσκονται χώρες, που μέχρι πρότινος αντιστάθηκαν σθεναρά σε κάθε είδους δομικές αλλαγές της αγοράς, όπως η Γερμανία και η Αυστρία. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, ενημέρωσε με γραπτό μήνυμα τους Ευρωπαίους ομολόγους του, ότι το Βερολίνο πιθανόν να εξετάσει την επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου στις 9 Σεπτεμβρίου, οπότε και θα πραγματοποιηθεί η έκτακτη σύνοδος των υπουργών Ενέργειας.
Μια μέγιστη τιμή στην Ευρώπη για το φυσικό αέριο και την ηλεκτρική ενέργεια καθώς και ένα «ευρωπαϊκό πλαίσιο» που θα επιτρέπει την ανάκτηση «των εξαιρετικών υπερκερδών» του κλάδου της ενέργειας ζητά ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Αλεξάντερ ντε Κρου. «Όταν η αγορά δεν μπορεί να ηρεμήσει, πρέπει να λάβουμε μέτρα για να τη βοηθήσουμε να ηρεμήσει. Δεν υπάρχει απλή λύση. Αλλά δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στις αγορές να στραγγίσουν τις οικογένειες και τις επιχειρήσεις μας. Πρέπει να πατήσουμε το κουμπί παύσης και να κάνουμε ένα βήμα πίσω, για να εξετάσουμε πώς λειτουργούν οι αγορές μας» δήλωσε ο Βέλγος πρωθυπουργός.
Η κατάσταση που διαμορφώνουν οι ασύλληπτα υψηλές τιμές φυσικού αερίου και ρεύματος υποχρεώνει τις ισχυρές οικονομίες του Βορρά να αγκαλιάσουν τις προτάσεις που εγκαίρως υπέβαλλαν οι χώρες του Νότου. "Εχει έρθει η ώρα πια να να υλοποιηθούν όσα είχα εισηγηθεί στους ομολόγους μου προ επτά ακριβώς μηνών: Πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου, αποσύνδεση των τιμών του φυσικού αερίου με αυτές του ρεύματος, με άλλα λόγια, επιτέλους, μια κοινή ευρωπαϊκή απάντηση στην κρίση" δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης χθες κατά την διάρκεια της εισαγωγικής του τοποθέτησης στο υπουργικό συμβούλιο.
Το υπόδειγμα του Ιβηρικού Μοντέλου
Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των χωρών –μελών και στο εσωτερικό της ΕΕ κορυφώνονται εν όψει της συνεδρίασης του έκτακτου συμβουλίου υπουργών Ενέργειας. Το σενάριο που φαίνεται μέχρι στιγμής να προκρίνεται είναι η αποσύνδεση της τιμής του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για ηλεκτροπαραγωγή από την χρηματιστηριακή τιμή στο ΤΤF Της Ολλανδίας, κατά το μοντέλο που εφάρμοσαν οι χώρες της Ιβηρικής χερσονήσου. Το βασικό ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί για την εφαρμογή πανευρωπαϊκά του Ιβηρικού μοντέλου είναι η χρηματοδότησή του. Η κάλυψη δηλαδή της διαφοράς του τιμής που θα τεθεί ως ταβάνι για το φυσικό αέριο για ηλεκτροπαραγωγή και της τιμής εισαγωγής. Το ποσό αυτό που θα αυξάνεται όσο ανεβαίνουν οι χρηματιστηριακές τιμές φυσικού αερίου, αφού δεν επηρεάζονται από το μέτρο, θα πρέπει να καλυφθεί είτε από τους κρατικούς προυπολογισμούς είτε από κονδύλια που θα πρέπει να διαθέσει η ΕΕ κεντρικά, κόβοντας πληθωριστικό χρήμα.
Χάνει έδαφος η επιβολή πλαφόν στο TTF
Είναι ωστόσο η μόνη παρέμβαση άμεσης εφαρμογής σε αντίθεση με δομικές αλλαγές στην λειτουργία της αγοράς ηλεκτρισμού που απαιτούν χρόνο. Το σενάριο της επιβολής πλαφόν στο TTF φαίνεται να έχει υποχωρήσει εάν όχι εγκαταληφθεί, καθώς συναντά σημαντικά εμπόδια. Το πρώτο που απασχολεί, ακόμη και χώρες που το υποστηρίζουν, είναι δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο παρέμβασης κι αυτό γιατί το TTF ανήκει σε ιδιωτικό φορέα. Ακόμη όμως και εάν βρεθεί ο κατάλληλος τρόπος παρέμβασης, απασχολούν οι επιπτώσεις που μπορεί να έχει στην επάρκεια αερίου και στις τιμές.
Αυτό που προβληματίζει είναι ότι οι πωλητές LNG δεν θα έχουν λόγο να διαθέσουν φορτία σε χαμηλότερη τιμή, όπως γίνεται τώρα με discounts 30- 40 ευρώ ανά MWh, από αυτή που μπορoύν να βρουν σε άλλες αγορές, κάτι που θα προκαλέσει νέο έλλειμμα φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά, πυροδοτώντας περαιτέρω αυξήσεις στις τιμές. Μια άλλη παράμετρος που προβληματίζει είναι η αντίδραση της Ρωσίας σε ένα τέτοιο μέτρο, αφού η εφαρμογή του μπορεί να εκληφθεί ως παραβίαση των συμβάσεων της Gazrpom που τιμολογούν βάσει του TTF και να προκαλέσει πλήρη παύση των ρωσικών ροών αερίου εν μέσω χειμώνα.
Πάντως οι παράγοντες της αγοράς θεωρούν ότι εαν υπάρξε μια ενδελεχής εκκαθάριση των συναλλαγών του TTF θα αποκαλύφθεί το μέρος της μόχλευσης, που οδηγεί σε κερδοσκοπία χωρίς να αντιστοιχεί σε πραγματική ζήτηση της αγοράς.
Το όποιο μέτρο παρέμβασης στην αγορά αποφασιστεί, τελικά θεωρείται ότι για να είναι αποτελεσματικό, θα πρέπει να συνδυασθεί με μέτρα μείωσης της κατανάλωσης φυσικού αερίου για να επανέλθει η αγορά σε μια ισορροπία και να υπάρξει αποκλιμάκωση των τιμών.
www.worldenergynews.gr
