Η Ουκρανία και η Ρωσία, αμφότερες από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς τροφίμων στον κόσμο, δεν επιβεβαίωσαν αμέσως την ανακοίνωση της Πέμπτης από το γραφείο της τουρκικής προεδρίας.
Όμως, σε μια μεταμεσονύχτια ομιλία σε βίντεο, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Volodymyr Zelensky άφησε να εννοηθεί ότι τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας της χώρας του θα μπορούσαν σύντομα να ξεμπλοκαριστούν.
Ο αποκλεισμός από τον ρωσικό στόλο της Μαύρης Θάλασσας έχει επιδεινώσει τις διακοπές της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού και, μαζί με τις δυτικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Μόσχα, πυροδότησε υψηλό πληθωρισμό στις τιμές των τροφίμων και της ενέργειας από τότε που οι ρωσικές δυνάμεις εισέβαλαν στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου.
Η υπογραφή πρόκειται να γίνει την Παρασκευή το μεσημέρι, ανακοίνωσε το γραφείο του Τούρκου προέδρου Tayyip Erdogan.
Ο πρόεδρος Zelensky, η ομιλία του οποίου επικεντρώθηκε κυρίως στις δυνατότητες των ουκρανικών δυνάμεων να επιτύχουν κέρδη στο πεδίο της μάχης, είπε: «Και αύριο αναμένουμε νέα για το κράτος μας από την Τουρκία - σχετικά με το ξεμπλοκάρισμα των λιμανιών μας».
Προσφορά «Πακέτο»
Η Μόσχα έχει αρνηθεί την ευθύνη για την επιδείνωση της επισιτιστικής κρίσης, κατηγορώντας αντ' αυτού την ανατριχιαστική επίδραση των δυτικών κυρώσεων για την επιβράδυνση των δικών της εξαγωγών τροφίμων και λιπασμάτων και την Ουκρανία για την εξόρυξη των λιμανιών της στη Μαύρη Θάλασσα.
Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ, Ned Price, δήλωσε ότι η Ουάσιγκτον θα επικεντρωθεί στο να φέρει τη Μόσχα ως υπεύθυνη για την υλοποίηση της συμφωνίας.
Τα Ηνωμένα Έθνη και η Τουρκία εργάζονται εδώ και δύο μήνες για να μεσολαβήσουν σε αυτό που ο Anthonio Guterres αποκάλεσε μια «πακέτο» συμφωνία - να αποκαταστήσουν τις εξαγωγές σιτηρών της Μαύρης Θάλασσας της Ουκρανίας, διευκολύνοντας παράλληλα τις αποστολές ρωσικών σιτηρών και λιπασμάτων.
Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Maria Zakharova είπε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 εθνών είχε προτείνει να χαλαρώσει ορισμένες προηγούμενες κυρώσεις σε μια προσπάθεια να διαφυλαχθεί η παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια και η Μόσχα ελπίζει ότι αυτό θα δημιουργούσε συνθήκες για την απρόσκοπτη εξαγωγή σιτηρών και λιπασμάτων.
Η συμφωνία - όροι
Η συμφωνία αναδεικνύει για ακόμα μία φορά τον κομβικό ρόλο της Τουρκίας, καθώς το κέντρο συντονισμού και ελέγχου της διαδικασίας θα έχει έδρα την Κωνσταντινούπολη. Ενδεικτικό εξάλλου είναι ότι η τελετή για την υπογραφή της συμφωνίας θα πραγματοποιηθεί στο Παλάτι του Ντολμάμπαχτσέ παρουσία του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Antonio Guterres.
Πιο αναλυτικά, η συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας προβλέπει:
Την σύσταση κέντρου συντονισμού και ελέγχου με έδρα την Κωνσταντινούπολη.
Στο κέντρο θα συμμετέχουν εκπρόσωποι των τριών πλευρών, ένας Ουκρανός, ένας Ρώσος, ένας Τούρκος, καθώς και ένας εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών και οι ομάδες τους.
Θα είναι επιφορτισμένο με την κατάρτιση του χρονοδιαγράμματος εναλλαγής των πλοίων στην Μαύρη Θάλασσα. Σύμφωνα με ειδικούς που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις, θα χρειασθούν ακόμη τρεις έως τέσσερις εβδομάδες για να ολοκληρωθούν οι προετοιμασίες και να ξεκινήσει η λειτουργία του.
Την πραγματοποίηση επιθεωρήσεων των πλοίων κατά την αναχώρησή τους από τα ουκρανικά λιμάνια και κατά την άφιξή τους στην Τουρκία.
Η επιθεώρηση των πλοίων που θα μεταφέρουν τα φορτία των σιτηρών αποτελούσε απαίτηση της Μόσχας που ήθελε να αποκλείσει την παράλληλη μεταφορά όπλων στην Ουκρανία.
Για πρακτικούς λόγους, οι επιθεωρήσεις δεν θα γίνονται εν πλω, ενδεχόμενο που είχε εξετασθεί, αλλά στην Τουρκία, πιθανότατα στην Κωνσταντινούπολη, η οποία διαθέτει δύο σημαντικά εμπορικά λιμάνια, το Χαϊντάρπασά, στην είσοδο του Βοσπόρου και το Αμπαρλι, στην Θάλασσα του Μαρμαρά.
Οι επιθεωρήσεις θα γίνονται από εκπροσώπους των τεσσάρων πλευρών κατά τον απόπλου και τον κατάπλου
Ασφαλείς διάδρομοι ναυσιπλοΐας
Ρώσοι και Ουκρανοί δεσμεύονται να σεβασθούν του διαδρόμους ναυσιπλοΐας που θα διασχίζουν την Μαύρη Θάλασσα και θα εξαιρούνται από κάθε στρατιωτική δραστηριότητα.
Βάσει της συμφωνίας, εάν χρειασθεί αποναρκοθέτηση, θα πρέπει να γίνει από «τρίτη χώρα» - άλλη από τις τρεις εμπλεκόμενες - η οποία δεν έχει ορισθεί.
Κατά την αναχώρηση από την Ουκρανία, τα πλοία θα συνοδεύονται από ουκρανικά (μάλλον πολεμικά) πλοία, ανοίγοντας τον δρόμο μέχρι την έξοδο από τα ουκρανικά χωρικά ύδατα.
Τετράμηνη ανανεώσιμη ισχύς
Η συμφωνία θα έχει ισχύ τεσσάρων μηνών που θα ανανεώνεται αυτόματα. Αν 20 έως 25 τόνοι σιτηρών βρίσκονται σήμερα αποκλεισμένοι στα σιλό των ουκρανικών λιμανιών, με έναν ρυθμό μεταφοράς 8 τόνων τον μήνα, οι τέσσερις μήνες θα αρκέσουν για την μεταφορά του συνόλου των αποθεμάτων και την εκκένωση των σιλό
Μνημόνιο για τα ρωσικά σιτηρά και λιπάσματα
Μνημόνιο που θα συνοδεύει την συμφωνία και θα υπογράφεται από τον ΟΗΕ και την Ρωσία θα εγγυάται ότι οι δυτικές κυρώσεις κατά της Μόσχας δεν θα αφορούν τα σιτηρά και τα λιπάσματα κατά άμεσο ή έμμεσο τρόπο.
Η πρόβλεψη αυτή αποτελεί όρο sine qua non για την υπογραφή της συμφωνία από την Μόσχα.
www.worldenergynews.gr
