Η σημερινή κατάσταση στην ενεργειακή αγορά η οποία παρουσιάζει σημαντική αύξηση των καθυστερήσεων και δημιουργεί μια συσσώρευση απαιτήσεων, έχει κινητοποιήσει το κυβερνητικό επιτελείο για την προετοιμασία επιβολής πλαφόν στην χονδρεμπορική με στόχο να εξομαλυνθεί συνολικά το κύκλωμα της αγοράς, το ύψος των τιμολογίων για τους καταναλωτές, το κόστος για τις επιχειρήσεις, καθώς και η εισπραξιμότητα.
Το συνολικό κόστος εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 3 δις. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους. Σαν μέγεθος όμως δεν πρέπει να θεωρείται υπερβολικό, καθώς μέχρι τώρα η ενεργειακή κρίση έχει σχεδόν μηδενικό κόστος, αφού χρηματοδοτείται από τις υπεραξίες του ΕΛΑΠΕ και τα έσοδα των ρύπων.Στην περίπτωση της επιβολής πλαφόν, θα εκλείψει η υπεραξία του ΕΛΑΠΕ, θα παραμείνουν όμως τα έσοδα από τους ρύπους.
Παράλληλα, λόγω των χαμηλότερων τιμών που θα προκύπτουν στα τιμολόγια, εφόσον θα διαμορφώνεται και χαμηλότερα η χονδρική, θα μειωθούν σημαντικά τόσο οι ανάγκες επιδοτήσεων, ενώ θα αναιρεθεί και η ρήτρα αναπροσαρμογής. Τούτου δοθέντος, η κυβέρνηση θα πρέπει να χρηματοδοτήσει την καθαρή διαφορά που θα προκύπτει μεταξύ του πλαφόν χρηματοδότησης και της τιμής της χονδρικής που θα διαμορφώνεται.
Εάν λάβει κανείς υπόψη ότι στη φάση της πανδημίας, δόθηκαν περισσότερα από 40 δις. στην αγορά από την οποία το μεγαλύτερο ποσοστό διαγράφεται, γίνεται αντιληπτό ότι το ποσό των 3,5 δις. υπό αυτά τα δεδομένα είναι ένα ποσό, που όπως είπε ο πρωθυπουργός, η κυβέρνηση θα το βρει ακόμα και στην περίπτωση που δεν βρεθεί ευρωπαϊκή λύση, που είναι και η πιθανότερη εξέλιξη.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις που έκανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης το περασμένο Σάββατο (16/4) από την Κρήτη, αλλά και ο Άκης Σκέρτσος, η κυβέρνηση επεξεργάζεται τεχνικά το συγκεκριμένο ζήτημα.
Με αυτόν τον τρόπο θα επιτύχει:
-την εξομάλυνση μιας αγοράς η οποία με την σημερινή της μορφή δεν είναι διατηρήσιμη από πλευράς κόστους για καταναλωτές και επιχειρήσεις
-θα απορροφήσει το πολιτικό κόστος το οποίο σαφώς έχει επηρεάσει την αποδοχή της τους τελευταίους μήνες
-θα εξομαλύνει την λιανική ρεύματος, επαναφέροντας την εισπραξιμότητα για τις εταιρείες του κλάδου, οι οποίες θα έχουν να κάνουν με λογικά τιμολόγια μετά τις υπερβολές των τελευταίων μηνών.
Η ΔΕΗ
Η ΔΕΗ έχει σηκώσει μεγάλο βάρος των ειδικών συνθηκών της αγοράς και από μια τέτοια εξέλιξη θα ευνοηθεί στον βαθμό που η επιστροφή τιμολογίων σε λογικά επίπεδα θα επαναφέρει την εισπραξιμότητα της λιανικής.Θα ισχυροποιήσει δε περισσότερο τη θέση της όσον αφορά ρυθμίσεις και προσφορές που θα κάνει προς τους καταναλωτές, καθώς τα υπόλοιπα δεδομένα για την χονδρική της δεν θα επηρεαστούν σημαντικά, οδηγώντας σε ένα συνολικό αποτέλεσμα με θετικό πρόσημο.
Διπλασιασμός των κανονισμών
Όπως κατέγραψε η «Καθημερινή» της Κυριακής, στους διακανονισμούς καταφεύγουν οι καταναλωτές για να αποπληρώσουν το λογαριασμό ρεύματος, ενώ περισσότεροι από 1000 την εβδομάδα προσφεύγουν στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας διαμαρτυρόμενοι για τις ρήτρες αναπροσαρμογής.
Με τους λογαριασμούς να παραμένουν φουσκωμένοι παρά τις κρατικές επιδοτήσεις για έκτο συνεχόμενο μήνα και το πραγματικό εισόδημα να βαίνει συνεχώς μειούμενο ελέω της γενικευμένης ακρίβειας, η δυσκολία αποπληρωμής αγγίζει πλέον όλους τους καταναλωτές και οι ανησυχίες τόσο στην πλευρά της αγοράς όσο και σε κυβερνητικό επίπεδο κορυφώνονται καθώς οι γεωπολιτικές εξελίξεις μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, έχουν προεξοφλήσει μακρά περίοδο υψηλών τιμών.
Από τους πρώτους μήνες του 2021 διαφαίνεται ξεκάθαρα πλέον ότι έχουν εξαντληθεί οι αντοχές νοικοκυριών και επιχειρήσεων, καθώς κλήθηκαν να πληρώσουν εκκαθαριστικούς λογαριασμούς χειμερινών καταναλώσεων με τις υψηλές χονδρεμπορικές τιμές του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου. Ενδεικτικό της δυστοκίας των καταναλωτών είναι ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές της ΔΕΗ, της μεγαλύτερης εταιρίας της αγοράς, τους τελευταίους μήνες έχουν αυξηθεί σε ποσοστό 5% σε σχέση με τις προβλέψεις της, παρά την απορρόφηση μέρους των αυξήσεων μέσω της έκπτωσης που παρέχει στους πελάτες της.
Έρχονται προϊόντα ρυθμίσεων
Υπερδιπλασιασμό των ληξιπρόθεσμων οφειλών σε σχέση με πέρυσι καταγράφουν οι περισσότερες ιδιωτικές εταιρίες. Οι διακανονισμοί έχουν διπλασιαστεί σε σχέση με πέρυσι, ενώ από τις αρχές του έτους αυξάνονται σε ποσοστό 10% από μήνα σε μήνα και με εκθετικό ρυθμό από μέρα σε μέρα. Σε πολλές περιπτώσεις, οι ίδιες οι εταιρίες προτείνουν διακανονισμό σε πελάτες τους που βλέπουν ότι καθυστερούν πληρωμές, προκειμένου να διευκολύνουν και να εισπράξουν έστω με καθυστέρηση.
Μάλιστα, πολύ σύντομα στην αγορά θα βγουν προϊόντα που θα πληρώνονται με διακανονισμούς. Σημαντικά αυξάνεται και ο αριθμός των καταναλωτών που καθυστερεί να εξοφλήσει το λογαριασμό του αλλά και ο χρόνος εξόφλησης. Το ποσοστό που πληρώνει μετά την πάροδο των 45 ημερών από 25% προ κρίσης αυξήθηκε στο 50% ενώ ο χρόνος αποπληρωμής από τις 45 ημέρες έφτασε στους τρεις μήνες.
Οποιαδήποτε παρέμβαση πέραν της συνέχισης των στοχευμένων επιδοτήσεων για καταναλώσεις έως 300 κιλοβατώρες/μήνα προϋποθέτει είτε επιβάρυνση του προϋπολογισμού είτε δανεισμό, δηλαδή αύξηση του δημόσιου χρέους. Στο τραπέζι ωστόσο, βρίσκεται τόσο το σενάριο της επέκτασης των επιδοτήσεων ώστε να καλύπτει μεγαλύτερες καταναλώσεις όσο και αυτό της επιβολής πλαφόν στην χονδρεμπορική αγορά, της υιοθέτησης δηλαδή του μοντέλου που έχει καταθέσει προς έγκριση στην ΕΕ η Ισπανία, με κάποιες παραλλαγές.
Η επιβολή πλαφόν, σύμφωνα με τις εισηγήσεις προς το Μαξίμου, θα περιορίσει τα συμμετοχή του δημοσίου στην κάλυψη του αυξημένου κόστους αφού ένα σημαντικό μέρος θα προέλθει από την συμπίεση των περιθωρίων κέρδους των εταιριών που συμμετέχουν στην χονδρεμπορική αγορά και τα υπερκέρδη των απε και των υδροηλεκτρικών. Επίσης καταργείται η Ρήτρα Αναπροσαρμογής και άρα οι επιδοτήσεις, ενώ δεν τίθεται και ζήτημα φορολόγησης των υπερκερδών, μέτρο που είναι μαχητό και μπορεί να προκαλέσει δικαστικές προσφυγές κάτι που έγινε στην Ισπανία, υποχρεώνοντας την κυβέρνηση της χώρας να το πάρει πίσω και που σε κάθε περίπτωση η εφαρμογή του απαιτεί χρόνο.
www.worldenergynews.gr
