Οι τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου παραμένουν σε υψηλά επίπεδα εν μέσω ανησυχιών για την προσφορά, καθώς Ρωσία και Δύση εξακολουθούν να διαφωνούν σχετικά με το αίτημα της Μόσχας για πληρωμές σε ρούβλια.
Την περασμένη εβδομάδα, η Ρωσία ανακοίνωσε ότι οι «μη φιλικές» χώρες πρέπει να πληρώσουν σε ρούβλια, για το φυσικό αέριο στον απόηχο των κυρώσεων από τις ΗΠΑ και Ευρώπης με στόχο τη Ρωσία.
Η ρωσική κεντρική τράπεζα, η κυβέρνηση και η Gazprom η οποία αντιπροσωπεύει το 40% των ευρωπαϊκών εισαγωγών φυσικού αερίου, θα πρέπει να υποβάλουν τις προτάσεις τους στον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν έως τις 31 Μαρτίου για πληρωμές του φυσικού αερίου σε ρούβλια .
Η Ρωσία είναι έτοιμη για το ενδεχόμενο η Ευρώπη να σταματήσει να αγοράζει ρωσικές ενεργειακές προμήθειες, ανέφερε το πρακτορείο ειδήσεων TASS επικαλούμενο τον πρόεδρο της Άνω Βουλής της Ρωσίας.
Η εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο
Η Ευρώπη εξαρτάται από τη Ρωσία για περίπου το 40% του φυσικού αερίου της, με το μεγαλύτερο μέρος να μεταφέρεται μέσω αγωγών. Οι συνολικές ρωσικές προμήθειες στην Ευρώπη πέρυσι ήταν περίπου 155 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm), με 52 bcm από αυτές να διοχετεύονται μέσω Ουκρανίας ή κοντινών δρομολογίων.
Ορισμένοι αγωγοί διέρχονται από την Ουκρανία, ενώ άλλοι ακολουθούν εναλλακτικές διαδρομές, όπως το Yamal-Europe, που διασχίζει τη Λευκορωσία και την Πολωνία προς τη Γερμανία, και το Nord Stream 1, που περνά κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα προς τη Γερμανία.
Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν μειώσει την εξάρτησή τους από το ρωσικό αέριο τα τελευταία χρόνια. Το 2021, ο διαμετακομιστικός διάδρομος της Ουκρανίας χρησιμοποιήθηκε κυρίως για το φυσικό αέριο που πήγαινε στη Σλοβακία και στη συνέχεια στην Αυστρία και την Ιταλία.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν επέβαλε απαγόρευση στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και άλλων ενεργειακών προϊόντων και η Βρετανία θα καταργήσει σταδιακά τις εισαγωγές μέχρι το τέλος του 2022.Η ΕΕ έχει δηλώσει ότι θέλει να μειώσει το ρωσικό φυσικό αέριο κατά τα δύο τρίτα φέτος και να τερματίσει την εξάρτησή της από τις ρωσικές προμήθειες «πολύ πριν από το 2030».
Που μπορεί να στραφεί η Ευρώπη
Ορισμένες χώρες έχουν εναλλακτικές επιλογές προμήθειας και το δίκτυο φυσικού αερίου της Ευρώπης είναι συνδεδεμένο, ώστε οι προμήθειες αυτές να μπορούν να μοιράζονται, αν και η παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου ήταν σφιχτή ακόμη και πριν από την κρίση στην Ουκρανία.
Η Γερμανία, ο μεγαλύτερος καταναλωτής ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη, που έχει σταματήσει την πιστοποίηση του νέου αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2 από τη Ρωσία λόγω της κρίσης στην Ουκρανία, θα μπορούσε να εισάγει αέριο από τη Βρετανία, τη Δανία, τη Νορβηγία και την Ολλανδία μέσω αγωγών.
Η γερμανική ένωση υπηρεσιών κοινής ωφελείας BDEW κάλεσε την κυβέρνηση να εκπονήσει ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για να προετοιμάσει τη χώρα για διακοπές στην παροχή ρωσικού φυσικού αερίου.
Η νορβηγική Equinor εξετάζει τρόπους για την παραγωγή περισσότερου φυσικού αερίου από τα νορβηγικά της κοιτάσματα κατά τη διάρκεια του ερχόμενου καλοκαιριού, μια εποχή κατά την οποία η παραγωγή επηρεάζεται συνήθως από τη συντήρηση.
Η Νότια Ευρώπη μπορεί να λάβει αζερικό αέριο μέσω του αγωγού Trans Adriatic Pipeline προς την Ιταλία και του Trans-Anatolian Natural Gas Pipeline (TANAP) μέσω Τουρκίας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα προμηθεύσουν με 15 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ευρωπαϊκή Ένωση φέτος.
Ανώτεροι αξιωματούχοι της αμερικανικής κυβέρνησης δεν διευκρίνισαν το ποσό ή το ποσοστό της επιπλέον προμήθειας LNG που θα προέρχεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Τα εργοστάσια υγροποιημένου φυσικού αερίου των ΗΠΑ παράγουν με πλήρη δυναμικότητα και οι αναλυτές λένε ότι το μεγαλύτερο μέρος οποιουδήποτε πρόσθετου αμερικανικού φυσικού αερίου που αποστέλλεται στην Ευρώπη θα πρέπει να προέρχεται από εξαγωγές που θα είχαν πάει αλλού.
Τα τερματικά LNG της Ευρώπης έχουν επίσης περιορισμένη χωρητικότητα για επιπλέον εισαγωγές, αν και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες αναζητούν τρόπους για να επεκτείνουν τις εισαγωγές και την αποθήκευση.
Επιλογές εφοδιασμού
Αρκετές χώρες θα μπορούσαν να επιδιώξουν να καλύψουν οποιοδήποτε κενό στον ενεργειακό εφοδιασμό στρεφόμενες σε εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας μέσω διασυνδέσεων από γειτονικά κράτη ή ενισχύοντας την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνικά, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, υδροηλεκτρική ενέργεια ή άνθρακα.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το φυσικό αέριο και το LNG από χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Κατάρ θα μπορούσαν φέτος να αντικαταστήσουν 60 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου που λαμβάνει η Ευρώπη ετησίως από τη Ρωσία. Μέχρι το 2030, η αυξημένη χρήση βιομεθανίου και υδρογόνου θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει.
Νέα αιολικά και ηλιακά έργα θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν 20 bcm ζήτησης φυσικού αερίου φέτος, ενώ ο τριπλασιασμός της χωρητικότητας μέχρι το 2030, προσθέτοντας 480 GW αιολικής και 420 GW ηλιακής ενέργειας, θα μπορούσε να εξοικονομήσει 170 bcm ετησίως.
Η μείωση των θερμοστατών κατά 1°C θα μπορούσε να εξοικονομήσει επιπλέον 10 bcm φέτος, ενώ έως το 2030, η αντικατάσταση των λεβήτων αερίου με 30 εκατομμύρια αντλίες θερμότητας θα μπορούσε να εξοικονομήσει 35 bcm, πρόσθεσε η Επιτροπή.
Η πυρηνική διαθεσιμότητα μειώνεται στο Βέλγιο, τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, καθώς τα εργοστάσια αντιμετωπίζουν διακοπές καθώς γερνούν ή παροπλίζονται ή σταδιακά καταργούνται.
Η Ευρώπη προσπαθεί να απομακρυνθεί από τον άνθρακα για να επιτύχει τους κλιματικούς στόχους, αλλά ορισμένες μονάδες άνθρακα έχουν τεθεί ξανά σε λειτουργία από τα μέσα του 2021 λόγω των αυξανόμενων τιμών του φυσικού αερίου.
Η Γερμανία θα μπορούσε να παρατείνει τη διάρκεια ζωής των σταθμών άνθρακα ή πυρηνικών σταθμών για να μειώσει την εξάρτηση από το ρωσικό αέριο.
Σε προηγούμενες κρίσεις, οι χώρες προσπάθησαν επίσης να μειώσουν τη βιομηχανική παραγωγή σε ορισμένες χρονικές στιγμές, να πληρώσουν εφεδρικές γεννήτριες για να ενεργοποιήσουν την παροχή, να επιβάλουν στα νοικοκυριά να περιορίσουν τη χρήση ενέργειας ή να προχωρήσουνπροσωρινές διακοπές ρεύματος.
Εάν η Γερμανία δεν λαμβάνει αρκετό φυσικό αέριο για να καλύψει τις ανάγκες της, η βιομηχανία της χώρας, η οποία αντιπροσωπεύει το ένα τέταρτο της συνολικής κατανάλωσης αερίου της θα χτυπηθεί πρώτη, σύμφωνα με τους αναλυτές.
Πότε έγιναν διακοπές
Τα τελευταία 15 χρόνια υπήρξαν αρκετές διαφωνίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας για το φυσικό αέριο, κυρίως για τις τιμές.
Το 2006, η Gazprom διέκοψε τις προμήθειες στην Ουκρανία για μία ημέρα. Τον χειμώνα του 2008/2009, οι διακοπές του ρωσικού εφοδιασμού κυματίστηκαν σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η Ρωσία διέκοψε τις προμήθειες στο Κίεβο το 2014 μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Μόσχα.
Η Ουκρανία σταμάτησε να αγοράζει ρωσικό αέριο τον Νοέμβριο του 2015 και αντ' αυτού εισήγαγε αέριο από χώρες της ΕΕ, αντιστρέφοντας τη ροή σε ορισμένους από τους αγωγούς της.
Η Gazprom ετοιμάζεται να κόψει γέφυρες με την Ευρώπη και την αξιοπιστία της
Η ρωσική Gazprom ετοιμάζεται να χάσει την αξιοπιστία της την Ευρώπη αλλάζοντας την ονομαστική αξία των συμβάσεων προμήθειας φυσικού αερίου από ευρώ σε ρούβλια, βασιζόμενη στη ζήτηση των ασιατών αγοραστών. Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν δηλώσει ευρέως ότι δεν θα αποδεχτούν τις απαιτήσεις για πληρωμή σε ρούβλια, ποντάροντας στους επίμονους ισχυρισμούς της Gazprom ότι είναι αξιόπιστος μακροπρόθεσμος προμηθευτής.
«Η Gazprom θέλει να μιλάει για αξιοπιστία, αλλά η αξιοπιστία μετράει μόνο εάν δείτε μια συνεχιζόμενη σχέση με τον αντισυμβαλλόμενό σας» δήλωσε ένας πρώην επικεφαλής ενός γραφείου συναλλαγών στην Gazprom Marketing and Trading, σύμφωνα με το Montel.
Ενεργειακός αναλυτής σε εμπορικό οίκο με έδρα τη Μόσχα σημείωσε ότι «κανείς [στη Gazprom] δεν ενδιαφέρεται για τη φήμη σε αυτό το στάδιο».«Φαίνεται ότι είναι σοβαροί με αυτό [το σχέδιο χρέωσης σε ρούβλια], ενώ η φήμη του Κρεμλίνου και της Gazprom καταρρέει», σημείωσε ο αναλυτής.
«Αλλά η φήμη της Gazprom δεν είναι πλέον κάτι που μας ενδιαφέρει, όταν η ΕΕ έχει δηλώσει ότι θα μειώσει την ενεργειακή εξάρτηση από την Ρωσίας στο μηδέν», πρόσθεσε.
Ο Yuriy Onyshkiv, ανώτερος αναλυτής της Refinitiv με έδρα την Ουκρανία, είπε ότι οι ευρωπαίοι πελάτες «προφανώς» δεν θα είχαν καμία διάθεση να επαναδιαπραγματευτούν συμβόλαια σε ρούβλια.
«Δεν νομίζω ότι η Gazprom ανησυχεί μήπως χάσει την αξιπιστία της», είπε, σημειώνοντας ότι, παρά τις πολλαπλές υποσχέσεις πριν από τον χειμώνα να ξαναγεμίσει τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου στην ΕΕ, η εταιρεία δεν το έκανε.
«Αλλά η Gazprom ενδιαφέρεται για τα έσοδα, γι' αυτό πιστεύω ότι συνεχίζουν να τηρούν τα μακροπρόθεσμα συμβόλαιά τους και θα συνεχίσουν να προμηθεύουν φυσικό αέριο στην Ευρώπη όσο μπορούν, ιδιαίτερα τώρα που οι τιμές είναι ιστορικά υψηλές» επεσήμανε.
«Ο Ρώσος Πρόεδρος επανέφερε την αστάθεια στο TTF διπλασιάζοντας την εντολή της περασμένης εβδομάδας για απαίτηση πληρωμής για το φυσικό αέριο από «μη φιλικά» κράτη σε ρούβλια, καθοδηγώντας τη Ρωσική Κεντρική Τράπεζα και την Gazprom να υποβάλουν προτάσεις για το σκοπό αυτό έως τις [31 Μαρτίου] δήλωσε ανώτερος αναλυτής της Rystad Energy, Vinicius Romano, δήλωσε σε σημείωμα της Δευτέρας.
«Προσθέτοντας λάδι στη φωτιά, ο Ρώσος βουλευτής Ιβάν Αμπράμοφ είπε ότι οι προμήθειες θα σταματήσουν εάν δεν τηρηθεί ο μηχανισμός πληρωμής του ρουβλίου».
www.worldenergynews.gr
