Η πρόσφατη σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας μετά την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών για τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed έχει προκαλέσει ανησυχία, ότι η Κύπρος θα μπορούσε να αποκοπεί από τη διαδρομή για την ενέργεια που πηγαίνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Καθώς η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία αποκαλύπτει τους κινδύνους της εξάρτησης της ΕΕ από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, είναι σε εξέλιξη αγώνας δρόμου για την εύρεση άλλων πηγών, αλλά το έργο EastMed που στοχεύει στη σύνδεση ενέργειας με την Ελλάδα μέσω Κύπρου και Κρήτης, με εταίρο το Ισραήλ είναι παραγκωνισμένο σύμφωνα με το thenationalherald.com.
Αυτό συνέβη, σύμφωνα με τους επικριτές, εν μέρει επειδή οι ΗΠΑ έχουν στραφεί περισσότερο προς την Τουρκία, ενώ διακήρυξαν ότι η Κύπρος έχει το δικαίωμα να αναζητά πετρέλαιο και φυσικό αέριο στα ύδατά της – όπου η Τουρκία κάνει παράνομα γεωτρήσεις αψηφώντας τις κυρώσεις της ΕΕ.Σε ένα άρθρο για το δίλημμα για την Κύπρο, η The Cyprus Mail σημείωσε ότι η Κύπρος μπορεί να είναι θύμα μεγαλύτερων γεωπολιτικών συμφερόντων που υπερτερούν των ελπίδων της για την πρόοδο του έργου.
Αυτό έγινε μετά την επίσκεψη του ισραηλινού προέδρου Ισαάκ Χέρτζογκ, του γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς και του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Τουρκία, ενώ ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προφανώς παίρνει το πάνω χέρι καθώς τον προσεγγίζουν ξένοι ηγέτες. Παρά ταύτα η συνολικότερη εικόνα δείχνει, ότι τελικά και η Τουρκία θα μπει στο παιχνίδι με στόχο την δημιουργία διόδων για αποτελεσματικότερη μεταφορά του φυσικού αερίου, όπου ας μην ξεχνάμε οτι κομβικό ρόλο παίζει και η Αίγυπτος.
Εγγύτερα Ισραήλ και Τουρκία
Ο υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας Φατίχ Ντονμέζ είπε στους δημοσιογράφους ότι το φυσικό αέριο του Ισραήλ θα μπορούσε «εύκολα» να μεταφερθεί στο εξωτερικό μέσω του δικτύου αγωγών της Τουρκίας, αποκόπτοντας εντελώς την Κύπρο και την Ελλάδα.
Μετά από μια μακρά περίοδο έντασης, η Τουρκία και το Ισραήλ έχουν έρθει πιο κοντά όπως φαίνεται από την επίσκεψη του Χέρτζογκ στην Άγκυρα, αν και προσπάθησε να διαβεβαιώσει ότι η Κύπρος δεν πρόκειται να αποκλειστεί.
Ο Ερντογάν, ωστόσο, είπε ότι η επίσκεψη του Χέρτζογκ ήταν «μια ευκαιρία να αναβιώσει η συνεργασία στο θέμα της ενέργειας», τονίζοντας την ετοιμότητα της Τουρκίας να συνεργαστεί με το Ισραήλ στον ενεργειακό τομέα.
Σολτς: Σημαντική η ενεργειακή συνεργασία με την Τουρκία
Ο Ντονμέζ και ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου πρόκειται να επισκεφθούν το Ισραήλ τον Απρίλιο για περισσότερες συνομιλίες για αυξημένη συνεργασία, ανέφερε η εφημερίδα και σημείωσε ότι ο Σολτς, μετά τις συνομιλίες με τον Ερντογάν είπε: «Η συνεργασία μας στον τομέα της ενέργειας είναι πολύ σημαντική, όχι μόνο μεταξύ της Γερμανίας και της Τουρκίας, αλλά και μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας», χωρίς να επικαλείται τις κυρώσεις για γεωτρήσεις στην Κύπρο.
Επεσήμανε ότι η ΕΕ πρέπει να βρει άλλες πηγές εκτός της ρωσικής ενέργειας, αν και μια πιθανή εξάρτηση από την Τουρκία, θα έδινε στον Ερντογάν περισσότερα πολιτικά χαρτιά για να παίξει εναντίον της ΕΕ.
Η Γερμανία έχει μπλοκάρει τον αγωγό Nord Stream 2 που θα παρέδιδε φυσικό αέριο από τη Ρωσία και θα κατασκευάσει τερματικούς σταθμούς για την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) ως εναλλακτική λύση.
Η Γερμανία φιλοξενεί επίσης 2,774 εκατομμύρια ανθρώπους τουρκικής καταγωγής και είναι σημαντικός προμηθευτή όπλων στην Τουρκία, συμπεριλαμβανομένων εξαρτημάτων υποβρυχίων που αντιτίθενται στο πλεονέκτημα της Ελλάδας στα γερμανικής κατασκευής υποβρύχια.
Προμήθειες φυσικού αερίου
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ έχει ασκήσει βέτο στην έκκληση Μητσοτάκη για κυρώσεις κατά της Τουρκίας για τις προκλήσεις της που περιλαμβάνουν σχέδια για γεωτρήσεις για ενέργεια στα ανοικτά των ελληνικών νησιών και διεκδίκηση ελληνικών υδάτων.
Στις 8 Μαρτίου, οι αξιωματούχοι της ΕΕ παρουσίασαν ένα σχέδιο μείωσης των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου κατά 66% φέτος και αναζητούν κάποιο τρόπο να επιτύχουν ενεργειακή ανεξαρτησία από τη Ρωσία «πολύ πριν το 2030», αλλά εξακολουθούν να εξαρτώνται για τα επόμενα οκτώ χρόνια.
Η ΕΕ βασίζεται στη Ρωσία για το 40-45% της συνολικής κατανάλωσης φυσικού αερίου. Αυτό φαίνεται να κάνει τον EastMed βιώσιμο, αλλά υπάρχουν υψηλότερα συμφέροντα, επειδή θα μπορούσε να καλύψει το πολύ 12-15%της ενέργειας που θα χαθεί με τον τερματισμό των ρωσικών προμηθειών.
Το Εβραϊκό Ινστιτούτο Εθνικής Ασφάλειας της Αμερικής ανακοίνωσε ότι η απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να αποχωρήσει από το σχέδιο EastMed, αφού η Τουρκία αντιτάχθηκε, έδειξε ότι ήταν ένα κρίσιμο λάθος που «αποδείχθηκε ότι παραπλανήθηκε από σημαντικά γεγονότα μετά την παράνομη εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία».
Το think tank πρόσθεσε: «Με τους άφθονους υπεράκτιους ενεργειακούς πόρους της Ανατολικής Μεσογείου να γίνονται όλο και πιο σημαντικοί οικονομικά και γεωπολιτικά, καθώς οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι της Αμερικής εργάζονται για να μειώσουν την εξάρτησή τους από τους υδρογονάνθρακεςτης Ρωσίας, η κυβέρνηση θα πρέπει να ανακαλέσει την απόφαση του Ιανουαρίου».
Αντίθετα, η ομάδα ζήτησε μεγαλύτερη εμπλοκή των ΗΠΑ σε περιφερειακά διπλωματικά και οικονομικά πλαίσια όπως το Φόρουμ για το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου και την ελληνοκυπριακή «τριμερή» με το Ισραήλ και την Αίγυπτο».
EastMed και πολιτική
Ο διευθύνων σύμβουλος της Chevron, Michael Wirth, η εταιρεία του οποίου εξαγόρασε το μερίδιο της αμερικανικής εταιρείας Noble Energy στο κοίτασμα φυσικού αερίου Aphrodite της Κύπρου, επεσήμανε ότι θέλει να προχωρήσει ο EastMed.
Όμως ο ενεργειακός αναλυτής Τσαρλς Έλληνας είπε στην Sunday Mail στην Κύπρο ότι, «Αυτό είναι ακόμα κυρίως πολιτική. Πρέπει να δούμε προσεκτικά το μήνυμα από την Ευρώπη», υποδεικνύοντας ότι όλα γίνονται παρασκηνιακά.
«Δεν έχει σημασία αν αυτό πετύχει ή όχι. Για τους επενδυτές, ένα σαφές μήνυμα και σαφείς πολιτικές είναι αυτό που είναι σημαντικό. Αυτή η αβεβαιότητα για το μέλλον του φυσικού αερίου στην Ευρώπη αποθαρρύνει τους επενδυτές», επισημαίνει ο Έλληνας.
«Ποιος θα επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια σε μακροπρόθεσμα έργα, όπως το EastMed ή ένας αγωγός μέσω Τουρκίας, μόνο και μόνο για να εξασφαλίσει πενταετή εξαγωγές; Αυτό απαιτεί από την ΕΕ να επιβεβαιώσει ότι η χρήση του φυσικού αερίου στην Ευρώπη θα είναι πιο μακροπρόθεσμη, πέραν του 2040, κάτι που η ΕΕ δεν είναι διατεθειμένη να κάνει», σημείωσε.
Η υπουργός Ενέργειας της Κύπρου Νατάσα Πηλίδη, η οποία εκτιμά ότι μπορεί να υπάρχει ακόμη ελπίδα για τον EastMed, αναγνώρισε ότι είναι μια μεγάλη ευκαιρία για καλύτερη αντιμετώπιση τώρα, επειδή ακόμη και αν ξεκινούσε τώρα δεν θα αποτελούσε απάντηση στις μακροπρόθεσμες ανάγκες της ΕΕ.
Ο καθηγητής Ιστορίας και Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας Χούμπερτ Φάουστμαν είπε στην εφημερίδα: «Η Ελλάδα, η Αίγυπτος και το Ισραήλ αναζητούν τώρα συνεργασία με την Τουρκία», σημείωσε ο Φάουστμαν. «Εάν η Κύπρος επιμείνει σε μια συγκρουσιακή πολιτική έναντι της Άγκυρας, αυτό θα την άφηνε εκτός».
www.wordlenergynews.gr
